Suy thận cấp do lạm dụng thuốc giảm đau
Thông tin từ Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp (Hải Phòng), bệnh viện vừa tiếp nhận điều trị cho một bệnh nhân 44 t.uổi bị suy tuyến thượng thận, loét dạ dày tá trang.
Hình minh họa.
Bệnh nhân L.X.T. (44 t.uổi, trú tại Vĩnh Bảo, Hải Phòng) có t.iền sử tăng huyết áp, đau hạn chế vận động vùng cột sống nhiều năm. 2 năm nay, bệnh nhân đau vùng cột sống cổ nhiều, tự mua thuốc uống và điều trị nhiều nơi với nhiều thuốc giảm đau không rõ loại, không rõ chẩn đoán bệnh.
Khi cơ thể xuất hiện những biểu hiện đau đầu âm ỉ, không lan, chóng mặt, có buồn nôn, nôn khan, vã mồ hôi, run tay chân… thì bệnh nhân đã bị suy tuyến thượng thận cấp do thuốc, loét dạ dày tá tràng.
Theo chia sẻ của TS.BS Phạm Thị Phương Nam, Phó Trưởng Khoa Nội 2, thuốc giảm đau phần lớn có thể dễ dàng mua ở bất kỳ hiệu thuốc nào, không cần sự kê đơn của bác sĩ. Nhưng người sử dụng lại không hề biết đến những tác dụng phụ nguy hiểm của thuốc. Các loại thuốc này khi lạm dụng sẽ xảy ra những tình trạng như:
Có thể làm lu mờ hoặc biến dạng các triệu chứng của bệnh
Chẳng hạn bệnh tăng huyết áp, suy nhược thần kinh, mất ngủ thường có triệu chứng là nhức đầu. Nếu tự ý dùng thuốc giảm đau thì triệu chứng nhức đầu sẽ giảm. Đối với những bệnh phức tạp, nguy hiểm như viêm ruột thừa, viêm phúc mạc ruột thừa… thì việc tự ý dùng thuốc lại càng rất nguy hiểm vì thuốc có thể làm che lấp triệu chứng nhưng bệnh vẫn tiến triển đến tình trạng nặng hơn.
Phản ứng dị ứng với thuốc sử dụng
Video đang HOT
Đây là tác hại rất nguy hiểm vì mỗi loại thuốc từ thuốc giảm đau, hạ nhiệt đến các loại thuốc đặc trị đều có thể xảy ra phản ứng dị ứng.
Hơn nữa, mỗi cơ thể có sự phản ứng riêng biệt, chẳng hạn có loại thuốc dùng cho người này thì không sao nhưng ở người khác thì trở thành nguy hiểm.
Tổn thương gan
Thuốc giảm đau, đặc biệt là paracetamol có thể có hại cho gan do chất peroxit được hình thành bởi sự chuyển hóa của paracetamol trong cơ thể. Do vậy cần chú ý đến liều lượng khi sử dụng paracetamol. Uống 8 viên (500 mg) trong một ngày có thể gây ra tổn thương gan cấp tính nghiêm trọng, đặc biệt ở những người hay uống rượu và có t.iền sử bệnh gan từ trước.
Kích ứng dạ dày
Một trong những tác dụng phụ thường gặp của thuốc giảm đau là kích thích dạ dày, nhất là uống thuốc trong khi dạ dày đang trống rỗng. Bạn có thể bị nôn và ợ nóng. Thuốc giảm đau như ibuprofen, aspirin và naproxen… gây kích ứng tổn thương cho dạ dày, thậm chí viêm loét và c.hảy m.áu dạ dày.
Thuốc giảm đau như ibuprofen, naproxen có thể gây tổn thương thận và suy thận cho những người có bệnh tiểu đường và huyết áp cao, đặc biệt những người có t.iền sử bệnh thận.
Sảy thai
Phụ nữ uống thuốc giảm đau trong 20 tuần đầu của thai kỳ có nhiều nguy cơ sảy thai. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất cứ loại thuốc giảm đau nào nếu có kế hoạch mang thai hoặc đang mang thai.
Loãng m.áu
Thuốc giảm đau như aspirin, ibuprofen và naproxen có khả năng làm loãng m.áu.
Trầm cảm
Thuốc giảm đau làm giảm tác dụng của thuốc trị trầm cảm. Những người bị trầm cảm nên hạn chế dùng thuốc giảm đau.
Các bác sĩ khuyến cáo: Khi mắc bệnh, người bệnh nhất thiết phải đến gặp bác sĩ để được khám và tư vấn về việc điều trị. Không nên tự ý sử dụng thuốc. Việc tự ý dùng thuốc có thể dẫn tới suy gan, suy thận, suy hô hấp… nếu không đến viện kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng. Chỉ dùng thuốc khi thật cần thiết và phải có sự hướng dẫn về cách dùng, liều lượng của bác sĩ.
Tác hại khôn lường từ thuốc giảm đau
Nhiều người có thói quen uống thuốc giảm đau một cách tùy tiện mà không biết đến tác hại khôn lường từ việc này. Đó là thói quen có hại, cần thay đổi.
Thói quen nguy hiểm
Rất nhiều người thường trữ sẵn trong nhà một số loại thuốc như Paracetamol, Panadol, Efferalgan..., mỗi khi cơ thể đau nhức là lấy ra dùng ngay để làm giảm cơn đau.
Thị trường hiện có nhiều loại thuốc giảm đau, người bệnh có thể tự mua về dùng. Tuy nhiên, việc tự ý dùng thuốc giảm đau có thể dẫn đến hậu quả đáng tiếc, nhẹ thì phải nhập viện cấp cứu, nặng thì ảnh hưởng lâu dài tới sức khỏe, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng. Mới đây, một phụ nữ ở Dương Nội (Hà Đông, Hà Nội), sau một thời gian sử dụng thuốc giảm đau đã phải tăng liều dùng, hậu quả của việc lạm dụng thuốc là phải nhập viện trong tình trạng suy gan, suy thận.
Hay như Bệnh viện Bạch Mai đã phải tiếp nhận không ít bệnh nhân tăng huyết áp, suy tuyến thượng thận, đái tháo đường do bị biến chứng sau quá trình lạm dụng thuốc giảm đau, đặc biệt là các loại thuốc Đông y có pha trộn nhiều chất hoặc thuốc Tây y mạnh có thể giữ muối, giữ nước lâu ngày...
Cảnh báo về tình trạng lạm dụng thuốc giảm đau, bác sĩ Nguyễn Xuân Hùng, Trưởng khoa Phẫu thuật tiêu hóa, Bệnh viện K, cho hay: Thuốc giảm đau, chống viêm có cả dạng tiêm và uống, đều thuộc loại dễ mua. Nhiều người lạm dụng thuốc mà không biết rằng điều đó có thể khiến mình bị xuất huyết tiêu hóa, thủng dạ dày... "Đa số thuốc giảm đau có tác dụng kìm hãm quá trình sản xuất niêm mạc bảo vệ thành dạ dày, có thể gây xuất huyết dạ dày", bác sĩ Nguyễn Xuân Hùng nói.
Còn với bệnh xương khớp, theo bác sĩ Trần Trung Dũng, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, để xoa dịu cơn đau nhức, rất nhiều người mắc bệnh thoái hóa khớp đã sử dụng nhóm thuốc chống viêm không steroid hoặc thuốc giảm đau thông thường. Các loại thuốc này tác động vào cơ chế giảm đau ngoại biên, nhanh chóng cắt cơn đau, chống viêm tốt nên được nhiều người sử dụng, lầm tưởng đây là thuốc giúp cải thiện tình trạng thoái hóa khớp hiệu quả. Với người bị thoát vị đĩa đệm có chèn ép rễ thần kinh, nếu lạm dụng thuốc giảm đau có thể dẫn tới các biến chứng nghiêm trọng như rối loạn đại tiểu tiện, rối loạn cảm giác, tê bì chân tay, teo cơ, thậm chí bại liệt.
Tuân thủ chỉ định
Thuốc giảm đau có tác dụng điều trị triệu chứng, làm giảm các cơn đau cấp tính hoặc mạn tính. Hai nhóm thuốc phổ biến nhất, có thể được phép bán không cần đơn là Paracetamol và nhóm kháng viêm không chứa steroid - viết tắt là NSAIDs. Bác sĩ Trần Minh Điển, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, với Paracetamol, liều tối đa ở người lớn và trẻ trên 12 t.uổi không quá 4g/24 giờ (tức 8 viên paracetamol 500mg), mỗi lần chỉ uống 1 - 2 viên và cách nhau mỗi 4 - 6 giờ. Với trẻ nhỏ, liều tối đa cho phép còn thấp hơn nữa, và phải tính liều theo cân nặng. Ngộ độc có thể xảy ra khi dùng quá tổng liều cho phép trong 24 giờ, khi uống liều kế tiếp quá sớm hoặc uống nhiều hơn liều dùng mỗi lần.
So với Paracetamol, các thuốc NSAIDs có tác dụng phụ nhiều hơn và một số tác dụng phụ nghiêm trọng xảy ra ngay cả ở liều khuyến cáo, nhất là khi sử dụng liều cao trong thời gian dài. Tác dụng phụ có thể là tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi m.áu cơ tim, suy tim, thậm chí t.ử v.ong, nhất là ở người có t.iền sử bệnh tim mạch, người lớn t.uổi; trẻ nhỏ có thể bị tổn thương thận cấp...
Dù là loại thuốc giảm đau nào, nếu tự ý sử dụng có thể dẫn tới việc bỏ sót dấu hiệu bệnh nguy hiểm cần điều trị sớm. Chẳng hạn, đau đầu, sốt có thể là một trong các dấu hiệu của viêm màng não, nhưng nếu lạm dụng thuốc giảm đau thì không thể phát hiện bệnh sớm. Do đó, không nên tự ý mua và dùng thuốc giảm đau; người cao t.uổi tuyệt đối không tự mua thuốc có chứa corticoid vì dễ dẫn đến tai biến rất nặng.
Bác sĩ Nguyễn Xuân Hùng đưa ra lời khuyên: Người dân chỉ dùng thuốc theo đúng đơn bác sĩ; cần đi khám lại khi có cơn đau, không tự dùng lại đơn thuốc cũ hoặc chia sẻ cho người khác sử dụng. Khi bác sĩ kê đơn liên quan tới thuốc giảm đau, người bệnh cần chú ý khai báo t.iền sử bệnh tật, cơ địa dị ứng, tình trạng đường ruột, dạ dày để các bác sĩ lựa chọn thuốc phù hợp hoặc tư vấn thời điểm uống thuốc thích hợp. Bệnh nhân tuyệt đối không uống thuốc giảm đau khi đói vì có thể gây viêm, loét dạ dày, xuất huyết hoặc thủng đường tiêu hóa. Sau khi uống thuốc giảm đau, nếu thấy ngứa, nổi mề đay, khó thở, lên cơn hen suyễn hoặc đau bụng dữ dội, đau không giảm, nôn ói... thì cần nhanh chóng đến bệnh viện để được cấp cứu.
'Đội lốt' thuốc nam gia truyền Bệnh nhân nam, 28 t.uổi, suy thận, không điều trị theo phác đồ của bác sĩ mà uống thuốc "gia truyền" mua trên mạng không rõ thành phần. Loại thuốc bệnh nhân uống gọi là "thuốc nam" dạng bột, mua qua mạng, theo các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Bắc Giang ngày 2/11. Càng uống, bệnh ngày càng nặng, đến lúc bệnh...
