Sudan tiếp tục phản đối Ethiopia tích nước cho đập Đại Phục hưng
Ngày 20/7, Sudan một lần nữa phản đối hoạt động tích nước lần thứ hai cho đập Đại Phục hưng ( GERD) của Ethiopia.
Công trình xây dựng đập thủy điện Đại Phục Hưng ở Guba, Ethiopia ngày 20/7/2020. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Bắc Phi, trong tuyên bố, Bộ Thủy lợi và Tài nguyên nước Sudan tái khẳng định lập trường vững chắc trong việc phản đối các biện pháp đơn phương và chính sách của nước láng giềng Ethiopia, cũng như sự phớt lờ các lợi ích hợp pháp và mối quan tâm nghiêm túc của các đối tác về sông Nile.
Sudan lo ngại cách tiếp cận nói trên của Ethiopia sẽ làm tổn hại đến mối quan hệ lịch sử và thành công giữa hai quốc gia cũng như hai dân tộc anh em, đồng thời chỉ ra rằng giải pháp thay thế tốt nhất cho cách tiếp cận này là tiếp tục đàm phán trên tinh thần thiện chí để đạt được một thỏa thuận pháp lý toàn diện và ràng buộc nhằm bảo vệ lợi ích và giải quyết mối quan tâm của các bên. Phía Sudan khẳng định sự cần thiết phải đạt được thỏa thuận này, đồng thời bày tỏ tin tưởng rằng mục tiêu này là khả thi nếu có quyết tâm chính trị.
Trước đó, theo các phương tiện truyền thông chính thức của Ethiopia, Chính phủ nước này thông báo đã đạt được mục tiêu trong lần tích nước thứ hai cho GERD và sẽ bắt đầu sản xuất điện từ con đập này trong vài tháng tới. Ethiopia bắt đầu tiến hành tích nước đợt hai cho GERD mà không có bất cứ thỏa thuận nào với Ai Cập và Sudan. Cả Cairo và Khartoum đều cho rằng các bên cần phải đạt được thỏa thuận mang tính ràng buộc về pháp lý liên quan vấn đề trữ nước và vận hành đập GERD, nhằm đảm bảo an ninh nguồn nước cho các quốc gia ở hạ nguồn sông Nile.
Ethiopia khởi công xây dựng GERD từ năm 2011 trên nhánh sông Nile Xanh – một nhánh chính của sông Nile – với công suất thiết kế 6.000 MW. Ai Cập và Sudan, các quốc gia ở hạ lưu vốn phụ thuộc phần lớn vào nước ngọt của sông Nile, lo ngại rằng con đập có thể ảnh hưởng đến sinh kế của người dân. Các cuộc đàm phán ba bên đã bị đình trệ vào đầu năm nay sau khi Ethiopia không chấp nhận vai trò hòa giải của các bên trung gian, theo yêu cầu của Ai Cập và Sudan.
Cairo và Khartoum đã phải nhờ đến sự can thiệp của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ). Ngày 8/7, HĐBA LHQ đã tổ chức cuộc họp để bàn thảo về tranh chấp kéo dài giữa Ai Cập, Sudan và Ethiopia liên quan đập GERD. Đại diện các nước thành viên HĐBA LHQ đã kêu gọi các bên nối lại đàm phán và tránh thực hiện bất kỳ biện pháp đơn phương nào.
Đập sông Nile: Sudan kêu gọi Ethiopia chấp nhận hòa giải của Bộ tứ
Theo phóng viên TTXVN tại Bắc Phi, ngày 22/3 tại thủ đô Khartoum, Bộ trưởng Bộ Thủy lợi và Tài nguyên nước Sudan, ông Yasser Abbas, đã kêu gọi Ethiopia chấp nhận sự trung gian của Bộ tứ quốc tế để đạt được một thỏa thuận công bằng, hợp pháp và được cả ba bên chấp nhận.
Công trình xây dựng đập thủy điện Đại Phục Hưng ở Guba, Ethiopia ngày 20/7/2020. Ảnh: AFP/TTXVN
Nhân Ngày Nước thế giới (22/3), ông Abbas nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hòa giải của Bộ tứ quốc tế bao gồm Liên hợp quốc, Liên minh châu Âu (EU), Mỹ và Liên minh châu Phi (AU) để dung hòa các quan điểm, đồng thời lấy làm tiếc về việc Ethiopia đã từ chối việc trung gian hòa giải của bộ tứ này.
Vào tháng 2 vừa qua, Khartoum đề xuất mô hình hòa giải này được phía Ai Cập (một bên tranh chấp) hoan nghênh nhưng bị phía Addis Ababa từ chối. Vào thứ Năm tuần trước, Trưởng đoàn đàm phán Sudan, Mostafa al-Zubeir tuyên bố rằng đề xuất của Sudan đã được Bộ tứ chấp thuận. Bộ tứ đang tìm cách để đạt được sự đồng thuận giữa ba quốc gia, ông Zubeir nói.
Đập Đại Phục hưng Ethiopia (GERD), dự kiến trở thành nhà máy thủy điện lớn nhất ở châu Phi, được khởi công vào năm 2011, đã tạo ra một nguồn căng thẳng giữa ba nước gồm Sudan, Ai Cập và Ethiopia. Ai Cập, quốc gia phụ thuộc vào sông Nile với khoảng 97% lượng nước tưới và nước uống, xem con đập này là mối đe dọa đối với nguồn cung cấp nước của mình. Trong khi đó, Sudan lo ngại rằng các con đập của nước này có thể bị thiệt hại nếu Ethiopia hoàn thành đập GERD mà không đạt được một thỏa thuận chung.
Phía Ethiopia tuyên bố rằng năng lượng thủy điện do đập GERD tạo ra sẽ rất quan trọng để đáp ứng nhu cầu năng lượng của 110 triệu dân của nước này. Tháng 7/2020, phía Addis Ababa tuyên bố đập này đã đạt được mục tiêu hoàn thành của giai đoạn đầu tiên và sẽ tiến tới giai đoạn hai vào tháng 7/2021, cho dù có đạt được thỏa thuận hay không.
Mỹ hối thúc nối lại đàm phán về đập thủy điện Đại phục hưng Ngày 14/5, Bộ Ngoại giao Mỹ đã hối thúc Ai Cập, Ethiopia và Sudan nối lại các cuộc đàm phán do Liên minh châu Phi (AU) bảo trợ về đập thủy điện Đại phục hưng (GERD) do Ethiopia xây dựng trên nhánh sông Nile Xanh. Công trình xây dựng đập thủy điện Đại Phục Hưng ở Guba, Ethiopia ngày 20/7/2020. Ảnh: AFP/TTXVN Bộ...