Sự thật về bộ ba phá án xuất sắc trong phim Bao Thanh Thiên
Bao Thanh Thiên, Triển Chiêu và Công Tôn Sách tạo thành bộ ba phá án xuất sắc trên phim. Tuy nhiên, những ghi chép sử sách lại tiết lộ nhiều điểm khác biệt.
Bộ phim với nội dung xoay quanh cuộc đời vị quan thanh liêm Bao Công, với gương mặt đen và sẹo hình trăng trên trán, ông đồng hành cùng Triển Chiêu và Công Tôn Sách phá án đã khắc sâu vào tâm trí nhiều thế hệ người xem.
Ảnh minh họa.
Nhưng ít ai biết rằng bộ 3 phá án này ngoài đời thực lại có nhiều điểm khác biệt so với phim. Thân thế thực sự của Bao Thanh Thiên cũng như mối quan hệ giữa ông với Triển Chiêu và Công Tôn Sách khá khác so với những gì khán giả tưởng tượng.
Bao Thanh Thiên
Hình tượng Bao Chửng trong bộ phim Bao Thanh Thiên do Kim Siêu Quần thủ vai.
Trên phim ảnh và tiểu thuyết, Bao Công có nước da đen và vầng trăng khuyết trên trán. Thế nhưng trong các tài liệu lịch sử, ông là một vị quan với ngoại hình bình thường, không có mặt đen hay sẹo hình trăng.
Hình tượng Bao Thanh Thiên được dựng lên từ một nhân vật có thật trong lịch sử – Bao Chửng (999 – 1062), tự Hy Nhân.
Ông còn được gọi bằng rất nhiều tên khác như Bao Thanh Thiên, Bao Hắc Tử, Bao Long Đồ… Ông nổi tiếng là một vị quan “thanh liêm, chấp pháp nghiêm chỉnh, không khiếp sợ quyền uy hay vị nể tư tình” dưới thời hoàng đế Tống Nhân Tông (1022 – 1063).
Theo truyền thuyết, ông là Văn Khúc Tinh Quân trên trời giáng trần để phò tá nhà vua, phục vụ đất nước. Theo đó, ông không chỉ đảm nhận việc xử án trên dương gian, buổi tối ông còn là quan lại chịu trách nhiệm dưới âm phủ.
Chính vì thế mà hình tượng Bao Thanh Thiên được khắc họa với vết sẹo mặt trăng trên trán – biểu thị cho ánh trăng công lý luôn tỏa sáng dù ở những nơi tăm tối nhất.
Tuy nhiên tất cả chỉ là hình tượng được cường điệu hóa do chịu ảnh hưởng của Kinh Kịch và truyền thuyết. Trên thực tế, Bao Chửng là một vị quan với ngoại hình bình thường, không có mặt đen hay sẹo hình trăng. Ông nổi tiếng với sự thanh liêm chính trực không sợ cường quyền của mình.
Theo những tài liệu lịch sử ghi lại thì trong 30 năm cống hiến cho triều đình, ông đã buộc hơn 30 vị quan có chức sắc phải từ chức vì tội tham nhũng, hối lộ làm nhũng loạn triều đình. Trong số đó có có những vị quan được Hoàng thượng yêu quý hay thậm chí cả tể tướng.
Với cuộc đời chính trực thanh khiết, ông được coi như hình mẫu mà mọi quan chức Trung Hoa thời bấy giờ hướng tới. Bao Thanh Thiên trở thành đại diện cho cái thiện và xuất hiện thường xuyên hơn trong những tác phẩm Kinh Kịch của Trung Quốc.
Triển Chiêu – Triển hộ vệ
Hình tượng Triển Chiêu trong bộ phim Bao Thanh Thiên do Hà Gia Kính thủ vai.
Trên phim, Triển Chiêu được biết đến với danh hiệu Ngự tiền tứ phẩm đới đao hộ vệ. Luôn bên cạnh bảo vệ và giúp đỡ Bao Chửng phá án và bảo vệ sự an toàn của Bao Chửng.
Triển Chiêu cùng với Công Tôn Sách là hai trợ thủ đắc lực và thân thiết nhất của Bao Thanh Thiên. Trong một số tài liệu, hình tượng Triển Chiêu được cho là lấy cảm hứng từ hình tượng người anh hùng nổi tiếng có thật trong truyền thuyết.
Được cho là một nhân vật sống dưới thời hoàng đế Tống Nhân Tông (1022 – 1063), Triển Chiêu tự Hùng Phi là một cấm vệ binh của triều đình. Nhiều nguồn cho rằng, ông là một vệ binh xuất chúng trong triều nên được phong là Ngự tiền tứ phẩm đới đao hộ vệ (hay Triển hộ vệ).
Cũng có truyền thuyết nói rằng Triển Chiêu xuất thân giang hồ nhưng sau đó quyết định đi theo giúp sức cho Bao Thanh Thiên.
Dù được đề cập tới nhưng các tài liệu lại không lưu lại hình ảnh thật của Triển Chiêu, ông cũng không được đề cập quá nhiều trong sử sách. Tuy nhiên, Triển Chiêu được biết đến nhiều thông qua các phương tiện văn hóa dân gian cũng như phim ảnh với biệt danh “ngự miêu”.
Đó là bởi ông nổi tiếng với khả năng võ thuật cao cường và kiếm pháp bậc nhất vào thời bấy giờ. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những tranh cãi xung quanh tính xác thực của hình tượng này.
Công Tôn Sách
Hình tượng nhân vật Công Tôn Sách trong phim Bao Thanh Thiên do Phạm Hồng Hiên thủ vai.
Nhân vật còn lại của bộ ba này là Công Tôn Sách. Ông được biết đến trong phim là người cố vấn của Bao Chửng. Hình tượng Công Tôn Sách được miêu tả trong phim là một nhà chiến lược vô cùng thông minh và am hiểu y dược. Ông thường cải trang thành thầy thuốc để đi thăm dò tìm hiểu tình hình.
Tuy nhiên, khi tra cứu các tài liệu lịch sử, người ta không hề tìm thấy thông tin về Công Tôn Sách. Các nhà sử học cho rằng, đây chỉ là nhân vật hư cấu, được thêm thắt vào các tiểu thuyết và phim ảnh để làm tăng tính hấp dẫn cho các câu chuyện về cuộc đời Bao Thanh Thiên.
Do đó có thể suy ra rằng, cũng giống như các nhân vật Vương Triều, Mã Hán, Trương Long, Triệu Hổ, hình tượng Công Tôn Sách là hư cấu được tác giả dựng lên nhằm giúp đỡ Bao Chửng trong việc phá án.
Cũng bởi Công Tôn Sách không có thật trong lịch sử nên dự án Bao Thanh Thiên 2016 đã mạnh dạn chỉnh sửa hình tượng nhân vật này. Theo đó, Công Tôn Sách trong bộ phim này trở thành con gái và có tên là Công Tôn Tú.
Theo doanhnghiepvn.vn
Bao Thanh Thiên: Ly kỳ những vụ án có thật trong lịch sử
Bao Công tên thật là Bao Chửng (999 - 1062), tự Hy Nhân là người Hợp Phì, Lư Châu, làm quan dưới thời vua Tống Nhân Tông. Sinh thời, ông đã cống hiến tất cả tâm sức của mình cho công cuộc trừ gian diệt ác, được trăm họ khen ngợi, người đời còn ca tụng là Bao Thanh Thiên.
Một trong những loạt phim nổi tiếng về Bao Công là Bao Thanh Thiên, được quay tại Đài Loan với sự tham gia của Kim Siêu Quần (vai Bao Công) và Hà Gia Kính (vai Triển Chiêu). Bộ phim sớm trở nên nổi tiếng ở Hong Kong, Trung Quốc và Việt Nam.
Bao Chửng là vị quan có thật trong lịch sử Trung Quốc.
Trong phim, hình tượng Bao Công phá các đại án với thời gian làm Phủ doãn phủ Khai Phong. Kỳ thực Bao Công chỉ giữ chức này trong khoảng thời gian hơn một năm và trong chính sử không hề chép chuyện phá án nào của Bao Công trong giai đoạn này. Công lao lớn nhất của Bao Công khi đứng đầu phủ Khai Phong (tương tự Thị trưởng Bắc Kinh ngày nay) là cải cách hành pháp và quy hoạch lại kinh thành để khỏi nạn ngập nước. Chức vụ lớn nhất của Bao Công trước khi qua đời là Khu mật Phó sứ, tương đương phó tể tướng, vị trí rất quan trọng trong cơ quan quyền lực tối cao của triều Tống.
Tuy vậy, Bao Công vẫn chỉ ở hàm nhị phẩm, chưa bao giờ là tướng gia, không có quyền tiền trảm hậu tấu bằng ba khẩu Long-hổ-cẩu đầu đao tự chế như trong truyện hay trên sân khấu.
Thống kê ghi lại, những người bị Bao Chửng trừng trị không dưới 30 người là đối tượng quyền quý, hoàng thân quốc thích trong xã hội đương thời. Thậm chí ngay cả quốc trượng Trương Nghiêu Tá - cha đẻ của Trương quý phi được vua Nhân Tông sủng ái cũng bị Bao Chửng đàn hặc mà mất chức. Nhà văn đời Tống Âu Dương Tu đã dành cho Bao Chửng những lời bình luận: "Thuở nhỏ hiếu thuận, tiếng thơm khắp xóm làng, cuối đời chính trực, lưu danh khắp triều đình".
Tuy nhiên, về phá án, trong chính sử chỉ chép hai vụ liên quan đến Bao Công nhưng một ở thời điểm làm tri huyện Thiên Trường (vụ án chiếc lưỡi bò) và một khi đã đứng đầu Tri gián viện (vụ Lãnh Thanh mạo danh Thái tử).
Lãnh Thanh mạo danh Thái tử
Vụ án liên quan tới Hoàng Thái tử lưu lạc này đã trở thành nguồn cảm hứng để các nhà làm phim xây dựng nên giai thoại "Ly miêu hoán thái tử".
Trong những năm Tống Nhân Tông cai trị, khắp phố lớn, hẻm nhỏ ở Khai Phong đều rất mực phồn vinh, đông đúc. Họa phẩm nổi tiếng "Thanh minh thượng hà đồ" cũng từng miêu tả cảnh tượng tấp nập ở nơi này.
Vào một ngày thuộc năm Hoằng Hữu thứ hai (năm 1050), cả kinh thành bỗng trở nên vô cùng náo nhiệt, ở đâu cũng bàn tán chuyện hoàng tử lưu lạc trong nhân gian giờ đi tìm gặp hoàng đế. Theo đó có một thanh niên tên là Lãnh Thanh, tự xưng là hoàng tử, cùng đi với một đạo sĩ ở Lư Sơn tên Cao Kế An, pháp hiệu Toàn Hỏa Đạo đến khắp lục bộ đòi vào cung gặp vua để nhận tông thân. Lãnh Thanh nói rằng mẹ là Vương thị, vốn là cung nữ trong cung, từng được Vua Nhân Tông lâm hạnh và ban cho "Long phụng tú" tức tấm lụa che bụng lúc ân ái. Lãnh Thanh tướng mạo khôi ngô tuấn tú, cử chỉ khoáng đạt, ăn nói dõng dạc, đến đâu cũng xưng thái tử, lúc nào cũng có đám đông hiếu kỳ vây quanh, thậm chí nhiều quan viên thấy phong thái của Lãnh Thanh cũng sinh lòng nể sợ, cho là "long chủng"?
Lúc ấy, Phủ doãn phủ Khai Phong là Tiền Minh Dật nghe chuyện này bèn cho quân ra bắt về phủ xét hỏi. Nhưng khi vào công đường, Lãnh Thanh phẫn nộ quát lớn: "Ngươi dám thẩm vấn Hoàng Thái tử đương triều, quả thật to gan!".
Vị quan kia nhất thời bị lời nói này làm cho kinh hãi, không biết nên làm sao. Nhưng sau đó, ông nhớ ra chuyện hoàng đế không có con trai, vì thế lấy lại bình tĩnh mà thẩm vấn: "Ngươi có gì để chứng minh mình là Hoàng Thái tử?"
Lãnh Thanh kể lại cho quan viên việc mẹ mình từng là cung nữ hầu hạ bên người hoàng đế, sau khi được nhà vua sủng hạnh đã may mắn mang bầu.
Nhưng không lâu sau hoàng cung xảy ra hỏa hoạn, người phụ nữ ấy phải xuất cung, sau đó về quê nhà sinh hạ ra con trai là mình. Đến ngày Lãnh Thanh trưởng thành, mẹ mới nói ra chân tướng để con trai và phụ hoàng nhận nhau.
Quan viên nghe xong lại hỏi: "Vậy ngươi có chứng cớ gì?"
Lúc này, Lãnh Thanh để cho Toàn Đại Lộ lấy ra "Long phụng tú" tức tấm lụa che bụng lúc ân ái, từng được Vua Nhân Tông ban cho mẹ mình sau khi sủng hạnh.
Vị quan kia nhìn thấy vật này, cảm thấy bán tin bán nghi mà nói rằng: "Chỉ dựa vào một chứng cứ này vẫn chưa đủ để chứng minh ngươi là Hoàng Thái tử".
Sau khi thẩm vấn thêm, Tiền Minh Dật khiếp uy, bất giác cũng đứng lên thi lễ. Sau đó ông liền phái người tấu lên Tống Nhân Tông.
Lúc biết chuyện, Tống Nhân Tông ngạc nhiên tới mức ngã khỏi long ỷ. Hoàng Thái tử vốn là thứ ông ước ao bấy lâu, nay lại có một người con trai tự động tìm đến cửa.
Bấy giờ, đại thần bên cạnh vội vàng đỡ nhà vua, đồng thời cũng can gián Hoàng đế điều tra cặn kẽ, bởi chuyện này có liên quan tới giang sơn xã tắc Đại Tống.
Nhân Tông thấy có lý, liền hạ lệnh yêu cầu quan viên phủ Khai Phong tiếp tục điều tra. Nhưng trải qua nhiều lần thẩm vấn, sự việc vẫn chưa có kết quả.
Sau cùng, vị quan kia chỉ đành phái người thưa với hoàng đế rằng mình không đủ sức thụ lý vụ việc ấy.
Lúc đó, sau khi suy xét, Tống Nhân Tông truyền chỉ chuyển vụ án này cho quan chưởng quản Tri gián viện là Bao Chửng cùng Hàn Lâm học sĩ Triệu Khái nhanh chóng điều tra.
Chỉ khi Bao Công thụ lý vụ án này, chân tướng sự việc mới được làm rõ. (Ảnh minh họa).
Sau khi tiếp nhận thụ lý vụ việc trên, Bao Chửng lập tức cho thân tín giả làm hiệp khách tiếp cận Lãnh Thanh rồi mời đến tửu quán tỏ lòng ngưỡng mộ, dần dần phục rượu cho say để dò hỏi thân thế. Bao Chửng về đến quê nhà Lãnh Thanh, thăm hỏi những người hàng xóm để xác định nhân thân rồi dựng lại chân dung sự việc này.
Đúng như Lãnh Thanh nói, mẹ y là Vương thị vốn là cung nữ, nhập cung năm Thiên Thánh nguyên niên, 3 năm sau thì xuất cung, sau đó kết hôn với một người bán thuốc tên là Lãnh Tự, sinh đứa con gái đầu là Lãnh Diễm, sinh con trai tiếp theo là Lãnh Thanh. Bao Chửng thẩm vấn Vương thị mới biết Lãnh Thanh từ nhỏ không chịu học hành, ăn chơi lêu lổng, lớn lên không nghề nghiệp, chẳng biết đi phiêu du nơi đâu. Hỏi về tấm "long phụng tú" vua ban, Vương thị tìm không thấy, mới biết là Lãnh Thanh đã cầm đi. Nhưng Bao Chửng nghi hoặc, Lãnh Thanh là đứa chẳng có học hành, sao có thể nghĩ đến chuyện mạo xưng thái tử là tội khi quân, chắc chắn phía sau có kẻ giật dây. Bèn bí mật điều tra đạo sĩ Toàn Hỏa Đạo - kẻ luôn đi cùng Lãnh Thanh...
Sau khi đã lập thế phá án, Bao Chửng cho bắt hai thầy trò Lãnh Thanh tách riêng ra để thẩm vấn. Khi gặp Bao Chửng, Lãnh Thanh vẫn dõng dạc xưng mình là hoàng tử. Bao Chửng hỏi: "Mẹ ngươi đúng là từng ở trong cung, nhưng ngươi rõ ràng là có một chị gái, sao chị ngươi không xưng là công chúa mà ngươi lại dám nhận là hoàng tử?". Lãnh Thanh cứng họng.
Bao Chửng tiếp tục truy vấn, Lãnh Thanh khiếp uy đành cúi đầu nhận tội là đã nghe theo lời của Cao Kế An. Thì ra khi Lãnh Thanh lang thang đến Lư Sơn, Cao Kế An thấy y dáng vẻ sang cả, lại có trong tay tấm lụa "Long phụng tú" mà vua lại đang khao khát có con nối dõi, bèn nghĩ ngay đến trò đại bịp: giả làm hoàng tử. Nếu sự việc trót lọt, Lãnh Thanh được Vua Nhân Tông nhận trở thành thái tử rồi kế vị hoàng đế thì Cao Kế An chắc chắn sẽ là nhất phẩm đại thần trong triều. Từ đó Cao Kế An huấn luyện cho Lãnh Thanh cách đi đứng, ăn nói thật giống bậc vương giả, ngày ngày đều tập diễn luyện đóng vai hoàng tử cho thuần thục. Lại dặn dò Lãnh Thanh nếu vạn nhất chuyện không thành thì cứ giả dạng điên cuồng là xong. Không ngờ gặp phải Bao Chửng quá cao tay đã sớm lật tẩy màn kịch.
Chân tướng vụ án đã rõ, Bao Chửng tấu lên Vua Nhân Tông, Lãnh Thanh và Cao Kế An bị tội chém, còn tri phủ Khai Phong là Tiền Minh Dật bị giáng làm tri phủ Sái Châu.
Đối với kết quả xử án này, Tống Nhân Tông rất mực hài lòng. Một vụ kỳ án kinh thiên liên quan tới giang sơn Đại Tống đã được làm rõ chân tướng nhờ sự cố gắng của Bao Chửng.
Vụ án "chiếc lưỡi bò"
Khi Bao Công mới ra làm quan, nhậm tri huyện Thiên Trường, một hôm có người họ Lý đến công đường thưa là tối qua con bò nhà mình bị kẻ nào đó cắt mất lưỡi sắp chết? Theo luật triều Tống lúc ấy, kẻ tự ý giết bò trâu sẽ bị nghiêm trị vì ảnh hưởng đến sức kéo. Trong tiểu thuyết Thủy hử mô tả các hảo hán Lương Sơn vào quán thường kêu mấy cân thịt bò chính là hình thức thể hiện một thái độ xem thường luật pháp đương triều lúc bấy giờ.
Dù chỉ là vụ án nhỏ, song ảnh hưởng lớn đến việc sản xuất nông nghiệp. Sau khi hỏi kỹ sự tình, Bao Chửng nhận định đây là một vụ án gây ra do tư thù.
Suy nghĩ kỹ, ông nảy ra kế "dùng cần vàng câu cá" và nói với người nông dân:
"Lưỡi bò bị cắt, con bò đó sẽ chết, ngươi mau về mổ bò bán thịt mà kiếm tiền. Có điều là nhà ngươi cứ yên lặng mà làm, không được nói cho ai biết chuyện bản huyện bảo ngươi giết bò, vụ án sẽ được làm rõ".
Bao Chửng vốn nổi tiếng xử án như thần, không vụ án nào không phá nổi.
Người nông dân nọ nghe vậy sợ quá nói: "Bao đại nhân, dù bò không có lưỡi, nhưng bò vẫn chưa chết, giết bò là phạm pháp đấy ạ".
Bao Chửng đáp: "Bản huyện sẽ đảm bảo cho ngươi". Quả nhiên, phạm nhân thấy kẻ thù của mình mổ bò, lập tức cho rằng thời cơ đã đến, liền chạy đến huyện nha tố cáo.
Bao Chửng khi đó mới thăng đường xét xử. Trước mặt "kẻ tố cáo", ông quát lớn: "Điêu dân to gan, tại sao lại cắt lưỡi bò, rồi lại đến đây tố cáo họ giết bò? Ngươi ác độc vậy, sao còn chưa thành khẩn khai báo."
Tội phạm vừa nghe thấy vậy, cho rằng sự việc đã bại lộ, đành cúi đầu nhận tội. Đây chính là vụ án đầu tiên trong cuộc đời làm quan của vị quan thanh liêm có tiếng dưới đời vua Tống Nhân Tông.
Cũng từ dây, tiếng tăm của ông được lưu truyền rộng rãi. Ngay cả trong các bộ phim truyền hình về Bao Công ngày nay, tình tiết ly kỳ của vụ án vẫn được sử dụng để tạo nên những thước phim hấp dẫn.
Video: Bao Công làm thuyết khách đẩy lui 10 vạn quân Liêu.
Theo nguoiduatin.vn
Bái phục tài thuyết khách của Bao Công, chỉ bằng lời nói có thể đẩy lui 10 vạn quân Liêu đang bao vây Hoàng Đế Bao Công không chỉ nổi tiếng trong lịch sử là vị quan thanh liêm, xử án như thần mà còn bởi tài thuyết khách sắc sảo, nhiều lần cứu nguy cho Hoàng Đế nhà Tống. Trong lịch sử Trung Quốc, Bao Công luôn là một trong những cái tên nổi bật nhất và có tầm ảnh hưởng rộng lớn đến nhiều thế hệ...