Sự thật đằng sau những sàn online hốt bạc mùa đại dịch
Giữa lúc dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp, thương mại điện tử được dự đoán là có “cơ hội vàng” để phát triển nhưng sự thật không phải vậy.
Truy cập, doanh thu giảm
Chỉ sau 3 tháng đầu năm, thị trường thương mại điện tử đã trải qua nhiều biến chuyển do ảnh hưởng của Covid-19. Theo báo cáo của iPrice Group, cả Tiki, Lazada hay Sendo đều giảm lượng truy cập so với thời điểm trước dịch. Dù đã trở lại vị trí số 2 sau hai quý bị Sendo qua mặt nhưng 3 tháng đầu năm nay, website của Tiki đạt 23,99 triệu lượt truy cập/tháng, giảm nhẹ 500 nghìn lượt/tháng so với quý 4/2019.
Lượng truy cập vào website của Lazada Việt Nam và Sendo trong quý 1 lần lượt giảm 7,3triệu lượt/tháng và 9,6 triệu lượt/tháng so với quý trước. Như vậy, lượng truy cập vào website của các sàn TMĐT, trừ Shopee, trong quý này giảm trung bình 9% so với cùng kỳ năm 2019.
Doanh thu của các sàn bán hàng online cũng giảm mạnh, đơn cử như ông lớn như Amazon. Theo báo cáo tài chính quý I, doanh thu của Amazon tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái, lên 75,45 tỷ USD. Tuy nhiên, lợi nhuận lại giảm gần 31% xuống 2,5 tỷ USD.
Dù số đơn hàng tăng vọt quý I, chi phí xử lý chúng trong đại dịch cũng lên cao, gây sức ép lên lợi nhuận. Ngoài việc tăng chi phí do số nhân viên tăng, họ còn nâng lương giờ cho các lao động. Amazon ước tính đến ngày 16/5, chi phí này sẽ lên gần 700 triệu USD.
Trước đó, các nhà phân tích tại Wall Street dự báo con số này là 3,15 tỷ USD. Sau thông tin trên, cổ phiếu Amazon đã giảm 4% trong phiên giao dịch ngoài giờ.
Mua hàng online tăng mạnh
Chỉ mua đồ rẻ tiền
Video đang HOT
Phần lớn nhu cầu của khách hàng là với đồ gia dụng có biên lợi nhuận thấp. Trong tháng 2, nhu cầu tìm mua trực tuyến cho các sản phẩm khẩu trang và nước rửa tay khô lần lượt tăng đến 610% và 680% so với tháng 1.
Một số website bán hàng mỹ phẩm nay có bán thêm khẩu trang và nước rửa tay khô. Kết quả cho thấy lượng truy cập vào các website này trong quý 1/2020 tăng trung bình 32% so với quý 4/2019. Còn các website thuần bán mỹ phẩm thì chỉ tăng trung bình 10%. Thị trường xuất hiện nhu cầu mua laptop, webcam, microphone, màn hình,… để phục vụ học tập và làm việc tại nhà.
Các ngành trước đây là “gà đẻ trứng vàng” của TMĐT Việt Nam như thời trang và điện máy thì trong mùa dịch lại bị ảnh hưởng tiêu cực. Trong 3 tháng đầu năm, các website ngành thời trang bị sụt giảm trung bình 38% lượng truy cập so với quý trước. Tương tự, lượng truy cập vào các website ngành điện máy trong tháng 2 giảm 17% so với tháng 1.
Mua nhiều bao cao su, dụng cụ tập gym
Một sản phẩm cũng gây bất ngờ là nhu cầu mua bao cao su trên mạng đã tăng thêm 56% chỉ tính từ đầu tháng 3 trong bối cảnh người dân cả nước đang phải hạn chế đi lại và ở nhà nhiều hơn.
Tuy vậy, báo cáo cũng chỉ ra, nhu cầu tăng nhưng nguồn cung thì có nguy cơ giảm do Karex Berhad, công ty sản xuất bao cao su hàng đầu thế giới, hiện phải ngừng sản xuất vì lệnh phong tỏa tại Malaysia.
Dụng cụ tập gym tại gia được săn lùng ngay từ khi Covid-19 mới xuất hiện tại Việt Nam nhằm rèn luyện nâng cao sức khỏe. Xu hướng này đạt đỉnh vào cuối tháng 3 sau khi UBND TP.HCM và UBND Hà Nội chỉ đạo đề nghị các cơ sở kinh doanh phòng tập thể hình tạm ngưng hoạt động. Từ đó nhu cầu tìm mua các sản phẩm tập gym tại gia như tạ, máy chạy bộ, xe đạp tập,… tăng vọt 116% so với tháng trước đó.
Chi không tiếc tay cho quảng cáo
Theo Báo cáo Quảng cáo trực tuyến Việt Nam 2019 do Adsota (Appota Group) vừa công bố, mức chi của các thương hiệu Việt Nam cho quảng cáo đa phương tiện (media) ước tính đạt 1,2 tỷ USD trong năm 2018 và tăng lên 1,26 tỷ USD trong năm 2019.
Đà tăng trưởng này được dự báo sẽ tiếp tục trong những năm tới, khi tổng chi cho quảng cáo media dự kiến lên đến 1,43 tỷ USD vào năm 2022. Trong đó, các thương hiệu tại Việt Nam chi khoảng 284 triệu USD cho quảng cáo trực tuyến.
Báo cáo này chỉ rõ, trong năm 2019, các nhãn hàng thuộc các nhóm ngành bán lẻ/thương mại điện tử và tiêu dùng nhanh (FMCG) chi nhiều ngân sách marketing nhất cho quảng cáo online, lần lượt bằng 23,9% và 12,9% tổng ngân sách quảng cáo online.
Các doanh nghiệp với nguồn lực vững mạnh sẵn sàng ‘đốt tiền’ cho các chiến dịch nâng cao hình ảnh thương hiệu, cộng với sự trợ giúp đắc lực từ influencer marketing, đã tạo ra một thị trường cạnh tranh nảy lửa.
Mua hàng online, thanh toán tiền mặt: Dễ bị lừa
Người mua hàng online thường có tâm lý chọn thanh toán bằng tiền mặt khi cầm sản phẩm trên tay để tránh bị lừa nhưng thực tế, thanh toán trực tuyến lại an toàn hơn.
Thực hiện quy định giãn cách xã hội, hình thức mua sắm online có điều kiện phát triển mạnh trong vài tháng qua. Bên cạnh những tiện ích rõ ràng của hình thức này, gần đây, xuất hiện nhiều trường hợp lừa đảo trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT), trong đó chủ yếu nhắm vào nhóm khách hàng thanh toán bằng tiền mặt.
Bẫy khách hàng
Theo tìm hiểu, các gian hàng thực hiện hành vi lừa đảo người tiêu dùng thường lợi dụng tâm lý muốn mua hàng giá rẻ nên thường đăng sản phẩm với giá thấp hơn nhiều sản phẩm tương đương của các gian hàng khác. Sau khi người tiêu dùng chọn mua, những gian hàng này sẽ chủ động phân loại đơn hàng thanh toán trước và đơn hàng thanh toán bằng tiền mặt. Với đơn hàng đã thanh toán bằng thẻ, ví... và được sàn TMĐT ghi nhận, sẽ khó thực hiện hành vi lừa đảo bởi khi xảy ra sự cố, người tiêu dùng sẽ khiếu nại lên sàn.
Trong khi đó, đơn hàng thanh toán tiền mặt lại là đối tượng dễ "dính" lừa đảo nhất, trái ngược với tâm lý cho rằng trả tiền khi nhận hàng thì sẽ an toàn. Cụ thể, sau khi khách đặt mua hàng, các gian hàng này sẽ tiến hành hủy đơn hàng và lưu lại thông tin của khách rồi chuyển cho khách món hàng kém chất lượng khác. Việc này thường diễn ra trót lọt bởi gian hàng lợi dụng việc nhiều người mua không theo dõi kỹ quá trình vận chuyển hàng, thậm chí không biết đơn hàng đã bị hủy.
Mua hàng hóa online nên thanh toán trực tuyến để hạn chế rủi ro. Ảnh: HOÀNG TRIỀU
Trao đổi với phóng viên, ông Trần Tuấn Anh, Giám đốc điều hành Shopee Việt Nam, xác nhận mua hàng thanh toán bằng tiền mặt (COD) là cách thức mà các đối tượng xấu dễ dàng sử dụng để trục lợi từ người tiêu dùng. "Bởi vậy, từ đầu tháng 2-2020, Shopee đã tiến hành kiểm tra việc cập nhật thông tin hàng tồn kho, tình trạng giao hàng của nhà bán hàng liên quan đến đơn hàng mua các sản phẩm thiết yếu trong công tác phòng dịch trên sàn giao dịch TMĐT Shopee. Đối với các nhà bán hàng đang có lượng hàng tồn kho cao, đơn hàng phát sinh nhiều và có tỉ lệ hủy đơn cao, bộ phận hỗ trợ người bán đã trực tiếp liên hệ nhắc nhở, tìm hiểu và có hình thức xử lý phù hợp" - ông Tuấn Anh cho hay.
Ông Tuấn Anh lưu ý người mua hàng trên sàn TMĐT nên kiểm tra lịch sử bán hàng và lượt đánh giá sản phẩm của người bán hàng trước khi lựa chọn mua sản phẩm. Ngoài ra, nên chủ động theo dõi tình trạng đơn hàng đã đặt được cập nhật theo thời gian thực trong mục "Thông tin đơn hàng" ở tài khoản Shopee của người dùng và từ chối nhận hàng nếu thông tin đơn hàng nhận được không khớp với đơn hàng đã đặt mua.
Nên chọn thanh toán không tiền mặt
Từ rủi ro khi thanh toán bằng tiền mặt với các đơn hàng mua trực tuyến, giám đốc điều hành Shopee Việt Nam khuyến cáo người mua hàng sử dung phương tiên thanh toan không dung tiên măt được tích hợp ở sàn giao dịch TMĐT Shopee như thanh toán bằng thẻ tín dụng, ví điện tử Airpay hoặc Internet Banking thay vì thanh toán bằng tiền mặt. Bởi vì, khi giao dịch được xác lập thông qua thanh toán thành công bằng thẻ, ví..., mọi vấn đề phát sinh về đơn hàng sẽ được sàn can thiệp, xử lý. Còn nếu lựa chọn thanh toán bằng tiền mặt, khi đơn hàng bị shop cố tình hủy, sàn TMĐT không can thiệp được.
Đại diện sàn TMĐT Tiki cũng khuyến khích người tiêu dùng sử dụng hình thức thanh toán trực tuyến qua thẻ ngân hàng, ví điện tử... để vừa phòng ngừa dịch Covid-19 lây lan qua đường tiếp xúc thông thường vừa giúp khách hàng nhận được nhiều ưu đãi từ các đối tác cũng như tránh được rủi ro.
Ông Lê Hải Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội TMĐT Việt Nam, cho rằng rủi ro với khách hàng mua sắm online là rất lớn. Nhiều trường hợp chủ gian hàng online không hủy đơn hàng mà vẫn duy trì đơn hàng khách đã đặt nhưng giao đến sản phẩm chất lượng kém. Khi đó, với những sàn TMĐT không cho đồng kiểm hàng, người tiêu dùng sẽ phải nhận món hàng "dỏm" và mất nhiều thời gian cho việc khiếu nại, đổi trả. Còn gian hàng nếu bị phát hiện cũng chỉ bị khóa tài khoản.
"Tỉ lệ bị lừa đảo thường rơi vào nhóm đơn hàng có giá trị thấp, khách hàng chủ quan, không yêu cầu đồng kiểm hàng hoặc ham rẻ nên dù biết không được kiểm hàng vẫn đặt mua. Để khắc phục tình trạng này, ngoài việc sàn TMĐT tăng cường kiểm soát thì người mua hàng nên cẩn trọng trong việc lựa chọn gian hàng và sản phẩm. Ngoài ra, lựa chọn thanh toán bằng thẻ an toàn và nhiều tiện ích hơn trong tình hình hiện nay bởi các sàn TMĐT luôn được thiết kế nhằm tối ưu hóa hiệu quả của việc tích hợp giữa mua sắm online và thanh toán online" - ông Bình lưu ý.
Hàng ngàn gian hàng bị xử lý trong mùa dịch
Cục TMĐT và Kinh tế số - Bộ Công Thương cho biết đã cùng với các sàn TMĐT thực hiện các giải pháp phòng chống dịch Covid-19, đặc biệt có chế tài cụ thể đối với hành vi vi phạm. Tính đến cuối tháng 3-2020, Shopee xử lý khoảng 2.200 gian hàng và khoảng 2.600 sản phẩm phòng dịch; Sendo xử lý khoảng 430 gian hàng và khoảng 520 sản phẩm. Trên một số sàn khác, có khoảng 330 gian hàng và gần 630 sản phẩm bị xử lý.
Thùy Dương
Vinhomes ra mắt Sàn Thương mại điện tử bất động sản đầu tiên tại Việt Nam Ngày 09/04/2020,Công ty Cổ phần Vinhomes chính thức ra mắt Sàn Thương mại điện tử. Với phương châm "Stay home - Buy home", Vinhomes Online mang đến cho khách hàng trải nghiệm mua nhà hoàn toàn mới, lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam. Vinhomes Online là mô hình kinh doanh bất động sản trực tuyến (https://online.vinhomes.vn), ứng dụng công nghệ cao,...