Sự tàn phá khủng khiếp của ma túy tổng hợp

Ma túy tổng hợp không chỉ tàn phá thần kinh, gây hại tim mạch, mà còn làm tăng ý muốn tự sát.

Ma túy gây trầm cảm và loạn thần cho người sử dụng – ẢNH: TƯ LIỆU BỆNH VIỆN TÂM THẦN HÀ NỘI

Ảo thính, hoang tưởng bị truy giết

Theo Bộ Y tế, ma túy tổng hợp được sử dụng phổ biến là methamphetamine, ecstasy, ketamine với các tên lóng như: đá, thuốc lắc, viên nữ hoàng, ngọc điên, yaba… Nghiên cứu bệnh nhân (BN) sử dụng methamphetamine cho thấy hầu hết có triệu chứng trầm cảm và lo âu (chiếm 48 – 58%). Khoảng 28 – 36,8% số người nghiện có biểu hiện loạn thần, bao gồm hoang tưởng bị truy hại (77,4%), ảo thính – nghe thấy những giọng nói không có thật (44,6%). Khi dùng phối hợp với chất dạng thuốc phiện, methamphetamine có thể tăng ý định hoặc kế hoạch tự sát lên 2 – 11%.

Trong các loại ma túy tổng hợp, thuốc lắc hay ecstasy có hình dạng giống các viên thuốc nhỏ, có màu sặc sỡ. Thuốc lắc kích thích thần kinh trung ương tạo ảo giác mạnh, gây rối loạn hành vi do hưng phấn quá mức. Khi không “cắn” thuốc sẽ gây chán chường, lo lắng, trầm cảm, hoang tưởng, mất trí nhớ.

Ma túy đá (hàng đá) có màu trắng, óng ánh, là những mảnh nhỏ gần giống hạt mì chính (bột ngọt) hay hạt muối. Ma túy đá ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh, gây ảo giác kéo dài, hoang tưởng có người giết mình. Chất này cũng gây trụy tim mạch do hưng phấn quá mức, thiếu máu cơ tim, tăng huyết áp, đồng thời làm hỏng men răng, rối loạn nội tiết, sinh tinh.

Ma túy đá làm cho người sử dụng không thể cảm thấy bất kỳ một niềm vui nào, biến một người có khả năng ăn nói lưu loát trở thành một người nói lắp, hoang tưởng điên dại rồi dẫn đến tình trạng mất trí nhớ nặng dần

Theo Bệnh viện Tâm thần Mai Hương (Hà Nội), ma túy đá đặt cơ thể vào tình trạng hoạt động tăng tốc và có thể làm tổn thương các bộ phận cơ thể gây đột quỵ, suy gan hoặc suy tim. Ma túy đá “đốt cháy” các hệ thống sản xuất dopamine và norepinephrine của não bộ, làm cho người sử dụng không thể cảm thấy bất kỳ một niềm vui nào, trừ khi họ sử dụng ma túy đá.

Ma túy đá có thể biến một người có khả năng ăn nói lưu loát trở thành một người nói lắp, hoang tưởng điên dại trong một vài tuần rồi dẫn đến tình trạng mất trí nhớ nặng dần.

Một số tổn thương ở não không thể hồi phục

Theo chuyên gia về sức khỏe tâm thần của Bệnh viện Tâm thần Mai Hương, phục hồi từ bất kỳ nghiện chất loại nào cũng khó khăn, nhưng với những người nghiện ma túy đá, khó khăn thách thức có thể gấp đôi.

Người nghiện ma túy đá phải đối mặt với hậu quả suy giảm nhận thức và cảm xúc trầm uất trong giai đoạn mới ngưng sử dụng. Phục hồi từ nghiện ma túy đá mất một thời gian rất dài, và một số tổn thương não có thể không hồi phục hoàn toàn được.

Cần có những chương trình điều trị chuyên sâu cho những đối tượng nghiện ma túy đá, thường điều trị theo hình thức ngoại trú, có thể kéo dài ít nhất 3 tháng cho tới khoảng 1 năm hoặc lâu hơn.

Điều trị chủ yếu là liệu pháp hành vi nhận thức, không chỉ ngăn ngừa tái sử dụng, mà cần có buổi tập huấn các kỹ năng để tránh sự cám dỗ và kiểm soát cảm giác thèm nhớ ma túy đá.

Điều trị nghiện ma túy đá bao gồm điều trị cả những bệnh liên quan do sử dụng ma túy đá kéo dài (chẳng hạn bệnh về răng hoặc thiếu dinh dưỡng).

Bộ Y tế đã ban hành phác đồ điều trị cho người dùng ma túy tổng hợp, áp dụng cho các cơ sở đủ điều kiện theo quy định của Bộ.