Starlink bị giám sát chặt chẽ tại Ấn Độ do lo ngại vấn đề an ninh

Ngày 3/1, chính phủ Ấn Độ đang siết chặt giám sát đối với dịch vụ internet vệ tinh Starlink của tỷ phú Elon Musk sau khi phát hiện các thiết bị của hệ thống này bị các nhóm tội phạm buôn lậu m.a tú.y và phiến quân sử dụng để duy trì liên lạc, điều phối hoạt động phi pháp.

Thiết bị internet vệ tinh Starlink được sử dụng tại Ukraine. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Theo tờ The Guardian, vụ việc đã làm dấy lên lo ngại nghiêm trọng trong Bộ Nội vụ (MHA) và Cục Viễn thông Ấn Độ (DoT), đặc biệt khi Starlink vẫn chưa được cấp phép hoạt động chính thức tại Ấn Độ.

Trong một chiến dịch chống buôn lậu m.a tú.y tại quần đảo Andaman và Nicobar, cảnh sát và lực lượng biên phòng Ấn Độ đã thu giữ nhiều thiết bị Starlink từ tay các băng nhóm tội phạm. Cuộc điều tra hé lộ rằng những kẻ buôn lậu có trụ sở tại Myanmar đã nhập lậu và sử dụng hệ thống vệ tinh này để thiết lập điểm truy cập Wi-Fi, giúp chúng duy trì liên lạc ổn định trên biển mà không bị phát hiện. Lực lượng chức năng tin rằng Starlink đã đóng vai trò quan trọng trong hoạt động điều phối vận chuyển lô hàng 6.000kg methamphetamine bị thu giữ – một trong những vụ buôn lậu m.a tú.y lớn nhất trong lịch sử Ấn Độ.

Trước phát hiện này, chính phủ Ấn Độ đã yêu cầu Starlink cung cấp thông tin chi tiết về chủ sở hữu của các thiết bị bị thu giữ. Tuy nhiên, công ty đã từ chối với lý do tuân thủ luật bảo mật dữ liệu. Động thái này khiến MHA phải chỉ đạo DoT tìm giải pháp kiểm soát việc lạm dụng công nghệ vệ tinh của Starlink, đồng thời cân nhắc các biện pháp pháp lý nếu công ty không hợp tác với đơn vị chức năng của nước này.

Ngoài hoạt động buôn lậu, thiết bị Starlink cũng bị phát hiện trong tay các nhóm phiến quân tại bang Manipur, nơi đang diễn ra xung đột sắc tộc dai dẳng giữa cộng đồng Meitei và Kuki kể từ tháng 5/2023. Với hơn 250 người thiệ.t mạn.g, chính quyền bang đã nhiều lần áp đặt lệnh phong tỏa internet nhằm ngăn chặn các nhóm vũ trang lợi dụng mạng xã hội để kêu gọi bạo động và tuyên truyền tư tưởng cực đoan.

Dù vậy, các nguồn tin từ lực lượng an ninh cho biết Starlink vẫn hoạt động tại nhiều khu vực trong bang Manipur, bất chấp các lệnh cấm internet của chính phủ. Một lãnh đạo của nhóm phiến quân Giải phóng Nhân dân Manipur (PLA) tiết lộ rằng nhóm này đã sử dụng Starlink để truy cập internet trong những thời điểm chính quyền phong tỏa mạng viễn thông. Ban đầu, thiết bị này được mua và sử dụng ở Myanmar nhưng các thành viên phát hiện rằng nó vẫn có thể kết nối ngay cả khi mang sang lãnh thổ Ấn Độ.

Trong một chiến dịch trấn áp lực lượng vũ trang bất hợp pháp, quân đội Ấn Độ và Assam Rifles đã thu giữ nhiều thiết bị Starlink, bao gồm chảo vệ tinh và bộ định tuyến từ các nhóm phiến quân.

Hình ảnh các thiết bị bị thu giữ sau đó được đăng tải trên mạng xã hội, thu hút sự quan tâm của công chúng và làm dấy lên tranh luận về việc liệu Starlink có thực sự bị vô hiệu hóa tại Ấn Độ như Elon Musk tuyên bố hay không.

Trong một chiến dịch trấn áp các nhóm vũ trang bất hợp pháp, quân đội Ấn Độ đã phối hợp với Assam Rifles – một lực lượng bán quân sự tại khu vực Đông Bắc Ấn Độ – đã thu giữ nhiều thiết bị Starlink, bao gồm chảo vệ tinh và bộ định tuyến từ các nhóm phiến quân. Hình ảnh những thiết bị này sau đó được lực lượng an ninh công bố trên mạng xã hội, thu hút sự chú ý lớn từ dư luận và làm dấy lên tranh luận về việc liệu Starlink có thực sự bị vô hiệu hóa tại Ấn Độ như Elon Musk tuyên bố hay không.

Trước các thông tin về việc Starlink bị sử dụng cho mục đích phi pháp, ông Elon Musk đã lên tiếng trên mạng xã hội X và khẳng định rằng dịch vụ vệ tinh này đã bị ngừng cung cấp tại Ấn Độ. Tuy nhiên, bằng chứng từ lực lượng an ninh Ấn Độ lại cho thấy điều ngược lại. Điều này làm dấy lên nghi vấn về mức độ kiểm soát của SpaceX đối với hệ thống của mình, đặc biệt là trong bối cảnh công ty đang tìm cách mở rộng hoạt động tại Ấn Độ – một thị trường tiềm năng với trên 1,4 tỷ dân.

Việc Starlink bị lợi dụng vào mục đích bất hợp pháp đang đặt ra nhiều thách thức đối với nỗ lực xin cấp phép hoạt động chính thức của công ty tại Ấn Độ. Chính phủ Ấn Độ đã khẳng định rằng mọi dịch vụ internet vệ tinh phải tuân thủ các quy định an ninh chặt chẽ, như: giám sát việc sử dụng thiết bị và kiểm soát luồng dữ liệu, để ngăn chặn nguy cơ bị các tổ chức tội phạm và phiến quân khai thác.

Ngành viễn thông, đặc biệt là dịch vụ internet vệ tinh là một trong những lĩnh vực được quản lý nghiêm ngặt nhất tại Ấn Độ. Các chuyên gia nhận định rằng Starlink có thể trở thành một công cụ giúp các nhóm vũ trang và tội phạm lách luật, né tránh các lệnh phong tỏa internet của chính phủ. Trong bảy năm qua, Ấn Độ liên tục dẫn đầu thế giới về số lần ngắt mạng internet – một biện pháp được chính phủ áp dụng để kiểm soát bất ổn xã hội.

Dù chịu áp lực lớn từ chính quyền Ấn Độ, Starlink vẫn chưa có phản hồi chính thức về cách họ sẽ xử lý và quản lý thiết bị của mình bị lạm dụng. Trong khi đó, lực lượng an ninh nước này tiếp tục giám sát chặt chẽ các hoạt động liên quan đến Starlink, đồng thời nghiên cứu các giải pháp công nghệ nhằm hạn chế việc hệ thống vệ tinh này bị khai thác cho các mục đích phi pháp.