SOS viêm não mô cầu ở trẻ

Vi khuẩn gây bệnh có thể ngoan ngoãn trên cơ thể bé mãi mãi, đôi lúc “nghịch ngợm” chỉ ở mức viêm họng nhưng cũng có thể ngay lập tức nổi loạn cấp tính khiến trẻ tử vong. Điều đó khiến nhiều phụ huynh nhầm lẫn, đưa con đến viện khi đã muộn.

Ảnh minh họa: Internet

Trẻ nhỏ dễ vào “tầm ngắm”

Bé Nguyễn Thu Phương, 8 tháng tuổi (Hoàng Mai, Hà Nội) được gia đình đưa vào viện với các triệu chứng sốt cao, đi phân lỏng, chán ăn, nôn, xuất hiện mảng tử ban (vết ban có màu đỏ bầm) trên da, hôn mê… Qua xét nghiệm, các bác sĩ đã chẩn đoán bé bị mắc viêm não mô cầu ở thể nặng (xuất huyết lan rộng).

Lúc mới bệnh, thấy bé Phương sốt, ho thì gia đình nghĩ em bị cảm sốt, viêm họng thông thường, không cho uống kháng sinh mà chỉ dùng nước hoa quả. Nhưng tình trạng tiến triển rất nhanh, khi thấy vết bầm tím nổi khắp người bé thì cả gia đình hoảng hốt, đưa con đi viện trong tình trạng nguy kịch. Sau 7 ngày điều trị tích cực, bé mới qua tình trạng sốc.

Theo Ths.BS. Vũ Minh Điền (Khoa Cấp cứu-Điều trị tích cực, Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương): Trẻ em trong độ tuổi từ 36 tháng đến 3 tuổi là đối tượng dễ nhiễm bệnh nhất vì các bé đến lớp tiếp xúc trực tiếp, hoặc gián tiếp qua đồ vật với các hạt nước bọt và dịch tiết mũi họng của bệnh nhân. Mặt khác 10-20% người lành mang mầm bệnh, trẻ em sức đề kháng kém nên khi gặp điều thuận lợi sẽ dễ phát bệnh hơn người lớn.

Dễ nhầm lẫn với bệnh khác

Vaccine chỉ có giá trị 3 năm Trẻ từ 2 tuổi trở nên có thể tiêm vaccine phòng bệnh viêm não mô cầu. Sau 7 ngày tiêm, kháng thể trong cơ thể nâng lên, bé có thể tránh được tình trạng nhiễm bệnh. Tuy nhiên một liều tiêm chỉ có giá trị bảo vệ 3 năm. Viêm não mô cầu là do nhiễm khuẩn nên uống kháng sinh cũng là cách để phòng tránh bệnh. Nếu gia đình bạn sống ở vùng có bệnh, bạn nên đề nghị bác sĩ kê đơn kháng sinh cho cả gia đình.

Bệnh viêm não mô cầu do khuẩn não mô cầu nhóm C (Neisseria meningitidis) gây ra với nhiều bệnh tại các cơ quan khác nhau trên cơ thể như đường hô hấp, máu, hệ thần kinh, khớp, màng tim, mắt…. Có những người lành mang mầm bệnh nhưng không có biểu hiện gì. Khi phát bệnh, viêm não mô cầu trải qua nhiều thể: viêm họng, viêm màng não, sốc nhiễm khuẩn, sốc huyết lan rộng.

Biểu hiện ban đầu ở thể viêm họng thì rất giống bệnh viêm họng thông thường nên dễ nhầm lẫn và chủ quan. Nếu được điều trị kháng sinh ngay thì bệnh chấm dứt, nhưng bệnh có thể tiến triển thành sốt cao, đau cầu cấp tính, nhiễm trùng huyết.

Khi đã diễn tiến sang thể sốc khuẩn hay xuất huyết thì các triệu chứng rất cấp tính như đột ngột sốt cao, đau đầu dữ dội, buồn nôn, cổ cứng, mắt nhạy cảm với ánh sáng và có thể xuất huyết chấm hồng hoặc mụn nước…. một số triệu chứng như sốt cao, rét run, người mệt mỏi, đau đầu có xuất hiện ban đỏ…giống với triệu chứng của bệnh nhiễm khuẩn liên cầu lợn, bệnh sốt xuất huyết…. Khi ở thể tối cấp, bệnh nhân có thể nhanh chóng tử vong trong khoảng 6-12 giờ.

Lây lan mạnh, biến chứng nhiều

Bác sĩ Điền nhấn mạnh sự lây lan nhanh chóng của viêm não mô cầu là do vi khuẩn nhân lên nhiều ở vùng hầu họng, nên khi bệnh nhân ho, hắt hơi, mầm bệnh dễ phát tán ra ngoài. Vì vậy bệnh dễ lan truyền qua đường hô hấp, đặc biệt ở nơi đông người như nhà trẻ, trường học, siêu thị.

Bác sĩ Điền cũng cho biết, nếu phát hiện sớm thì tỷ lệ tử vong sẽ giảm xuống còn 5-10%. Nhưng điều trị muộn, bệnh nhân có nguy cơ bị di chứng về thần kinh, ảnh hưởng các dây thần kinh cảm giác, gây tổn thương não, giảm thính lực, tổn thương thận và các vấn đề tâm lý; nếu biến chứng nghiêm trọng, có khi phải cắt bỏ các chi.

Vì vậy, bác sĩ khuyên cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bệnh sớm khi thấy trẻ sốt, nhức đầu, ho, đau họng, nhạy cảm với ánh sáng hoặc có biểu hiện lơ mơ. Khi bé bị viêm họng cần điều trị triệt để bằng kháng sinh.

Bảo vệ con trẻ Để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh cho con trẻ bạn nên: – Hướng dẫn con vệ sinh sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng. – Cho trẻ đánh răng, súc miệng thường xuyên bằng các dung dịch sát khuẩn mũi họng thông thường… – Khi tiếp xúc nơi đông người, gần người bệnh, ở tại ổ dịch thì cần cho bé đeo khẩu trang. – Khi trời mưa lạnh nên giữ ấm cổ trẻ

Theo SKGD