Sông lớn cạn khô, miền Trung sẽ hạn khốc liệt

Cuối tháng 2, thời tiết các tỉnh miền Trung còn se lạnh nhưng mực nước các dòng sông lớn đã xuống thấp, thậm chí cạn đáy, báo hiệu một năm khô hạn khốc liệt.

Các dòng sông lớn ở Quảng Ngãi như Trà Khúc, Vệ đang bắt đầu trơ đáy. Mực nước trên các sông này trong 5 năm nay đang sụt giảm mặc dù lượng mưa tương đương và cao hơn so với cùng kỳ.

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn, năm 2011 Quảng Ngãi sẽ tiếp tục đối mặt với khô hạn gay gắt. Số liệu đo đạc tại Trạm thủy văn An Chỉ, xã Hành Phước (Nghĩa Hành), mực nước trong những ngày tháng 2 chỉ trên 4 m, tương đương mức nước cạn kiệt nhất trong 5 năm qua.

Ông Trương Văn Thân, Phó trưởng trạm thủy văn An Chỉ tính toán: “Căn cứ vào số liệu quan trắc đo đạc được, trung bình mỗi năm mực nước sông Vệ giảm khoảng 10 cm”.

Trong khi đó, mực nước tại các sông Trà Bồng, Trà Khúc cũng đang xuống thấp hơn trung bình nhiều năm hơn nửa mét, trong khi lượng mưa không hề suy giảm. Ông Nhâm Xuân Sỹ, Phó tổng giám đốc Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn Quảng Ngãi giải thích, sở dĩ có hiện tượng bất thường này là do sự biến đổi khí hậu và rừng đầu nguồn bị tàn phá. Nguồn nước ngầm cũng cạn kiệt do người dân vùng hạ lưu dùng máy bơm với công suất quá lớn để sản xuất nông nghiệp.

Nước sông Trà mỗi năm một xuống thấp, trơ đáy, những người khai thác cát sạn phải đào một mương nhỏ sâu 4 m để đưa ghe chở hàng vào bờ. Ảnh: Trí Tín.

Ông Sỹ cảnh báo, trước thực trạng dòng chảy sông ngày càng sụt giảm bất thường, ngay từ bây giờ người dân cần phải có biện pháp tiết kiệm, tích trữ nguồn nước để phòng chống khô hạn phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất, nhất là trong vụ hè thu sắp đến.

Ở Quảng Nam, nước các hồ chứa cũng xuống thấp, ngang mực nước chết. Hồ thủy điện A Vương chỉ còn 363 m (tương đương mức thâm hụt nửa hồ chứa). Các chuyên gia dự báo, với mức sụt giảm nguồn nước ở hồ như trên thì nhà máy thủy điện này sẽ thiếu hụt khoảng 100 triệu kWh trong năm nay.

Đại diện Công ty cổ phần thủy điện A Vương nhìn nhận, năm 2010, lượng nước về chỉ còn 50% so với 2009, mực nước của hồ chứa sẽ tiếp tục giảm trong năm nay. Ngay từ đầu năm, công ty thuỷ điện này đã xây dựng phương án ứng phó với hạn hán: vừa vận hành, đảm bảo cung ứng nguồn điện cho quốc gia; vừa phối hợp với địa phương vùng hạ du dòng Vu Gia xây dựng phương án cứu lúa cho vụ hè thu.

Tại thành phố Đà Nẵng, nước về các sông, hồ bị thiếu hụt nghiêm trọng, dẫn đến lượng nước ít ỏi còn lại ở cuối hạ lưu bị nhiễm mặn, không sử dụng được. Ông Huỳnh Vạn Thắng, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đà Nẵng cho biết, trong hai năm qua, lượng mưa còn tương đối lớn hơn so với dự báo năm 2011, song hạn hán cũng đã đe dọa trực tiếp đến 3.500 ha lúa vụ hè thu.

Trong khi đó, đến tháng 6 tới, Nhà máy thủy điện Đăk Mi nằm ở thượng nguồn sông Vu Gia hoàn thành, bắt đầu chặn dòng phát điện. Chắc chắn nguồn nước chính của hệ thống sông Vu Gia bị cắt nước, chuyển về sông Thu Bồn, gây ảnh hưởng trực tiếp đến Đà Nẵng và một phần diện tích của các huyện Đại Lộc, Điện Bàn của Quảng Nam.

Ông Thắng nhận định: “Tình hình khô hạn năm nay tại các khu vực nói trên sẽ diễn biến căng thẳng hơn nhiều so với năm trước”.

Theo VnExpess