Sơn La: 105 cây chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi, mọc rêu xù xì vào danh mục “Cây Di sản Việt Nam”

Hàng nghìn cây chè Shan Tuyết cổ thụ có tuổi đời hàng trăm năm tuổi ở xã Tô Múa (huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La) đã được các cơ quan chức năng đưa vào danh mục “ Cây Di sản Việt Nam”.

105 cây chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi được đưa vào danh mục “Cây Di sản Việt Nam”

Gia đình ông Hà Văn Sơn, bản Pàn Ngùa, (xã Tô Múa, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La) được thừa hưởng hơn 100 cây chè cổ thụ từ thế hệ ông cha. Lâu nay, gia đình ông Sơn vẫn xem những cây chè này như mọi cây chè bình thường khác. Số chè thu hái về cũng chỉ để gia đình dùng hoặc cho người thân, bạn bè.

Trong số hơn 2.000 cây chè Shan Tuyết cổ thụ, đoàn khảo sát đã lựa chọn 105 cây đủ điều kiện công nhận “Cây Di sản Việt Nam”. Ảnh: Tuệ Linh.

Trao đổi với PV, ông Sơn bảo: Tôi cũng không biết rõ nguồn gốc của giống chè này từ đâu, chỉ biết là do những người Mông, người Dao trồng từ xa xưa. Ông bà, tổ tiên kể lại rằng những cây chè Shan Tuyết này được trồng cách đây khoảng 200 năm.

“Hiện, gia đình tôi có hơn 100 gốc, mấy anh em trong gia đình đang cùng nhau chăm sóc, thu hái và sử dụng” – ông Sơn thông tin.

Mới đây, đoàn công tác của Hội đồng Cây Di sản Việt Nam đã đến xã Tô Múa để khảo sát, đánh giá những cây chè cổ thụ.

Trong quần thể khoảng hơn 2.000 cây chè Shan Tuyết cổ thụ, đoàn khảo sát đã lựa chọn 105 cây đủ điều kiện công nhận “Cây Di sản Việt Nam”. Số cây còn lại cũng được đưa vào tổng thể vùng cây chè cổ thụ cần được gìn giữ, bảo tồn.

105 cây đủ điều kiện công nhận “Cây Di sản Việt Nam” sẽ được đánh số từ 1 đến 105. Ảnh: Tuệ Linh.

Theo ông Lê Huy Cường, Trưởng ban Kỹ thuật Hội đồng Cây Di sản Việt Nam, đây là vùng chè thứ 6, thứ 7 ông đến khảo sát. Nhìn chung tất cả các vùng chè cổ, cây cổ thụ đều đẹp, rất xứng đáng để tôn vinh là “Cây Di sản Việt Nam”.

Ông Cường cho biết: Đây là cả một quần thể rất đẹp. Tất cả những nơi được công nhận là quần thể chè Di sản đều là những điểm du lịch rất có giá trị. Ngoài thu hoạch búp chè ra, người dân còn có thể phát triển thành điểm, khu du lịch.

“Nếu được quan tâm đầu tư đúng mức, đúng cách đây sẽ là khu du lịch sinh thái để mọi người có thể đến chiêm ngưỡng những cây chè cổ này. Nhờ đó người dân sẽ có thêm thu nhập từ việc bán chè và du khách đến tham quan” – ông Cường đánh giá.

Cây chè Shan Tuyết cổ thụ ở Tô Múa có tuổi hàng trăm năm tuổi nên thân cây xù xì, mốc meo. Ảnh: Tuệ Linh.

Theo đánh giá của các nhà khoa học, giống chè cổ thụ trên mảnh đất Tô Múa, Vân Hồ là giống chè Shan Tuyết có nguồn gốc từ Trung Quốc. Chè được trồng trên các vùng núi cao khoảng 1.500 m so với mặt nước biển với khả năng chịu nắng, gió, mây mù quanh năm. Chè càng lâu năm thì càng có giá trị đối với sức khỏe con người, bởi chúng chắt lọc được những tinh tuý nhất của đất trời.

Trước đây, người dân trồng chè ở xã Tô Múa chỉ quen với việc thu hái, sao, ủ ướp thủ công. Tuy nhiên, vừa qua một số doanh nghiệp, công ty đã đến địa phương xây dựng nhà máy chế biến chè. Bước đầu, những doanh nghiệp này đã bao tiêu sản phẩm cho người trồng chè, giúp người dân có thu nhập ổn định hơn.

Cây chè Shan Tuyết cổ thụ ở Tô Múa quanh năm mây mù bao phủ nên hương vị của loại chè này được đánh giá rất cao. Ảnh: Tuệ Linh.

Ông Bùi Xuân Hồng, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty chè Hưng Phát cho hay: Ngoài việc thu mua diện tích chè khác của các hộ dân trên địa bàn xã Tô Múa, công ty sẽ thu mua và chế biến sản phẩm từ những cây chè cổ thụ, để khách hàng ở nhiều nơi biết đến cây chè này.

Cây chè ở đây có giá trị cao, có thể làm Hồng Trà, Bạch Trà hoặc Trà Shan Tuyết cổ thụ. Tiềm năng của những cây chè cổ thụ này rất lớn, sẽ đem lại hiệu quả kinh tế, lợi nhuận cao cho bà con tại địa phương.

Ông Thái Bá Sinh, Trưởng phòng NNPTNT huyện Vân Hồ thông tin: Đây được coi là sản phẩm chè đặc trưng, đặc sản của huyện Vân Hồ. Thời gian tới, Phòng sẽ tiếp tục tham mưu cho UBND huyện hướng dẫn người dân chăm sóc, bảo vệ những cây chè cổ thụ này để có thể sản xuất, chế biến thành sản phẩm OCOP của huyện.

Bên cạnh đó, huyện sẽ tiếp tục quy hoạch, đầu tư cơ sở hạ tầng, hình thành khu quần thể chè, hướng tới việc xây dựng điểm du lịch mới của huyện để giới thiệu cho du khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan, thưởng thức sản phẩm đặc sản từ cây chè Shan Tuyết cổ thụ.

Người dân xã Tô Múa đang kỳ vọng với hàng nghìn cây chè cổ thụ Shan Tuyết cổ thụ mà ông cha để lại, trong tương lai sẽ góp phần làm giàu đẹp cho mảnh đất quê hương; trở thành cây xoá nghèo, nâng cao thu nhập cho bà con nơi đây.