Solomon đảo ngược chính sách với Trung Quốc

Quyết định đổi chiều đầy bất ngờ của Solomon đối với Bắc Kinh, dừng cho thuê đảo vì lo ngại kiểu đầu tư Trung Quốc.

Truyền thông Solomon, SCMP của Hồng Kông (Trung Quốc) đồng loạt đưa tin, Quần đảo Solomon đã bất ngờ có phản ứng đảo ngược về quyết định cho Trung Quốc thuê đảo đã ký trước đó chưa lâu.

Thủ tướng Quần đảo Solomon Manasseh Sogavare gặp gỡ các nhà lãnh đạo Trung Quốc tại Bắc Kinh hồi tháng 10. Ảnh: Reuters

Tổng Công tố John Muria của Solomon khẳng định hợp đồng cho thuê đã ký giữa Tỉnh Miền Trung của nước này với Công ty Trung Quốc China Sam Enterprise Group là không đúng luật bởi không có sự tham gia của Chính phủ.

“Thỏa thuận không được văn phòng Tổng Công tố xem xét trước khi ký. Thỏa thuận này là trái luật, không khả thi và phải bị hủy ngay lập tức” – thông báo từ Văn phòng Tổng Công tố nêu rõ.

Hồi tháng 9, tỉnh Tulagi của Solomon, sẵn sàng cho China Sam thuê toàn bộ đảo Tulagi và các đảo xung quanh để phát triển đặc khu kinh tế. Thỏa thuận nói trên đề cập việc phát triển một nhà máy lọc dầu ở trên Tulagi.

Theo ông Yao Ming, Đại sứ Trung Quốc tại Quần đảo Solomon, Bắc Kinh sẽ xây dựng một số cơ sở hạ tầng tại đây bao gồm một sân vận động thể thao như một món quà cho tình hữu nghị giữa hai nước.

Thỏa thuận cũng bao gồm nhiều nội dung về xây dựng trạm hậu cần đánh bắt cá, trung tâm điều hành, và “xây mới hoặc cải tiến sân bay”. Một phụ lục thỏa thuận cho biết China Sam sẵn sàng xem xét khả năng xây dựng trạm dầu và khí đốt tại Tulagi, dù chưa đơn vị thăm dò nào xác định được trữ lượng dầu trong khu vực quần đảo Solomon.

Ngoài ra, Tập đoàn công nghệ viễn thông Trung Quốc Huawei cũng sẽ giúp xây dựng cơ sở hạ tầng 5G tại Quần đảo Solomon.

Đáng chú ý, việc cho thuê hòn đảo này trong vòng 75 năm đã được thông qua nhanh chóng sau khi đảo quốc này tuyên bố cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan để tạo quan hệ với Bắc Kinh. Phản ứng của Solomon đã khiến Washington tức giận.

Chiến hạm USS St Louis và USS Lackawanna của hải quân Mỹ rời cảng Tulagi, quần đảo Solomon, tháng 7/1943, sau khi chiếm lại từ phát xít Nhật. Ảnh: Hải quân Mỹ.

Tulagi là một hòn đảo quan trọng từng là nơi đặt các căn cứ của Mỹ trong Thế chiến 2 và là cố đô của Solomon trước khi nước này dời đô về đảo Guadalcanal.

Trong một tuyên bố trên trang điện tử của mình, Sam Group cho biết đại diện của họ đã gặp Thủ tướng Solomons Manasseh Sogavare vào đầu tháng 10 trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Trung Quốc của một phái đoàn từ quốc đảo Thái Bình Dương.

Vị trí đảo Tulagi trên bản đồ Solomon. Đồ họa: Asia Times.

Giới quan sát cho rằng, việc Trung Quốc muốn thuê các đảo ở Thái Bình Dương trong thời gian dài không nằm ngoài khả năng giúp Trung Quốc mở rộng các căn cứ quân sự ở Thái Bình Dương để cạnh tranh với tầm ảnh hưởng của Mỹ trong khu vực.

Ông Jonathan Pryke, Giám đốc chương trình Thái Bình Dương thuộc Viện nghiên cứu Lowy (Úc) nhận định việc Trung Quốc hứa phát triển đặc khu kinh tế cho những quốc gia đang phát triển muốn thu hút đầu tư là bình thường. Tuy nhiên, vấn đề nghiêm trọng hơn đối với một quốc gia là an ninh quốc gia.

Vị chuyên gia nhận định: “Nỗi lo sợ ở đây là những đặc khu này có thể tạo ra các khu vực được bao bọc dành cho các hoạt động của Trung Quốc, mà dần dần có thể biến thành một dạng cơ cở chiến lược lâu dài”.

Trung Quốc đã nổi tiếng là quốc gia sử dụng đầu tư như một bẫy nợ.

Kim Hoa

Theo vietnamnet