“Soi” tiềm năng của các thương vụ thoái vốn của SCIC sắp tới
Trong số những doanh nghiệp mà Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước ( SCIC) sẽ thực hiện thoái vốn trong những ngày tới đây, nhiều cái tên sau thời gian bị “ế” cổ phần đã nóng trở lại. Nhưng có vẻ như “ vận may” vẫn khó chia đều cho tất cả.
Sau nhiều thất bại, SCIC quyết tâm thoái vốn tại nhiều doanh nghiệp “đình đám”.
Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh vừa thông báo kết quả chào bán cạnh tranh lô 17,85 triệu cổ phần (tương đương 51% vốn) của CTCP Xuất nhập khẩu nông sản thực phẩm An Giang (Afiex, mã: AFX) thuộc sở hữu của SCIC đã được một nhà đầu tư tổ chức mua với giá bình quân 19.000 đồng/CP, cao hơn 100 đồng so với giá khởi điểm.
Trước đó, hồi tháng 9/2020, SCIC đã từng mang lô cổ phần này ra đấu giá nhưng “ế ẩm” do không có nhà đầu tư nào đăng ký tham dự.
Người “đổi vận”
Nguyên nhân thất bại trong lần thoái vốn trước có thể do lịch sử kinh doanh không mấy tươi sáng của Afiex những năm trước đó nhưng giá khởi điểm cho mỗi cổ phần lại ở mức cao. Tại lần này, SCIC vẫn giữ nguyên mức giá khởi điểm 18.900 đồng/CP, cao hơn giá thị trường nhưng hiện tại, Afiex đã xoá được lỗ luỹ kế và có thể chia cổ tức năm 2018, 2019.
Trong 9 tháng đầu năm 2020, doanh nghiệp ghi nhận doanh thu đạt 598 tỷ đồng, giảm 3%; lãi sau thuế 8 tỷ đồng, cải thiện mạnh so con số 101 triệu đồng cùng kỳ năm trước.
Bên cạnh kết quả kinh doanh có phần cải thiện, Afiex còn sở hữu quỹ đất “khủng”, nằm rải rác khắp tỉnh An Giang với tổng diện tích hàng trăm nghìn m2.
Cũng có diễn biến tương tự như Afiex, sau đợt chào bán không ai “ngó ngàng” hồi tháng 7, SCIC tiếp tục công bố bán trọn lô 3,56 triệu cổ phần (tương đương 49,89% vốn) của CTCP Xuất nhập khẩu Sa Giang (mã: SGC) vào ngày 9/12 tới.
Mức giá khởi điểm cho mỗi cổ phần mà SCIC chào bán là 97.500 đồng, tương đương giá trị của cả lô là 347 tỷ đồng, thấp hơn giá thị trường của cổ phiếu SGC và giảm 12,7% so với mức giá khởi điểm của lần chào bán trước (111.700 đồng/CP).
Khác với lần đấu giá trước, tương lai lô cổ phần Sa Giang của SCIC tươi sáng hơn khi CTCP Vĩnh Hoàn – nhà chế biến và xuất khẩu cá tra thị phần lớn nhất hiện nay cho biết sẽ tham gia phiên đấu giá nhưng không nêu rõ lý do.
Sa Giang là doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm từ gạo như bánh phồng tôm, hủ tiếu, phở, bún gạo lứt, bánh tráng, sản phẩm từ thịt và nước uống đóng chai. Trong đó, phồng tôm là sản phẩm chủ lực đóng góp trên 90% doanh thu mỗi năm với công suất 7.000 tấn mỗi năm.
Doanh nghiệp hiện vận hành ba xí nghiệp và một chi nhánh tại TP. Hồ Chí Minh. Ngoài sản xuất phục vụ nội địa, Sa Giang cũng xuất khẩu sản phẩm đến EU, châu Á tại hơn 40 quốc gia, theo thông tin tự bạch của công ty.
Năm 2019, công ty ghi nhận doanh thu gần 319 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 32,6 tỷ đồng – tăng lần lượt 10,4% và 42,3% so với năm trước. Riêng 9 tháng đầu năm nay, công ty báo doanh thu đi ngang 229 tỷ đồng, lợi nhuận tăng 9% đạt 23,3 tỷ đồng.
Video đang HOT
Vẫn gập ghềnh
Trong tháng 12 này, SCIC cũng sẽ bán đầu giá hơn 44,2 triệu cổ phần Tổng công ty công nghiệp dầu thực vật Việt Nam ( Vocarimex, mã: VOC). SCIC đã đưa ra giá khởi điểm trọn lô là 18.540 đồng/CP, tương ứng tổng số t.iền gần 820 tỷ đồng.
Đây là lần thông báo đấu giá cổ phần Vocarimex thứ ba trong vòng hai năm qua của SCIC, với lần gần nhất vào tháng 10 vừa qua và trước đó là vào tháng 7 – 8/2019. Trong cả hai lần đấu giá không thành công trước đây, mức giá khởi điểm của VOC đều được ấn định cao hơn 22.000 đồng/CP.
Khúc mắc trong những lần đấu giá bất thành lô cổ phần tại Vocarimex nhiều khả năng nằm tại mức giá mà SCIC đưa ra. Động thái hạ giá lần này thể hiện mong muốn rút lui của phía SCIC tại doanh nghiệp hàng đầu của ngành dầu.
Theo công bố, Vocarimex đang sở hữu 7 lô đất với hình thức sở hữu là thuê của nhà nước từ 1 năm đến 50 năm làm trụ sở công ty, cửa hàng, phòng trưng bầy gồm: 1.173m2 tại số 58 Nguyễn Bỉnh Khiêm là chủ sở chính; 509,47m2 tại 138-142 Hai Bà Trưng, TP. Hồ Chí Minh; 334,9m2 tại số 8 Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội; 3.332,7m2 tại Nhà Bè; 124.044m2 trong đó có 118.425m2 tại 368 Gò Ô Môi, quận 7, TP. Hồ Chí Minh là Nhà máy dầu Voca; 29.668m2 tại Khu công nghiệp Nhơn Trạch II, Đồng Nai và 452,5m2 tại Nguyễn Văn Của, quận 8, TP. Hồ Chí Minh.
Trên thị trường, cổ phiếu VOC đang giao dịch tại mức 20.500 đồng/CP, tăng 24% kể từ đầu tháng 11 tới nay nhưng đã giảm khá nhiều so với đợt tăng trước đó hồi tháng 8/2020. Như vậy, giá khởi điểm đấu giá cổ phần VOC thấp hơn thị giá.
Hiện, Vocarimex đang là “rào cản” cuối cùng của thương vụ sáp nhập giữa Dầu Tường An và Tập đoàn Kido. Do vậy, nếu xét về bên mua tiềm năng nhất hiện nay đối với phiên đấu giá của SCIC chỉ có Tập đoàn Kido bởi đây là công ty mẹ đang năm giữ 51% cổ phần tại Vocarimex.
Được biết, tháng 5/2017, Kido đã hoàn tất mua vào 32,886 triệu cổ phiếu của Vocarimex nâng tỷ lệ sở hữu tại đơn vị này lên 51%. Thương vụ này giúp Kido trở thanh một trong những doanh nghiệp lớn trong ngành Dầu ăn Việt Nam khi có trong tay quyền chi phối, hoặc quyền kiểm soát các công ty lớn ở thị trường dầu ăn bởi Vocarimex là doanh nghiệp hàng đầu trong ngành, có hệ thống các công ty con và công ty liên kết chiếm thị phần lớn trong ngành…
Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa xuất hiện thông tin, thậm chí lời đồn nào về việc Kido hay một nhà đầu tư nào sẽ mua vào lượng cổ phần Nhà nước nói trên tại Vocarimex.
“Say sóng” cổ phiếu thoái vốn
Loạt doanh nghiệp lớn chuyển giao vốn về Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) gần đây được nhìn nhận là câu chuyện mới "tiếp sức" cho thị trường.
"Sóng trào" SAB
Sự kiện Sabeco (SAB) chuyển giao về SCIC đặt nhiều kỳ vọng có thể giúp cổ phiếu SAB tìm lại đà tăng tương tự hồi đầu tháng 7, khởi tạo đợt sóng lớn thứ hai trong nhóm các cổ phiếu thoái vốn nhà nước.
Ngay 2 phiên giao dịch đầu tiên sau kỳ nghỉ lễ 2/9, cổ phiếu SAB đã tăng mạnh, sau đó có điều chỉnh nhưng chốt tuần vẫn ở trên 190.000 đồng/cổ phiếu.
Trước đó, trong tháng 7, SAB đã tăng gần 50% sau thông tin Nhà nước sẽ thoái toàn bộ 36% vốn tại Sabeco.
Dù đang ở trong trạng thái chờ đợi động thái chính thức về lộ trình thoái vốn, song bước chuyển giao vốn nhà nước về tổ chức thoái vốn chuyên nghiệp như SCIC được thị trường đ.ánh giá là tích cực và tiến trình thoái vốn có thể được đẩy nhanh.
Ứng viên lớn nhất quan tâm đến đợt thoái vốn tại Sabeco có lẽ là Thaibev, tập đoàn đứng sau Công ty TNHH Vietnam Beverage, hiện nắm tỷ lệ sở hữu cao nhất với 53,59% vốn điều lệ Sabeco.
Mua thêm 36% vốn còn lại có thể đảm bảo cho Thaibev toàn quyền quyết định tại Sabeco mà không phải mảy may lo lắng về những quyết sách lớn có thể bị cổ đông khác phủ quyết.
Kế hoạch tăng sở hữu tại Sabeco đã được tỷ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi, người sáng lập và sở hữu ThaiBev, chuyển tới lãnh đạo Chính phủ Việt Nam nhân Hội nghị cấp cao ASEAN 34 diễn ra tại Bangkok hồi giữa năm 2019.
Lãnh đạo ThaiBev khi đó đã đề nghị Chính phủ Việt Nam ủng hộ kế hoạch này cũng như tạo điều kiện cho ThaiBev mở rộng đầu tư vào các lĩnh vực khác ngoài đồ uống.
Tại Đại hội đồng cổ đông tháng 4/2019, trả lời câu hỏi của cổ đông về việc có ý định mua thêm cổ phần tại Sabeco, đại diện phía Thái Lan cũng cho hay, sẽ cân nhắc khả năng mua thêm trong trường hợp Bộ Công thương thoái vốn.
Năm 2019, ThaiBev đạt kết quả kinh doanh khả quan với doanh thu và lợi nhuận tăng mạnh sau khi hợp nhất kết quả kinh doanh với Sabeco.
Cụ thể, doanh thu mảng bia của ThaiBev chiếm tỷ trọng 44,7%, đẩy mảng rượu mạnh xuống vị trí thứ hai với 43%, trong khi đây là mảng quán quân về cơ cấu doanh thu của Tập đoàn suốt nhiều năm.
Năm 2019, doanh thu bán bia của toàn tập đoàn đạt 120 tỷ baht, tương đương 92.200 tỷ đồng. Trong đó, Sabeco đóng góp 2,7 tỷ lít, tăng 31% so với năm trước.
Nhờ vậy, lợi nhuận gộp mảng bia năm 2019 của ThaiBev đạt 26,4 tỷ baht (20.300 tỷ đồng), tăng 28%. Lợi nhuận ròng riêng mảng bia đạt hơn 3 tỷ baht (2.400 tỷ đồng), tăng 50%.
Tỷ lệ 36% ở Sabeco đủ để tạo lập một cuộc chơi mới cho các nhà đầu tư đối trọng với ThaiBev.
Một kịch bản khác được đặt ra là sẽ có nhóm nhà đầu tư mua gom SAB trên thị trường và tham gia đợt thoái vốn nhà nước tại Sabeco, sau đó đàm phán bán lại cho ThaiBev hưởng chênh lệch tài chính.
Động thái đầu tư mới vào Sabeco của nhóm quỹ ngoại tỷ đô Arisaig Asia trong tháng 5 vừa qua là một giả định cho kịch bản này. Nếu quả thực như vậy, thị giá SAB sẽ còn biến động lớn.
Sóng thoái vốn "lan tỏa"
Trong tháng 8, xu hướng tăng giá của một loạt cổ phiếu ăn theo thông tin Nhà nước thoái vốn (xem bảng) cho thấy, thị trường khá hứng khởi với nhóm cổ phiếu này.
Với thông tin nằm trong danh sách thoái vốn trong quý III của SCIC, cổ phiếu VOC của Vocarimex đã tăng từ 15.000 đồng/cổ phiếu lên hơn 23.000 đồng/cổ phiếu, tương đương 53%.
Kế hoạch bán 36% vốn nhà nước của SCIC đang dấy lên hy vọng hiện thực hóa kế hoạch hợp nhất mảng dầu ăn của Tập đoàn Kido.
Tại kỳ họp Đại hội đồng thường niên năm nay, ông Trần Lệ Nguyên, Tổng giám đốc Kido cho biết, sẽ thực hiện sáp nhập các đơn vị thành viên như Kido Foods, Tường An, Vocarimex nhằm chiếm lĩnh thị phần chi phối mảng dầu ăn thị trường Việt Nam. Kido hiện nắm giữ 51% vốn tại VOC.
Cổ phiếu của Tổng công ty Thép Việt Nam - CTCP (TVN) cũng tăng tới 35% trong vòng 1 tháng qua, từ 5.100 đồng/cổ phiếu lên 6.900 đồng/cổ phiếu.
Động lực thúc đẩy đà tăng được nhìn nhận do tác động từ thông tin SCIC sắp thoái vốn, bởi hoạt động kinh doanh chính của TVN vẫn khá khó khăn.
Ông Trịnh Khôi Nguyên, Phó tổng giám đốc TVN chia sẻ, thị trường thép đang phải đối mặt với tình trạng cung vượt cầu.
Theo những đ.ánh giá của SEASI cuối năm 2019, khu vực Đông Nam Á có thể phải mất đến 20 năm nữa để nhu cầu của thị trường bắt kịp nguồn cung. "Việc dư cung khiến các doanh nghiệp trong nước phải cạnh tranh ngày càng khốc liệt, đặc biệt là cạnh tranh về giá".
Đối với TVN, ông Nguyên cho biết, năng lực cạnh tranh hạn chế do quy mô phân tán, nhiều đơn vị có công nghệ, thiết bị cũ, không được đầu tư phát triển trong những năm gần đây trong bối cảnh thị trường dư thừa công suất, nhu cầu suy giảm mạnh, hoạt động xuất khẩu bị ảnh hưởng...
Vì vậy, dự báo hoạt động sản xuất - kinh doanh của TVN sẽ bị tác động lớn hơn so với bình quân thị trường.
Vào ngày cuối cùng của tháng 8/2020, phần vốn của Bộ Xây dựng ở nhiều tổng công ty cũng đã được chuyển giao về SCIC.
Với tỷ lệ sở hữu nhà nước rất lớn tại các doanh nghiệp, chẳng hạn tại Tổng công ty Tư vấn xây dựng Việt Nam - CTCP là 312 tỷ đồng, chiếm 87,32% vốn điều lệ; Tổng công ty Sông Đà - CTCP là 4.485 tỷ đồng, chiếm 99,79% vốn điều lệ; Tổng công ty Vật liệu xây dựng số 1 - CTCP là 509 tỷ đồng, chiếm 40,08% vốn điều lệ; Tổng công ty Đầu tư nước và môi trường Việt Nam - CTCP là 569 tỷ đồng, chiếm 98,16% vốn điều lệ, SCIC nhiều khả năng sẽ tập trung tham gia quản trị, tái cơ cấu hoạt động doanh nghiệp, trước khi lên kế hoạch thoái vốn.
Cổ phiếu thuộc nhóm thoái vốn không hứa hẹn chắc chắn mang lại lợi nhuận cho mọi nhà đầu tư "say sóng", nhưng dẫu sao, đây vẫn là những câu chuyện được kỳ vọng "tiếp lửa" cho thị trường trong bối cảnh giới đầu tư luôn phải vận động kiếm tìm thông tin hỗ trợ.
Tại cuộc gặp trao đổi với báo chí hồi giữa tháng 6, lãnh đạo SCIC cho biết, trong nửa cuối năm sẽ tập trung triển khai thoái vốn tại một số doanh nghiệp lớn như Seaprodex, Vocarimex, chứ không "dàn trận" ở tất cả các doanh nghiệp trong danh sách thoái vốn.
6 tháng đầu năm, doanh thu thoái vốn của SCIC đạt khoảng 707 tỷ đồng, bằng 49% kế hoạch năm. Do vậy, chỉ cần triển khai hiệu quả một đợt bán vốn lớn tại Seaprodex, Tổng công ty sẽ vượt xa kế hoạch bán vốn năm 2020.
Hụt thu ngân sách từ thoái vốn, cổ phần hóa: Lỗi tại ai? "Rẻ mua chơi, đắt để đó", tâm lý chung của các nhà đầu tư được nhìn nhận sẽ lặp lại trong nhiều phiên thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp tiềm năng, bởi một số quy định về định giá cổ phần thoái vốn "khá cứng" chưa được sửa đổi. Thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp tốt như Vocarimex, FPT...
