Siêu vi khuẩn có thể khiến gần 40 triệu người thiệt mạng vào năm 2050

Theo dõi VGT trên

Nghiên cứu của Dự án Nghiên cứu Toàn cầu về Kháng thuốc Kháng sinh (GRAM) cho thấy số ca tử vong do kháng thuốc sẽ tiếp tục gia tăng nếu không có biện pháp khắc phục hiệu quả.

Các nhà lãnh đạo toàn cầu sẽ gặp nhau tại Đại hội đồng Liên hợp quốc để thảo luận các chiến lược toàn cầu nhằm giải quyết vấn đề này.

Siêu vi khuẩn có thể khiến gần 40 triệu người thiệt mạng vào năm 2050 - Hình 1
Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Sự gia tăng nhanh chóng của các tác nhân gây kháng thuốc đang đe dọa gây ra một thảm họa toàn cầu trong tương lai gần. Theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí The Lancet vào ngày 18/9, các siêu vi khuẩn kháng thuốc có thể gây ra hơn 39 triệu ca tử vong trong 25 năm tới.

Đây là một lời cảnh báo nghiêm túc về tình trạng kháng thuốc đang ngày càng gia tăng và các hệ lụy nghiêm trọng mà nó có thể mang lại cho sức khỏe cộng đồng toàn cầu.

Nghiên cứu, do Dự án Nghiên cứu Toàn cầu về Kháng thuốc Kháng sinh (GRAM) thực hiện, đã dự đoán rằng sẽ có 169 triệu ca tử vong liên quan đến nhiễm trùng kháng thuốc trong thời gian từ nay đến năm 2050. Các nhà nghiên cứu đã dựa vào phân tích các ca tử vong gần đây và tác động của các biện pháp hạn chế tử vong do kháng thuốc để đưa ra dự báo này. Họ phát hiện ra rằng hơn 1 triệu người đã tử vong mỗi năm do nhiễm trùng kháng thuốc trong giai đoạn 1990-2021.

Video đang HOT

Một điểm đáng chú ý là số ca tử vong do kháng thuốc ở trẻ em dưới 5 tuổi đã giảm 50% trong thời gian đó, trong khi số ca tử vong ở người từ 70 tuổi trở lên đã tăng hơn 80%. Dự báo cho thấy xu hướng này sẽ tiếp tục, với số ca tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi dự kiến sẽ giảm một nửa vào năm 2050, trong khi số ca tử vong ở người cao tuổi có thể tăng gấp đôi.

Tình trạng kháng thuốc hiện tại và dự đoán tương lai

Nghiên cứu của GRAM đã đưa ra dự báo rằng nếu không có biện pháp khắc phục hiệu quả, số ca tử vong do kháng thuốc sẽ tiếp tục gia tăng. Các tác giả ước tính rằng vào năm 2050, 1,91 triệu người có thể tử vong trực tiếp do kháng thuốc – tăng gần 70% so với 1,14 triệu ca tử vong vào năm 2021. Hơn nữa, AMR (kháng thuốc kháng sinh) được dự báo sẽ gây tử vong cho 8,22 triệu người mỗi năm – tăng gần 75% so với 4,71 triệu ca tử vong liên quan vào năm 2021.

Theo nghiên cứu GRAM năm 2022, AMR đã gây ra 1,27 triệu ca tử vong vào năm 2019 và góp phần gây ra thêm 4,95 triệu ca tử vong. Mặc dù số ca tử vong liên quan đến AMR có vẻ đã giảm vào năm 2021 so với năm 2019, nhưng có thể là kết quả tạm thời của các biện pháp chống dịch COVID-19 và không phản ánh xu hướng lâu dài.

Giáo sư Mohsen Naghavi, tác giả nghiên cứu và giảng viên tại Đại học Washington, nêu rõ: “Những phát hiện này nhấn mạnh rằng AMR đã là mối đe dọa sức khỏe toàn cầu đáng kể trong nhiều thập kỷ và mối đe dọa này đang gia tăng. Hiểu được xu hướng tử vong do AMR đã thay đổi như thế nào theo thời gian và chúng có khả năng thay đổi như thế nào trong tương lai là điều vô cùng quan trọng để đưa ra quyết định sáng suốt giúp cứu sống nhiều người”.

Các nhà lãnh đạo toàn cầu sẽ có cơ hội thảo luận về vấn đề này tại cuộc họp cấp cao của Đại hội đồng Liên hợp quốc vào tuần tới, nơi họ dự kiến sẽ ký một tuyên bố chính trị nêu rõ các kế hoạch toàn cầu nhằm giải quyết tình trạng kháng thuốc. Đây sẽ là một cơ hội quan trọng để các quốc gia phối hợp và triển khai các chiến lược nhằm giảm thiểu tác động của kháng thuốc và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Để đối phó với nguy cơ kháng thuốc, cần có những hành động cụ thể từ tất cả các quốc gia và tổ chức quốc tế. Các biện pháp bao gồm cải thiện quy trình chẩn đoán và điều trị, giảm lạm dụng kháng sinh, và đầu tư vào nghiên cứu, phát triển các loại thuốc mới. Sự phối hợp toàn cầu và cam kết mạnh mẽ từ các bên liên quan là cần thiết để ngăn chặn thảm họa sức khỏe cộng đồng này trước khi nó trở thành hiện thực.

Hàng trăm triệu người có nguy cơ tử vong do tình trạng kháng kháng sinh

Các bệnh do vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh có nguy cơ trực tiếp gây ra 39 triệu ca tử vong, cũng như gián tiếp gây ra 169 triệu ca tử vong trên toàn thế giới trong giai đoạn 2025 - 2050.

Hàng trăm triệu người có nguy cơ tử vong do tình trạng kháng kháng sinh - Hình 1
Tình trạng kháng thuốc kháng sinh ngày càng gia tăng. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Đây là dự báo của nhóm nhà khoa học quốc tế thuộc Dự án nghiên cứu toàn cầu về kháng thuốc kháng sinh. Nghiên cứu được đăng trên tạp chí The Lancet ngày 16/9.

Theo phóng viên TTXVN tại Pháp, nghiên cứu cảnh báo nếu không có biện pháp ngăn chặn hiệu quả, đến năm 2050, số ca tử vong có liên quan trực tiếp và gián tiếp tới vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh sẽ lần lượt ở mức 1,91 triệu và 8,22 triệu ca mỗi năm. Các con số này tương đương với mức tăng lần lượt gần 68% và 75%/năm so với năm 2022.

Nghiên cứu đã chỉ ra số ca tử vong do kháng thuốc kháng sinh không đồng đều ở các quốc gia và lứa tuổi. Các nước thu nhập thấp và trung bình có tỷ lệ tử vong do kháng kháng sinh ở mức cao, nhất là ở các quốc gia thuộc khu vực sa mạc miền Nam châu Phi và Nam Á, đặc biệt là đối với bệnh lao kháng kháng sinh. Bên cạnh đó, tình trạng kháng thuốc kháng sinh bị xem là mối đe dọa lớn đối với người cao tuổi, trong đó số ca tử vong ở người trên 70 tuổi tăng 80% trong giai đoạn 1990-2021.

Các nhà nghiên cứu đã tổng hợp đánh giá về 22 loại sinh vật gây bệnh, 84 cách kết hợp thuốc điều trị với vi khuẩn và 11 hội chứng nhiễm trùng như viêm màng não và nhiễm trùng huyết. Các ước tính này dựa trên thông tin, hồ sơ của 520 triệu người ở mọi lứa tuổi tại 204 quốc gia với nhiều nguồn khác nhau gồm dữ liệu bệnh viện, hồ sơ tử vong và dữ liệu sử dụng kháng sinh.

Nhóm nghiên cứu dự báo tình trạng trên sẽ gây sức ép lên các hệ thống y tế và nền kinh tế quốc gia, đến năm 2030 sẽ gây thiệt hại tổng GDP từ 1.000 - 3.400 tỷ USD mỗi năm. Nghiên cứu được công bố trước thềm cuộc họp cấp cao của Đại hội đồng Liên hợp quốc vào ngày 26/9 cũng liên quan đến vấn đề kháng kháng sinh.

Bà Dame Sally Davies, đặc phái viên về tình trạng kháng thuốc kháng sinh của Anh kiêm thành viên Nhóm điều phối liên ngành của Liên hợp quốc (LHQ) về vấn đề này, nhận định nghiên cứu mang tính bước ngoặt cho thấy thế giới đang đối mặt với với tình trạng khẩn cấp về kháng sinh, gây tổn thất lớn về sinh mạng trên toàn cầu.

Tại Pháp, năm 2023, Bộ Y tế Công cộng Pháp cho biết số đơn thuốc kháng sinh đang có chiều hướng gia tăng, đặc biệt là việc sử dụng kháng sinh phổ rộng (không đặc hiệu cho một loại bệnh cụ thể).

Nhận thức được mối đe dọa từ tình trạng kháng kháng sinh, Pháp vừa công bố lộ trình nghiên cứu, hợp tác liên bộ trong 10 năm tới nhằm giải quyết vấn đề này.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tình trạng kháng thuốc xảy ra khi vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng không còn phản ứng với thuốc. Nguyên nhân là do do những thay đổi về gene ở các sinh vật này hoặc do việc sử dụng sai và lạm dụng thuốc để điều trị, ngăn ngừa và kiểm soát các bệnh nhiễm trùng ở người, động vật và thực vật.

Trước tình hình này, nhóm nghiên cứu khuyến nghị cần có sự tiếp cận dịch vụ chăm sóc tốt hơn cho các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng, cung cấp các loại vaccine mới để ngăn ngừa nhiễm trùng, cũng như đưa ra các phác đồ y tế thận trọng hơn, giới hạn việc sử dụng kháng sinh với các trường hợp phù hợp. Các biện pháp này có thể giúp cứu sống được 92 triệu sinh mạng trong giai đoạn 2025-2050. Ngoài ra, nghiên cứu cũng chỉ ra một số giải pháp tiềm năng như phát triển các thực khuẩn thể (virus đặc biệt có khả năng ký sinh ở vi khuẩn và tiêu diệt vi khuẩn), liệu pháp miễn dịch...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Bước ngoặt địa chính trị: Washington rút dần cam kết bảo vệ đồng minh châu Á?Bước ngoặt địa chính trị: Washington rút dần cam kết bảo vệ đồng minh châu Á?
04:25:44 11/03/2025
Con rể xuống tay khiến bố mẹ vợ tử vong: Lạnh sống lưng với vẻ mặt bình thản khi bị bắtCon rể xuống tay khiến bố mẹ vợ tử vong: Lạnh sống lưng với vẻ mặt bình thản khi bị bắt
13:00:09 11/03/2025
Các bên phát biểu gì trước đàm phán Kiev - Washington tại Saudi Arabia?Các bên phát biểu gì trước đàm phán Kiev - Washington tại Saudi Arabia?
07:31:17 11/03/2025
Quảng trường ở Saint Petersburg (Nga) được mang tên Hồ Chí MinhQuảng trường ở Saint Petersburg (Nga) được mang tên Hồ Chí Minh
20:08:37 11/03/2025
Trung Quốc gửi thông điệp cứng rắn đến Đài LoanTrung Quốc gửi thông điệp cứng rắn đến Đài Loan
17:39:29 10/03/2025
Bốn trụ cột của quốc phòng của châu Âu và cuộc đua với thời gianBốn trụ cột của quốc phòng của châu Âu và cuộc đua với thời gian
07:49:50 11/03/2025
Hàn Quốc ở trạng thái sẵn sàng chiến đấu mức cao nhất sau khi Triều Tiên phóng loạt tên lửaHàn Quốc ở trạng thái sẵn sàng chiến đấu mức cao nhất sau khi Triều Tiên phóng loạt tên lửa
19:30:21 10/03/2025
Ông Trump dự tính rút quân khỏi Đức, đưa sang Đông ÂuÔng Trump dự tính rút quân khỏi Đức, đưa sang Đông Âu
12:11:16 10/03/2025

Tin đang nóng

Sao Việt lên tiếng vụ vợ cố nghệ sĩ Quý Bình bị bàn tán: "Tôi cần nói ra điều này vì người anh của mình"Sao Việt lên tiếng vụ vợ cố nghệ sĩ Quý Bình bị bàn tán: "Tôi cần nói ra điều này vì người anh của mình"
06:42:58 12/03/2025
Công an TP HCM thông tin về clip CSGT có lời nói chưa chuẩn mựcCông an TP HCM thông tin về clip CSGT có lời nói chưa chuẩn mực
06:16:37 12/03/2025
Hoang mang tột độ: Kim Sae Ron bị công ty Kim Soo Hyun ép đi tiếp khách, uống rượu trước khi gây tai nạn?Hoang mang tột độ: Kim Sae Ron bị công ty Kim Soo Hyun ép đi tiếp khách, uống rượu trước khi gây tai nạn?
07:56:00 12/03/2025
Đi làm về khuya, mọi người đều đi ngủ, chỉ duy nhất bố chồng còn thức đợi, câu đầu tiên ông nói khiến tôi bật khóc nức nởĐi làm về khuya, mọi người đều đi ngủ, chỉ duy nhất bố chồng còn thức đợi, câu đầu tiên ông nói khiến tôi bật khóc nức nở
05:46:39 12/03/2025
Rầm rộ tin Won Bin trả nợ 12 tỷ cho Kim Sae Ron, Kim Soo Hyun bị chê chỉ đáng xách dépRầm rộ tin Won Bin trả nợ 12 tỷ cho Kim Sae Ron, Kim Soo Hyun bị chê chỉ đáng xách dép
09:40:27 12/03/2025
Ngày tàn của Kim Soo Hyun đã đến: 15 thương hiệu cao cấp xếp hàng chờ bồi thường, có nguy cơ nhận án tù?Ngày tàn của Kim Soo Hyun đã đến: 15 thương hiệu cao cấp xếp hàng chờ bồi thường, có nguy cơ nhận án tù?
07:35:14 12/03/2025
Bố chồng đọc di chúc, em dâu rơi nước mắt - còn tôi có nằm mơ cũng không ngờ mình trắng tayBố chồng đọc di chúc, em dâu rơi nước mắt - còn tôi có nằm mơ cũng không ngờ mình trắng tay
05:41:11 12/03/2025
Mỹ nhân thảm nhất sau khi Kim Soo Hyun bị tố thao túng, chèn ép bạn gái Kim Sae RonMỹ nhân thảm nhất sau khi Kim Soo Hyun bị tố thao túng, chèn ép bạn gái Kim Sae Ron
06:32:42 12/03/2025

Tin mới nhất

Phó tỉnh trưởng Campuchia bị bắt trong vụ lừa nhà đầu tư Trung Quốc

Phó tỉnh trưởng Campuchia bị bắt trong vụ lừa nhà đầu tư Trung Quốc

10:32:14 12/03/2025
Phó tỉnh trưởng Kampong Speu, ông Tith Vuthy, bị bắt giữ cùng 2 đồng phạm khác về cáo buộc lừa đảo cấp phép khai khoáng cho một nhà đầu tư Trung Quốc.
Rò rỉ chất làm mát phóng xạ tại lò phản ứng hạt nhân lớn nhất châu Âu

Rò rỉ chất làm mát phóng xạ tại lò phản ứng hạt nhân lớn nhất châu Âu

10:28:10 12/03/2025
Lò phản ứng hạt nhân Olkiluoto 3 tại Phần Lan bị rò rỉ chất làm mát phóng xạ, được cho là do lỗi của con người.
Biến đổi khí hậu là 'sát thủ' của các vệ tinh

Biến đổi khí hậu là 'sát thủ' của các vệ tinh

10:17:09 12/03/2025
Cụ thể, sự giảm sút mật độ đó làm giảm "lực cản khí quyển", lực kéo các vệ tinh cũ và những mảnh vỡ khác xuống các độ cao mà chúng sẽ bị cháy do tương tác với các phân tử không khí.
Tác động từ thuế quan Mỹ đến xuất khẩu dầu của Nga ra sao?

Tác động từ thuế quan Mỹ đến xuất khẩu dầu của Nga ra sao?

10:15:14 12/03/2025
Theo bà Safonova, các nhà máy lọc dầu của Mỹ đã tích cực tìm kiếm các giải pháp thay thế cho dầu của Canada và Mexico và nhìn chung cũng muốn tiếp cận các nguồn tài nguyên của Nga.
Phát biểu đầu tiên của đoàn Mỹ sau phiên đàm phán với Ukraine

Phát biểu đầu tiên của đoàn Mỹ sau phiên đàm phán với Ukraine

10:09:24 12/03/2025
Trước đó, phát biểu với các phóng viên trên đường tới cuộc đàm phán ở Jeddah (Saudi Arabia), Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho rằng cuộc họp sẽ rất quan trọng để đánh giá liệu Ukraine có sẵn sàng nhượng bộ để đạt được hòa bình hay không.
Người sắp làm Thủ tướng Đức muốn tiếp cận Anh, Pháp về chia sẻ 'ô hạt nhân'

Người sắp làm Thủ tướng Đức muốn tiếp cận Anh, Pháp về chia sẻ 'ô hạt nhân'

09:50:06 12/03/2025
Thủ tướng sắp tới của Đức Friedrich Merz cho biết ông muốn đàm phán với Pháp và Anh về việc chia sẻ vũ khí hạt nhân của họ, nhưng nhấn mạnh động thái trên không nhằm thay thế sự bảo vệ hạt nhân của Mỹ đối với châu Âu.
Nước nào nhận vũ khí hạng nặng nhiều nhất thế giới?

Nước nào nhận vũ khí hạng nặng nhiều nhất thế giới?

09:44:20 12/03/2025
Báo cáo mới nhất của Viện Nghiên cứu Hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI) về xuất khẩu vũ khí cho thấy những bên nhận thay đổi đáng kể, phản ánh những biến động lớn về địa chính trị.
Ông Trump tuyên bố mình là người cứng rắn nhất với Nga

Ông Trump tuyên bố mình là người cứng rắn nhất với Nga

09:35:58 12/03/2025
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết sắp cung cấp tin tình báo trở lại cho Ukraine và tuyên bố không ai mạnh tay với Nga hơn ông.
Ông Trump 'ghét dự đoán' về khả năng Mỹ suy thoái

Ông Trump 'ghét dự đoán' về khả năng Mỹ suy thoái

09:32:43 12/03/2025
Tổng thống Donald Trump trong buổi phỏng vấn ngày 9.3 đã nhận nhiều câu hỏi về thuế quan và tác động từ chính sách của ông đến nền kinh tế Mỹ.
Chính phủ Tổng thống Trump đối mặt nguy cơ đóng cửa

Chính phủ Tổng thống Trump đối mặt nguy cơ đóng cửa

09:27:42 12/03/2025
Chỉ còn 1 tuần là chính phủ Mỹ hết ngân sách hoạt động, và các thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện đang đưa ra phương án giải cứu nhưng vấp phải phản đối của đảng Dân chủ.
Thị trường 'tiền ảo' hụt hẫng với chính sách của Nhà Trắng

Thị trường 'tiền ảo' hụt hẫng với chính sách của Nhà Trắng

09:22:49 12/03/2025
Từ không khí hào hứng với những tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump, thị trường tiền ảo rơi vào hụt hẫng khi Nhà Trắng chính thức ban hành chính sách.
Bloomberg: Mạng xã hội X của tỷ phú Elon Musk dính lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng

Bloomberg: Mạng xã hội X của tỷ phú Elon Musk dính lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng

08:47:42 12/03/2025
Hiện X chưa đưa ra phản hồi trước yêu cầu bình luận về vụ việc. Trong khi đó, nhóm tin tặc có tên Dark Storm Team, có quan điểm ủng hộ Palestine, đã lên tiếng nhận trách nhiệm về cuộc tấn công nhưng không cung cấp bằng chứng xác thực.

Có thể bạn quan tâm

Kim Soo Hyun tàn nhẫn với Kim Sae Ron, G-Dragon và 2 người "ngồi không dính đạn"

Kim Soo Hyun tàn nhẫn với Kim Sae Ron, G-Dragon và 2 người "ngồi không dính đạn"

Sao châu á

10:35:11 12/03/2025
Giữa cuộc đối đầu căng thẳng của Kim Soo Hyun và phía gia đình Kim Sae Ron, G-Dragon cùng 2 sao nữ ngồi không cũng dính đạn. Nhiều người không khỏi bức xúc vì điều này.
7 sai lầm trong việc skincare có thể hủy hoại làn da của bạn

7 sai lầm trong việc skincare có thể hủy hoại làn da của bạn

Làm đẹp

10:33:46 12/03/2025
Biện pháp phòng vệ tốt nhất? Sử dụng kem chống nắng hàng ngày. Các chuyên gia khuyên bạn nên thoa ít nhất SPF 30 và thoa lại sau mỗi vài giờ, đặc biệt là khi ở ngoài trời. Tia UV vẫn tiếp cận làn da của bạn, ngay cả khi không có nắng.
Công thức bỏ túi để diện quần âu lưng cao không hề đơn điệu

Công thức bỏ túi để diện quần âu lưng cao không hề đơn điệu

Thời trang

10:25:11 12/03/2025
Ngoài ra với những cô nàng văn phòng thì không thể nào bỏ qua bộ đôi áo sơ mi và blazer khi diện cùng chiếc quần này. Tổng thể trở nên cuốn hút hơn bao giờ hết khi Bảo Ngọc chọn cho mình set đồ cùng màu với chiếc áo trắng dài tay bên tr...
TAND Q.1 xét xử tài xế đánh người trước Bệnh viện Từ Dũ

TAND Q.1 xét xử tài xế đánh người trước Bệnh viện Từ Dũ

Pháp luật

10:18:54 12/03/2025
Theo lịch xét xử, sáng 14.3, TAND Q.1 (TP.HCM) sẽ xét xử sơ thẩm vụ án cố ý gây thương tích đối với bị cáo Quách Minh Nhựt (33 tuổi, ngụ Q.6, TP.HCM). Bị cáo Nhựt đã đánh người trước Bệnh viện Từ Dũ gây bức xúc dư luận hồi tháng 12.2024...
Màn hợp tác của IU và Park Bo Gum nhận được phản ứng bùng nổ

Màn hợp tác của IU và Park Bo Gum nhận được phản ứng bùng nổ

Hậu trường phim

10:13:09 12/03/2025
When Life Gives You Tangerines với sự tham gia của IU và Park Bo Gum đã lên sóng 4 tập đầu tiên và nhận được rất nhiều phản hồi tích cực.
Không thời gian - Tập 58: Điều kỳ diệu đã đến với Lĩnh

Không thời gian - Tập 58: Điều kỳ diệu đã đến với Lĩnh

Phim việt

09:44:27 12/03/2025
Miên vào phòng chăm sóc tích cực thì phát hiện ra điều kỳ diệu đã đến, Lĩnh tỉnh dậy sau nhiều ngày được điều trị tích cực.
Khi thiên nhiên tươi đẹp bước vào phim

Khi thiên nhiên tươi đẹp bước vào phim

Du lịch

09:37:56 12/03/2025
Trong một số bộ phim điện ảnh gần đây, các nhà làm phim tiếp tục mở rộng tìm kiếm, khai thác cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ của đất nước.
Đưa chó Golden đi dạo, chủ tái mặt với cảnh tượng này: "Chó chê chủ nghèo" là đây!

Đưa chó Golden đi dạo, chủ tái mặt với cảnh tượng này: "Chó chê chủ nghèo" là đây!

Netizen

09:25:34 12/03/2025
Mới đây, một đoạn video được đăng tải lên trang Sohu (Trung Quốc) đã khiến cộng đồng mạng nước này dở khóc dở cười.
Mexico: Hồi hương hơn 900 cổ vật từ Mỹ

Mexico: Hồi hương hơn 900 cổ vật từ Mỹ

08:46:13 12/03/2025
Nhà chức trách Mexico cũng thu hồi được một ách bằng đá được làm theo phong cách Olmec (năm 1.000-400 trước Công nguyên) và mặt nạ Teotihuacan có niên đại từ năm 100 đến năm 600.