Siêu máy tính tìm ra nguyên nhân tuyệt chủng của người Neanderthal
Theo mô phỏng của siêu máy tính, nguyên nhân sự tuyệt chủng của người Neanderthal chính là do sự cạnh tranh với người Homo sapiens khoảng 43 – 38.000 năm trước.
Với những bằng chứng mới, các nhà khoa học khí hậu từ Trung tâm Vật lý Khí hậu IBS phát hiện ra rằng, sự tuyệt chủng của người Neanderthal không phải do sự thay đổi khí hậu lạnh đột ngột, cũng không phải do sự giao thoa với Homo sapiens mà sự cạnh tranh mới là yếu tố quan trọng nhất.
Người Neanderthal sống ở khu vực lục địa Âu – Á trong ít nhất 300.000 năm. Sau đó, khoảng 43 đến 38.000 năm trước, họ nhanh chóng biến mất khỏi bề mặt trái đất, chỉ để lại dấu vết di truyền yếu trong quần thể Homo sapiens ngày nay.
Sự tuyệt chủng của người Neanderthal trùng hợp với thời kỳ điều kiện khí hậu biến động nhanh chóng, cũng như sự xuất hiện của người Homo sapiens ở châu Âu. Tuy nhiên, việc xác định yếu tố nào trong số những yếu tố này là nguyên nhân chính là một trong những thách thức lớn nhất của các nhà nghiên cứu tiến hoá suốt thời gian dài.
Để định lượng quá trình nào đóng vai trò chính trong sự sụp đổ của quần thể người Neanderthal, các nhà khoa học sử dụng các mô hình toán học để có thể mô phỏng thực tế về sự di cư của người Neanderthal và Homo sapiens, sự tương tác, cạnh tranh và giao thoa của hai kiểu người trong môi trường khí hậu thay đổi.
Trong một báo cáo mới được công bố, Axel Timmermann, giám đốc Trung tâm Vật lý Khí hậu IBS tại Đại học Quốc gia Pusan, đã trình bày mô phỏng mô hình máy tính thực tế đầu tiên về sự tuyệt chủng của người Neanderthal trên khắp lục địa Âu – Á. Mô hình bao gồm hàng ngàn dòng mã máy tính và được chạy trên siêu máy tính Aleph của IBS, giải một loạt các phương trình toán học mô tả cách người Neanderthal và Homo sapiens di chuyển trong một khung cảnh băng giá thay đổi theo thời gian dưới nhiệt độ thay đổi, lượng mưa và mô hình thảm thực vật.
Trong mô hình mô phỏng cả hai nhóm hominin (tông người) cạnh tranh cho cùng một nguồn thực phẩm và một phần nhỏ được phép xen kẽ. Các thông số chính của mô hình được lấy từ mô phỏng mô hình máy tính khí hậu thực tế, dữ liệu di truyền và nhân khẩu học.
“Đây là lần đầu tiên chúng tôi có thể định lượng các trình điều khiển của sự tuyệt chủng của người Neanderthat. Trong mô hình máy tính, tôi có thể bật và tắt các quy trình khác nhau, chẳng hạn như thay đổi khí hậu đột ngột, giao thoa hoặc cạnh tranh”, ông Axel Timmermann cho biết.
Bằng cách so sánh kết quả với dữ liệu nhân học, di truyền và khảo cổ học hiện tại, Timmermann đã chứng minh rằng sự tuyệt chủng thực tế trong mô hình máy tính chỉ có thể nếu Homo sapiens có lợi thế đáng kể so với người Neanderthal về việc khai thác tài nguyên thực phẩm hiện có. Mặc dù mô hình không chỉ định chi tiết, những lý do có thể cho sự vượt trội của người Homo sapiens liên quan đến kỹ thuật săn mồi tốt hơn, khả năng chống lại mầm bệnh mạnh hơn hoặc mức độ thuận lợi cao hơn.
Chính xác những gì gây ra sự sụp đổ nhanh chóng của người Neanderthal vẫn còn khó nắm bắt trong một thời gian dài. Phương pháp mô phỏng mô hình máy tính mới này xác định loại trừ cạnh tranh là lý do có khả năng cho sự biến mất của người Neanderthal.
“Người Neanderthal sống ở lục địa Âu – Á trong 300.000 năm qua và trải qua và thích nghi với sự thay đổi khí hậu đột ngột, điều đó thậm chí còn kịch tính hơn những gì xảy ra trong thời gian người Neanderthal biến mất. Đó không phải là sự trùng hợp khi người Neanderthal biến mất vào thời điểm đó. Các mô phỏng mô hình máy tính mới cho thấy rõ rằng sự kiện này là sự tuyệt chủng lớn đầu tiên do loài của chúng ta gây ra. Đây là một lĩnh vực nghiên cứu mới, trong đó các nhà khoa học khí hậu có thể tương tác với các nhà toán học, nhà di truyền học, nhà khảo cổ học và nhà nhân chủng học”, Timmermann nhận định.
Video đang HOT
Nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Vật lý Khí hậu IBS hiện đang cải tiến mô hình máy tính để có thể nghiên cứu cả nhóm động vật lớn và thực hiện các quy trình khí hậu thực tế hơn.
7 sự biến mất kỳ lạ nhất trong lịch sử nhân loại
Trong quá trình hình thành và phát triển của sự sống, Trái đất đã chứng kiến vô số loài sinh vật xuất hiện rồi biến mất. Sự tuyệt chủng của chúng hầu hết đều có nguyên nhân.
Nhưng cũng có một số loài: châu chấu núi rocky, cá mập Megalodon, voi ma mút lông xoăn... sự tuyệt chủng của chúng vẫn còn là bí ẩn thách thức cả nền khoa học hiện đại.
Dưới đây là danh sách 7 loài đã biến mất một cách khó hiểu nhất:
1. Châu chấu núi Rocky
Thông thường, khi nói đến sự tuyệt chủng, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến khủng long, chim dodo (còn gọi là chim cu lười) hay các sinh vật to lớn khác. Trên thực tế, nhiều loài côn trùng cũng không nằm ngoài nguy cơ đó, thậm chí còn có thể biến mất hoàn toàn trong một khoảng thời gian rất ngắn. Châu chấu núi Rocky (Melanoplus spretus) là ví dụ tiêu biểu cho trường hợp này.
Thường bay theo đàn với số lượng vô cùng lớn, chỉ trong vòng 4 năm (từ năm 1873 đến 1877), châu chấu núi Rocky đã tàn phá hầu hết cây trồng trên khắp khu vực trung tây nước Mỹ, gây thiệt hại hàng trăm triệu USD. Nhưng chưa đầy 30 năm sau, loài này gần như đã tuyệt chủng trong sự ngỡ ngàng của con người. Và bởi vì không ai dự kiến được một loài phổ biến như vậy lại tuyệt chủng nên có rất ít mẫu vật được thu thập.
Ảnh minh họa.
Lý do dẫn đến sự biến mất của chúng hiện vẫn gây nhiều tranh cãi. Không ít ý kiến cho rằng chính sự phát triển canh tác và những công trình thủy lợi đã làm phá vỡ chu kỳ đời sống tự nhiên của chúng. Trong khi đó, một số nhà khoa học lại chỉ ra sự thiếu hụt về biến thể di truyền có thể là gốc rễ vấn đề.
2. Cá mập Megalodon
Khoảng 28 triệu năm đến 1,5 triệu năm trước, các đại dương trên Trái đất đều bị thống trị bởi một kẻ săn mồi siêu hạng Megalodon. Loài cá mập khổng lồ này được coi là sinh vật có xương sống hung tợn bậc nhất trong lịch sử với những chiếc răng nhọn dài đến 18 cm. Cơ thể Megalodon có thể đạt tới chiều dài 18 mét, nặng hơn 100 tấn trong khi cá mập trắng vốn cũng là loài to lớn nhưng chỉ dài tối đa 6 mét.
Tuy nhiên, cách đây khoảng 28 triệu năm đến 1,5 triệu năm, chúng bỗng dưng biến mất không dấu vết.
Có rất nhiều giả thuyết được đưa ra cho sự biến mất kỳ lạ này. Các chuyên gia tin rằng megalodon đã không thể thích ứng với sự suy giảm của mực nước biển cũng như nhiệt độ đại dương xuất hiện vào thời kỳ băng hà cuối kỷ Pliocene, đầu kỷ Pleistocene. Mặt khác, sự biến mất của những con cá voi khổng lồ - thức ăn chủ yếu của Megalodon cũng được xem là 1 phần nguyên nhân.
Ngày nay rất nhiều chuyên gia vẫn tin rằng, Megalodon còn tồn tại và chỉ ẩn nấp ở rất sâu dưới đáy đại dương. Chưa một ai chứng minh được điều đó, nhưng dường như ai cũng muốn tin. Thực hư câu chuyện bí ẩn này vẫn luôn chờ đợi con người tìm ra lời giải đáp...
3. Voi ma mút lông xoăn
Cách đây khoảng 250.000 năm, voi ma mút lông xoăn (Mammuthus primigenius) phân bố trên phạm vi rộng lớn khắp Bắc Mỹ, Châu Âu và Châu Á. Trong khi phần lớn chúng đã bị tuyệt chủng vào khoảng 10.000 năm trước thì một quần thể nhỏ vẫn còn sống sót trên đảo Wrangel, Bắc Băng Dương cho đến tận năm 1700 TCN.
Quá trình săn bắn của con người từ lâu vẫn được xem là nguyên nhân khiến voi ma mút lông xoăn tuyệt chủng. Số khác thì đổ lỗi cho sự biến đổi khí hậu toàn cầu với nền nhiệt độ băng giá. Một nghiên cứu chi tiết đăng tải trên tạp chí Nature Communications ngày 12/6/2012 vừa qua lại kết luận do cả 2.
4. Chuột túi mặt rộng
Sau khi người châu Âu đến định cư tại Úc cách đây vài trăm năm, nhiều sinh vật trên đất nước này đã bị suy giảm và dẫn tới tuyệt chủng do môi trường sống bị thu hẹp, do nạn săn bắn phổ biến vào giữa những năm 1800, trong đó có chuột túi mặt rộng (Potorous platyops).
Các nhà nghiên cứu đã tiến hành thu thập những mẫu vật cuối cùng của Potorous platyops (một loài thú có túi dài chưa đến 0,25 mét) vào khoảng năm 1875. Tuy không biết sau đó chúng còn tồn tại được bao lâu nữa nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy việc bị mèo hoang ăn thịt cũng là nguyên nhân không nhỏ góp phần vào sự biến mất nhanh chóng đó.
5. Cóc Atelopus longirostris
Atelopus longirostris là một loài cóc mõm dài sống tại các khu rừng ẩm ướt ở miền Bắc Ecuador và đã không còn được nhìn thấy kể từ năm 1989.
Lý do tuyệt chủng của loài lưỡng cư này hiện vẫn chưa được xác định, nhưng các chuyên gia tin rằng căn bệnh chytridiomycosis do nấm Batrachochytrium dendrobatidis gây nên chắc chắn là một phần nguyên nhân. Chỉ trong vòng 30 năm qua, bệnh chytridiomycosis đã lây lan với tốc độ chóng mặt gây ra sự suy giảm hay tuyệt chủng của nhiều loài động vật lưỡng cư với tỷ lệ chết lên tới 100% nếu chẳng may mắc phải. Ngoài ra, các nhà khoa học cũng nhận định A.longirostris biến mất có thể còn vì chúng phải đối mặt với sự biến đổi khí hậu và mất môi trường sống.
6. Chim voi
Chim voi Aepyornis - loài chim khổng lồ không biết bay sống ở Madagascar được xem là loài chim lớn nhất trên thế giới. Chúng có chiều cao chót vót (tới 9m) và nặng gần 454 kg trong khi những con đà điểu châu Phi đực khi trưởng thành cũng chỉ cao 2,7 mét. Các nhà nghiên cứu cho rằng chúng đã hoàn toàn bị tiêu diệt vào đầu thế kỷ 18.
Có hai giả thuyết chính giải thích sự biến mất của chim voi, cả hai đều liên quan đến con người khi chính con người là thủ phạm không chỉ phá hủy môi trường sống mà còn lấy đi của chúng những quả trứng có khối lượng gấp 150 lần trứng gà. Ngoài ra, nhiều ý kiến khác cũng cho rằng những căn bệnh từ loài gà nhà đã tàn phá các quần thể chim voi.
7. Người Neanderthal
Từ lâu, nguyên nhân tuyệt chủng của người Neanderthal - người anh em gần gũi với tổ tiên loài người - cách đây khoảng 30.000 năm là một trong những đề tài tranh luận sôi nổi nhất của ngành nhân chủng học. Nhiều nhà khoa học ủng hộ ý kiến cho rằng một vụ phun trào núi lửa lớn kết hợp với đợt lạnh khủng khiếp đã giết chết người Neanderthal vốn là nhóm người khó thích ứng với những biến đổi của khí hậu.
Tuy nhiên, sau đó, các chuyên gia lại tìm được bằng chứng chứng minh thủ phạm thật sự có khả năng chính là con người hiện đại (Homo sapien), trong đó giả thuyết có sức thuyết phục nhất tính đến thời điểm hiện tại là quá trình giao phối giữa người Neanderthal với người Homo sapien bằng cách nào đó đã dẫn đến sự biến mất của họ.
Theo Báo Đất Việt
Loài người đã đến châu Âu sớm hơn chúng ta tưởng Một nghiên cứu mới đã phát hiện ra thời điểm thực sự loài người hiện đại đã đặt chân đến châu Âu, và đặt ra câu hỏi về những người Neanderthal đã ở đó từ trước. Chiếc răng hàm của hàm dưới tìm thấy ở hang Bacho Kiro ở Bulgaria, có niên đại khoảng 44.000 đến 46.000 năm, là một trong những bằng...