Showbiz Trung Quốc chấn động vì lệnh ‘thanh trừng’ nghệ sĩ phạm tội

Thúy Ngọc23:31 21/01/2022

Từ câu chuyện ồn ào của Minh Béo, không ít người đặt phép so sánh với showbiz Hoa ngữ – nơi những nghệ sĩ vướng tù tội không có cơ hội được trở lại làm nghề.

Những ngày qua, sự việc nghệ sĩ Hồng Quang Minh (tức Minh Béo) nhận huy chương bạc tại Liên hoan kịch nói toàn quốc 2021 khu vực phía Nam gây xôn xao dư luận. Dù đạt thành tích nghề, nam nghệ sĩ bị tẩy chay kịch liệt vì quá khứ phạm tội ấu dâm. Nhiều ý kiến nhận định Minh Béo không xứng danh nghệ sĩ, thậm chí không nên được trao một huy chương từ Bộ VHTTDL.

Sự việc Minh Béo nhận huy chương bạc tại Liên hoan Sân khấu kịch gây tranh cãi.

Từ câu chuyện trên, không ít khán giả đối chiếu với showbiz Trung Quốc – nơi đang diễn ra cuộc thanh lọc chưa từng có từ giới chức quản lý văn hóa. Nghệ sĩ vướng bê bối đời tư, nhất là các hành vi liên quan đến pháp luật gần như bị “xóa sổ” vĩnh viễn khỏi làng giải trí.

Quyết liệt siết chặt showbiz

Phong sát (cấm sóng, hạn chế hoạt động nghệ thuật) trở thành cụm từ tiêu biểu trên các phương tiện truyền thông và báo chí Hoa ngữ thời gian gần đây. Nhiều người từng bất ngờ khi chứng kiến Trịnh Sảng, Ngô Diệc Phàm, Triệu Vy – những tên tuổi chủ chốt của làng giải trí lần lượt “rớt đài” vì dính nhiều tai tiếng. Đáng chú ý, sự sụp đổ của những ngôi sao thần tượng này đến từ chính án phạt của giới chức. Họ thể hiện rõ động thái quyết liệt, không nương tay với bất kỳ trường hợp nào phạm lỗi kể cả với sao hạng A.

Sự bắt tay của hàng loạt các đơn vị có liên quan của lĩnh vực văn hóa, mở đầu với cuộc tọa đàm cuối tháng 9/2021 của bốn đơn vị, gồm: Hiệp hội điện ảnh, Hiệp hội vũ đạo, Hiệp hội nhiếp ảnh, Hiệp hội nghệ sĩ truyền hình Trung Quốc. Mục đích của hội nghị nhằm xây dựng tác phong đạo đức cho giới văn nghệ sĩ, phê phán những hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức và sẵn sàng kêu gọi tẩy chay giữa các thành viên hiệp hội để cấm vĩnh viễn trường hợp cá nhân vi phạm.

Tiếp sau đó, Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc (CAC) ra văn bản 10 biện pháp tăng cường quản lý hoạt động trong ngành giải trí. Tờ Nhân dân nhật báo đăng bài viết: “Khi bạn chạm vào ranh giới đỏ về đạo đức và pháp luật, con đường sự nghiệp sẽ chấm dứt”. CCTV – cơ quan phát ngôn của Chính phủ Trung Quốc khẳng định khán giả chỉ cần những nghệ sĩ và tác phẩm chất lượng cao.

Đỉnh điểm của sự việc khi Hiệp hội Biểu diễn Trung Quốc công bố danh sách 88 nghệ sĩ bị cảnh cáo. Đây là lần đầu tiên phía cơ quan quản lý có động thái mạnh tay khi công khai toàn bộ những người vi phạm pháp luật hoặc trái đạo đức trên hệ thống mạng. Trước đó, họ chủ yếu áp dụng quy tắc “phong sát ngầm” để tránh ảnh hưởng hình ảnh văn hóa quốc gia.

Trung Quốc mạnh tay với dòng phim đam mỹ và các nghệ sĩ nam “mặt hoa da phấn”.

Sự quyết liệt với các chính sách, điều luật khác như cấm tổ chức các cuộc bình chọn gây tốn kém kinh tế, điều tra vấn đề đóng thuế của nghệ sĩ… càng cho thấy quyết tâm cải cách và khôi phục một nền giải trí lành mạnh. Gần đây nhất, hồi đầu tháng 1, Tổng cục Quảng bá và Phát thanh Truyền hình Trung Quốc đã mạnh tay loại bỏ dòng phim đam mỹ (đồng tính nam) cùng thế hệ nghệ sĩ nam ẻo lả do xem đây là hành vi nguy hại đối với ngành giải trí cũng như xã hội Trung Quốc.

Động thái cụ thể nhất giới chức nước này áp dụng là cấm không cho các nghệ sĩ vi phạm có cơ hội xuất hiện trên internet. Các tác phẩm của họ bị gỡ khỏi toàn bộ các nền tảng phim. Trong khi đó, Weibo và Douyin – 2 ứng dụng mạng xã hội lớn nhất Trung Quốc cũng bị cấm đăng bài hoặc xóa vĩnh viễn tài khoản với lý do “vi phạm pháp luật”. Thông qua đó, tên tuổi đến hình ảnh của nghệ sĩ chịu “phong sát” đang dần biến mất cả đời thực lẫn không gian mạng.

Video đang HOT

Nâng cao văn hóa nghệ sĩ

Song song với những hình phạt nặng, mang tính răn đe, lãnh đạo quản lý văn hóa cũng yêu cầu các nghệ sĩ bồi dưỡng, nâng cao đạo đức bên cạnh chuyên môn nghề nghiệp.

Sự kiện 500 nghệ sĩ Trung Quốc – hầu hết là ngôi sao như: Tôn Lệ, Đường Yên, Nhiệt Y Trát… đến tham gia khóa học đào tạo, bồi dưỡng đạo đức do Hiệp hội Biểu diễn Trung Quốc tổ chức tại Thượng Hải gây chú ý. “Nếu muốn được công nhận và cấp chứng chỉ làm nghề, đây là một phần bắt buộc mà các nghệ sĩ phải tuân thủ”, tờ Sina viết.

Các diễn viên trẻ được yêu cầu tham gia các lớp bồi dưỡng đạo đức bên cạnh chuyên môn nghề.

Các đơn vị truyền hình hàng đầu Trung Quốc bắt buộc các nhân viên, nghệ sĩ hợp tác với đài phải ký cam kết không vị phạm đạo đức, pháp luật. Trong đó, nền tảng Mango TV đã phát hành Thư cam kết giữ gìn đạo đức nghệ sĩ và nhận được chữ ký đồng thuận của hơn 80 ngôi sao.

Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Trung Quốc đã nhắc nhở giới nghệ sĩ nước này: “Vụ việc sụp đổ hình ảnh của những ngôi sao gần đây một lần nữa cho thấy rằng những lời nói và hành động của những nhân vật được xem là người của công chúng luôn nhận được rất nhiều sự quan tâm chú ý.

Do vậy, cuộc sống riêng tư của họ thực chất lại có ảnh hưởng đối với xã hội. Nếu những ngôi sao này không có ý thức tự mình rèn giũa, tu dưỡng bản thân, họ sẽ không thể nhận được sự tôn trọng từ công chúng. Sau cùng, mỗi người sẽ phải trả giá cho những hành vi sai trái của mình dù sớm hay muộn”.

Tại sao tội phạm ấu dâm như Minh Béo không dễ được tha thứ?

Các nghệ sĩ phạm tội ấu dâm như Gary Glitter, Stephen Collins... đều bị kiện ra tòa, phạt tù và mất trắng sự nghiệp, bị tẩy chay hoàn toàn.

Liên hoan kịch nói toàn quốc 2021 (khu vực phía Nam) vừa khép lại vào tối 17/1 tại Nhà hát Trần Hữu Trang (TP.HCM). 40 nghệ sĩ giành giải huy chương vàng cùng nhiều diễn viên được trao huy chương bạc. Đáng nói là trong số đó có Minh Béo - người đã bị bắt tại Mỹ vào năm 2016 vì phạm tội ấu dâm.

Việc Minh Béo có thể trở lại sân khấu, thậm chí đoạt huy chương bạc, khiến khán giả phẫn nộ. Điểm này cũng mâu thuẫn với bộ quy tắc ứng xử dành cho nghệ sĩ mà Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch vừa ban hành.

Lỗ hổng

Đặt trong bối cảnh giới giải trí châu Á vừa trải qua một năm đầy biến động với loạt scandal rúng động dư luận. Ngay ở Việt Nam, showbiz cũng trải qua một năm đầy sóng gió, khi hành xử - đạo đức của giới làm nghệ thuật đứng giữa tranh cãi hơn bao giờ hết.

Khán giả phẫn nộ khi Minh Béo đoạt giải trong Liên hoan kịch nói toàn quốc 2021.

Cuối năm 2021, sau thời gian cân nhắc, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch ban hành bộ quy tắc với những yêu cầu đặt ra cho giới nghệ sĩ về cách ứng xử, giữ hình ảnh và đạo đức làm nghề, để xứng đáng là người của công chúng. Bộ quy tắc được ban hành trong bối cảnh "chấn chỉnh" lại showbiz sau hàng loạt scandal rúng động.

Khi mọi chuyện còn đang xôn xao dư luận, Minh Béo - từng đi tù vì tội ấu dâm đã kịp đoạt Huy chương Bạc ở một liên hoan sân khấu về kịch nói. Khán giả chỉ trích dữ dội khi Minh Béo đoạt Huy chương Bạc và còn vui mừng chia sẻ công khai.

Trả lời báo chí, đại diện ban tổ chức Liên hoan kịch nói toàn quốc 2021 cho biết không có quy định cấm những người như Minh Béo tham dự nên họ không có lý do gì để ngăn cản anh này tham gia dự thi, và trao giải.

Từ đây khán giả nhận thấy bộ quy tắc ứng xử dành cho nghệ sĩ đã có lỗ hổng, khi không chỉ ra cụ thể các trường hợp vi phạm cần phải đặc biệt lưu ý, hơn nữa cũng không có mức phạt cho những người không đạt chuẩn quy tắc. Trước đó, bộ quy tắc đã gây tranh cãi về vấn đề này, khán giả đã đề cập việc nên đưa thêm hình phạt, ít nhất là quy định chế tài, nhưng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch chưa cập nhật thêm phần trên.

Ban tổ chức nói thêm: "Truyền thống của người Việt là đánh kẻ chạy đi không ai đánh người chạy lại".

Câu trả lời từ ban tổ chức liên hoan kịch nói tiếp tục nhận phản ứng từ công chúng. Câu nói "đánh kẻ chạy đi, không ai đánh người chạy lại" được cho là áp dụng không đúng hoàn cảnh. Với scandal nghiêm trọng liên quan đến lối sống và đạo đức, khán giả chưa bao giờ ủng hộ sự quay lại của Minh Béo.

Cái kết của những ngôi sao phạm tội ấu dâm

Thế giới từng chứng kiến nhiều trường hợp nghệ sĩ phạm tội ấu dâm. Phần lớn trong đó đều đã bị xử phạt theo quy định của pháp luật. Số ít "lách luật" được và không ở tù cũng bị khán giả tẩy chay, không được chào đón quay lại hoạt động nghệ thuật dưới bất kỳ hình thức nào.

Ví dụ điển hình là nam ca sĩ nhạc rock huyền thoại người Anh Gary Glitter. Ông từng được gọi là "ngôi sao triệu USD", danh tiếng hàng đầu giới nhạc rock trong giai đoạn thập niên 1970-1980.

Gary Glitter bị bắt tại Việt Nam vào tháng 6/2006. Ảnh: Reuters.

Nhưng toàn bộ danh tiếng của Gary Glitter đều "đổ sông đổ bể" khi ông bị đưa ra tòa vì tội lạm dụng tình dục trẻ em. Câu chuyện vỡ lở khi một nhân viên sửa máy tính phát hiện 4.000 bức ảnh trẻ em (cả trai và gái) ở độ tuổi 3-10 bị lạm dụng tình dục được lưu trữ trong máy tính cá nhân của Glitter.

Gary Glitter đã chạy trốn khỏi Anh, lưu vong ở nhiều nước sau đó dừng chân tại Việt Nam. Trong thời gian ở Việt Nam, cựu ca sĩ người Anh tiếp tục lạm dụng tình dục một số bé gái ở độ tuổi 10-11 trong năm 2005. Cảnh sát Việt Nam bắt giữ Glitter vào tháng 6/2006, và sau nhiều phiên tòa, gã bị xử phạt 3 năm tù giam tại Việt Nam.

Sau khi mãn hạn tù, Gary Glitter bị trục xuất khỏi Việt Nam. Trở về Anh ở tuổi 70, Glitter bị phạt 16 năm tù giam vì xâm hại ba bé gái, chính thức dành phần đời còn lại phía sau song sắt.

Stephen Collins từng đóng vai thuyền trưởng Will Decker trong phim Star Trek: The Motion Picture, và một số vai diễn trong các phim truyền hình nổi tiếng như No Ordinary Family, 7th Heaven.

Sự nghiệp Collins chấm dứt khi đoạn băng ghi lại lời thú nhận từng xâm hại tình dục nhiều trẻ em của nam diễn viên bị lộ ra vào năm 2012. Kể từ đó, Stephen Collins biến mất khỏi màn ảnh, cũng không xuất hiện trong bất kỳ hoạt động nào liên quan đến văn hóa, nghệ thuật.

Danh tiếng của Micheal bị ảnh hưởng nghiêm trọng vì liên quan đến cáo buộc ấu dâm. Ảnh: Pinterest.

Nam diễn viên nổi tiếng người Canada Scott Bairstow cũng phải rời khỏi Hollywood, dừng toàn bộ hoạt động diễn xuất sau khi bị phát hiện xâm hại một bé gái 12 tuổi. Khán giả Mỹ kiên quyết tẩy chay Bairstow dưới mọi hình thức, dù sự việc đã xảy ra gần hai thập kỷ.

Ngoài những cái tên kể trên, Roman Polanski, Don Vito hay Andy Dick cũng là những cái tên thân bại danh liệt vì phạm tội ấu dâm. Hay ví dụ điển hình nhất là "ông hoàng nhạc pop" Micheal Jackson, ông cũng mang tiếng xấu muôn đời, ảnh hưởng đến các ấn phẩm văn hóa còn lại sau khi qua đời vì vướng vào vụ án lạm dụng tình dục trẻ em.

Ám ảnh để lại cho những đứa trẻ

Tội phạm ấu dâm luôn là kiểu tội phạm bị chỉ trích và chịu hình phạt cao bậc nhất ở nhiều nước. Điều này được lý giải vì hành động của tội phạm ấu dâm gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trẻ em - những người được coi là tương lai của mỗi nước.

Ám ảnh sau khi bị tấn công tình dục là điều không thể tránh khỏi với mỗi nạn nhân. Nhưng với trẻ em, nạn nhân thường ở độ tuổi quá nhỏ, không đủ ý thức để nhận ra và chống trả, cũng như không đủ sức khỏe để vượt qua các vấn đề hậu bị xâm hại. Không ít trường hợp trẻ em bị đã mang thương tật thể chất cả đời sau khi bị tấn công tình dục.

Về mặt tâm lý, trẻ em có thể bị ám ảnh cả đời, dẫn đến tương lai bị hủy hoại. Điển hình là nạn nhân của Gary Glitter.

Sau khi bị trục xuất khỏi Việt Nam, Gary Glitter tiếp tục chịu án 16 năm tù giam tại Anh. Ảnh: T.T.D.

Trả lời phỏng vấn của Daily Mail vào năm 2015, nạn nhân của Gary Glitter (đã trưởng thành) cho biết cô khóc mỗi đêm, luôn gặp ác mộng và phải uống thuốc ổn định tinh thần mỗi ngày. Mẹ của nạn nhân chia sẻ con gái luôn hét lên khi đang ngủ.

"Tôi mơ điều ấy (vụ lạm dụng) lại xảy ra lần nữa", cô gái nói với phóng viên Daily Mail. Cô cũng thường xuyên bỏ ăn, cơ thể gầy yếu, tự nhốt mình trong phòng và tránh giao tiếp với mọi người.

Khi nghe được thông tin Gary Glitter chịu mức án 16 năm tù ở Anh, mẹ của nạn nhân cho rằng mức án quá thấp và người này phải ngồi tù nhiều hơn vì đã hủy hoại cuộc đời con gái bà cũng như nhiều bé gái khác.

"Những cô gái khác lớn lên đều có bạn trai, có chồng. Họ cười và chế nhạo khi nhìn thấy tôi. Cuộc sống của tôi không giống họ và chỉ chìm trong quá khứ đen tối", nạn nhân của Gary Glitter tâm sự thêm.

Cảnh ai thi cũng có giải ở Liên hoan kịch toàn quốc Giới mộ điệu chứng kiến cảnh "cơn mưa" giải thưởng tại Liên hoan kịch nói toàn quốc 2021. Hàng loạt huy chương vàng, bạc, đồng được trao cho các nghệ sĩ, vở diễn. Liên hoan kịch nói toàn quốc 2021 vốn được tổ chức tại TP Hải Phòng vào giữa tháng 11/2021. Song do tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, các...