Showbiz Trung Quốc chấn động vì lệnh ‘thanh trừng’ nghệ sĩ phạm tội

Từ câu chuyện ồn ào của Minh Béo, không ít người đặt phép so sánh với showbiz Hoa ngữ – nơi những nghệ sĩ vướng tù tội không có cơ hội được trở lại làm nghề.

Những ngày qua, sự việc nghệ sĩ Hồng Quang Minh (tức Minh Béo) nhận huy chương bạc tại Liên hoan kịch nói toàn quốc 2021 khu vực phía Nam gây xôn xao dư luận. Dù đạt thành tích nghề, nam nghệ sĩ bị tẩy chay kịch liệt vì quá khứ phạm tội ấu dâm. Nhiều ý kiến nhận định Minh Béo không xứng danh nghệ sĩ, thậm chí không nên được trao một huy chương từ Bộ VHTTDL.

Sự việc Minh Béo nhận huy chương bạc tại Liên hoan Sân khấu kịch gây tranh cãi.

Từ câu chuyện trên, không ít khán giả đối chiếu với showbiz Trung Quốc – nơi đang diễn ra cuộc thanh lọc chưa từng có từ giới chức quản lý văn hóa. Nghệ sĩ vướng bê bối đời tư, nhất là các hành vi liên quan đến pháp luật gần như bị “xóa sổ” vĩnh viễn khỏi làng giải trí.

Quyết liệt siết chặt showbiz

Phong sát (cấm sóng, hạn chế hoạt động nghệ thuật) trở thành cụm từ tiêu biểu trên các phương tiện truyền thông và báo chí Hoa ngữ thời gian gần đây. Nhiều người từng bất ngờ khi chứng kiến Trịnh Sảng, Ngô Diệc Phàm, Triệu Vy – những tên tuổi chủ chốt của làng giải trí lần lượt “rớt đài” vì dính nhiều tai tiếng. Đáng chú ý, sự sụp đổ của những ngôi sao thần tượng này đến từ chính án phạt của giới chức. Họ thể hiện rõ động thái quyết liệt, không nương tay với bất kỳ trường hợp nào phạm lỗi kể cả với sao hạng A.

Sự bắt tay của hàng loạt các đơn vị có liên quan của lĩnh vực văn hóa, mở đầu với cuộc tọa đàm cuối tháng 9/2021 của bốn đơn vị, gồm: Hiệp hội điện ảnh, Hiệp hội vũ đạo, Hiệp hội nhiếp ảnh, Hiệp hội nghệ sĩ truyền hình Trung Quốc. Mục đích của hội nghị nhằm xây dựng tác phong đạo đức cho giới văn nghệ sĩ, phê phán những hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức và sẵn sàng kêu gọi tẩy chay giữa các thành viên hiệp hội để cấm vĩnh viễn trường hợp cá nhân vi phạm.

Tiếp sau đó, Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc (CAC) ra văn bản 10 biện pháp tăng cường quản lý hoạt động trong ngành giải trí. Tờ Nhân dân nhật báo đăng bài viết: “Khi bạn chạm vào ranh giới đỏ về đạo đức và pháp luật, con đường sự nghiệp sẽ chấm dứt”. CCTV – cơ quan phát ngôn của Chính phủ Trung Quốc khẳng định khán giả chỉ cần những nghệ sĩ và tác phẩm chất lượng cao.

Đỉnh điểm của sự việc khi Hiệp hội Biểu diễn Trung Quốc công bố danh sách 88 nghệ sĩ bị cảnh cáo. Đây là lần đầu tiên phía cơ quan quản lý có động thái mạnh tay khi công khai toàn bộ những người vi phạm pháp luật hoặc trái đạo đức trên hệ thống mạng. Trước đó, họ chủ yếu áp dụng quy tắc “phong sát ngầm” để tránh ảnh hưởng hình ảnh văn hóa quốc gia.

Trung Quốc mạnh tay với dòng phim đam mỹ và các nghệ sĩ nam “mặt hoa da phấn”.

Sự quyết liệt với các chính sách, điều luật khác như cấm tổ chức các cuộc bình chọn gây tốn kém kinh tế, điều tra vấn đề đóng thuế của nghệ sĩ… càng cho thấy quyết tâm cải cách và khôi phục một nền giải trí lành mạnh. Gần đây nhất, hồi đầu tháng 1, Tổng cục Quảng bá và Phát thanh Truyền hình Trung Quốc đã mạnh tay loại bỏ dòng phim đam mỹ (đồng tính nam) cùng thế hệ nghệ sĩ nam ẻo lả do xem đây là hành vi nguy hại đối với ngành giải trí cũng như xã hội Trung Quốc.

Động thái cụ thể nhất giới chức nước này áp dụng là cấm không cho các nghệ sĩ vi phạm có cơ hội xuất hiện trên internet. Các tác phẩm của họ bị gỡ khỏi toàn bộ các nền tảng phim. Trong khi đó, Weibo và Douyin – 2 ứng dụng mạng xã hội lớn nhất Trung Quốc cũng bị cấm đăng bài hoặc xóa vĩnh viễn tài khoản với lý do “vi phạm pháp luật”. Thông qua đó, tên tuổi đến hình ảnh của nghệ sĩ chịu “phong sát” đang dần biến mất cả đời thực lẫn không gian mạng.

Nâng cao văn hóa nghệ sĩ

Song song với những hình phạt nặng, mang tính răn đe, lãnh đạo quản lý văn hóa cũng yêu cầu các nghệ sĩ bồi dưỡng, nâng cao đạo đức bên cạnh chuyên môn nghề nghiệp.

Sự kiện 500 nghệ sĩ Trung Quốc – hầu hết là ngôi sao như: Tôn Lệ, Đường Yên, Nhiệt Y Trát… đến tham gia khóa học đào tạo, bồi dưỡng đạo đức do Hiệp hội Biểu diễn Trung Quốc tổ chức tại Thượng Hải gây chú ý. “Nếu muốn được công nhận và cấp chứng chỉ làm nghề, đây là một phần bắt buộc mà các nghệ sĩ phải tuân thủ”, tờ Sina viết.

Các diễn viên trẻ được yêu cầu tham gia các lớp bồi dưỡng đạo đức bên cạnh chuyên môn nghề.

Các đơn vị truyền hình hàng đầu Trung Quốc bắt buộc các nhân viên, nghệ sĩ hợp tác với đài phải ký cam kết không vị phạm đạo đức, pháp luật. Trong đó, nền tảng Mango TV đã phát hành Thư cam kết giữ gìn đạo đức nghệ sĩ và nhận được chữ ký đồng thuận của hơn 80 ngôi sao.

Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Trung Quốc đã nhắc nhở giới nghệ sĩ nước này: “Vụ việc sụp đổ hình ảnh của những ngôi sao gần đây một lần nữa cho thấy rằng những lời nói và hành động của những nhân vật được xem là người của công chúng luôn nhận được rất nhiều sự quan tâm chú ý.

Do vậy, cuộc sống riêng tư của họ thực chất lại có ảnh hưởng đối với xã hội. Nếu những ngôi sao này không có ý thức tự mình rèn giũa, tu dưỡng bản thân, họ sẽ không thể nhận được sự tôn trọng từ công chúng. Sau cùng, mỗi người sẽ phải trả giá cho những hành vi sai trái của mình dù sớm hay muộn”.