Sáu ‘khoảnh khắc’ khoa học quan trọng trong năm 2024 sẽ định hình tương lai

PV11:26 12/12/2024

Từ các đại dương trên những hành tinh xa xôi đến bản đồ chi tiết về bộ não ruồi giấm, những phát hiện này đã giúp chúng ta hiểu sâu hơn về thế giới.

Vào tháng 10, một khảo sát đã lập bản đồ toàn diện về não của ruồi giấm. Đây là một trong nhiều khám phá khoa học lớn trong năm 2024.

Năm 2024 như một năm đầy biến động, nhưng có “một chút an ủi” khi biết rằng ở thời điểm hiện tại, nhân loại hiện có thể tuyên bố biết nhiều hơn về vũ trụ hơn bao giờ hết. Những khám phá khoa học nào của năm nay được chứng minh là thú vị và “mang tính tiết lộ” nhất?

Theo National Geographic, dưới đây là những khám phá khoa học đáng kinh ngạc nhất năm 2024:

Phát hiện đại dương ẩn giấu “ở vòng ngoài” Hệ Mặt Trời

Vào tháng Hai, các nhà thiên văn học công bố họ đã tìm thấy bằng chứng về một đại dương ẩn trên vệ tinh Mimas của Sao Thổ. Sau đó, vào tháng 10, dữ liệu thuyết phục chỉ ra một đại dương khác nữa bị chôn vùi bên trong Miranda, một vệ tinh của Sao Thiên Vương.

Việc tìm ra bằng chứng cho thấy đại dương tồn tại phổ biến trong Hệ Mặt Trời là rất quan trọng.

Sự sống như chúng ta biết đều “ưa nước” và mặc dù chúng ta không biết liệu những mặt trăng mang nước này có chứa sự sống hay không (dù là vi khuẩn hay thứ gì đó giống cá), hiện chúng ta có nhiều nơi hơn để tìm kiếm sự sống trong chính vũ trụ của mình – hơn những gì các nhà khoa học có thể mơ tới.

Não của ruồi giấm được lập bản đồ

Với nhiều nhà khoa học, ruồi giấm – Drosophila melanogaster – là một trong những loài quan trọng nhất trên hành tinh. Não của ruồi giấm nhỏ bé nhưng thực hiện nhiều quá trình thần kinh cơ bản giống như não người.

Vào tháng 10, não của một con ruồi giấm trưởng thành đã được lập bản đồ toàn diện, với 50 triệu kết nối giữa khoảng 140.000 tế bào thần kinh riêng lẻ được đặt trên một loại bản đồ đặc biệt.

Bộ não của ruồi giấm ít phức tạp hơn nhiều so với não của con người, nhưng bản đồ này sẽ cung cấp những manh mối có thể giúp các nhà khoa học thần kinh hiểu được “điều gì tạo nên bạn.”

Giới hạn nóng lên toàn cầu 1,5 độ C gần như chắc chắn sẽ bị phá vỡ

Năm nay, lần đầu tiên, nhiệt độ trung bình toàn cầu có khả năng tăng vọt lên hơn 1,5 độ C so với mức trước thời kỳ công nghiệp.

Theo Thỏa thuận Paris, gần 200 quốc gia đã nhất trí ngăn nhiệt độ Trái Đất tăng không quá 2 độ C so với mức trước thời kỳ công nghiệp, lý tưởng nhất là giữ mức tăng nhiệt dưới 1,5 độ C. Hành tinh càng ấm lên, chúng ta sẽ càng phải chịu nhiều tác động có hại của biến đổi khí hậu.

1,5 độ C là mục tiêu đầy tham vọng. Vượt qua giới hạn này là một khám phá đáng buồn, nhưng là một khám phá quan trọng. “Chuông báo động đang reo to hơn bao giờ hết”: Nếu sự gia tăng nhiệt độ này không được đảo ngược, hoặc ít nhất là dừng lại, tất cả tương lai của chúng ta sẽ ngày càng gặp rắc rối bởi “cơn thịnh nộ” của biến đổi khí hậu.

Con người già đi “theo từng đợt”

Không có gì lạ khi một ngày nào đó thức dậy, bạn cố buộc dây giày, nhăn mặt vì một cơn đau lưng dưới, và đột nhiên cảm thấy mình già hơn nhiều so với ngày hôm qua.

Video đang HOT

Thật kỳ lạ, mặc dù chúng ta thực sự già đi mỗi ngày, các nhà khoa học đã phát hiện vào tháng Tám rằng cơ thể con người dường như trải qua hai đợt lão hóa nhanh chóng: Một lần vào khoảng 44 tuổ.i và một lần nữa khi chúng ta đến tuổ.i 60.

Vì những lý do chưa rõ ràng, cả nam giới và phụ nữ dường như đều trải qua sự thay đổi lớn ở độ tuổ.i giữa 40: Cách cơ thể chúng ta ứng phó với bệnh tim mạch và “xử lý” những thứ như rượu, chất béo và caffeine, thay đổi. Sau đó, khi bước vào độ tuổ.i 60, cơ thể chúng ta trải qua những thay đổi trong điều hòa miễn dịch và chuyển hóa carbohydrate. Đây là khám phá rất thú vị và hoàn toàn bất ngờ.

Các nhà khoa học “mở một rương kho báu vũ trụ”

Carl Sagan vĩ đại quá cố đã từng nói: “Chúng ta được tạo nên từ vật chất của các vì sao.” Điều này hoàn toàn đúng, vì tất cả các nguyên tố tạo nên chúng ta và các hành tinh đều bắt nguồn từ “cái chết” của vô số các vì sao cổ đại. Giờ đây, chúng ta đang gần tìm ra chính xác tất cả những vật chất của các vì sao này đến từ đâu, nhờ vào sứ mệnh OSIRIS-REx của NASA.

Vào năm 2020, sứ mệnh OSIRIS-REx của NASA đã thu thập được 12,6 gam bụi tiểu hành tinh. Năm nay, những hiểu biết sâu sắc từ mẫu vật đó cuối cùng đã được tiết lộ.

Vào năm 2020, tàu vũ trụ Origins, Spectral Interpretation, Resource Identification và Security-Regolith Explorer đã hạ cánh thành công xuống tiểu hành tinh Bennu trong thời gian ngắn, “đánh cắp” một số vật liệu nguyên sơ rồi mang về Trái Đất vào tháng 9/2023.

Năm nay, các nhà khoa học đã có cái nhìn đầu tiên về mẫu vật của OSIRIS-REx và họ vô cùng kinh ngạc trước những thông tin mà nó cung cấp: Mặt Trời được hình thành thông qua “cái chết” của nhiều ngôi sao, từ những ngôi sao có khối lượng thấp đến những ngôi sao đủ lớn để phát nổ thành siêu tân tinh mạnh mẽ.

Các phân tử lạ trong mẫu vật cho thấy nó đến từ một thế giới hoạt động địa chất đã bị phá hủy; và một loạt các hợp chất tiề.n sinh học, bao gồm đủ loại axit amin, đã được tìm thấy trong tiểu hành tinh nguyên thủy đó.

Tóm lại, mẫu này đang “viết lại” những gì chúng ta biết về nguồn gốc của Hệ Mặt Trời – và các nhà khoa học chỉ khảo sát được 1/% trong số đó. Ai biết được nó còn chứa đựng điều gì khác?

AI khám phá bí mật của protein

Vào tháng 10, Giải Nobel Hóa học đã được trao cho một số nhà khoa học có công khảo sát về protein – những “cỗ máy” hỗ trợ phần lớn quá trình sinh hóa.

Hiểu được cách thức hoạt động của protein đồng nghĩa chúng ta biết được cách các bệnh tật – từ sốt rét đến bệnh Parkinson – phát triển, từ đó xác định cách ngăn chúng.

Đáng chú ý, hai trong số ba nhà khoa học nhận giải – Demis Hassabis và John Jumper – đều làm việc tại Google DeepMind. Họ phát hiện những “bí mật” của protein nhờ vào mô hình Trí tuệ Nhân tạo (AI) có tên là AlphaFold2.

Với hiệu quả đáng kinh ngạc, AI này có thể dự đoán cấu trúc của hầu hết 200 triệu protein mà các nhà khoa học đã tìm thấy một cách nhanh chóng và chính xác.

Khả năng giải mã nhiều khía cạnh khó hiểu của sinh hóa học, từ tình trạng kháng kháng sinh đến các bệnh thần kinh, của các nhà khoa học chưa bao giờ cấp thiết đến thế./.

Khoa học giải thích vì sao chúng ta nhìn thấy ma

Khoa học hiện tại chưa thể chứng minh được sự tồn tại của ma quỷ, nhưng các yếu tố về tinh thần và môi trường thì có thể.

Ma có thật, hay chúng ta chỉ đang là nạ.n nhâ.n của sự nhầm lẫn, ảo giác? (Ảnh minh họa: Getty).

Ma có thật hay không? Điều đó còn tùy thuộc. Thế nhưng, cần khẳng định rằng, khoa học hiện tại chưa thể chứng minh rằng có những linh hồn đi xuyên qua tường hoặc hét lên dưới sàn nhà.

Tuy nhiên, những lần nhìn thấy hiện tượng ma quái của chúng ta chắc chắn là cảm giác có thật. Nếu như ma không tồn tại, chẳng lẽ bộ não đang đán.h lừa chúng ta?

Bạn muốn tin rằng ma có thật

Con người đã phát hiện ra những thứ ma quái, để rồi khái niệm bóng ma từ đó cũng xuất hiện. Ở một mức độ nào đó, chúng ta có thể giải thích hiện tượng này.

Ngay cả với những người bình thường nhất trong số chúng ta, vẫn có điều gì đó thôi thúc, khiến ta không thể cưỡng lại được cảm giác muốn khám phá những bí ẩn liên quan tới ngôi nhà ma ám, hay những linh hồn báo thù.

Đôi khi, sự hy vọng nhìn thấy một bóng ma là tất cả những gì để ta thực sự nhìn thấy chúng.

Nghiên cứu cho thấy phần lớn tâm trí con người rất dễ bị ám thị bởi những hiện tượng tâm linh huyền bí (Ảnh minh họa: Reddit).

Chris French, nhà nghiên cứu tâm lý học dị thường tại Đại học London, cho biết: "Chúng ta có xu hướng như vậy vì tâm trí con người rất dễ bị ám thị".

Theo chuyên gia này, chúng ta đã tiến hóa để tiếp nhận các tín hiệu từ thế giới bên ngoài như một cách để thoát khỏi các mối đ.e dọ.a luôn hiện hữu. Vì vậy, khi một gợi ý xuất hiện đúng lúc, nó có thể khiến chúng ta nhìn thấy những thứ không có ở đó.

Sự kỳ quặc về mặt tinh thần này mạnh mẽ đến mức nó có thể đán.h lừa chúng ta ngay cả trong thời gian thực.

Trong một nghiên cứu khác do French thực hiện, những người tham gia cho biết họ nhìn thấy một chiếc chìa khóa bị uốn cong theo ý muốn của họ, chỉ vì những người đứng cạnh nói rằng họ cũng nhìn thấy sự việc kỳ lạ đó xảy ra.

Rõ ràng, tâm lý mong muốn được khám phá, hoặc tận mắt nhìn thấy thứ gì đó, khiến chúng ta dễ tiếp cận những thứ ngay cả khi nó không tồn tại.

Não khiến bạn nhìn thấy thứ mà đáng lẽ không thể

Những hiện tượng ma quái có thể là kết quả của những vấn đề lớn hơn trong não của chúng ta, cụ thể là chất xám.

Đối với một số người, việc nghe thấy tiếng nói hoặc trải nghiệm một vài hình ảnh kỳ lạ có thể là dấu hiệu sớm của các tình trạng bệnh lý như tâm thần phân liệt.

Đối với những người trải qua nỗi đau mất mát người thân, nỗi nhớ về hình bóng của họ có thể khiến não "triệu hồi" các linh hồn như một phương thức để đối phó với chấn thương tâm lý.

Điều đó hình thành nên những "cuộc gặp gỡ" sống động giữa người sống và linh hồn, thứ được các nhà tâm lý học gọi là "giao tiếp sau khi chế.t".

Bí ẩn về chứng tê liệt trong khi ngủ vẫn còn chưa được giải đáp (Ảnh: Sleepcycle).

Nó từ lâu đã nằm trong số những loại trải nghiệm huyền bí phổ biến nhất, ảnh hưởng đến cả những người hoài nghi và những người tin tưởng.

Ngay cả với những người không mắc bệnh tâm thần, những thay đổi tạm thời trong hoạt động của não cũng có thể dẫn đến việc bạn cảm thấy như "chạm trán với hồn ma".

Các nhà khoa học từng mất hàng thập kỷ, nhưng vẫn chưa thể giải mã hiện tượng "liệt trong giấc ngủ", khi vẫn giữ được cảm giác có ý thức nhưng không thể cử động.

Một số người cho rằng nó xảy ra khi não giao thoa giữa giai đoạn nhận thức có ý thức và giai đoạn ngủ REM (giấc ngủ mắt chuyển động nhanh).

Các nền văn hóa khác nhau có cách gọi tên khác nhau cho hiện tượng kỳ lạ này. Thí dụ ở Campuchia, một số người nói rằng đó là "con ma đẩy nạ.n nhâ.n xuống". Trong khi ở Nigeria, người dân địa phương lại gọi nó bằng cái tên khác: "con quỷ ngồi lên lưng bạn".

Tâm trí lừa dối chúng ta?

Trong những năm gần đây, các nhà thần kinh học đã xác định được nguyên nhân tiềm ẩn khiến chúng ta có cảm giác bị ai đó hoặc thứ gì đó ám ảnh.

Nghiên cứu cho thấy các cơn động kinh ở thùy thái dương - khu vực não xử lý trí nhớ hình ảnh và ngôn ngữ - có thể kích hoạt các cơn động kinh. Trong khi, các rối loạn tín hiệu ở vùng não này có thể khiến chúng ta cảm thấy như được kết nối với các thế giới khác.

Nghiên cứu thực tế cho thấy, những bệnh nhân có tiề.n sử mắc các vấn đề như vậy thường tin vào các hiện tượng tâm linh, huyền bí.

Não của chúng ta có luôn tin rằng ma là có thật? (Ảnh minh họa: Getty).

Trong dân gian, người ta thường đồn nhau rằng, ma có xu hướng xuất hiện trong khoảng thời gian từ 2 đến 4 giờ sáng. Kỳ lạ thay, đây cũng chính là thời điểm mà các cơn động kinh này xảy ra thường xuyên nhất.

Chúng ta cũng có thể trở thành nạ.n nhâ.n của sự nhầm lẫn ảo giác.

Trong một nghiên cứu thực hiện vào năm 2014, các nhà khoa học thần kinh tới từ Thụy Sĩ đã bịt mắt một nhóm những người tham gia, sau đó nối tay họ với một cỗ máy theo dõi chuyển động của ngón tay.

Khi các đối tượng cử động ngón tay, một phần phụ của robot phía sau họ đồng thời chạm vào lưng họ theo cùng một phương thức. Đa số đều ngay lập tức nhận ra tác động này.

Nhưng khi nhóm nghiên cứu quyết định ngưng các chuyển động bắt chước của thiết bị trong vài mili-giây, một số người nói rằng, họ vẫn cảm thấy một ngón tay đang chọc vào lưng họ, như thể có một sự hiện diện thần bí nào đó đằng sau họ.

Các nhà nghiên cứu cho rằng, những chuyển động bị ngưng trệ có thể gây ra sự xung đột tạm thời với não bộ, tại nơi kiểm soát các tín hiệu cảm giác và vận động.

Hiện tượng "cảm giác có sự hiện diện" này cũng có ý nghĩa chung đối với những hiện tượng siêu nhiên xung quanh chúng ta.

Nếu một sự chậm trễ nhỏ trong chuyển động của hệ thần kinh là đủ để triệu hồi một linh hồn, thì có lẽ bộ não siêu việt và chưa thể được giải mã của chúng ta vốn dĩ có khuynh hướng ở một mức độ nào đó vẫn tin rằng, ma quỷ là có thật.

Để rồi khi chúng ta lớn lên, nhưng những cảm giác đó không bao giờ biến mất.

Dưới cái nhìn của khoa học giác quan thứ 6 là gì? Giác quan thứ 6 hay còn gọi là trực giác, linh cảm,... dường như vẫn còn là điều bí ẩn trong cuộc sống của nhiều người. Nhưng chính xác nó là gì, và cái gì kiểm soát nó? Giác quan thứ sáu là gì? Giác quan thứ sáu là một khái niệm gây tranh cãi rất nhiều trong cộng đồng khoa học. Một...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Phó tổng Ngân hàng SHB hát đám cưới chị họ, chỉ dùng 1 từ mà toát ra EQ cao vút01:38

3 triệu người phát sốt khi Thùy Tiên phá lệ làm 1 việc chưa từng có với Quang Linh Vlog01:34

Bí ẩn căn biệt thự của đại gia ở Tiề.n Giang, nay "dãi nắng dầm sương", bỏ hoang không người ở00:15

Phương Oanh khoe giọng cùng Shark Bình, Hoàng Bách hạnh phúc bên vợ và 3 con00:49

Video: Người đàn ông đi xe máy kéo em nhỏ thoát khỏi điểm mù xe tải01:12

Cặp sao Việt bị đồn phim giả tình thật vì quá thân mật, nhà trai còn công khai nắm tay nhà gái không rời00:31

Triều Tiên lần đầu lên tiếng về vụ thiết quân luật Hàn Quốc09:01

Con rể "mặc váy" nổi tiếng của "vua hài" Xuân Hinh nước mắt giàn giụa thông báo 1 tin vui01:28

Nhã Phương có 1 hành động lạ khi đi dự đám cưới, cô dâu chú rể chứng kiến xong mặt biến sắc02:04

Khả Ngân đã có tình yêu mới?00:56

Diệu Nhi bay thẳng ra Hà Nội "giám sát" Anh Tú Atus "cà hẩy", có cách đán.h dấu chủ quyền không ai dám cãi!00:30

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Phát hiện nhiều động vật quý hiếm ở Kẻ Gỗ

11:21:45 12/12/2024

Quá trình đặt bẫy ảnh phục vụ hoạt động giám sát đa dạng sinh học, Khu Bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ ghi nhận nhiều loài động vật hoang dã, quý hiếm.

Ba chú gấu trúc khổng lồ sinh ra ở Bỉ trở về Trung Quốc

11:21:18 12/12/2024

Ba chú gấu trúc khổng lồ được sinh ra tại vườn thú Pairi Daiza ở Brugelette, Bỉ có tên là Tian Bao, Bao Di và Bao Mei, hôm qua bắt đầu hành trình trở về Trung Quốc, đán.h dấu cột mốc quan trọng trong chương trình bảo tồn gấu trúc giữa ha...

Thuê trai trẻ cùng leo núi ở Trung Quốc

10:24:51 12/12/2024

Pei pa là xu hướng phổ biến ở Trung Quốc và để chỉ các thanh niên trẻ được những người phụ nữ thuê để cùng đồng hành trong suốt hành trình leo núi.

"Người đầu to" - bí ẩn thời cổ đại

22:30:19 11/12/2024

Có thể một nhóm người cổ đại chưa từng được biết, đã sống cùng thời với người tinh khôn ở Đông Á cách đây hơn 100.000 năm.

Khám phá những điều thú vị về loài chim bay cao nhất thế giới

16:57:35 11/12/2024

Câu chuyện bắt đầu từ năm 2000. Khi ấy, nữ công nhân tên là Lữ Thiên Mai đang sống tSếu đầu đỏ là loài chim cao nhất trong số các loài chim biết bay trên trái đất. Sếu đầu đỏ sống hiền hòa và còn được coi là sứ giả của môi trường. rong ...

Loài giun biển hình cây thông Noel độc nhất vô nhị

10:00:11 11/12/2024

Phân bố rộng khắp các vùng biển nhiệt đới của thế giới, loài giun với tên gọi giun cây thông Noel mang ngoại hình đặc biệt với vẻ ngoài bắt mắt, xúc tu nhiều màu sắc uốn lượn như cây thông Giáng sinh

Loài cá thủy tinh nhìn thấu cả xương và nội tạng bên trong

09:59:22 11/12/2024

Loài cá thủy tinh là một trong những loài cá cảnh được ưa chuộng trên toàn thế giới. Với thân hình trong suốt như thủy tinh, loài cá này mang vẻ đẹp mong manh rất khác biệt.

Loài chim chuyên bắt mồi 'làm thịt xiên'

12:25:49 10/12/2024

Chim Bách Thanh là loài chim có kích thước nhỏ nhưng có tập tính săn mồi đặc biệt bởi chúng sở hữu hai chiếc răng nhọn trong phần mỏ.

Bí ẩn về ngọn đèn ngàn năm tuổ.i cháy trong lăng mộ của Tần Thủy Hoàng

09:21:45 10/12/2024

Với đội quân đất nung khổng lồ gồm hơn 8.000 binh lính và ngựa, cùng những câu chuyện đầy huyền bí, lăng mộ của Tần Thủy Hoàng

"Người phụ nữ keo kiệt nhất trong lịch sử" được Guinness công nhận: Là tỷ phú nhưng xin từng mảnh xương miễn phí cho chó, chỉ giặt viền váy để tiết kiệm xà phòng

09:13:43 10/12/2024

Theo Sách Kỷ lục Guinness, Hetty Green (1834 -1902), một tỷ phú Mỹ được công nhận là người keo kiệt nhất từng sống, bất chấp bà được sở hữu khối tài sản khổng lồ.

Nhìn lên trần nhà, thực khách hoảng loạn khi chứng kiến cảnh đáng sợ

21:47:28 09/12/2024

Con kỳ đà hoang dã bất ngờ xuất hiệntừ một lỗ nhỏ trên trần nhà khiến những thực khách đang thưởng thức bữa ăn tại một nhà hàng ở Bangkok, Thái Lan không khỏi hoảng sợ.

Vừa được đưa vào nhà tang lễ, cụ bà 74 tuổ.i bất ngờ "sống lại"

19:44:27 09/12/2024

Cụ bà sống trong viện dưỡng lão đã được tuyên bố qua đời nhưng sau đó 2 giờ cụ bất ngờ có hơi thở trở lại. Sự việc hi hữu xảy ra tại thị trấn nhỏ Waverly thuộc tiểu bang Nebraska, miền trung nước Mỹ vào đầu tháng 6/2024.