Sau ‘cú phanh’ thuế quan của Tổng thống Mỹ: Ai là mục tiêu kế tiếp?

Trong những ngày gần đây, kinh tế thế giới đã trải qua nhiều biến động sau những thông báo của Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đã quyết định tạm dừng việc áp dụng thuế quan mới trong 90 ngày.

Bằng việc tuyên bố tạm dừng cái gọi là thuế quan đối ứng, ông Trump đã có sự thay đổi khiến thị trường bất ngờ. Câu hỏi đặt ra là những động thái tiếp theo của Mỹ sẽ là gì?

Container hàng hóa tại cảng Long Beach, bang California, Mỹ. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Thế giới tạm thở phào, nhưng láng giềng Bắc Mỹ vẫn nếm “trái đắng”
Kể từ tuần trước, tất cả sản phẩm nhập khẩu vào Mỹ đều phải chịu mức thuế bổ sung 10%. Ban đầu, các mức thuế trừng phạt bổ sung (còn gọi là thuế đối ứng) dự kiến được áp dụng cho hàng chục quốc gia, bao gồm cả các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) từ ngày 9/4. Tuy nhiên, sau đó ông Trump đã đảo ngược quyết định và tạm hoãn việc áp dụng trong 90 ngày.
Dù vậy, mức thuế tối thiểu 10% này vẫn là một sự gia tăng gánh nặng đáng kể đối với phần lớn sản phẩm. Trước đó, hàng hóa nhập khẩu từ châu Âu vào Mỹ thường chỉ chịu mức thuế trung bình dưới 3%. Còn theo dữ liệu của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), hơn 87% trong tổng các mặt hàng nhập khẩu vào Mỹ năm 2023 chỉ bị đán.h thuế dưới 10%.
Trong khi đó, dù không còn là tâm điểm chính, Canada và Mexico lại là những quốc gia đầu tiên chịu ảnh hưởng từ chính sách thuế quan của ông Trump. Hai quốc gia này cũng bị Washington cáo buộc chưa nỗ lực đủ trong việc chống buôn lậu fentanyl.
Bất chấp sự tồn tại của Hiệp định thương mại Mỹ – Mexico – Canada (USMCA), chính quyền Tổng thống Trump đã áp thuế 25% lên tất cả hàng hóa từ hai nước láng giềng này (riêng sản phẩm năng lượng của Canada chịu thuế 10%).
Phía Canada đã bắt đầu có động thái trả đũa, trong khi Mexico tỏ ý muốn trì hoãn.
Sau đó, ông Donald Trump đã tạm lùi bước, dỡ bỏ thuế quan đối với các sản phẩm thuộc phạm vi Hiệp định USMCA. Theo Nhà Trắng, những sản phẩm này chiếm gần 50% kim ngạch thương mại song phương giữa ba nước. Việc tạm dừng áp thuế này hiện vẫn có hiệu lực.
Các lĩnh vực nào sẽ là mục tiêu tiếp theo?
Tuy nhiên, chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ không chỉ nhắm vào các đối tác thương mại – ông còn muốn bảo hộ những ngành công nghiệp nội địa và khuyến khích tăng cường đầu tư trong nước.
Đây là lý do ông áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu từ giữa tháng Ba. Biện pháp này chủ yếu ảnh hưởng đến Canada (nhà cung cấp hàng đầu), nhưng cũng tác động tới Nhật Bản, Australia và EU.
Tương tự, mức thuế 25% đối với ô tô nhập khẩu cũng được đưa ra với mục đích khuyến khích các nhà sản xuất đưa hoạt động lắp ráp xe và sản xuất phụ tùng trở lại Mỹ.
Với biện pháp này, Canada và Mexico một lần nữa chịu tác động dù hai nước có thể tìm cách giảm nhẹ gánh nặng thuế quan thông qua USMCA. Trong khi đó, các tập đoàn ô tô lớn đã tận dụng hiệp định thương mại này để xây dựng chuỗi cung ứng trải dài trong khu vực.
Các nhà sản xuất ô tô từ Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu (đặc biệt là Đức) cũng nằm trong tầm ngắm.
Ngoài ra, các lĩnh vực khác cũng có thể sớm trở thành mục tiêu khi ông Donald Trump từng đề cập đến khả năng áp thuế bổ sung đối với gỗ xây dựng (nhắm chủ yếu vào Canada), dược phẩm và chất bán dẫn.