Sao Nga không nghe phương Tây kích cầu để tăng trưởng?

Lúc này chính phủ Nga dùng các gói tài chính kích cầu sẽ kích thích vay tiêu dùng, từ đó sẽ phá hỏng chương trình cải cách hưu trí…

Ngày 13/9, phát biểu tại diễn đàn về hoạt động ngân hàng tổ chức ở Sochi, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga Elvira Nabiullina cho hay Nga không chọn bơm tiền vào nền kinh tế – một hình thức kích cầu để thúc đẩy tăng trưởng.

Thậm chí người đứng đầu Ngân hàng Trung ương Nga còn cho rằng hình thức kích cầu này không những không kích thích tăng trưởng, mà ngược lại còn cản trở sự tăng trưởng của nền kinh tế Nga, theo Sputnik.

Quan điểm của người đứng đầu Ngân hàng Trung ương Nga được đưa ra trong bối cảnh chính phủ Nga bị chỉ trích là không xem trọng mục tiêu tăng trưởng kinh tế, và cũng đồng nghĩa là không quan tâm tới cuộc sống của người dân.

Bơm tiền kích cầu sẽ khiến kinh tế Nga suy giảm khả năng ứng lực

Kinh tế nước Nga đang đang giảm đà tăng trưởng và đầu tháng 9/2019, Ngân hàng Trung ương Nga đã phải điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng GDP trong năm 2019, 2020 và 2021.

Trước thực tế đó, nhiều chuyên gia và các định chế tài chính phương Tây đã khuyên chính phủ Nga nên bơm tiền vào nền kinh tế để thúc đẩy tăng trưởng và đây là cách tốt nhất với nước Nga hiện nay.

Tuy nhiên, theo Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga Elvira Nabiullina thì “bơm tiền sẽ không giúp nền kinh tế tăng trưởng”, và “Ngân hàng Trung ương Nga có nhiều cách để kích thích tăng trưởng kinh tế”.

Thực ra, khi nền kinh tế giảm đà tăng trưởng hay có dấu hiệu suy thoái, chính phủ các quốc gia thường chọn bơm tiền vào nền kinh tế, thông qua các gói tài chính kích cầu và thường mang lại kết quả.

Vậy tại sao kinh tế Nga đang giảm đà tăng trưởng, mà chính phủ Nga lại không chọn phương thức kích cầu quen thuộc, bỏ qua lời khuyên “vàng ngọc” của giới chuyên gia và các định chế tài chính phương Tây? Điều gì khiến Moscow có phản ứng lạ này?

Giới phân tích cho rằng chính phủ Nga không bơm tiền vào nền kinh tế để kích thích tăng trưởng là quyết định hợp lý, nó đảm bảo an toàn cho nền kinh tế và chất lượng sống của người dân Nga, như Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga khẳng định.

Thứ nhất, bơm tiền vào nền kinh tế để kích cầu trong bối cảnh hiện nay của kinh tế Nga thực chất chỉ là kích thích tăng trưởng dựa trên nợ vay. Đây là điều mà chính phủ Nga dười thời Putin luôn tránh.

Từ khi lên nắm quyền, Tổng thống Putin luôn không theo đuổi mục đích thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bằng mọi giá và giải pháp tăng trưởng dựa trên gia tăng nợ vay luôn bị chính phủ Nga dưới thời Putin để sang bên lề.

Không những vậy, chính quyền Tổng thống Putin còn tìm cách hoàn tất sớm nhất việc trả nợ thừa kế từ Liên Xô và những khoản nợ mà chính quyền Yeltsin vay của Mỹ và các định chế tài chính do Mỹ phương Tây cẩm trịch, trong thời Cải cách.

Tăng trưởng dựa trên gia tăng nợ vay luôn là mạo hiểm và bấp bênh

Chính nợ quốc gia thấp đã giúp nước Nga vượt qua cuộc khủng hoảng kinh tế – tài chính toàn cầu giai đoạn 2008-2009 một cách tuyệt vời nhất, vượt ngoài dự đoán của giới chuyên gia tài chính phương Tây, theo Tạp chí Euromoney.

Hiện nay, kinh tế Nga bắt đầu đà phục hồi nhưng vẫn bị cấm vận, cùng với đó là tác động tiêu cực của xung đột thương mại toàn cầu và nguy cơ một cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, do đó tăng trưởng dưa trên gia tăng nợ vay là quá mạo hiểm.

Bởi gia tăng nợ vay lúc này luôn khiến cho khả năng “ứng chịu” của nền kinh tế Nga giảm sút, và khi đó mọi rung lắc từ bên trong luôn cộng hưởng với những tác động tiêu cực từ bên ngoài, có thể khiến kinh tế Nga chao đảo “mọi lúc, mọi nơi”.

Thứ hai, nước Nga đang thực hiện cải cách hưu trí, thu nhập của người lao động Nga mới đang chuẩn bị có sự thay đổi theo chính sách mới, lúc này dùng các gói tài chính kích cầu thì thực ra chỉ là kích thích vay tiền để mua sắm mà thôi.

Chính phủ Nga thời Putin luôn đặt tiêu chí chất lượng tăng trưởng gắn liền với sự an toàn cho cuộc sống của người lao động. Người lao động phải sống bằng thu nhập và khoản tích luỹ, chứ không sống bằng nợ vay rồi để cho thế hệ sau phải trả nợ.

Chính phủ Nga thực hiện cải cách hưu trí là hường tới nâng cao thu nhập hiện tại cho người lao động, đồng thời gia tăng khoản tích luỹ cho bản thân cũng như cho các thế hệ mai sau. Nếu khuyến khích vay tiêu dùng là phá vỡ chương trình cải cách hưu trí.

Vì Mỹ và các nước phương Tây tăng trưởng dựa trên gia tăng nợ vay, còn các định chế tài chính do Mỹ-phương Tây cầm trịch hỗ trợ chính sách này nên việc bơm tiền vào nền kinh tế để kích cầu là hợp lý.

Song nếu họ khuyên Nga dùng phương cách của họ thì thực ra họ đang dẫn Nga tới “cửa tử”. Do vậy, lời khuyên của giới chuyên gia và các định chế tài chính phương Tây chỉ tạo ra phản ứng bất lợi từ trong nước Nga với chính phủ Nga.

“Chúng tôi phải nghe những lời buộc tội rằng Ngân hàng Trung ương không có mục tiêu tăng trưởng kinh tế, rằng Ngân hàng Trung ương không nghĩ về tăng trưởng kinh tế”, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga Elvira Nabiullina cho hay.

Chính quyền Putin quyết không để nợ cho đời sau

Cũng xin nhắc lại là khi chính phủ Nga thời Putin thực hiện cải cách hưu trí thì chính phủ Mỹ thời Obama và Trump lại tìm cách gia tăng nợ công và thực hiện chính sách khuyến khích cho vay tiêu cùng không hạn chế.

Xét về bản chất, việc tăng tuổi hưu ở Nga và tăng nợ công ở Mỹ không có gì khác biệt. Đó là lợi ích người dân được hưởng từ chính sách phân phối lại thu nhập xã hội của nhà nước, song do thực hiện trái ngược nhau nên hiệu ứng cũng khác nhau.

Trong trường hợp người lao động ở Nga không kịp hưởng lương hưu thì đó chính là tài sản để lại cho đời sau, còn nếu người lao động ở Mỹ ra đi mà không kịp trả nợ thì đó cũng là di sản để lại cho đời sau, chỉ có điều nó mang giá trị âm.

Tổng thống Putin chọn tăng tuổi lao động mà không gia tăng nợ công, nay lại từ chối bơm tiền vào nền kinh tế, thực ra là không muốn để lại những khoản nợ kếch xù cho đời sau. Đó là những lựa chọn mang tính nhân đạo của cựu điệp viên KGB.

Như vậy, việc chính phủ Nga không nghe lời khuyên của giới chuyên gia và các định chế tài chính phương Tây về việc bơm tiền vào nền kinh tế để kích thích tăng trưởng, là tránh để mũi tên độc đâm vào cơ thể, rồi đến lúc không thể tự giải cứu được.

Ngọc Việt

Theo baodatviet