Sáng tạo của các nhà khoa học đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên “y học plasma”

Trong những năm gần đây, việc nghiên cứu ứng dụng Plasma trong các lĩnh vực như y sinh, hóa học hay nông nghiệp được các nước tiên tiến trên thế giới đặc biệt quan tâm.

Từ kết quả nghiên cứu của Phòng thí nghiệm Công nghệ Plasma (Viện Vật lý), Công ty CP công nghệ Plasma Việt Nam là đơn vị đầu tiên trong nước sản xuất máy phát tia plasma lạnh ứng dụng điều trị vết thương dựa trên sáng chế “Máy phát tia plasma lạnh ứng dụng trong y sinh” do Cục Sở hữu trí tuệ cấp năm 2015, mở ra một hướng đi mới trong điều trị.

Trong những năm gần đây, việc nghiên cứu ứng dụng Plasma trong các lĩnh vực như y sinh, hóa học hay nông nghiệpđược các nước tiên tiến trên thế giới đặc biệt quan tâm. Nhưng ở Việt Nam, Công nghệ plasma lại là một ngành yếu về mọi mặt, vì thế, nghiên cứu chế tạo máy plasma lạnh của TS. Nguyễn Thế Anh và TS. Đỗ Hoàng Tùng (Viện Vật lý) sau khi từ Đức về, đã thực sự góp phần quan trọng để Việt Nam làm quen với việc ứng dụng plasma vào đời sống, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế.

Năm 2005, plasma lạnh áp suất khí quyển – CAP, lần đầu tiên được sử dụng để điều trị lâm sàng tại CHLB Đức, mở ra kỷ nguyên của “y học plasma”. Dù rằng plasma lạnh cho điều trị là công nghệ khá mới nhưng đã đáp ứng những đòi hỏi khắt khe của ngành y học thực chứng và của hệ thống chăm sóc sức khỏe. Đến nay, nhiều thử nghiệm lâm sàng đều khẳng định plasma lạnh là một kỹ thuật mới trong điều trị vết thương .

Máy PlasmaMed đã được Hội đồng khoa học của Viện Vật lý, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Namthông qua với việc xác nhận máy PlasmaMed phát ra tia plasma lạnh với đầy đủ các đặc trưng vật lý cần thiết. Hơn nữa, máy PlasmaMed&reg đã được kiểm định các thông số vật lý tại Viện Trang thiết bị và Công trình y tế (Bộ Y tế). Kết quả thử nghiệm in vivo ở vết thương thực nghiệm trên thỏ tại Viện Bỏng quốc gia đã khẳng định máy PlasmaMed&reg an toàn và có tác dụng giảm độ nhiễm khuẩn trên vết thương. Vết thương được xử lý bằng plasma có sẹo phẳng và hầu như không bị co kéo.

Từ kết quả này, Vụ Trang thiết bị và Công trình Y tế (Bộ Y tế) đã có công văn đề nghị Viện Bỏng Quốc Gia Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM Bệnh viện Bạch Mai Bệnh viện TW Huế và Bệnh viện Nhân dân Gia Định hỗ trợ làm thử nghiệm lâm sàng và đánh giá chất lượng máy phát tia plasma lạnh do Công ty CP Công nghệ Plasma sản xuất. Sau 5 tháng thử nghiệm tại Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện ĐH Y dược TP.HCM và Bệnh viện Chợ Rẫy cho kết quả tốt, an toàn, hiệu quả diệt khuẩn và hỗ trợ liền thương rõ rệt, máy PlasmaMed&reg đã được Bộ Y tế cấp giấy phép lưu hành tại Việt Namvào tháng 5/2016.

Chiếu tia Plasma lạnh cho sản phụ sau sinh.

Vì thế, hiện nay, máy PlasmaMed đã được ứng dụng lâm sàng tại nhiều bệnh viện tuyến trung ương như Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Bệnh viện Nhi trung ương, Bệnh viện Lão khoa Trung ương, Bệnh viện Nội tiết Trung ương, Bệnh viện Da liễu Trung ương, Bệnh viện ĐH Y Dược TP HCM, Bệnh viện TW Huế, Bệnh viện Chợ Rẫy và nhiều bệnh viện tuyến dưới với phản hồi rất tốt từ các bác sỹ phụ trách.

Chị Nguyễn Thị Vui (trú tại xã Hồng Thái, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) chia sẻ: “Đây là lần thứ 2 tôi sinh mổ, khả năng chịu đau cũng tôi cũng không được tốt lắm nên tôi rất sợ đau vùng vết mổ như lần sinh mổ đầu tiên, hơn nữa cơ địa tôi lại dễ bị sẹo lồi. Trước khi sinh tôi cũng tìm hiểu về những phương pháp giúp vết mổ nhanh liền sẹo và giảm đau thì thấy công nghệ Plasma lạnh này rất hiệu quả và được các mẹ ưa chuộng.

Khi biết Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang đã triển khai dịch vụ chiếu tia Plasma lạnh sau phẫu thuật nên tôi đăng ký luôn. Cảm nhận khi chiếu Plasma lạnh xong vết mổ của tôi khô rất nhanh, bớt đau đi nhiều. Chỉ sau 2 lần chiếu tia Plasma lạnh lên vết mổ đẻ thôi đã thấy sự khác biệt rất lớn so với lần sinh đầu tiên không sử dụng dịch vụ này. Không còn cảm giác đau đớn nhiều nên tôi sớm đi lại được, nhờ đó sức khoẻ hồi phục nhanh hơn, đặc biệt việc tiết sữa cho bé bú cũng không bị ảnh hưởng chút nào”.

Lợi ích rõ rệt của việc dùng máy PlasmaMed là: Làm sạch và khử trùng các bề mặt vết thương, có tác dụng rõ rệt cả với vi khuẩn kháng kháng sinh Kích thích và tăng tốc làm lành vết thương: tái sinh mô, tăng sinh tế bào, hình thành mạch, rút ngắn thời gian điều trị Không có tác dụng phụ hoặc kháng thuốc, không gây tổn thương vào lớp da sâu hơn Giảm đau, giảm ngứa, giảm khó chịu, không cần gây mê Thấm sâu vào các nang lông và các khoang Dễ sử dụng.

Nhiều thử nghiệm lâm sàng đã được tiến hành đều khẳng định plasma lạnh là một kĩ thuật mới trong điều trị vết thương. Tia plasma lạnh điều trị làm liền thương hiệu quả cao và không gây tác dụng phụ. Trên thế giới cho đến nay đã có ít nhất 3 loại máy plasma lạnh (kINPen Med, Steriplasma và PlasmaDerm) đạt được chứng nhận CE cho thiết bị y tế và sớm được ứng dụng lâm sàng rộng rãi vào hoạt động điều trị thường quy của bệnh viện.

Ở Việt Nam máy plasma lạnh – PlasmaMed do phòng thí nghiệm Công nghệ Plasma, Viện Vật lý nghiên cứu và phát triển cũng đã vượt qua nghiên cứu lâm sàng cho thấy sự an toàn, hiệu quả diệt khuẩn và làm liền thương rõ rệt. Máy PlasmaMed&reg đã được cấp phép lưu hành trang thiết bị y tế và đưa vào áp dụng tại 9 bệnh viện tuyến trung ương và nhiều bệnh viện tuyến dưới. Đến nay, tại Việt Nam đã có hàng nghìn ca điều trị trên người cho thấy plasma lạnh là một hướng điều trị vết thương cho hiệu quả cao, giảm đáng kể giá thành điều trị.

Tia Plasma lạnh giúp giảm đau, liền vết thương nhanh chóng và hạn chế tạo sẹo xấu.

Chia sẻ về hướng đi tiếp theo của việc ứng dụng plasma, TS. Đỗ Hoàng Tùng cho biết, việc nghiên cứu mở rộng khả năng điều trị của plasma lạnh lên các loại hình vết thương bỏng, sau phẫu thuật, chậm liền, nhiễm khuẩn … hay vị trí vết thương như bề mặt cơ thể, các khoang cơ thể … là vô cùng cần thiết.

Nhu cầu này đưa đến một số hướng nghiên cứu như: Nghiên cứu chế tạo các loại đầu phát plasma lạnh kích thước hay có hình dạng đặc biệt phù hợp cho từng chuyên khoaNghiên cứu áp dụng Plasma lạnh vào các chuyên khoa nha khoa, phụ khoa, da liễu, lão khoa, nhãn khoa … Hơn thế nữa, trong khoảng 10 năm trở lại đây, nước hoạt hoá plasma (PAW) và môi trường hoạt hoá plasma (PAM) cũng cho thấy tiềm năng ứng dụng trong y học đặc biệt khi phối hợp điều trị cùng plasma lạnh.

Bên cạnh hướng phát triển y học plasma, các ứng dụng khác của công nghệ plasma cũng trong nông nghiệp và công nghệ thực phẩm cũng đang dẫn hình thành với tiềm năng ứng dụng to lớn là sân chơi cho các nhà khoa học và công nghệ liên ngành, đem đến những đổi thay sâu sắc cả về phương thức sản xuất cũng như giá trị kinh tế.