Sáng kiến kinh nghiệm: Không cần “đao to búa lớn”

Sáng kiến kinh nghiệm (SKKN) là một trong những tiêu chí bắt buộc để giáo viên (GV) được xếp loại chiến sĩ thi đua từ cấp cơ sở trở lên.

Công khai dịch vụ viết SKKN cho GV. Ảnh: IT

Tuy không phải là tiêu chí duy nhất và quan trọng nhất song việc nâng cao chất lượng của SKKN đáng để quan tâm, tránh tình trạng biến SKKN thành hình thức, không thể áp dụng vào thực tiễn.

Loạn sáng kiến kinh nghiệm

Xung quanh SKKN hiện nay đang nổi lên một số vấn đề đáng quan ngại mà các nhà trường nhìn ra song cũng chưa thể giải quyết dứt điểm.

Trước hết bên cạnh một số GV viết SKKN bằng chính khả năng, tư duy, chắt lọc trong quá trình giáo dục của mình, không ít người vẫn nhờ viết, thậm chí mua đứt chỉ việc điền tên, thay địa chỉ… Chính vì vậy có tình trạng người viết thật thì trượt người gian dối lại đoạt giải.

Ghé qua các nhóm của GV trên mạng xã hội không khó để đọc được những dòng quảng cáo kiểu như: “Thầy cô cần SKKN lớp 1, 2, 3, 4… inbox cho mình nhé”. “Có tất cả SKKN, luận văn… ai cần liên hệ”…

Cô Vũ Trinh Hương – Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hồng Hà (Hoàn Kiếm – Hà Nội) cũng chia sẻ thực tế: Hàng năm, số lượng GV đăng ký viết SKKN không ít.

Tuy nhiên số SKKN đạt chất lượng không cao bởi có GV hoạt động chuyên môn tốt nhưng viết không đạt, không thể hiện hết năng lực, không biết cách khai thác vấn đề, văn phong, hình thức chưa hoàn thiện. Mặt khác, nhiều GV lại chọn những vấn đề quá vĩ mô, thiếu thực tế, không thể lan tỏa trong đồng nghiệp hoặc áp dụng tại cơ sở…

Nâng chất sáng kiến kinh nghiệm cách nào?

Không khó để mua được SKKN từ trên mạng. Ảnh: IT

Cô Bùi Thị Hường – Hiệu trưởng Trường PTDTBT số 1 Simacai (Si Ma Cai – Lào Cai) bày tỏ: Viết SKKN trong đơn vị trường học không dễ bởi các nhà khoa học đã đi trước và phát hiện, nghiên cứu nhiều vấn đề.

SKKN của GV đôi khi chỉ là những biện pháp nhỏ và phù hợp với đặc điểm tâm lý HS, thực tiễn của giáo dục vùng miền, của nhà trường..

Do đó, khi đăng ký viết SKKN, nhà trường thường động viên GV đưa ra các biện pháp phù hợp thực tế, bảo đảm theo phương pháp khoa học. SKKN đưa ra phải giải quyết được vấn đề thực tiễn chứ không phải là đề tài tốt nghiệp, hay luận án vĩ mô….

Cô Bùi Thị Hường cũng cho biết: Để bảo đảm chất lượng cho SKKN, phòng GD&ĐT thường tham mưu huyện thành lập hội đồng thẩm định với thành phần cán bộ quản lý, GV có chuyên môn cứng.

Khi chấm SKKN đều được kiểm tra kĩ càng qua Google để xem có sự sao chép hay không? Ý tưởng trùng và giống bao nhiêu phần trăm?… Những SKKN có dấu hiệu sao chép bị loại ngay từ đầu.

Tuy nhiên cô Hường cũng thẳng thắn nhìn nhận: Những SKKN được mua mất tiền trên mạng thường khó để kiểm tra vấn đề sao chép bởi các bản mẫu không được công khai nên không có cơ sở để so sánh, đối chiếu…

Là thành viên hội đồng chấm SKKN từ cấp trường, huyện, cô Bùi Thị Hường cho rằng: SKKN viết ra tất nhiên sẽ phải có tiêu chí riêng song để có chất lượng thật nhất định phải phù hợp với thực tiễn cơ sở, ứng dụng được trong thực tế.

Cô Vũ Trinh cũng chỉ ra: Nhiều SKKN ở tầm vĩ mô nhưng không được đánh giá cao, song có GV chỉ viết ở một tầm nhỏ nhưng có giá trị thực tiễn, có thể phổ biến kinh nghiệm trong đơn vị lại được ghi nhận.

Có SKKN dài hàng chục trang, đúng theo phom, đầu mục hướng dẫn… nhưng là sự “nhặt nhạnh” cho đủ số trang, độ dày, những điều cần đọc, học hỏi lại thiếu vắng. Nhưng cũng có SKKN chỉ trình bày 5 – 6 trang lại toát được những sáng kiến thực tế, có khả năng áp dụng cao.

“GV viết SKKN nếu nghĩ cứ phải chọn vấn đề vĩ mô là sai lầm. Có khi chỉ viết vấn đề nhỏ ở tầm trường lớp, khó khăn tháo gỡ của bản thân mà hiệu quả, lan tỏa tới đồng nghiệp, không cầu kỳ hình thức lại là SKKN được đánh giá cao.

SKKN nhất định phải được rút ra từ thực tế và áp dụng hiệu quả vào thực tế quá trình dạy học… chứ không thể là những điều bay bổng trên trời…” – cô Vũ Trinh Hương khẳng định.

Theo cô Ngô Thị Thoan – Hiệu trưởng Trường Tiểu học Yên Mĩ, Lạng Giang, Bắc Giang, SKKN của GV nhà trường cơ bản được thuyết trình nên hội đồng chấm sẽ xét trên tính thực tế của vấn đề mà GV đề cập.

Người chấm sẽ phải tư duy lại tất cả giờ dự giờ của GV/lớp; sự biến đổi chuyển động trên thực tế ra sao? Sự lan tỏa của vấn đề đến GV và khối lớp thế nào?…

Cô Ngô Thị Thoan bày tỏ: SKKN không quan trọng dài hay ngắn mà phải bảo đảm không phản giáo dục, hợp với quy định của ngành và gắn liền thực tế.

“Khi chấm SKKN tôi đã bác bỏ đề tài của GV khi tải phần mềm kiểm tra kết quả toán học vào máy rồi dùng để kiểm tra đúng sai bài giải của HS.

Điều đó giúp GV kiểm tra đúng sai nhanh hơn nhưng không mang tính giáo dục bởi GV phải tự kiểm tra bài làm của HS mới phát hiện được sai đúng ở đâu.

Trên cơ sở đó có thể đưa ra nhận xét, giải thích cho HS chứ không thể chỉ ghi nhận đáp án cuối cùng…”, cô Thoan bày tỏ.