Sáng kiến đánh thuế tỉ phú toàn cầu

Các chính phủ trên toàn cầu nên mở ra mặt trận mới trong nỗ lực chống trốn thuế, theo đó chỉ cần áp đặt mức thuế tối thiểu đối với giới siêu giàu cũng có thể thu về 250 tỉ USD/năm.

Cơ quan Giám sát thuế EU, tổ chức nghiên cứu được EU thành lập nhằm thi hành chính sách thuế của khối liên minh, phát hiện nhóm những người giàu nhất thế giới đang sử dụng các công cụ trốn thuế. Tổ chức đề nghị các chính phủ trên toàn cầu nên đánh thuế 2% trên khối tài sản kếch xù của nhóm này, chứ không phải dựa trên thu nhập trên giấy tờ của họ.

Bên bờ biển quần đảo Caymans – nơi được mệnh danh là “thiên đường trốn thuế”. Ảnh Reuters

Chiêu trò trên ranh giới pháp lý

Trong báo cáo đầu tiên về tình trạng trốn thuế trên toàn cầu kể từ khi được thành lập, Cơ quan Giám sát thuế EU (trụ sở tại Pháp) kết luận các tỉ phú luôn tìm cách thúc đẩy ranh giới pháp luật bằng chiêu trò di dời những dạng thu nhập cụ thể. Trong số này có thể kể đến thủ thuật chuyển cổ tức thu về từ việc sở hữu cổ phiếu ở các công ty cho các công ty bình phong ở nước ngoài. Đây là biện pháp cho phép che giấu thu nhập trên thực tế và giúp tỉ phú trốn thuế.

Cơ quan Giám sát thuế EU đề cập một thực tế hết sức vô lý: thuế thu nhập cá nhân của giới siêu giàu lại thấp hơn nhiều so với số tiền thu thuế từ những người thu nhập bình thường. Lý do là giới siêu giàu có thể giấu tài sản bên trong các công ty bình phong, vốn được lập ra chỉ phục vụ cho mục đích trốn thuế.

Những dạng lỗ hổng pháp lý cho phép các tỉ phú tránh phải nộp những khoản thuế thu nhập cụ thể, tạo nên mức thuế phải đóng dao động trong khung vỏn vẹn 0 – 0,6% so với tổng tài sản. Chẳng hạn, Cơ quan Giám sát thuế EU ước tính khoản thuế thu nhập cá nhân của các tỉ phú Mỹ chỉ xấp xỉ 0,5%, trong khi tỷ lệ này có thể tiếp cận con số zero ở những nước như Pháp, theo tờ The Guardian.

Bên cạnh đó, các công ty bình phong còn có thể trở thành chủ sở hữu trên danh nghĩa của những bất động sản sang trọng ở các thành phố đắt đỏ nhất thế giới như London. “Bất động sản cung cấp cơ hội cho người giàu trốn và lách thuế”, theo báo cáo. Các chuyên gia phải thừa nhận những công ty dạng này cũng nằm ngoài các công cụ chống trốn thuế hiệu quả nhất hiện nay.