Săn sùng đất “thần dược phòng the” ở miền Tây đất Quảng

Nông Mạnh Hùng06:29 29/09/2019

Ngoài ba kích, người Cơ Tu xem sùng đất là loại “xuân dược” nghìn năm tráng kiện, là vị thuốc mà đàn ông Cơ Tu tin dùng để duy trì khả năng phòng the của mình.

Nếu đã đặt chân đến các huyện vùng núi phía Tây của tỉnh Quảng Nam, chắc hẳn du khách từng được nghe giới thiệu về sùng đất – món đặc sản có công dụng thần kỳ giúp làm tăng khả năng phòng the của phái mạnh. Các tộc người Xê Đăng, Cơ Tu sinh sống tại đây gọi sùng đất bằng cái tên cơ đang.

Khác với vẻ ngoài xấu xí, sùng đất lại là món ăn rất ngon và bổ dưỡng

Thông thường, sùng đất trưởng thành vào mùa mưa, độ giữa tháng 8 cho đến hết tháng 12 (âm lịch). Cứ mỗi độ đến mùa sùng đất, người dân Quảng Nam lại tranh thủ “hái lộc” từ con vật trời cho này. Chúng thường sống ở các bãi bồi ven sông hoặc tại các vùng đất pha cát và nhiều lá mục, nơi có đất ẩm thấp ở trung du, miền núi…

Theo nhiều già làng Cơ Tu, sùng đất có thể là ấu trùng của bọ hung. Một con sùng đất trưởng thành to bằng ngón tay út người lớn, có màu trắng ngà, trắng xanh hoặc vàng. Phần đầu, chân và càng của chúng có màu nâu đậm hơn, giống như cánh gián. Các đốt trên cơ thể sùng đất đều có lông tơ dạng móc câu.

Lúc trước, sùng đất nhiều vô kể nhưng người dân chỉ đào về cho gà ăn. Nhưng từ khi thông tin về công dụng trong chốn phòng the của sùng đất được lan truyền rộng rãi, nhiều nhà hàng, quán ăn, hoặc các tay sành nhậu… lại xuống tận nơi để thu mua với giá cao.

Chúng thường cắn phá rễ cây nên săn sùng đất cũng chính là cách bảo vệ mùa màng.

Sùng đất tuy không hiếm, nhưng để săn được những con tươi ngon, đặc quánh sữa, to gần bằng ngón chân cái là điều rất khó. Người dân địa phương tiết lộ, chỉ cần nhìn thấy những cây lạc, cây ngô hay lau lách dọc bờ sông bị héo lá thì có khả năng rất cao sùng đất đang quanh quẩn dưới gốc.

Video đang HOT

Chúng có chân nhưng yếu nên chỉ có thể di chuyển hay xê dịch ngay bên dưới gốc cây. Hơn nữa, vì thân mềm nên chúng chỉ có thể đào được hang sâu khoảng một gang tay. Cứ vài nhát cuốc là thế nào cũng tìm được một con sùng mình mẩy trắng phau. Khi nghe tiếng động, sùng cuộn thân mình lại thành cục tròn. Nếu chẳng may bị lưỡi cuốc chém trúng thân, mỡ từ sùng đất sẽ chảy ra, thân mình nó ngay lập tức trở nên tím ngắt.

Nhìn bề ngoài, sùng đất dễ khiến ta có cảm giác rùng mình. Nhưng khi thưởng thức hương vị của nó, nhiều người mới gật gù mà tấm tắc khen ngon. Có vô vàn món ngon được chế biến từ sùng đất như luộc, rang hay băm nhỏ đúc bánh xèo,… Nhưng dậy mùi và giữ được hương vị vốn có của sùng nhất vẫn phải kể đến món sùng nướng muối ớt.

Khi sùng chuyển qua màu vàng và có mùi thơm ngon là dùng được.

Cách chế biến sùng đất cũng khá đơn giản, chỉ cần ngắt đuôi rồi ngâm trong nước, sùng sẽ trở nên sạch trắng hơn. Sau đó, chúng được nhúng nước sôi để cục mỡ xoăn lại. Bước sơ chế này sẽ khiến mỡ trong cơ thể chúng không bị văng ra, đảm bảo món ăn có hương vị ngon nhất.

Sùng sau khi được làm sạch thì cho muối ớt xanh vào xóc đều. Sau chừng năm phút, người chế biến sẽ cho sùng vào vỉ hoặc xâu thành từng xâu, đem nướng trên bếp than hồng. Sùng nướng vừa chín tới sẽ giữ được vị dai, thơm, ngọt và béo. Món ăn chỉ đơn giản là vậy, nhưng khi ăn bạn mới cảm nhận hết hương vị thơm ngon.

Cắn nhẹ một con sùng, ta nghe dậy mùi thơm, vị dai giòn bên ngoài hòa lẫn với phần sữa béo ngậy bên trong tứa ra, làm mê mẩn cả vị giác. Người Cơ Tu cũng truyền tai nhau bí quyết trước khi nướng, mổ bụng sùng đất rồi nhét nghệ tươi vào, như vậy món ăn sẽ có hương vị đặc biệt hơn.

Ngoài ra, bạn có thể xắt nhỏ sùng đất để nấu cháo đậu xanh, nấu canh với đu đủ và lá lốt hoặc rang. Theo những người sành ăn, để giữ nguyên được hương vị đặc trưng của sùng đất thì chỉ cần bắc chảo lên bếp cho nóng rồi cho sùng đã được rửa sạch vào khuấy đều. Không cần đến dầu, mỡ từ thân sùng chảy ra cũng đủ làm chín món ăn.

Món ăn “ thần dược ” của đàn ông Cơ Tu

Theo phong tục của người Cơ Tu, ngoài thóc gạo, ché ở trong nhà, trâu buộc ở ngoài cột,…thì lấy nhiều vợ dù tuổi đã cao cũng là một trong những điều thể hiện sự giàu sang phú quý. Từ xa xưa, các thầy thuốc đã biết đến công dụng của sùng đất và liệt chúng vào danh sách dược liệu quý hiếm trong Đông y. Ngoài ba kích, người Cơ Tu xem sùng đất là loại “xuân dược” nghìn năm tráng kiện, là vị thuốc mà đàn ông Cơ Tu tin dùng để duy trì khả năng phòng the của mình.

Sùng đất không chỉ là đặc sản mà còn là món ăn đặc biệt chỉ dành riêng cho khách quý. Nếu được chủ nhà thực lòng quý mến, bạn sẽ có may mắn được thưởng thức các món ăn chế biến từ con sùng đất thơm ngon, béo ngậy.

Theo Dân trí

Mê mẩn với đặc sản "gà cái bang" miền Tây

Nếu đã từng thưởng thức "gà cái bang", chắc chắn thực khách sẽ chẳng thể nào quên được hương vị dân dã, thôn quê thấm đẫm trong từng thớ thịt.

Món ăn bình dị và đơn sơ như chính tên gọi của nó, nhưng lại có thể so bì với mọi sơn hào hải vị được bày trên bàn tiệc sang trọng.

Gà cái bang (hay gà ăn mày), thực chất là tên gọi dùng để chỉ món gà nướng đất sét. Đây là món ăn dân dã, gắn liền với người dân miền Tây Nam Bộ trong thời kỳ khai hoang, mở đất. Có rất nhiều câu chuyện thú vị được lưu truyền về nguồn gốc của món ăn này.

Món gà nướng đất sét dậy mùi và hấp dẫn.

Từ xa xưa, người dân thường đi vào rừng rậm để dựng lều sinh sống. Ban ngày, họ khai hoang khẩn đất trồng lúa, chiều đến thì đi săn bắt thú rừng để ăn và ngủ lại trong rừng. Các món ăn ngày đó cũng không được chế biến cầu kỳ, chỉ cần nướng chín trên lửa rồi nhâm nhi với vài ly rượu đế, có chăng là ngân nga thêm vài câu vọng cổ. Món gà nướng đất sét cũng từ đó mà được hình thành.

Ngoài ra, có câu chuyện truyền lại, xưa có anh ăn xin nghèo ăn trộm được con gà, khi đang nhóm lửa thì bất chợt thấy quan binh tìm bắt. Quá hoảng loạn, anh ta vội lấy đất sét bọc kín con gà rồi ném vào đống lửa. Không ngờ, khi bóc đất ra lại có món gà thơm ngon độc đáo không gì sánh bằng. Cái tên gà ăn mày hay gà cái bang cũng được "khai sinh" từ đó.

Ở mỗi vùng quê, gà nướng đất sét lại có cách chế biến khác nhau. Đừng vội nghe tên gọi tầm thường mà khước từ cơ hội thưởng thức, bởi với người bản địa, món ăn được đánh giá là hàng cực phẩm. Để có một món gà "đúng chuẩn", người chế biến phải trải qua những công đoạn rất công phu và cầu kỳ.

Gà nướng đất bắt buộc phải dùng đất sét, bởi chỉ đất sét mới đủ dẻo dính để bao lấy thân gà.

Thông thường, người ta sẽ chọn gà rừng hoặc gà chạy bộ làm nguyên liệu. Gà sau khi bắt về đem làm sạch, khoét một lỗ tại vị trí phao câu rồi khéo léo móc hết ruột ra. Ruột gà lại được tỉ mỉ làm sạch, ướp gia vị cho thấm, riêng phần huyết thì để cho đông rồi cho lại vào bụng gà cùng với bộ lòng.

Trong quá trình chế biến, người ta thường cho thêm lá chanh và sả băm vào bụng gà để khử đi mùi tanh. Khi gà đã ngấm gia vị, người chế biến tiếp tục lấy lá sen hoặc lá chuối già bọc kín gà rồi đắp đất sét lên.

Đất sét dùng trong món ăn cũng phải được mang từ bờ sông về, nhào với nước sao cho vừa đủ dẻo để làm tăng sự kết dính. Kỹ thuật đắp đất sét cũng quyết định đến chất lượng món ăn. Phải đắp làm sao cho vừa bo tròn đều con gà và vừa đủ dày để nướng chín thịt.

Khi đập vỡ lớp đất, thịt gà vàng ươm sẽ lộ ra. (Ảnh: danviet)

Gà được nướng trong khoảng 2 giờ đồng hồ. Trong suốt quãng thời gian này, đầu bếp cần chọn củi khô, chất rơm lên đốt nóng liên tục. Chỉ có vậy, hơi nóng mới đủ sức lan tới bên trong. Từ miếng đất dẻo dính ban đầu, gà đập đất khi hoàn thiện phải có lớp đất khô, săn cứng. Bóc đất tới đâu, lông gà dính theo tuột ra đến đó, để lộ phần da gà óng ả, thân gà tròn trơn mà thơm lừng hấp dẫn.

Gà nướng xong để nguyên con, đem xé thịt bóp cùng muối tiêu chanh và rau răm. Từng miếng gà nướng vàng nâu óng ả thơm lừng, với phần da ăn hơi giòn ngậy nhưng thịt bên trong lại mềm và đậm đà. Người ta thường ăn kèm thêm chút xôi khi thưởng thức gà nướng đất sét.

Thịt gà chắc, ngọt, hơi dai chứ không mềm bở.

Miền Tây không chỉ nổi tiếng với các loại trái cây quý mà còn được nhiều người biết tới với các món ăn bình dị, tựa như cuộc sống người dân nơi đây. Từ món ăn phổ biến của xứ miệt vườn, gà nướng đất sét đã trở thành một trong những đặc sản được rất nhiều du khách yêu thích. Món ăn chẳng có gì cao sang, lại được chế biến từ những sản vật sẵn có nhưng lại hấp dẫn đến khó tả và đem lại nỗi khắc khoải, nhớ mong cho người xa xứ.

Theo Dân trí

Về miền Tây mùa nước nổi thưởng thức cá heo Nhắc đến cá heo miền Tây, nếu du khách đang hào hứng và tò mò muốn chiêm ngưỡng những con cá heo dài cả mét thì đến khi "giáp mặt" chúng, bạn sẽ ngay lập tức hụt hẫng bởi cá heo chỉ lớn bằng... ba ngón tay. Cá heo nước ngọt thường xuất hiện vào mùa nước nổi (tháng 7-10 âm lịch) ở...