Sân bay Trung Quốc xây ở Hoàng Sa và vấn đề đặt ra cho Việt Nam

Trung Quốc gần đây tuyên bố khánh thành một sân bay ở quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam. Điều này đặt ra những vấn đề nghiêm trọng.

Việt Nam cực lực phản đối

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam – Lê Hải Bình hôm qua tuyên bố đường băng 2 km mà Trung Quốc xây trên đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa là vi phạm chủ quyền của Việt Nam sau khi hình ảnh của sân bay này được Trung Quốc công bố trên chí.

Trong tháng 7, Trung Quốc đã phải rút giàn khoan dầu mà họ đặt trái phép vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam sau các phản ứng dữ dội của chính quyền và nhân dân Việt Nam.

Sự hiện diện của ngân hàng, bưu điện và các tòa nhà công sở trên hòn đảo mà họ gọi là Yongxing có khả năng sẽ tiếp tục làm căng thẳng hơn trong quan hệ với các bên tranh chấp ở Biển Đông – nơi có tuyến đường hàng hải nhộn nhịp nhất chạy qua.

Sân bay Trung Quốc xây dựng trái phép trên đảo Phú Lâm.

Collin Koh – nhà nghiên cứu quốc tế tại trường S. Rajaratnam ở Singapore nói qua điện thoại rằng: “Nó (sân bay) có ý nghĩa rất lớn đối với khả năng để Trung Quốc thực hiện yêu sách của họ tại Biển Đông… Việt Nam sẽ không để điều này được thực hiện dễ dàng nên việc này sẽ dẫn đến những căng thẳng ngoại giao”.

Việt Nam tuyên bố sân bay Trung Quốc vi phạm và gây hại cho các quan hệ quốc tế. Động thái của Trung Quốc cũng vi phạm thỏa thuận giữa Trung Quốc với Việt Nam cũng như Trung Quốc với ASEAN về ứng xử trong khu vực.

Nơi trú ẩn và tiếp liệu

Cuộc đụng độ giữa tàu Việt Nam và Trung Quốc gần giàn khoan dầu trong mùa hè cho thấy sự hạn chế của Trung Quốc về giám sát trên không ở khu vực này. Theo Collin Koh, đề nghị của Malaysia cung cấp căn cứ cho các máy bay do thám P-8 của Hải quân Mỹ đã càng khiến Bắc Kinh mất bình tĩnh. Và đảo Phú Lâm được thiết lập để trở thành tiền đồn, sở chỉ huy và cũng để kiểm soát mạng lưới ở Biển Đông. Koh nói: “Nó không chỉ là việc kéo dài đường băng mà ở đó có thể làm nơi trú ẩn cho máy bay nhỏ như chiến đấu cơ và cũng là nơi chứa nhiên liệu và đạn dược”.

Trung Quốc đã đòi phần lớn Biển Đông là lãnh thổ của mình dựa trên bản đồ 9 đoạn (Phi pháp) xuất bản lần đầu năm 1940. Bản đồ này kéo dài hàng trăm dặm về phía nam đảo Hải Nam và chứa trong đó quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền.

Với việc Trung Quốc tạo ra các đảo nhân tạo ở Trường Sa, nhà phân tích Alexander Vuving tại Trung tâm châu Á-Thái Bình Dương cho biết: “Trung Quốc đang gửi một thông điệp tới tất cả mọi người trên thế giới về quyết tâm của mình để duy trì những gì nó nhận thấy là toàn vẹn lãnh thổ. Trung Quốc đang làm tất cả để củng cố những điều này”.

Việt Nam sẽ mua máy bay do thám P-3?

Đầu tháng này, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh đã hội đàm và sau đó thông báo Việt Nam có thể mua vũ khí không gây chết người từ Mỹ. Một hợp đồng mở đầu cho quan hệ mua bán vũ khí này có thể sẽ là máy bay P-3 Orion, một loại máy bay giám sát dù không phức tạp như P-9 nhưng vẫn có khả năng nhiều hơn so với máy bay do thám của Trung Quốc theo đánh giá của Collin Koh.

Việt Nam và Philippines đã lo ngại rằng Trung Quốc sẽ tìm cách thiết lập một khu vực nhận dạng phòng không ở Biển Đông như đã thực hiện ở Hoa Đông.

Vuving cho rằng Trung Quốc đang đánh cược với Việt Nam dựa vào sự phụ thuộc kinh tế của Việt Nam vào Trung Quốc để giữ người láng giềng trong quỹ đạo. Tuy nhiên “đó là một canh bạc xấu” và “bạn sẽ thấy một sắp xếp lại các chòm sao trong khu vực”.

Theo Người Đưa Tin