Sai lầm khiến loạt lữ đoàn Ukraine “chưa đánh đã tan” ở chảo lửa Donetsk

Lữ đoàn cơ giới 157 mới thành lập của Ukraine bị phân rã sau khi đến mặt trận Pokrovsk chiến đấu.

Trước đó chỉ vài tuần, Lữ đoàn 155 cũng rơi vào kịch bản tương tự.

Quân nhân lữ đoàn 157 (Ảnh: Militaryland).

Lần thứ hai trong một tháng, một lữ đoàn mới thành lập của quân đội Ukraine tan rã khi được triển khai ra tiền tuyến tại một trong những khu vực khốc liệt nhất của cuộc chiến kéo dài 35 tháng giữa Nga và Ukraine.

“Một lữ đoàn mới thành lập đã không trải qua khóa huấn luyện chiến đấu cần thiết nhưng họ ngay lập tức bị đưa đến những khu vực nóng nhất bao gồm thành phố pháo đài hậu cần bị bao vây Pokrovsk ở miền đông Ukraine”, một thân nhân của binh sĩ thuộc Lữ đoàn cơ giới 157 nói với kênh Hromadske.

Giành được Pokrovsk là một trong những mục tiêu hàng đầu của Nga khi cuộc chiến sắp bước sang năm thứ 4. Việc bảo vệ thành phố này cũng là một ưu tiên quan trọng đối với Ukraine. Chính vì vậy, giới quan sát cảm thấy bất ngờ khi quân đội Ukraine liên tục tăng viện cho thành phố này bằng những đơn vị mới được thành lập, hoạt động kém hiệu quả, binh sĩ chưa được đào tạo bài bản, bao gồm các Lữ đoàn cơ giới 155 và 157.

Cả hai đơn vị này đều tan rã trước khi họ kịp đến Pokrovsk để chiến đấu.

“Tình hình của Lữ đoàn Cơ giới 157 phản ánh tình trạng của các lữ đoàn khác trong loạt đơn vị có số hiệu 150″, tổ chức Militaryland – bên chuyên theo dõi cơ cấu lực lượng quân sự Ukraine – nhận định.

“Binh sĩ bị huy động một cách vội vã, các đơn vị được triển khai gấp rút ra tiền tuyến mà không có sự huấn luyện đầy đủ, dẫn đến thương vong nặng nề”, nhóm trên cho hay.

Lữ đoàn cơ giới 157 là một trong tám lữ đoàn thuộc nhóm 150 – bao gồm các lữ đoàn 151, 153, 154, 155, 156, 158 và 159 – được thành lập vào năm 2023 hoặc đầu năm 2024. Sau một thời gian huấn luyện kéo dài, các lữ đoàn này bắt đầu được triển khai ra tiền tuyến vào cuối năm ngoái.

Các lữ đoàn này có quân số lớn, một số đơn vị có khoảng gấp đôi mức quân số tiêu chuẩn của một lữ đoàn chiến đấu mặt đất Ukraine (khoảng 2.000 người). Tuy nhiên, các lữ đoàn này lại rất dễ tan rã, do các chỉ huy thiếu kinh nghiệm, thiếu phương tiện bọc thép hiện đại và tinh thần chiến đấu kém, dẫn đến tỷ lệ đào ngũ cao.

Lý do khiến các lữ đoàn này chiến đấu không hiệu quả là vì họ không có một nhóm nòng cốt gồm các binh sĩ giàu kinh nghiệm để dẫn dắt tân binh. “Lý tưởng nhất là tân binh sẽ gia nhập cùng với khoảng 30 người có kinh nghiệm trong đại đội, những người có thể đưa ra lời khuyên và hướng dẫn. Nhưng trong Lữ đoàn cơ giới 157, tất cả đều là người mới”, một sĩ quan nói với Hromadske.

Chính vì vậy, không có gì ngạc nhiên trước việc Lữ đoàn cơ giới 157 đã tan rã khi đến Pokrovsk. Có báo cáo cho thấy một số binh sĩ trong lữ đoàn lúc nhìn thấy chiến hào, họ đã ngay lập tức rời bỏ vị trí.

Các chỉ huy cấp cao ở Pokrovsk cảm nhận được mối nguy hiểm sắp xảy ra nên họ đã quyết định lấy nhân lực còn lại từ lữ đoàn này để bổ sung cho những lữ đoàn giàu kinh nghiệm hơn nhưng đang thiếu quân số.

Tuy nhiên, điều đó chỉ càng khiến Lữ đoàn cơ giới 157 sụp đổ nhanh hơn. “Không có cơ hội để lữ đoàn mới đạt được sự phối hợp cần thiết vì nó đã bị chia nhỏ thành từng phần”, Militaryland nhận định.

Lữ đoàn cơ giới 155 là đơn vị nổi tiếng nhất trong loạt 150 khi được Pháp đào tạo và trang bị vũ khí. Tuy nhiên, nó đã sụp đổ ngay khi đối mặt với điều kiện chiến đấu thực tế. Vào cuối tháng 12 năm ngoái, Lữ đoàn cơ giới 155 được triển khai đến Pokrovsk cùng với xe tăng Leopard 2A4 do Đức sản xuất và ngay lập tức tan rã.

Lữ đoàn non kinh nghiệm này chịu tổn thất nặng nề trong những trận đụng độ đầu tiên với quân Nga. Các chỉ huy ở Pokrovsk sau đó đã giải tán lữ đoàn và phân bổ những đại đội, tiểu đoàn còn sống sót vào các đơn vị khác trong khu vực.

Theo giới quan sát, Bộ Tổng tham mưu Ukraine lẽ ra nên giải tán các lữ đoàn mất tinh thần này trước khi họ đến tiền tuyến. Các binh sĩ và xe tăng có thể được điều vào những lữ đoàn kỳ cựu nhưng đang thiếu nguồn lực.

“Tại sao không bổ sung cho các lữ đoàn lâu đời?”, một binh sĩ đặt câu hỏi với Hromadske.

Vấn đề nằm ở việc tổ chức và lãnh đạo không thành công, theo Tatarigami, nhà sáng lập nhóm phân tích Frontelligence Insight tại Ukraine. Các lãnh đạo ở Kiev dường như rất muốn chứng minh với đồng minh nước ngoài rằng họ vẫn có đủ nhân lực và ý chí chính trị để mở rộng quân đội Ukraine và duy trì cuộc chiến chống Nga.

Với các nhà tài trợ nước ngoài, việc thành lập 8 lữ đoàn mới của Ukraine trông có vẻ ấn tượng hơn nhiều so với việc bổ sung quân cho hàng chục lữ đoàn cũ.

Vì vậy, Kiev đã dựng lên một loạt các đơn vị non trẻ và thiếu kinh nghiệm, rồi gửi họ ra tiền tuyến khiến họ gặp hậu quả. Đầu tiên là Lữ đoàn cơ giới 155. Và chỉ vài tuần sau đó, đến lượt Lữ đoàn cơ giới 157.

“Người ta chỉ có thể tự hỏi tại sao những vấn đề này lại bị bỏ qua bởi bộ chỉ huy tối cao và hy vọng rằng các lữ đoàn chưa được triển khai – bao gồm Lữ đoàn 156, 158 và 159 – có thể rút kinh nghiệm từ những sai lầm này”, Militaryland kêu gọi.

Vẫn có lý do để lạc quan. Khi biết về sự sụp đổ của Lữ đoàn cơ giới 155, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky được cho là đã ra lệnh ngừng thành lập các lữ đoàn mới, và yêu cầu tân binh gia nhập vào các đơn vị hiện có. Tuy nhiên, chỉ thị này rõ ràng đã đến quá muộn để cứu vãn Lữ đoàn cơ giới 157.