Sai lầm khi sử dụng kháng sinh

Lạm dụng kháng sinh khiến nhiều người phải nhập viện do bị dị ứng, nhiều bệnh nhân không khỏi bệnh cũng vì tùy tiện tự kê đơn kháng sinh.

Thói quen dùng thuốc, dùng kháng sinh không có chỉ định của bác sĩ rất dễ gây nguy hiểm cho sức khỏe – Ảnh: Đ.N.Thạch

Cái gì cũng… kháng sinh !

Theo tiến sĩ Nguyễn Văn Đoàn, Giám đốc Trung tâm dị ứng miễn dịch lâm sàng – Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) thì trung tâm thường xuyên tiếp nhận các ca dị ứng thuốc vào khám, điều trị, trong đó dị ứng do kháng sinh chiếm tỷ lệ cao nhất.

“Việc tự mua thuốc, mua kháng sinh điều trị chiếm tỷ lệ cao trong các ca dị ứng thuốc. Nhiều trường hợp không phải dùng kháng sinh nhưng bệnh nhân vẫn tự mua uống, do nhiều người vẫn lầm tưởng cứ sốt là uống kháng sinh”, bác sĩ Bùi Văn Khánh, Trung tâm dị ứng miễn dịch lâm sàng, cho biết.

Bệnh nhân nam, 38 tuổi, ở Q.Đống Đa, Hà Nội vào khám trong tình trạng mẩn ngứa, môi sưng tấy. Khoảng 3 tuần trước khi vào viện, bệnh nhân bị đau răng và ra nhà thuốc tư nhân mua thuốc uống. “Sau khi dừng uống kháng sinh này được khoảng 2 tuần thì tôi bị nóng rát họng và cảm giác sốt nên ra nhà thuốc mua kháng sinh viêm họng. Nhà thuốc bán cho tôi cả kháng sinh và ngậm ho. Lần này dùng thuốc đến ngày thứ ba thì tôi thấy có những nốt mẩn đỏ, cảm giác khó thở”.

Theo Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế, việc sử dụng kháng sinh không phù hợp làm tăng nguy cơ gặp phải các tác dụng không mong muốn do thuốc và đặc biệt là làm tăng nguy cơ kháng kháng sinh (tình trạng điều trị bệnh không hiệu quả do vi khuẩn đã “làm quen”, lờn với thuốc). Theo TS Nguyến Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai, rất nhiều trẻ (khoảng 40%) đã được cha mẹ “điều trị” bằng kháng sinh trước khi đưa trẻ đến khám bác sĩ. Nhiều trường hợp ho, sốt do vi rút cũng được cho dùng kháng sinh, trong khi thuốc này chỉ được dùng khi nhiễm vi khuẩn.

Cảnh báo kê đơn bất hợp lý

Theo nghiên cứu (năm 2009-2010) do Cục Quản lý khám chữa bệnh thực hiện, về thực trạng sử dụng kháng sinh trên hơn 1.000 hồ sơ bệnh án tại các khoa điều trị tích cực của 19 bệnh viện lớn thuộc Hà Nội, Hải Phòng, TP.HCM, cho thấy tỷ lệ sử dụng kháng sinh không phù hợp chiếm tới 74%. Việc sử dụng kháng sinh không phù hợp khiến thất bại điều trị ở nhóm bệnh nhân này lên tới 63% so với 40% ở nhóm dùng kháng sinh phù hợp. 88% nhà thuốc thành thị và 91% là ở nông thôn bán kháng sinh không theo đơn.

Theo bác sĩ Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư, điều trị kháng sinh cho bệnh nhân không nhiễm trùng, lạm dụng kết hợp kháng sinh, tiếp tục dùng kháng sinh cho bệnh nhân không có đáp ứng… là những sai lầm thường gặp trong sử dụng kháng sinh.