Sai lầm của Mendy phơi bày sự thật về vị trí thủ môn
HLV nào cũng muốn thủ môn của mình chơi tốt cả chân lẫn tay. Nhưng không phải người gác đền nào cũng đáp ứng được yêu cầu ở cấp độ thi đấu cao nhất.
Xu thế sử dụng “thủ môn quét” – chơi như một trung vệ – hay phát triển bóng ngắn từ vị trí người gác đền phát triển mạnh mẽ hơn nửa thập niên qua. Các CLB sẵn sàng chi nhiều tiền để mang về những thủ môn chơi chân xuất sắc. Tuy nhiên, sai lầm mới đây từ Edouard Mendy cho thấy sự bất cập của việc triển khai bóng ngắn từ vị trí thủ môn.
Edouard Mendy khiến Chelsea để thủng lưới trong cuộc đối đầu với Leeds United ở vòng 3 Ngoại hạng Anh diễn ra tối 21/8 (giờ Hà Nội). Ảnh: Reuters.
Lời cảnh báo thành sự thật
HLV Thomas Tuchel không giấu sự thất vọng sau trận thua 0-3 trước Leeds United cuối tuần qua. Chiến lược gia người Đức không bảo vệ Mendy, sau khi thủ môn này mắc sai lầm để Brendan Aaronson mở tỷ số. “Anh ấy biết năng lực của bản thân”, Tuchel nói. “Với những sai lầm kiểu như thế, chúng ta không cần nói gì nhiều. Thành thực mà nói, với những sai lầm kiểu như vậy, ai cũng thấy và việc tôi bảo vệ cầu thủ hay không chẳng quan trọng”.
Leeds United chơi một trận đấu hay trước Chelsea, nhưng Tuchel tin rằng sai lầm của Mendy “khiến mọi thứ thay đổi”. “Đó là một sai lầm nghiêm trọng vào thời điểm quyết định của trận đấu”, thuyền trưởng Chelsea khẳng định. Cựu danh thủ Alan Shearer tin rằng Mendy nhận nhiều lời cảnh báo từ trước, khi các cầu thủ tấn công của Leeds liên tục gây sức ép lên khu vực 16,5 m của Chelsea.
“Các cầu thủ Leeds đuổi theo đối thủ. Họ không cho Chelsea một giây phút yên bình”, Shearer nhận xét. “Mendy nhận được cảnh báo từ đầu trận, bởi vì đó là những gì Leeds sẽ làm. Họ không giấu ý định khiến hàng thủ đối phương mắc sai lầm”.
Sai lầm của Mendy trước Leeds.
Shearer cho rằng Mendy cố tỏ ra thông minh khi lừa bóng trước mặt Aaronson và phải trả giá vì điều đó. Cựu thủ môn Manchester City, Shay Given thì đánh giá pha xử lý của Mendy khó tha thứ. Given cho rằng đây không phải lần đầu Mendy mắc sai lầm vì những tình huống xử lý hớ hênh của mình.
Mới 4 tháng trước, thủ môn người Senegal trở thành tội đồ trong trận thua 1-3 của Chelsea trước Real Madrid ở tứ kết lượt đi Champions League 2021/22. Sau trận đấu đó, HLV Tuchel nói rằng nếu Mendy không để Benzema ghi bàn nâng tỷ số lên 3-1, mọi thứ với “The Blues” có thể đã khác.
Ở Ngoại hạng Anh, Mendy cũng hay mắc sai lầm. Kể từ khi ra mắt Chelsea tại Premier League vào năm 2020, thủ môn người Senegal đã phạm 3 lỗi trực tiếp dẫn đến bàn thua, 2 trong số đó là khi đối đầu Leeds. Mendy dường như chưa rút ra được bài học nào trước các đội bóng giỏi gây áp lực tầm cao.
Tuy nhiên, lỗi liệu có nằm ở một mình thủ môn sinh năm 1992? Thực tế, HLV Tuchel vẫn còn Kepa Arrizabalaga, người chơi chân cực tốt trong đội hình. Nhưng xét về độ toàn diện và ổn định trong khung gỗ, Mendy vẫn được Tuchel đánh giá cao hơn.
Chỉ một tuần trước khi mắc sai lầm khó tin ở trận gặp Leeds, Mendy lọt danh sách đề cử cho Yachine Trophy 2022, giải thưởng dành cho thủ môn hay nhất năm của France Football. Anh sẽ cạnh tranh cùng Alisson Becker, Thibaut Courtois, Manuel Neuer hay Jan Oblak. Rõ ràng, Mendy là lựa chọn tốt nhất của Chelsea hiện tại và anh không phải tội đồ duy nhất.
Việc các cầu thủ phòng ngự “The Blues” liên tục chuyền về cho Mendy khi bị Leeds gây sức ép cũng là nguyên nhân lớn. Trước khi mắc sai lầm dẫn đến bàn thua, Mendy vẫn cho thấy khả năng chơi chân và thoát pressing tốt. Vấn đề có lẽ cũng nằm ở HLV Tuchel, người chỉ đạo các cầu thủ Chelsea liên tục chuyền về cho thủ môn. “The Blues” muốn sử dụng Mendy để thoát pressing và khai thác khoảng trống khi Leeds dâng cao, nhưng chưa kịp tận dụng cơ hội, họ đã phải trả giá trước.
Mendy từng phạm sai lầm trước Real ở tứ kết Champions League mùa trước. Ảnh: Reuters.
Vị trí đặc thù
Giai đoạn khởi đầu mùa giải 2022/23 chứng kiến không ít sai lầm của các thủ môn hàng đầu. Khi Bayern Munich thắng Frankfurt 6-1 ở ngày khai mạc Bundesliga, Neuer cũng mắc một sai lầm ngớ ngẩn dẫn đến bàn thua duy nhất của đội nhà. Một tuần sau sai lầm của Neuer, David de Gea hứng chịu cơn thịnh nộ từ cổ động viên MU, khi chuyền bóng ngớ ngẩn dẫn đến bàn thắng của Brentford ở vòng 2 Ngoại hạng Anh.
De Gea chưa bao giờ là một thủ môn xuất sắc trong việc chơi chân hay chuyền bóng. Tuy nhiên, đòi hỏi từ vị HLV mới Erik ten Hag khiến anh phải thích nghi. Thực tế, sau trận thua Brentford 0-4, Ten Hag thừa nhận nếu De Gea không đủ năng lực, ông sẽ không bao giờ ép thủ môn MU phải phát triển bóng từ tuyến dưới. “Tôi không bao giờ muốn chơi kiểu đó nếu mọi thứ không khả thi”, thuyền trưởng MU phân trần. “Trong các trận đấu giao hữu và ở những buổi tập, cậu ấy (De Gea) thể hiện được khả năng của mình”.
Màn trình diễn tệ của De Gea kể từ đầu mùa có lẽ khiến Ten Hag nhận ra rằng ông phải điều chỉnh triết lý bóng đá của mình. Việc MU mua Casemiro, một “máy quét” đích thực ở trung tâm cho thấy sự thay đổi trong tư duy của chiến lược gia người Hà Lan. Premier League khốc liệt và đòi hỏi cao hơn nhiều so với giải VĐQG Hà Lan, nơi Ajax của Ten Hag thường xuyên vùi dập đối thủ dễ dàng.
HLV Ten Hag cũng phải chấp nhận sự thật rằng ông gần như không còn lựa chọn nào khác để thay De Gea ở thời điểm hiện tại. Sau khi MU để Dean Henderson đến Nottingham Forrest, Tom Heaton trở thành thủ môn số 2 của đội. Trên thị trường chuyển nhượng bóng đá châu Âu lúc này, rất khó để MU tìm kiếm một thủ môn giỏi chơi chân lẫn tay. Thậm chí cả trong dài hạn, việc đội ngũ tuyển trạch viên của MU tìm ra một thủ môn có tiềm năng để trở thành Ederson, Alisson hay Neuer mới cũng không phải chuyện đơn giản.
HLV thủ môn tuyển Đức, Andreas Kopke từng đánh giá rằng sau hơn một thập niên, Neuer vẫn là thủ môn chơi chân hay nhất bóng đá thế giới hiện tại. “Không dễ để làm một ‘thủ môn quét’ tại các CLB lớn nhất thế giới”, Kopke nhận định.
“Để làm được điều đó, bạn phải có kỹ năng bẩm sinh và chơi bóng như một cầu thủ thật sự”. Kopke nói rằng nếu không làm thủ môn, Neuer có thể chơi tiền vệ ở một giải đấu hạng 3 của Đức. Huyền thoại Bayern, Miroslav Klose thì tuyên bố: “Tôi nghĩ anh ấy chắc chắn sẽ ghi được vài bàn thắng ở vị trí tiền đạo tại giải Bundesliga 2″.
Pep Guardiola cũng từng nói điều tương tự về Ederson. “Đôi lúc tôi nghĩ anh ấy hoàn toàn có thể chơi tiền vệ ở Man City”, HLV xứ Catalonia nói. “Không dễ để tìm ra một thủ môn như anh ấy”. Luân chuyển bóng từ vị trí thủ môn không phải lúc nào cũng tốt, nếu đội bóng của bạn không tìm ra được người gác đền đủ năng lực.
Mendy là thủ môn hay nhất Premier League hiện tại?
Sadio Mane gọi France Football là trò đùa khi bỏ rơi Edouard Mendy khỏi danh sách ứng viên rút gọn giải thưởng Quả bóng Vàng 2021.
Vài năm trước, Mendy thường bay đến London để thăm em gái. Khi ấy, chẳng ai để ý tới anh. Còn lúc này, mọi chuyện thay đổi. Mỗi lần thủ thành này sải bước trên con phố ở London, anh luôn thu hút sự chú ý.
Mendy đang là sự lựa chọn không thể thay thế của Chelsea. Đó là kỳ tích của một thủ môn từng có thời gian thất nghiệp, nhưng nay là nhà vô địch Champions League.
Mendy giúp Chelsea giành 3 điểm trước Brentford. Ảnh: Reuters.
Mendy xuất sắc thế nào?
Trên hành trình lên đỉnh châu Âu của Chelsea, Mendy có 9 trận giữ sạch lưới. Đây là thành tích tương đương kỷ lục của Santiago Canizares (Valencia mùa 2000/01 - PV) và Keylor Navas (Real Madrid mùa 2015/16 - PV).
Thế nhưng, Mendy không có tên trong danh sách 30 cầu thủ cạnh tranh Quả bóng Vàng 2021. Sadio Mane của Liverpool dè bỉu những người tổ chức giải thưởng và nhấn mạnh: "Không thể chấp nhận được". Trung vệ Kalidou Koulibaly cho rằng đây là bất công cho một cầu thủ da màu.
Tại Premier League, những cuộc tranh luận về thủ môn hay nhất giải đấu thường diễn ra, nhưng chỉ đề cập đến Ederson hoặc Alisson Becker. Còn Mendy luôn bị bỏ qua.
Sau 8 vòng của Premier League 2021/22, Mendy là thủ môn tốt nhất giải đấu. Trận Chelsea thắng Brentford thuộc vòng 8 Premier League là minh chứng điển hình cho sự xuất thần của thủ thành này.
Từ đầu mùa, Mendy phải đối mặt với rất nhiều pha dứt điểm từ đối thủ. Song, anh chỉ để thủng lưới 3 bàn, một thành tích đáng nể.
Dưới góc độ thống kê, xGOT ( Expected goals on target - bàn thắng dự kiến cho cú sút trúng đích) là một trong những chỉ số lý tưởng để đánh giá chất lượng thủ môn. Từ xGOT, đối chiếu với bàn thua thực tế sẽ cho ra mức độ thủ môn tỏa sáng cá nhân và cứu thua cho đội nhà tốt cỡ nào.
Chỉ số xGOT chỉ áp dụng cho những tình huống dứt điểm trúng đích và thủ môn trực tiếp cản phá. Các pha bóng phạt đền không tính cho xGOT. Tại Premier League 2021/22, Mendy 2 lần bị đánh bại trên chấm phạt đền trận Liverpool và Southampton.
Thống kê của Mendy đang tốt hơn các thủ môn hàng đầu khác ở Premier League. Đồ họa: Minh Phúc.
Mendy đối mặt 71 cú sút trúng đích trong 7 trận bắt chính ở Premier League. xGOT chỉ ra thủ môn Chelsea có thể nhận 3,1 bàn thua. Nhưng thực tế, Mendy chỉ một lần bị đánh bại ở tình huống bóng sống (trận Man City) và trực tiếp cứu cho Chelsea 2,1 tình huống mười mươi.
Thống kê của Mendy tốt hơn David De Gea, Hugo Lloris, Ederson và Alisson, theo tính toán của Athletic. De Gea đối diện 76 cú sút, với tổng 6,4 xGOT, nhưng chỉ cứu cho MU 1,4 bàn thua. Alisson chỉ cản được 0.8/6,8 pha xGOT.
Trong trận Chelsea thắng Brentford 1-0, Mendy đối diện 7 cú sút trúng đích. Góc thống kê chỉ ra Brentford có khả năng ghi ít nhất 1,88 bàn ở trận này, nhưng Mendy đã chơi xuất thần để góp phần giúp "The Blues" giữ sạch lưới. Trong đó, nổi bật là 2 pha cứu thua của Mendy ở thế đối mặt phút 75 và 86.
HLV Thomas Tuchel vẫn có Kepa - thủ môn đắt nhất thế giới, và Willy Caballero, nhưng Mendy đang chiếm niềm tin tuyệt đối ở Chelsea. Thực tế, nhìn vào con số cơ bản, rõ ràng không có cơ hội để Kepa hay Caballero lật đổ Mendy nếu tuyển thủ Senegal khỏe mạnh.
Kepa ra sân 112 trận, nhận 121 bàn thua (1,08 bàn/trận), giữ sạch lưới 41 trận (2,73 trận/1 trận giữ sạch lưới). Mendy bắt chính 53 trận cho Chelsea, để thủng lưới 34 lần (0,64 bàn thua/trận). Sau 1,83 trận, Mendy lại có một lần giữ sạch lưới.
Mendy khởi đầu tại Chelsea bằng chuỗi 7 trận liên tiếp giữ sạch lưới. Từ đó, CĐV Chelsea không còn sống trong nỗi bất an về phong độ của Kepa.
Chiều cao, sải tay của Mendy là của hiếm trong giới thủ môn. Ảnh: Reuters.
Chờ phiên bản hoàn thiện của Mendy
Một trong những yếu tố khiến Mendy bị đánh giá thấp nằm ở kỹ năng triển khai bóng từ vùng cấm địa. HLV Frank Lampard từng ấn tượng về khả năng phát động tấn công của Mendy. Từ đó, Lampard quyết đưa Mendy về sân Stamford Bridge để cải thiện chất lượng ở các pha phản công từ vị trí phát động là thủ môn.
Nhưng triết lý của Tuchel là triển khai bóng ngắn từ vị trí thủ môn. Đó là lý do Chelsea chơi với 3 trung vệ, và Jorginho lùi sâu để nhận và phân phối bóng. Tuy nhiên, ý đồ đó bị bóp nghẹt trong một số trận, điển hình là thất bại 0-1 trước Man City tại sân nhà mùa này.
Dữ liệu của FBref cho thấy xu hướng của Mendy vẫn muốn thực hiện những đường chuyền dài trên dưới 40 m. Mùa này, Mendy chuyền chuẩn 27%, chỉ đứng thứ 5 trong các thủ môn ở giải đấu. Nick Pope và Jordan Pickford đã chuyền chuẩn từ 65-70%.
Trước Man City, Mendy phần nào lúng túng khi nỗ lực triển khai bóng. Đây là điểm yếu tuyển thủ Senegal vẫn tiếp tục cải thiện ở từng buổi tập.
Robert Green, cựu thủ môn Chelsea, nhận định với Athletic: "Có lẽ Mendy không được nhắc đến quá nhiều vì chưa nổi tiếng như Ederson. Cũng có thể một lần vì việc Mendy chưa phải là thủ môn chơi chân tốt nhất. Xu hướng bóng đá thời nay là phải chơi chân tốt".
"Mendy luôn chủ động trong việc đưa ra quyết định. Tầm vóc của cậu ấy là lợi thế, sẽ đạt tới những điều người bình thường không thể làm được. Tôi thích thái độ của Mendy trong việc chỉ huy hàng thủ. Cậu ấy được trời phú thể chất, nhưng cũng có tinh thần vượt trội", Green phân tích tiếp.
Một thủ môn tỏa sáng và vô địch Champions League không vào danh sách rút gọn Quả bóng Vàng là chuyện gây tranh cãi. Nhưng thực tế, Ederson và Alisson cũng không có tên, mà chỉ Gianluigi Donnarumma là thủ môn duy nhất được vinh danh sau khi cùng tuyển Italy vô địch Euro 2020.
Mendy không thất vọng vì chuyện đó. Anh bày tỏ: "Tôi tự hào khi được khoác áo tuyển Senegal và nằm trong nhóm 10 thủ môn hay nhất thế giới. Tôi hài lòng vì những thành công ở Chelsea và sự phát triển của sự nghiệp".
Chỉ cần Mendy duy trì phong độ hiện tại, Chelsea luôn nằm ở nhóm ứng viên hàng đầu cạnh tranh danh hiệu trên mọi đấu trường.
Drogba lập hat-trick cho đội Huyền thoại Marseille Cựu tiền đạo Chelsea ghi 3 bàn trong chiến thắng 7-4 trước đội UNICEF ở trận giao hữu với mục đích quyên góp từ thiện rạng sáng 14/10 (giờ Hà Nội).
Chelsea và Tottenham hòa kịch tính, Conte và Tuchel nhận thẻ đỏ Chelsea và Tottenham đã cống hiến cho khán giả một trận derby rực lửa từ trong sân đến ngoài sân. Trong những phút đầu của trận đấu giữa Chelsea và Tottenham ở vòng 2 Premier League, cả hai đội đều triển khai thế trận tấn công với nhiều tình huống đầy tốc độ. Tuy nhiên, việc thiếu vắng 1 trung phong thực thụ...