Sa mạc Sahara từng được phủ xanh, có dấu tích dòng dõi con người bí ẩn
Các nhà khoa học mới đây phát hiện ADN của 2 cá thể người ở sa mạc Sahara, được cho là thuộc dòng dõi bí ẩn, sống biệt lập với thế giới bên ngoài thời cổ đại.
Các nhà khoa học đã thu được ADN từ 2 cá thể con người nhiều khả năng đã sống cách đây 7.000 năm tại khu vực ngày nay là Libya. Hai người này được cho là thuộc một dòng dõi bí ẩn chưa từng được biết đến, sống tách biệt với những cư dân vùng cận Sahara và lục địa Á – Âu trong hàng ngàn năm, Reuters đưa tin.
ADN từ hài cốt 2 người phụ nữ được chôn tại hang đá ở vùng mang tên Takarkori, nằm ở phía tây nam Libya. Nhà khảo cổ Johannes Krause, từ Viện nhân chủng học tiến hóa Max Planck (Đức), đề cập trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature hôm 2.4 rằng Takarkori từng là thảo nguyên xanh tươi với hồ nước gần đó, trái với cảnh quan sa mạc ngày nay.
Hài cốt một phụ nữ có niên đại 7.000 được phát hiện tại vùng Takarkori ở Libya. ẢNH: REUTERS
“Điều ấn tượng là người ở vùng Takarkori không cho thấy ảnh hưởng di truyền đáng kể nào từ các quần thể cận Sahara và các nhóm châu Âu thời tiền sử. Điều này cho thấy họ vẫn bị cô lập về mặt di truyền, dù vẫn có hoạt động chăn nuôi gia súc, một sáng kiến văn hóa có nguồn gốc bên ngoài châu Phi”, ông Krause nói.
Không chỉ riêng vùng Takarkori, cách đây khoảng 5.000 – 14.500 năm, Sahara từng là một thảo nguyên xanh tươi, nhiều hồ nước và đa dạng sự sống. Những biến đổi tự nhiên sau hàng ngàn năm đã biến Sahara ngày nay được biết đến như sa mạc khô cằn, hoang vắng trên trái đất, trải dài qua 11 quốc gia Bắc Phi.
Video đang HOT
Những mỏm đá ở vùng Takarkori, phía tây nam Libya. ẢNH: REUTERS
Tổ tiên của hai cá thể Takarkori nói trên được phát hiện có nguồn gốc từ dòng dõi Bắc Phi tách khỏi quần thể cận Sahara khoảng 50.000 năm trước. Ông Krause nói dòng dõi người Takarkori có thể đại diện cho tàn dư của sự đa dạng di truyền có ở Bắc Phi. Ông nêu thêm quần thể Takarkori đã hoàn toàn biến mất cách đây khoảng 5.000 năm, dù vậy dấu vết tổ tiên dòng dõi này vẫn còn tồn tại trong nhiều nhóm người Bắc Phi ngày nay. “Di sản di truyền của họ mang đến một góc nhìn mới về lịch sử sâu xa của khu vực này”, ông Krause nói.
Hình ảnh kinh ngạc Sa mạc Sahara ngập lụt
Loạt hình ảnh ấn tượng từ Sa mạc Sahara cho thấy những hồ nước lớn uốn quanh cồn cát nhấp nhô khi một trong những nơi khô hạn, cằn cỗi nhất thế giới hứng chịu trận ngập lụt đầu tiên sau nửa thế kỷ.
Một trận mưa lớn hiếm hoi đã tạo ra những đầm nước lạ lẫm giữa những cây cọ và cồn cát của sa mạc Sahara, cung cấp cho vùng khô hạn nhất thế giới nhiều nước hơn bất kỳ thời điểm nào trong nhiều thập kỷ. Ảnh: X
Sahara có mưa, nhưng thường chỉ vài centimet mỗi năm và hiếm khi vào cuối mùa hè. Tuy nhiên, trong hai ngày vào tháng 9, mưa lớn đã rơi ở một số vùng sa mạc ở đông nam Maroc, sau khi một hệ thống áp thấp tràn qua tây bắc Sahara.
Dữ liệu vệ tinh sơ bộ của NASA cho thấy lượng mưa gần 200mm ở một số vùng trong khu vực.
Errachidia, một thành phố sa mạc ở đông nam Maroc, đã ghi nhận lượng mưa 76mm, phần lớn chỉ trong hai ngày vào tháng 9. Lượng mưa này cao gấp bốn lần lượng mưa trung bình trong cả tháng 9 và tương đương với lượng mưa trong hơn nửa năm của khu vực này.
Những hồ nước uốn quanh cồn cát nhấp nhô trên Sa mạc Sahara, một trong những nơi khô hạn nhất thế giới. Ảnh: X
Ông Houssine Youabeb tại Cơ quan khí tượng Maroc cho biết vào tuần trước rằng: "Đã 30 - 50 năm kể từ lần chúng tôi có lượng mưa lớn như vậy trong một khoảng thời gian ngắn như vậy".
Khi mưa đổ xuống địa hình sa mạc, nó đã tạo ra một cảnh quan lạ lẫm với những vũng nước ngập tràn giữa những cây cọ và thảm thực vật.
Một số hình ảnh ấn tượng nhất được ghi nhận là từ thị trấn sa mạc Merzouga, gần Rachidia, đông nam Maroc, nơi trận đại hồng thủy hiếm hoi đã tạo ra những hồ nước mới trên các cồn cát.
Mưa cũng lấp đầy những hồ nước thường khô cạn, chẳng hạn như một hồ ở Công viên quốc gia Iriqui, công viên quốc gia lớn nhất Maroc. Hình ảnh vệ tinh của NASA từ khu vực này (sử dụng màu giả để làm nổi bật hơn vùng nước ngập), cho thấy những hồ nước mới hình thành trên khắp các dải đất ở phía tây bắc Sahara.
Hình ảnh vệ tinh được sử dụng màu giả của NASA cho thấy một số phần của Sa mạc Sahara ở Maroc và Algeria vào ngày 14/8/2024 (trái) và hình ảnh cùng một khu vực vào ngày 10/9/2024 với hồ trong Công viên quốc gia Iriqui được hiển thị bằng màu xanh lam đậm ở góc dưới bên trái. Ảnh: CNN
Trong khi phần lớn lượng mưa rơi xuống các khu vực xa xôi thưa dân, một phần mưa trút xuống các thị trấn và làng mạc của Maroc đã gây ra lũ lụt chết người vào tháng trước, khiến hơn một chục người thiệt mạng.
Trận mưa này là bất ngờ và khá kỳ lạ đối với địa điểm này. Trong khi nhiều người đang kinh ngạc trước tác động của lượng mưa, ngay cả các nhà khoa học cũng chưa tìm ra nguyên nhân gây ra nó. Houssine Youabeb, giám đốc truyền thông của Tổng cục Khí tượng Morocco, tuyên bố rằng những cơn bão ngoại nhiệt đới có thể thay đổi thời tiết trong tương lai của khu vực. Do không khí giữ lại nhiều độ ẩm hơn, có khả năng sẽ có nhiều hơi nước bốc hơi hơn, sau đó sẽ biến thành nhiều cơn bão hơn.
Sa mạc Sahara là sa mạc không phân cực lớn nhất thế giới, trải dài trên diện tích hơn 9 triệu km2. Hình ảnh vệ tinh từ tháng 9 cho thấy những mảng lớn của sa mạc được phủ xanh khi các cơn bão di chuyển xa hơn về phía bắc so với bình thường, một hiện tượng mà một số nghiên cứu đã liên kết với biến đổi khí hậu do con người gây ra.
Hình ảnh phản chiếu của những cây cọ hiện lấp lánh trên một đầm nước rộng lớn, được bao quanh bởi những cồn cát dốc. Ảnh: CNN
Các tòa nhà dọc theo một hồ nước tràn đầy bởi mưa lớn ở thị trấn sa mạc Merzouga vào ngày 2/10. Ảnh: X
Theo nghiên cứu gần đây, có thể xảy ra nhiều sự kiện mưa cực đoan hơn ở Sahara trong tương lai, vì ô nhiễm nhiên liệu hóa thạch tiếp tục làm nóng hành tinh và phá vỡ chu trình nước.
Không có gì ngạc nhiên khi mưa lớn ở Sahara đã khiến du khách quan tâm hơn đến khu vực này. Những ốc đảo mới là một cảnh tượng thú vị.
Về mặt kỹ thuật, với lượng mưa không thường xuyên như vậy, có thể sẽ mất một thời gian dài nữa để khi du khách có thể nhìn thấy Sa mạc Sahara trong hình ảnh tương tự.
Ở địa phương, lượng mưa bổ sung có thể sẽ tác động tích cực đến các tầng chứa nước ngầm trong khu vực. Các tầng chứa nước ngầm này được sử dụng để cung cấp nước cho các cộng đồng địa phương. Nhược điểm của lượng mưa bất ngờ như vậy là đã có thiệt hại về mùa màng và tử vong do lũ lụt. Theo thời gian, có thể có những thay đổi về cơ sở hạ tầng, kiến trúc và thậm chí là giao thông trong khu vực do lượng mưa tăng lên.
Hy Lạp tiếp tục hứng chịu nắng nóng và bão bụi Sahara Ngày 1/4, các đám bụi dày từ sa mạc Sahara lại bao trùm bầu trời Hy Lạp, đặc biệt là thủ đô Athens và Thessalonika - thành phố lớn thứ 2 của nước này, với nhiệt độ tăng lên tới 31 độ C. Bụi dày từ sa mạc Sahara bao trùm thành phố Thessaloniki, Hy Lạp, ngày 1/4/2024. Ảnh: AFP/TTXVN Tuần trước, các...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Đằng sau việc Tổng thống Trump chỉ trích Tổng thống Zelensky vì muốn có thêm vũ khí Mỹ

Mỹ bắt giữ người đồng sáng lập Liên đoàn Sinh viên Palestine tại Đại học Columbia

Bộ trưởng Tài chính Mỹ nêu lợi thế của người đi trước trong đàm phán thương mại

Washington lạc quan đạt thỏa thuận với nhiều nước trong thời gian hoãn áp thuế

Lý do dầu Nga được vận chuyển trở lại trên các tàu chở dầu phương Tây

DeepSeek len lỏi mọi ngóc ngách của Trung Quốc

Trước sức ép thuế quan, Nvidia công bố kế hoạch sản xuất trị giá 500 tỷ USD tại Mỹ

Thăm Smolensk "Quảng Trị" của nước Nga

Saudi Arabia lên kế hoạch trả hết nợ cho Syria tại WB, đẩy nhanh quá trình tái thiết

Điện Kremlin: Cuộc gặp giữa Tổng thống Nga và đặc phái viên Mỹ là 'hữu ích và hiệu quả'

Xác nhận mới nhất của Phó Thủ tướng Ukraine về thoả thuận khoáng sản với Mỹ

Giá gạo tại Nhật Bản lập đỉnh mới
Có thể bạn quan tâm

Cô gái mặc áo yếm lái xe như diễn xiếc có 'thoát' xử phạt nhờ giấy chứng nhận tâm thần?
Tin nổi bật
13:42:14 15/04/2025
Lời khai nhóm 'Lợn rừng' bảo kê xây dựng ở Hà Nội
Pháp luật
13:39:19 15/04/2025
Tại sao người Nhật thường đặt chai nước quanh nhà thay vì cất tủ lạnh?
Sáng tạo
13:16:24 15/04/2025
Siêu phẩm này sẽ khiến iPhone 18 và Galaxy S26 khiếp sợ
Thế giới số
13:02:55 15/04/2025
Hàng triệu người theo dõi Elon Musk chơi game trên chuyên cơ
Netizen
12:50:43 15/04/2025
Song Hye Kyo bị 1 nữ diễn viên làm bỏng da
Sao châu á
12:10:04 15/04/2025
Tử vi 3 con giáp may mắn nhất thứ Ba (15/4): Giàu có vang danh, phú quý đủ đường
Trắc nghiệm
12:09:49 15/04/2025
Sơn Tùng M-TP để lộ bí mật quá khứ
Sao việt
12:07:42 15/04/2025
Gợi ý những chiếc áo ống cá tính cho nàng vẻ ngoài đầy mê hoặc
Thời trang
11:56:45 15/04/2025
2 món chua ngọt "gây nghiện": Không dầu mỡ vẫn thơm lừng, ăn tới đâu mê tới đó
Ẩm thực
11:33:22 15/04/2025