Rừng đom đóm lung linh như xứ cổ tích

Anh Tú18:10 07/08/2020

Ánh sáng lập lòe của đom đóm trong màn đêm tạo nên khung cảnh đẹp nao lòng người. Tuy nhiên, những bức ảnh này đều đã được hậu kỳ khá nhiều.

Ảnh: Kei Nomiyama/Barcroft Media.

Đom đóm là một chủ đề được nhiều nhiếp ảnh gia khai thác. Ánh sáng lung linh của đàn đom đóm trong đêm đen tạo nên khung cảnh mơ hồ tựa chốn cổ tích. Dù vậy, kỹ thuật và công sức bỏ ra để đem về một bức hình đom đóm đẹp hoàn toàn không phải chuyện đơn giản. Trong ảnh, nhiếp ảnh gia Nomiyama chụp tại đảo Shikoku (Nhật Bản) với tốc độ màn trập khoảng 5-15 phút.

Ảnh: Kei Nomiyama/Barcroft Media.

Ở Nhật Bản, đom đóm mang nhiều tầng ý nghĩa đặc biệt. Trong tiếng Nhật, đom đóm còn được gọi là “hotaru”, thường xuất hiện trong thơ ca như một ẩn dụ cho tình yêu mãnh liệt. Ánh sáng của nó còn tượng trưng cho linh hồn những binh sĩ đã chết ngoài chiến trường. Người dân xứ anh đào còn hay tổ chức những buổi “hotaru-gari” (ngắm đom đóm). Tuy nhiên, số lượng loài này đã giảm đi đáng kể vì vấn đề ô nhiễm môi trường.

Ảnh: iStock.

Đom đóm phát sáng nhờ một bộ phận gọi là “đèn lồng” ở trong bụng. Theo các nhà khoa học, ánh sáng nhấp nháy đom đóm phát ra có tác dụng giao tiếp và cảnh báo nguy cơ tấn công. Không phải loại đom đóm nào cũng phát ra ánh sáng. Nhật Bản có tới 45 loại đom đóm nhưng chỉ 14 trong số này có khả năng phát sáng.

Đom đóm thường sống trong những môi trường sạch sẽ như các cánh rừng, đồi núi. Ảnh: iStock.

Ảnh: Philip FONG/AFP.

Video đang HOT

Bức ảnh được Philip Fong chụp tại công viên Tatsuno Hotarudoyo (Nhật Bản) vào 16/6. Giữa tháng 6 hàng năm, công viên thường tổ chức lễ hội đom đóm. Tuy nhiên, hoạt động này đã bị tạm ngưng trong năm nay vì dịch Covid-19.

Ảnh: Miao Jian/Visual China Group via Getty Images.

Các nhiếp ảnh gia thường sử dụng kỹ thuật phơi sáng và ghép nhiều ảnh. Số ảnh được ghép có thể khoảng 60 cái. Một số bức hình thậm chí được tạo thành từ hơn 800 tấm ảnh. Số lượng tấm ảnh được ghép sẽ ảnh hưởng đến hình dáng của những vệt sáng. Trong ảnh, người dân chiêm ngưỡng đom đóm tại công viên Wuhan Jiufeng (Trung Quốc) vào 4/6.

Đom đóm phát sáng trên ngọn cây ở Ấn Độ. Ảnh được nhiếp ảnh gia Pratik Chorge chụp vào 3/6. Ảnh: Pratik Chorge/Hindustan Times via Getty Images.

Sau khi hậu kỳ, những vệt sáng đom đóm trong đêm tạo thành một vệt dài trên mặt hồ tựa như dải ngân hà. Ảnh: Kei Nomiyama/Barcroft Media.

“Vũ điệu ánh sáng” là tên bức ảnh của Paola Visone, chụp tại rừng Cuma (Italy). Ảnh: Paola Visone.

Kei Nomiyama, nhiếp ảnh gia 37 tuổi, luôn dành thời gian ghé thăm đảo Shikoku để chụp lại khoảnh khắc hàng nghìn con đom đóm tỏa sáng rực rỡ trong rừng. Ảnh: Kei Nomiyama/Barcroft Media.

Nghiên cứu thành công cây tự phát sáng trong đêm

Nhờ các biến đổi gene nấm, các nhà khoa học tạo ra cây có khả năng phát sáng trong bóng tối.

Cây tự phát sáng trong đêm.

Đây không phải là những cây phát sáng (phát quang) đầu tiên, tuy nhiên những cây này phát sáng liên tục trong suốt cả vòng đời của chúng, từ lúc nảy mầm cho đến khi lớn lên rồi già cỗi.

Phát quang sinh học (bioluminescence) của một số loài động vật đã mang ánh sáng xuống biển sâu, biến bãi biển trong đêm tối thành nơi trình diễn ánh sáng ngoạn mục. Tuy nhiên cây cối chưa bao giờ tự mình có được "nghệ thuật phát quang" ấy.

Những thử nghiệm đầu tiên cấy ghép gene đom đóm cho cây cối là sự minh họa sớm của công nghệ chuyển gene, tuy nhiên các nghiên cứu mới nhất đã cải thiện đáng kể những thành tựu này.

Cây phát sáng để trang trí nhà cửa?

Từ kết quả những nghiên cứu, các nhà khoa học hình dung ra một thế giới với những khu rừng phát quang sinh học trong bóng tối (như trong phim Avatar của Mỹ).

Những công trình nghiên cứu có thể được sử dụng cho các mục đích ứng dụng thực tế và mỹ học, đặc biệt là tạo ra các loài hoa và cây chiếu sáng dùng cho trang trí.

Mặc dù thay thế đèn đường bằng các loại cây phát sáng là ý tưởng khá "điên rồ", thuộc loại khoa học viễn tưởng, nhưng cây phát quang sinh học có thể được dùng để trang trí nhà cửa.

Tuy nhiên, trước hết các nhà khoa học có thể thông qua ánh sáng này tìm hiểu, quan sát hoạt động của cây cối. Thông qua ánh sáng này, họ cũng có thể kiểm tra ngay lập tức tình trạng sức khỏe của cây.

Lúc ban đầu, các thử nghiệm cấy ghép gene phát quang sinh học của vi khuẩn hóa ra là độc hại đối với cây. Những dạng phát quang sinh học phổ biến khác, chẳng hạn như phát quang ở đom đóm, đòi hỏi phải có các chất phản ứng đặc biệt để duy trì sự phát quang. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu tìm ra cách khác. Họ thấy rằng, phát quang sinh học xuất hiện ở một số loại nấm, về mặt trao đổi chất, giống như các quá trình tự nhiên ở cây xanh.

Nhờ cấy ghép DNA lấy từ nấm, các nhà khoa học có thể tạo ra cây thuốc lá phát sáng với độ sáng lớn hơn nhiều lần so với độ sáng từ các thí nghiệm trước đó. Hơn nữa, cây cối chứa DNA của nấm phát sáng liên tục trong suốt vòng đời, từ lúc nảy mầm đến khi trưởng thành.

Các kết quả nghiên cứu về công nghệ sinh học của Công ty khởi nghiệp Planta ở Moscow, Viện Hóa sinh hữu cơ thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, Viện Khoa học Công nghệ Austria đã được đăng tải trên tập san Nature Biotechnology (Công nghệ sinh học tự nhiên) của Anh.

"Ba mươi năm trước, sử dụng chất liệu gene của đom đóm, tôi tham gia tạo ra cây phát quang đầu tiên. Hiện giờ, những loại cây mới có khả năng phát ra ánh sáng ổn định hơn và sáng hơn" - nữ Tiến sĩ Keith Wood ở Công ty khởi nghiệp Light Bio - đối tác của Planta, cho biết như vậy.

Gene của nấm

Việc thiết kế các đặc điểm sinh học mới, hóa ra, phức tạp hơn nhiều so với việc chuyển một số phần gene thông thường từ một sinh vật sang sinh vật thứ hai.

Các phần gene bổ sung trước hết phải tương thích với vật chủ về mặt chuyển đổi chất. Các thử nghiệm tạo ra cây phát quang với các gene vi khuẩn không thành công chủ yếu là vì các phần gene đó không hoạt động phù hợp trong các cơ thể mới.

Khoảng một năm trước, các nhà khoa học phát hiện và mô tả đặc điểm chu trình của caffeic acid (axit caffeic) - vốn là dấu vết chuyển đổi chất gây ra hiện tượng phát quang ở nấm.

Đây là lần đầu tiên ánh sáng sinh học của cơ thể đa bào tiên tiến được định nghĩa đầy đủ. Những cây nấm phát quang sinh học tổng hợp các luciferin (các sắc tố có khả năng phát ra ánh sáng trong cơ thể phát quang sinh học) chính từ caffeic acid.

Tuy nhiên, tính phát quang sinh học của nấm cũng hoạt động tốt trong cây cối. Điều đó cho phép các nhà nghiên cứu tạo ra các cây phát quang mới, có thể phát ra ánh sáng mạnh hơn hàng chục lần so với ánh sáng từ cây cối trong các thí nghiệm trước đây.

Ánh sáng xanh ở cây cối biến đổi gene được tạo ra mà không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng. Toàn bộ cây (lá, thân, rễ và hoa) đều phát sáng.

Mặc dù nấm không liên quan mật thiết với cây cối, nhưng ánh sáng mà nấm phát ra tập trung vào phân tử hữu cơ cần thiết cho việc tạo ra vách tế bào (nằm ngoài màng tế bào), tương tự như ở cây. Đó chính là phân tử caffeic acid.

Ánh sáng phát ra trong chu trình trao đổi chất bao gồm 4 enzyme. Hai enzyme biến đổi caffeic acid thành tiền tố phát quang; sau đó tiền tố này bị oxy hóa bởi enzyme thứ ba để tạo ra photon. Enzyme cuối cùng biến phân tử bị oxy hóa trở lại thành caffeic acid, để rồi sau đó khởi động chu trình mới.

Caffeic acid là vật liệu xây dựng tạo nên lignin (chất cao phân tử có cấu trúc vô định hình khác với cellulose, bảo đảm độ vững chắc cho thành tế bào thực vật). Lignin là một trong các thành phần cơ bản của gỗ và là nguồn tái tạo phổ biến nhất trên Trái đất.

Với vai trò là thành phần cơ bản của quá trình trao đổi chất ở thực vật, caffeic acid cũng gắn liền với nhiều hợp chất cần thiết khác, liên quan đến màu sắc hoặc mùi hương.

Các quá trình bên trong của thực vật

Ánh sáng do cây cối phát ra thể hiện chỉ số trao đổi chất bên trong. Nó có thể tiết lộ trạng thái sinh lý và phản ứng của cây đối với môi trường. Trong khi nghiên cứu, các nhà khoa học thấy rằng, các cây non, đặc biệt là hoa, phát sáng mạnh nhất.

Trong quá trình cây biến đổi gen lớn lên, các nhà khoa học phát hiện sóng ánh sáng (ánh sáng nhấp nháy) thể hiện hoạt động của cây cối. Họ có thể theo dõi các quá trình động, xảy ra bên trong thực vật, trong đó có quá trình phát triển và phát sinh bệnh, các phản ứng đối với môi trường và kết quả của xử lý bằng hóa chất.

Các nhà khoa học cũng phát hiện thấy sự gia tăng phát quang sinh học để đáp trả các yếu tố bên ngoài. Chẳng hạn, cường độ ánh sáng nhấp nháy của cây phát quang tăng lên khi ở gần đó có... vỏ chuối - thứ phát ra ethylene. Các nhà khoa học cũng tính được rằng cây biến đổi gene tạo ra khoảng 1 tỷ photon/phút.

Trong các nghiên cứu, các nhà khoa học sử dụng cây thuốc lá do chúng phát triển nhanh và có tính di truyền học đơn giản. Tuy nhiên, phát quang sinh học của nấm có thể tương thích không chỉ với cây thuốc lá, mà còn với nhiều loại cây khác.

Kỳ lạ hiện tượng nước biển phát sáng trong đêm ở Mexico Sóng biển xô bờ hay nước biển khi được khuấy lên đã phát ra ánh sáng màu xanh lung linh trong đêm. Hiện tượng đang xảy ra tại bờ biển Puerto Marqués và Acapulco, bang Guerrero, Mexico. Những cư dân may mắn đi bộ dọc theo một bãi biển ở Guerrero, Mexico đã được chiêm ngưỡng một màn trình diễn ánh sáng đặc...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: chuyện lạ lung linh cổ tích phát sáng nhiếp ảnh gia ánh sáng bức ảnh khung cảnh đom đóm hậu kỳ nao lòng màn đêm lập lòe

Xem thêm Share

Xem nhiều

Từ Hàn Quốc về mà không báo ai, chàng trai bị mẹ "tát không trượt phát nào"01:12

Cận cảnh Quang Hải cầm xấp tiền, đếm rồi lì xì cho mẹ vợ, dân mạng "chỉ biết ước" nhưng vẫn góp ý 1 điều01:04

Sao nam Vbiz về ăn Tết nhưng bị bố mẹ doạ đuổi ra khỏi nhà, chuyện gì đây?01:23

Xuân Son được bầu Thiện thưởng căn hộ cao cấp hơn 1 triệu USD05:28

Video Hoa hậu Kỳ Duyên quăng miếng hài tại sự kiện, nhưng bỏ chạy vì nói 1 câu "quê xệ"00:49

Nhạc Tết 2025: Đen giữ vững phong độ, các Anh Tài đổ bộ nhưng thiếu hẳn những bản hit mang tầm "quốc dân"?05:15

Hoa hậu Việt đứng hình khi nhận được lời chúc kỳ lạ nhất dịp Tết00:43

Vụ xe ôtô lao xuống mương 7 người tử vong: Công an công bố nguyên nhân ban đầu14:39

Quán bún Hà Nội xin lỗi vụ bán 1,2 triệu đồng 3 bát bún riêu ngày Tết, nói chỉ là 'hiểu lầm'09:39

Người duy nhất thành công khắc chế "mỏ hỗn" của Trấn Thành, khiến đạo diễn nghìn tỷ phải ngậm ngùi nhận sai01:10

Choáng với màn phát lì xì của Trấn Thành: Số tiền khiến dàn sao quá sốc, chỉ 1 nàng hậu nhận cái kết ê chề01:25

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Vườn thú nhận 'gạch đá' khi nhuộm chó thành hổ

10:44:02 01/02/2025

Một video được chia sẻ trên Douyin, phiên bản TikTok của Trung Quốc, cho thấy một chú chó con Chow Chow được sơn sọc đen và cam chơi trong chuồng tại vườn thú Qinhu Bay Forest Animal Kingdom ở Taizhou.

Ngôi nhà tự nhiên của "cô" hà mã lùn nổi tiếng Moo Deng đang bị đe dọa thế nào

08:08:00 01/02/2025

Siêu sao Moo Deng ở vườn thú Khao Kheow, Thái Lan là một trong những cá thể hà mã lùn cuối cùng còn sót lại trên Trái Đất do môi trường sống tự nhiên của chúng đang dần bị thu hẹp bởi nạn phá rừng tràn lan

Thái Lan kêu gọi đốt nhang, vàng mã online để chống ô nhiễm không khí

17:13:36 30/01/2025

Trong nỗ lực giảm thiểu ô nhiễm không khí, Chính phủ Thái Lan khuyến nghị người gốc Hoa sinh sống tại đây dùng hương điện, đốt vàng mã trực tuyến.

Hình tượng rắn năm Ất Tỵ 2025 ở Trung Quốc

07:24:38 30/01/2025

Dịp Tết Nguyên đán năm nay, hình tượng rắn đã xuất hiện trên khắp các tỉnh, thành tại Trung Quốc. Với kích thước và sắc thái khác nhau, mang đặc trưng văn hóa vùng miền, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại.

"Khách xông nhà" năm Ất Tỵ đỉnh nhất xuất hiện: Rắn hổ mang bò vào tận nhà người dân đúng khoảnh khắc sắp giao thừa

07:00:14 30/01/2025

Khi màn đêm buông xuống, không khí Tết Nguyên đán ở Ranau, Malaysia trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Thế nhưng, một gia đình tại Kampung Maukab Baru Lohan không ngờ rằng họ sẽ có một vị khách đặc biệt quyết định xông nhà năm mới

"Vàng" mọc trên cây ở TQ: Gần 250 triệu chỉ mua được nửa kg, vua Khang Hy đề danh "Đệ nhất thiên hạ"

06:52:51 30/01/2025

Người Trung Quốc còn dùng loại vàng này làm của hồi môn cho con gái đi lấy chồng. Nhìn bề ngoài, Tân Hội chỉ là một quận bình thường, buồn tẻ ở một thành phố hạng ba tại Trung Quốc.

4 nghề kỳ quặc lương cao, 90% người Việt chưa biết đến

01:39:06 30/01/2025

Trên thế giới có muôn vàn cách kiếm tiền hay ho, nếu bạn đang có ý định đổi nghề thì có thể tham khảo những công việc độc lạ dưới đây.

Nghi lễ đón Tết đau đớn nhất: Lăn qua giường đầy gai nhọn để cầu may mắn

01:37:07 30/01/2025

Một nghi lễ độc đáo tại Trung Quốc trong dịp Tết Nguyên đán yêu cầu những người tham gia cởi trần, lăn qua những chiếc giường được kết bằng cành gai nhọn hoắt.

Tòa nhà 'xiêu vẹo', đứng vững trước nhiều trận động đất suốt 30 năm qua

06:23:02 28/01/2025

Tọa lạc tại thành phố Machala, Ecuador, tòa Nhà Bất Tử (El Inmortal) là một công trình mang tính biểu tượng, nổi bật với vẻ ngoài mong manh và lạ lùng.

Kiếm tiền tỷ từ nghề nuôi rắn hổ mang

06:22:52 28/01/2025

Gần 10 năm gắn bó với nghề nuôi rắn hổ mang, anh Phan Thanh Bình, ngụ xã Mỹ Tú (huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng) được nhiều người gọi vui là Vua nuôi rắn hổ miền Tây .