Rừng Amazon tại Brazil ghi nhận số vụ cháy cao nhất trong 17 năm qua

Năm 2024, khu rừng nhiệt đới Amazon ở Brazil đã chứng kiến số vụ hỏa hoạn cao nhất trong 17 năm qua.

Khói bốc lên từ đám cháy rừng Amazon ở bang Amazonas, Brazil. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Theo Viện Nghiên cứu Không gian quốc gia Brazil (INPE), trong năm 2024, khu rừng này trải qua 140.328 vụ cháy được phát hiện qua hình ảnh vệ tinh, tăng 42% so với 98.634 vụ của năm trước đó và chỉ đứng sau mức kỷ lục 186.463 vụ vào năm 2007. Một trong những nguyên nhân dẫn tới nhiều vụ cháy rừng là do đợt hạn hán kéo dài, khởi phát từ giữa năm 2023. Các chuyên gia cho rằng sự khô hạn nghiêm trọng này có mối liên quan trực tiếp với biến đổi khí hậu do con người gây ra và hiện tượng El Nio – hiện tượng nóng lên bất thường của nước biển khu vực xích đạo trung tâm và Đông Thái Bình Dương, dẫn đến những biến động thời tiết cực đoan trên toàn cầu.

Tuy nhiên, các điều kiện thời tiết khắc nghiệt chỉ là một phần câu chuyện. Nhiều vụ cháy được xác định là do con người cố ý đốt rừng, nhằm mở rộng diện tích đất nông nghiệp, phục vụ cho mục đích kinh tế trước mắt. Chính những hành động này đã làm gia tăng số vụ cháy và làm trầm trọng thêm vấn đề.

Hậu quả của các đám cháy không chỉ dừng lại ở rừng Amazon. Những làn khói dày đặc từ các vụ hỏa hoạn đã lan đến nhiều đô thị lớn như Brasilia, Rio de Janeiro và São Paulo, gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng kéo dài trong nhiều tuần, ảnh hưởng đến sức khỏe hàng triệu người dân.

Bất chấp số vụ cháy rừng ở mức cao kỷ lục, song cuộc chiến bảo vệ Amazon lại ghi nhận những tín hiệu đáng mừng. Theo INPE, diện tích rừng bị phá trong 12 tháng (tính đến tháng 8/2024) đã giảm hơn 30% so với năm ngoái – mức thấp nhất trong vòng 9 năm qua.

Thành quả này được cho là nhờ vào các chính sách bảo tồn quyết liệt của chính phủ Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva – người đưa mục tiêu bảo vệ Amazon trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu.

Đặc biệt, tháng 11/2024, Brazil đã được chọn làm nước chủ nhà cho Hội nghị lần thứ 30 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP30). Hội nghị sẽ diễn ra tại Belem – một thành phố nằm trong vùng Amazon. Đây là cơ hội để Brazil thể hiện vai trò tiên phong trong nỗ lực chống biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế chung tay hành động để cứu rừng Amazon.

Dù ghi nhận những tiến triển, song các nhà khoa học tiếp tục cảnh báo rằng Amazon đang tiến gần đến ngưỡng cực kỳ nguy hiểm. Nếu tình trạng phá rừng tiếp diễn, Amazon có thể bước vào giai đoạn thải ra nhiều khí CO2 hơn lượng mà khu rừng này hấp thụ. Điều này sẽ không chỉ làm suy yếu khả năng cân bằng khí hậu của Amazon, mà còn đẩy nhanh tốc độ biến đổi khí hậu toàn cầu.