Rủi ro gia tăng tại tuyến vận tải biển quan trọng nhất Á – Âu do xung đột Trung Đông

Vụ các tay súng Houthi tấn công một con tàu có liên quan đến Israel ở Biển Đỏ mới đây đã cho thấy mối nguy hiểm đang rình rập một trong những tuyến vận tải biển quan trọng của thế giới khi cuộc chiến giữa Israel và Hamas nổ ra.

Ngày 19/11, lực lượng Houthi tại Liban cho biết họ đã bắt giữ tàu Galaxy Leader vì có liên quan đến Israel và sẽ tiếp tục bắt giữ các con tàu khác có liên quan hoặc thuộc sở hữu của Israel, dù là trên vùng biển quốc tế, cho đến khi xung đột Israel – Hamas kết thúc.

Tàu Galaxy Leader được đăng ký dưới tên một công ty của Anh, do Công ty vận tải biển Nippon Yusen của Nhật Bản vận hành và treo cờ Bahamas. Tuy nhiên, dữ liệu vận tải công khai cho thấy chủ sở hữu con tàu này có liên quan đến Công ty Ray Car Carriers do ông Abraham “Rami” Ungar – một trong những người giàu nhất Israel – thành lập.

Theo những hình ảnh quay được từ máy quay gắn trên người một tay súng, các tay súng đã tiếp cận tàu hàng bằng trực thăng. Sau đó, nhóm tấn công trùm kín mặt này đã nhanh chóng chiếm quyền kiểm soát con tàu và bắt giữ thủy thủ đoàn.

Những hình ảnh trên báo hiệu một mặt trận mới mở ra ở một khu vực từ lâu chỉ tập trung vào Vịnh Ba Tư và eo biển Hormuz. Cuộc tấn công cũng gây sức ép mới lên các chủ hàng thương mại đi qua vùng biển, làm dấy lên nguy cơ chi phí bảo hiểm sẽ trở thành gánh nặng của người tiêu dùng và có thể gây thêm khó khăn cho Hải quân Mỹ khi cố gắng đóng vai trò là người bảo đảm an ninh cho khu vực.

Trả lời hãng tin AP, một quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên nói: “Có tất cả các dấu hiệu cho thấy những người này được huấn luyện bởi một quân đội chuyên nghiệp. Là điều chúng ta chưa từng thấy trước đây”.

Theo công ty tình báo tư nhân Ambrey, vụ chiếm đoạt tàu hàng ngày 19/11 cũng cho thấy Houthi ngày càng có khả năng làm gián đoạn hoạt động vận tải biển. “Trước đây, Houthi chỉ sử dụng thủy lôi, tên lửa và các thiết bị nổ điều khiển từ xa ở Biển Đỏ. Sự phức tạp của hoạt động này cho thấy rất có thể có sự tham gia của Iran”, công ty tình báo chỉ ra.

Dựa trên hình ảnh vệ tinh do công ty Tanker Trackers công bố, trước khi bị tấn công, tàu Galaxy Leader đã đi ngang qua tàu chở hàng Behshad của Iran ở ngoài khơi quần đảo Dahlak của Eritrea.

Về phần mình, Tehran phủ nhận hỗ trợ nhóm Houthi tiến hành cuộc tấn công. Ngày 20/11, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanaani chỉ trích những cáo buộc cho rằng Tehran đứng sau vụ bắt giữ tàu chở hàng Galaxy Leader. Phát biểu họp báo ở Tehran, ông Kanaani nêu rõ: “Chúng tôi đã nói rất nhiều lần rằng các nhóm phản kháng trong khu vực hành động một cách độc lập và tự phát dựa trên lợi ích của họ và người dân của họ”.

Hiện vẫn chưa rõ mức độ mật thiết trong mối quan hệ giữa Iran và Houthi. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, bất chấp các lệnh cấm vũ khí của Liên hợp quốc, nhóm này liên tục phát triển ​​chương trình tên lửa đạn đạo và máy bay không người lái nhanh một cách đáng kinh ngạc. Các nhà phân tích nhận định nguyên nhân là nhờ Iran cung cấp vũ khí và công nghệ.

Năm nay, lực lượng Houthi đã phô diễn điều khiển một máy bay chiến đấu MiG-29 cùng với một máy bay chiến đấu Northrop F-5 Tiger bay qua thủ đô Sanaa trong một cuộc duyệt binh. Ở một cuộc duyệt binh khác, ​​​​các máy bay trực thăng Mil Mi-17 cũng Houthi cũng cất cánh trên bầu trời. Các tay súng của lực lượng này cũng bắn hạ một máy bay không người lái MQ-9 Reaper của Mỹ trong cuộc chiến Israel-Hamas bằng tên lửa đất đối không, cũng như đã phóng máy bay không người lái và tên lửa về phía Israel.

Lực lượng Houthi dần chuyên nghiệp và sở hữu các loại vũ khí công nghệ cao đang khiến hoạt động vận tải hàng hải tại Biển Đỏ, trải dài từ kênh đào Suez của Ai Cập xuống eo biển Bab el-Mandeb ngày càng trở nên nguy hiểm.

Mỹ đã điều thêm nhiều tàu chiến vào khu vực, bao gồm nhóm tàu sân bay USS Dwight D. Eisenhower. Theo hình ảnh vệ tinh, tàu sân bay Eisenhower đang ở Vịnh Oman, có nhiệm vụ ngăn chặn bất kỳ cuộc tấn công mới nào có thể xảy ra. Nếu cuộc tấn công tiếp theo gây ra thương vong, đặc biệt là công dân Mỹ hoặc Israel, điều đó sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra một cuộc chiến tranh rộng hơn trên biển.

Trung tâm Soufan có trụ sở tại New York cảnh báo: “Sự can thiệp đáng kể của Houthi vào hoạt động vận tải thương mại qua eo biển gần như chắc chắn sẽ dẫn đến sự can thiệp của Mỹ do những tác động chính trị và kinh tế tiềm tàng”.