Rực rỡ sắc màu phiên chợ vùng cao Phìn Hồ

VĂN THÀNH CHƯƠNG08:42 06/12/2022

Phiên chợ vùng cao Phìn Hồ thuộc xã biên giới Phìn Hồ, huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên là nơi giao lưu hàng hóa đồng thời cũng là nơi sinh hoạt văn hóa của đồng bào các dân tộc trong vùng .

Sau hơn 2 năm phải tạm dừng do đại dịch COVID-19, chợ phiên Phìn Hồ vừa được mở lại khiến người dân vô cùng phấn khởi.

Phiên chợ vùng cao Phìn Hồ nằm trên 1 ngọn đồi thấp, ngay gần trung tâm xã Phìn Hồ, đường giao thông thuận tiện để người dân các xã lân cận đến giao lưu. Tại phiên chợ, chính quyền địa phương cũng tranh thủ kết hợp phát đi nhiều thông điệp quan trọng để truyền tải đến người dân.

Ngày đầu tiên trở lại hoạt động sau dịch COVID-19, từ sáng sớm, phiên chợ đã thu rất đông người dân trong khu vực.

Những bộ trang phục truyền thống rực rỡ sắc màu, ai cũng chọn cho mình những bộ váy áo đẹp nhất để xuống chợ.

Các hoạt động mua bán diễn ra sôi nổi.

Video đang HOT

Các thiếu nữ hồn nhiên thử váy ngay giữa chợ để chọn cho mình bộ vừa nhất và ưng ý nhất.

Trong lúc bán hàng, người phụ nữ này cũng tranh thủ thêu thùa và hoàn thiện sản phẩm.

Ngoài các sản phẩm váy áo truyền thông thì người dân cũng mang đến chợ bày bán các loại nông sản và đặc sản.

và các loại rau xanh…

Theo ông Điêu Bình Dương – Bí thư xã Phìn Hồ, chợ phiên được mở lại vào Chủ nhật hằng tuần đã đáp ứng nhu cầu của đông đảo người dân trong vùng sau 1 thời gian dài phải dừng hoạt động do dịch COVID-19. “Chợ phiên không chỉ là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa mà nó còn là điểm nhấn về sinh hoạt văn hóa góp phần thúc đẩy du lịch ” – ông Dương nói.

Trong khi phụ nữ đi mua sắm thì những người đàn ông gặp nhau quây quần bên mâm rượu với món đặc sản “thắng cố” để cùng chia sẻ, hàn huyên sau những ngày lao động vất vả.

Trải nghiệm Tây Bắc ấn tượng với dàn Hoa hậu du lịch Thế giới

Các hoa hậu du lịch đã tham gia nhiều hoạt động múa xòe, tung còn, tó mạ lẹ cùng đồng bào các dân tộc huyện Quỳnh Nhai,…

Chiếc gùi trong đời sống đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao xứ Thanh

Với người Kinh, đôi quang gánh là vật dụng sản xuất của các bà, các mẹ từ bao đời. Thì với đồng bào các dân tộc thiểu số, biểu tượng trong lao động, sinh hoạt của họ là chiếc gùi.

Ở một góc nào đó thẳm sâu trong tâm hồn của người dân vùng cao, chiếc gùi như một người bạn tâm giao chia sẻ những buồn vui, nhọc nhằn trong cuộc sống thường nhật.

Chiếc gùi theo người phụ nữ Thái lên nương ở Bá Thước.

Đồng bào các dân tộc thiểu số Mông, Thái, Dao... quần cư ở 11 huyện miền núi và họ sống trong những ngôi nhà bên triền đồi, dưới tán cổ thụ tỏa bóng, mặt trông về cánh đồng kéo tận chân núi. Họ sống yên bình và an hòa như tính cách của chủ nhân miền sơn cước, vẫn ăn "lộc rừng", hưởng quả ngọt từ đất và luôn biết gìn giữ những giá trị tinh túy, nguyên sơ cho dân tộc mình. Non cao chào tháng 12 bằng những màn sương lạnh. Mùi đất, nước, cỏ cây, hoa lá... tỏa ra từ sân vườn cho tới nương rẫy, nhịp sống bận rộn cuốn trai gái trong làng mải miết lên nương, cặm cụi với từng hạt ngọc "trời ban". Các ngôi nhà trong bản cửa đóng then cài, duy chỉ còn thấp thoáng bóng dáng các cụ già ở lại hun nóng căn bếp lửa giữa những ngày đông của vùng non thiêng.

Hễ ai một lần đến với các huyện vùng cao xứ Thanh như Bá Thước, Mường Lát... hình ảnh thân quen dễ bắt gặp nhất là chiếc gùi trên lưng các bà, các mẹ, các chị khi đi làm nương hoặc xuống chợ. Thú vị nhất là hình ảnh khi người phụ nữ lên nương, xuống chợ có con nhỏ thường mang theo gùi để cho con ngồi vào trong đó, chỉ cần xòe chiếc ô ra là em bé có ngay chỗ ngủ ngon lành trên lưng mẹ. Trên những nẻo đường xuống chợ, là những chiếc gùi đầy rau xanh, có khi là con gà, con lợn, con chó, hay một can rượu ngô vừa mới nấu... Khi phiên chợ tan thì chiếc gùi lại làm nhiệm vụ chuyên chở những vật dụng thiết yếu về bản.

Chính vì là vật dụng không thể thiếu nên hầu như chợ phiên nào ở vùng cao: chợ phiên Phố Đoàn (xã Lũng Niêm, huyện Bá Thước), chợ phiên Nhi Sơn (xã Nhi Sơn, huyện Mường Lát), chợ phiên bản Pùng (xã Quang Chiểu, huyện Mường Lát)... đều có hẳn một dãy hàng chuyên bán gùi. Không chỉ làm sẵn mang đến chợ bán, ở những chợ phiên này, không ít lần chúng tôi còn bắt gặp hình ảnh một vài người đàn ông ngồi đan gùi ngay tại chợ. Dạo một vòng quanh chợ, chiếc gùi xuất hiện khắp nơi: Trên lưng những phụ nữ là chiếc gùi đựng đầy sản phẩm váy áo, khăn thổ cẩm để bán cho khách. Bên dãy hàng thực phẩm, chiếc gùi được dùng làm quầy hàng di động, bày bán hàng hóa. Khu đất trống trong khuôn viên chợ, những thiếu nữ Thái, Mông dập dìu váy áo thổ cẩm đang hàn huyên, trên lưng vẫn không thể thiếu chiếc gùi quen thuộc...

Không phải ngẫu nhiên chiếc gùi hình thành và có ở vùng cao. Tạo hóa thật công bằng khi ban tặng cho người vùng cao chiếc gùi để họ có thể leo ngang sườn dốc mang thóc, ngô hay nắm rau dớn, củ măng rừng về nhà. Nhờ gùi, đôi tay người vùng cao đỡ phần mệt mỏi. Cùng với con dao, cái cuốc, chiếc gùi gắn bó với người dân vùng cao, sẻ chia những nhọc nhằn, vất vả và trở thành vật dụng không thể thiếu trong đời sống của bà con, góp phần để những ruộng lúa, nương ngô phủ khắp núi đồi. Những hình ảnh ấy khiến chúng tôi nhớ đến câu nói của một chị người dân tộc Mông: "Chiếc gùi không phải là món đồ vô tri, nó là người bạn, vật tùy thân với người phụ nữ Mông trong cuộc sống mưu sinh nhọc nhằn".

Chiếc gùi theo những người phụ nữ vùng cao xuống chợ.

Mỗi dân tộc có những kiểu dáng gùi khác nhau và sự sáng tạo hoa văn, họa tiết riêng, tạo nên nét độc đáo của chiếc gùi. Đối với đồng bào dân tộc ở miền núi cao, bà con thường chế tác thân gùi có hình chữ A lộn ngược, đế nhỏ, miệng loe, gọn gàng, thuận tiện khi lên nương làm rẫy. Còn đồng bào dân tộc ở vùng thấp hơn, chế tác miệng và đáy gùi khá cân đối. Với đồng bào dân tộc Mông ở Mường Lát thường đan gùi vào mùa mưa từ tháng 6 đến tháng 9 hằng năm, rồi để gác bếp mùa vụ năm sau mới đưa ra dùng. Lý do là bởi vào mùa mưa không khí có độ ẩm cao, khi chẻ những nan tre không nhanh khô, có độ dẻo tốt, uốn, gập dễ dàng không bị nứt gãy. Đây cũng là thời gian người đàn ông rảnh rỗi hơn sau những ngày lao động vất vả trên nương. Đồng thời, chiếc gùi như sự chuẩn bị cho một mùa thu hoạch với hy vọng về một mùa vụ bội thu, ấm no, hạnh phúc. Vào dịp tết, chiếc gùi cũng được gia chủ dán giấy đỏ làm lễ nghỉ ngơi, chuẩn bị cho một mùa vụ mới.

Xuống khe suối vớt một số thanh tre đã ngâm kỹ từ trước đó lên rửa sạch, phơi khô, ông Sung Văn Cấu, xã Nhi Sơn (Mường Lát) khẳng định: "Việc ngâm cật tre xuống nước chừng 2 - 3 tuần trước khi đan sẽ giúp sản phẩm làm ra bền và không bị mọt". Cũng theo ông Cấu, mặc dù chiếc gùi gắn liền với cuộc sống hàng ngày của người phụ nữ Mông nhưng đây lại là sản phẩm đan đặc trưng của người đàn ông. Việc đan gùi cũng giống như việc đàn ông dân tộc Mông phải biết thổi khèn. Bắt đầu từ ông truyền sang bố, bố truyền lại cho con, để sau này lập gia đình riêng phải biết đan gùi cho vợ, con đeo. Trong đời người đàn ông Mông có thể phải đan cả trăm chiếc gùi, bởi sau vài năm chiếc gùi lại hỏng hoặc xuống cấp cần đan cái mới. Hơn nữa, trong gia đình, ai cũng có gùi riêng tùy theo độ tuổi của mình và cũng có nhiều loại gùi dành riêng cho các công việc khác nhau như: gùi thưa dùng để mang củi, mang ống nước từ rẫy, từ suối về nhà; gùi cỡ lớn, đan dày dùng đựng thóc, ngô...; có loại đẹp hơn thì dùng đi chợ...

Trong một gia đình người Mông có rất nhiều gùi.

Chặt tre, chọn cây, vót thanh là những công đoạn đầu tiên của một chiếc gùi, nói thì đơn giản nhưng bên trong đó là cả một kho kinh nghiệm quý giá về nghệ thuật đan lát mà không phải ai cũng nắm được và hiểu trọn vẹn về nó. Ông Cấu thường chọn các cây tre thẳng đều vừa tuổi, tầm 4-5 năm, không quá non và cũng không quá già. Bởi nan tre quá non khi khô sẽ teo tóp, còn già quá sẽ giòn, dễ gãy khi đan. Ngoài ra, thời điểm chặt phải tránh ngày trăng sáng vì theo quan niệm của người Mông, chặt lúc có trăng, tre nhanh mọt. Tre được mang về, đo, cưa từng khúc, rồi chẻ, vót thành các nan rộng khoảng 1cm với hai lớp vỏ và lõi để riêng biệt. "Để có được chiếc gùi đẹp hay không thì quá trình vót tre phải tỉ mẩn và chi li. Khi vót tre, người đan gùi chú ý nhiều đến việc bỏ những phần non và chỉ lấy phần cứng của thân tre. Nếu không thận trọng trong quá trình vót tre thì khi đan gùi sẽ bị xơ xước mất giá trị thẩm mỹ. Sau khi vót xong tre đem ngâm, phơi ngoài trời nắng để chống sâu mọt", ông Cấu chia sẻ.

Cửa hàng bán gùi tại chợ phiên Phố Đoàn (Bá Thước).

Vì chiếc gùi hình trụ loe dần lên phần miệng nên để đan được đẹp cần nhiều kỹ thuật. Đầu tiên phải đan phần đáy hình vuông trước, sau đó đan chéo đôi nan trúc thứ tự từ đáy lên đến miệng khoảng 10 vòng lõi tre, phần cật đẹp phải hướng ra ngoài để tạo độ thẩm mỹ cho chiếc gùi. Đan một lượt thưa, trước khi gập xuống đáy, lấy một đoạn tre dày khoảng 1 cm, rộng 2,5 cm tạo thành hình tròn chồng lên miệng. Sau đó gập các nan lại xuyên qua các lỗ từ miệng xuống đáy, sao cho các lỗ hổng để gùi kín. Phần thừa của nan gập vào đáy tạo hai lớp giữ gùi vững chắc hơn. Ông Cấu nói: "Đan gùi quan trọng là phần đáy, đây cũng chính là phần khó đan nhất, người đan phải vững tay nghề để có thể gò cong phần đáy. Nhưng tốn thời gian nhất lại là đan thành gùi. Lúc đan, 2 ngón tay trỏ phải lật các thanh dọc đều và cẩn thận. Mỗi đường nan cũng phải kéo thật chặt để không bị hở. Thường để chiếc gùi bền lâu, đẹp mắt, tôi sẽ dùng thêm nan mây hoặc nan tre non để nhiều năm trên gác bếp đan ở dưới đáy và trên miệng".

Phần phụ của gùi là hai dây đeo được làm từ cây móc mọc trong rừng. Dây được đan giống như tết tóc của phụ nữ nhưng phức tạp hơn để khi đeo dù có nặng đến mấy cũng không thấy đau vai. "Thời gian hoàn thiện một chiếc gùi tùy vào mức độ khéo tay, sự nhanh nhẹn của người đàn ông. Một cái gùi lớn, tôi mất khoảng một tuần để hoàn thành, thường có giá từ 500.000 - 600.000 đồng, gùi nhỏ hơn từ 200.000 - 300.000 đồng. Việc đan gùi cũng giúp gia đình tôi có thêm nguồn thu nhập, trang trải cuộc sống", ông Cấu nói.

Sắc màu chợ phiên Bảo Lạc Chợ phiên Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng thường diễn ra 5 ngày 1 lần. Chợ không chỉ là nơi giao thương, trao đổi hàng hóa của đồng bào các dân tộc, chợ phiên còn là nơi hội tụ của những tinh hoa văn hóa, phong tục, tập quán đậm đà bản sắc dân tộc, được đồng bào gìn giữ, bảo tồn, trở thành...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Vợ cố diễn viên Quý Bình nghẹn ngào: Bình ơi, sao bao nhiêu tội lỗi trút lên hết em vậy!00:42

Động thái bất ngờ của Lê Phương sau khi vợ Quý Bình chia sẻ: "Không biết bạn thân của anh đang nghĩ gì về tôi"01:14

Lộ clip Tiến Luật sượng trân khi bị MC coi thường ngay tại thảm đỏ, netizen bất bình "vô duyên vừa thôi"00:39

Clip chồng đổ xăng trước cửa dọa vợ, không ngờ sát vách có bếp: Lửa bùng lên gây cháy lớn00:11

Cả Việt Nam "vắt kiệt" bài TRÌNH - HIEUTHUHAI có bài rap diss mang tầm quốc dân theo cách không giống ai!04:38

Ái nữ nhà tài phiệt lộ clip nhạy cảm, netizen đòi đuổi khỏi nhóm nhạc tân binh giàu nhất Kpop03:09

Vợ Quý Bình khẳng định em trai chồng không thích mình, gia đình chồng không cùng tư duy01:50

Truyền thông quốc tế nói về cảnh tượng sấm sét chói lòa tại concert Chông Gai, netizen tranh cãi dữ dội00:30

Mẹ Lê Dương Bảo Lâm bị ngã nghiêm trọng, nhóc tỳ 3 tuổi vừa phát hiện liền có hành động gây kinh ngạc03:58

Vợ Quý Bình từng nắm trong tay gần 500 tỷ, em chồng tung clip sốc, tố 2 mặt03:13

Dịu dàng màu nắng - Tập 14: Lan Anh đối mặt thị phi ở chỗ làm mới03:08

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Khai thác tiềm năng kinh tế sa mạc ở Ninh Hạ, Trung Quốc

14:44:52 20/06/2025

Phát triển mô hình du lịch sa mạc gắn với trải nghiệm ngành nghề có thế mạnh là cách mà khu tự trị dân tộc Hồi Ninh Hạ, Trung Quốc khai thác hiệu quả tiềm năng kinh tế sa mạc.

'Trốn phố' lên Y Tý tắm thác, ngắm lúa xanh

14:42:06 20/06/2025

Tháng 6-2025, anh Tuyên Parafu (Phạm Quang Tuyên), travel blogger đến từ Thái Bình, cùng bạn bè rời thành phố Hà Nội để khám phá Y Tý - xã vùng cao thuộc huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai

5 bãi biển đẹp nhất thế giới năm 2025

14:39:33 20/06/2025

Trang The World s 50 Best Beaches vừa công bố danh sách các bãi biển đẹp nhất thế giới năm 2025, với tiêu chí ưu tiên những điểm đến gần gũi thiên nhiên, được bảo tồn tốt và ít chịu tác động từ du lịch đại trà.

INFOGRAPHIC: Tàu Thống Nhất dẫn đầu top hành trình tàu hỏa đáng trải nghiệm nhất thế giới

14:37:31 20/06/2025

Theo Trung tâm thông tin du lịch (Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam), mới đây, tạp chí du lịch quốc tế uy tín hàng đầu thế giới Lonely Planet đã gợi ý 24 hành trình tàu hỏa tuyệt vời nhất thế giới năm 2025.

Ngôi làng đá độc đáo bên di sản Gành Đá Đĩa

14:35:27 20/06/2025

Không ồn ào, không nổi bật như danh lam thắng cảnh quốc gia Gành Đá Đĩa, nhưng chỉ nằm cách khoảng 2km về hướng Tây Bắc, Phú Hạnh, xã An Ninh Đông, huyện Tuy An (Phú Yên)

Làng quê Thái Bình mùa lúa chín

14:23:17 20/06/2025

Những ngày này, khung cảnh làng quê Thái Bình hiện lên yên bình với các cánh đồng lúa chín vàng, cùng nhịp sống gắn liền với công việc đồng áng.

Rộ tour du lịch sầu riêng ở Đông Nam Á

14:20:57 20/06/2025

Từ Thái Lan, Malaysia đến Việt Nam, các tour miệt vườn sầu riêng thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế, trở thành một mô hình du lịch nông nghiệp độc đáo, nhiều tiềm năng phát triển.

Tàu Thống Nhất dẫn đầu danh sách những chuyến tàu hỏa đẹp nhất thế giới năm 2025

14:18:19 20/06/2025

Cẩm nang du lịch nổi tiếng thế giới Lonely Planet vừa công bố ấn phẩm du lịch Amazing Train Journeys gồm 24 hành trình tàu hỏa tuyệt vời nhất thế giới nên trải nghiệm trong năm 2025.

Thái Nguyên - một điểm đến an toàn

14:14:49 20/06/2025

Với nguồn tài nguyên du lịch phong phú, hạ tầng được đầu tư đồng bộ, dịch vụ ngày càng chuyên nghiệp, du lịch Thái Nguyên từng bước khẳng định vị thế là điểm đến an toàn, văn minh, thân thiện với du khách.

8 điểm check in hot nhất Đà Lạt hè 2025

14:10:44 20/06/2025

Miền Du Mục, Suối Bình Yên, Trạm Ký Ức, Chuyện Của Nắng, Lời Của Gió... đang là những địa điểm check in hot nhất Đà Lạt (Lâm Đồng) hè 2025 mà khi đặt chân lên miền đất này du khách nhất định phải tới.

Báo Mỹ xếp hạng khách sạn, resort tốt nhất Việt Nam 2025

14:08:01 20/06/2025

Travel + Leisure Luxury Awards Asia-Pacific 2025 vừa công bố bảng xếp hạng các khách sạn, khu nghỉ dưỡng nổi bật nhất tại Việt Nam, dựa trên bình chọn của độc giả.