Rối loạn đa nhân cách: Chia sẻ đầy ám ảnh của bác sĩ trị liệu cho bệnh nhân từ 16-60 tuổi

Bác sĩ Marvin G. Knittel là chuyên gia trị liệu cho người rối loạn đa nhân cách.

Chia sẻ về một bệnh nhân điển hình sau trong sự nghiệp của ông giúp chúng ta nhìn nhận rõ hơn về căn bệnh đáng sợ này. Liệu rối loạn đa nhân cách là sự thật hay chỉ là hư cấu?

Cô ấy tên là Alice. Tôi biết cô ấy từ năm 1966 khi mới 16 tuổi. Lúc đó tôi không biết nhiều về đa nhân cách và thực sự cũng không muốn biết, bởi lẽ… tôi là người theo chủ nghĩa hoài nghi.

Lần tiếp xúc đầu tiên với Alice

Alice được cố vấn của trường giới thiệu qua cho tôi trị liệu. Ông ấy nói Alice có vấn đề về hạnh kiểm và hành vi bao gồm trốn học, nói dối và quan hệ tình dục bừa bãi. Các giáo viên báo cáo, Alice thường xuyên quên làm bài tập và hành động như thể bài tập chưa bao giờ được giao.

Rối loạn đa nhân cách: Ảo giác là điều cảm nhận thấy đầu tiên ở Alice

Sau khi tốt nghiệp trung học, Alice học đại học và thỉnh thoảng ghé qua văn phòng của tôi. Tôi cố gắng đưa cô đến trung tâm tư vấn nhưng cô từ chối.

Một buổi tối, tôi có một cuộc gọi nhờ giúp đõ từ Trung tâm sinh viên và hội Giám lý vì Alice bị ảo giác. Khi tôi gặp, Alice đang nhìn chằm chằm vào hình ảnh phản chiếu của mình trong kính cửa sổ trong trạng thái vô cùng lo lắng. Cô ấy hỏi: “Ai vậy?”.

Tôi cần phải đưa cô ấy về thực tại ngay nên đứng bên cạnh để cô có thể nhìn thấy cả hai hình ảnh phản chiếu của chúng tôi. Tôi hỏi cô ấy có biết tôi là ai và có nhớ gặp tôi trong văn phòng ngày hôm đó không. Cô ấy nói có và nói lý do tại sao cô ấy ngưng gặp tôi. Chẳng mấy chốc, sự lo lắng của cô lắng xuống và tôi đưa cô trở lại ký túc xá nữ.

Rối loạn phân ly thấy rõ trong tính cách của Alice – Một khía cạnh khác của rối loạn đa nhân cách

Phân ly được cho là một cơ chế đối phó trong đó một người tự tách mình khỏi một tình huống hoặc trải nghiệm quá bạo lực, đau thương hoặc đau đớn nếu phải đồng hóa với ý thức của bản thân. Người ta tin rằng phân ly là một sự bảo vệ chống lại chấn thương nghiêm trọng ở trẻ em. Một số người không đồng ý với điều này, tuy nhiên kinh nghiệm của tôi với Alice gợi ý rằng rối loạn phân ly rõ ràng tồn tại.

Phân ly được cho là một cơ chế đối phó trong đó một người tự tách mình khỏi một tình huống hoặc trải nghiệm quá bạo lực, đau thương hoặc đau đớn nếu phải đồng hóa với ý thức của bản thân.

Rủi ro đối với người rối loạn đa nhân cách

Một buổi tối trong khi trị liệu tôi quyết định nói về niềm tin và rủi ro. Alice chia sẻ: “Tôi rất khó tin ai”. Tôi hỏi: “Cần có điều gì để được cô tin tưởng?”. Cô suy nghĩ và trả lời: “Tôi nghĩ tôi cần thay đổi nhưng tôi không biết cách làm. Tôi sợ”.

Tôi nói với Alice: “Một số người học cách tin tưởng bằng cách chia sẻ bí mật. Tôi tin rằng, rủi ro là từ quan trọng nhất trong từ vựng của chúng ta. Nếu chúng ta không chấp nhận rủi ro để chia sẻ những gì bên trong, mọi thứ sẽ bị gói chặt và trở nên quá nặng để mang theo”.

Trong tiến trình trị liệu, Alice kể cho tôi nghe câu chuyện khi cô ấy xấp xỉ 4 tuổi. Đó là một câu chuyện về lạm dụng thân thể và tình dục nghiêm trọng trong thời thơ ấu. Bối cảnh là phòng sau của cửa hàng tạp hóa nhỏ cha cô sở hữu. Đó là vào buổi tối sau khi cửa hàng đóng cửa.

Alice đi sâu vào chi tiết đáng sợ về cách cha cô lạm dụng tình dục trên một tấm thảm trải lên sàn xi măng.

Alice đi sâu vào chi tiết đáng sợ về cách cha cô lạm dụng tình dục trên một tấm thảm trải lên sàn xi măng. Ký ức về nỗi đau và sự thống khổ của cô dưới bàn tay của cha cô đưa trải nghiệm trở về trong sự giải thoát ba chiều. Tôi thoáng hiểu vì sao người ta tạo ra nhiều danh tính để đối phó với chấn thương, đặc biệt là khi nó xảy ra ở tuổi ấu thơ. Chấn thương thời thơ ấu nghiêm trọng này đã tạo ra một sự tách rời tâm trí hoặc sự “phân ly” như một sự bảo vệ chống lại chấn thương. Một nhân cách thay thế tên là Patrice.

Lăng nhăng là trải nghiệm tình dục xảy ra với Alice khi “phân ly”

Phần lớn trải nghiệm tình dục của Alice xảy ra khi cô “phân ly”. Một lần, cô rơi nước mắt nói với tôi: “Tôi thức dậy và có 50 đô la trên tủ quần áo. Tôi không nhớ mình đã ngủ với ai”. Cô cảm thấy khó khăn trong việc dung hòa giữa những trải nghiệm tình dục lăng nhăng với niềm tin Thiên Chúa của mình.

Sau đó, chúng tôi phát hiện ra rằng người thay thế tham gia hành vi lăng nhăng tên là Alina, có nguồn gốc trong 7-8 năm đầu đời. Bố Alice dọn đi khi Alice 7 tuổi. Mặc dù vậy, tôi biết cô bị những người đàn ông khác lạm dụng tình dục vào độ tuổi 30.

Lăng nhăng là trải nghiệm tình dục xảy ra với Alice khi “phân ly”.

Nhân cách thay thế

Alice có một nhân cách “chủ” tên là Monica. Monica thường xuyên đến nói chuyện với tôi. Là nhân cách chủ, công việc của cô là theo dõi tất cả các nhân cách khác. Những người thay thế tự phân biệt với nhau theo độ tuổi, giới tính hoặc chủng tộc. Mỗi người có tư thế, cử chỉ và cách nói chuyện riêng biệt.

Ví dụ tôi đã có một cuộc gọi từ một người nghe rất giống Alice nhưng không chắc lắm. Tôi hỏi: “Ai vậy?’, tiếng bên kia đáp lại:’ “Jackie đây, tôi không biết tại sao tôi ở đây. Tôi nghĩ rằng tôi ở trong bãi đậu xe phía đông trung tâm mua sắm”. Và tôi hướng dẫn cho cô ấy về nhà an toàn.

Trong số 40 nhân cách thay thế, có 3 người xuất hiện có lý do cụ thể, như sự cố ở bãi đậu xe.

Lịch sử

Tôi hoàn thành chương trình tiến sĩ vào năm 1963, bao gồm rất ít thông tin về chứng rối loạn đa nhân cách. Từ 1968 đến 1980, thuật ngữ “Rối loạn phân ly” để chỉ “rối loạn thần kinh cuồng loạn, kiểu phân ly”. Chúng ta thường gọi là rối loạn đa nhân cách.

Từ 1968 đến 1980, thuật ngữ “Rối loạn phân ly” để chỉ “rối loạn thần kinh cuồng loạn, kiểu phân ly”. Chúng ta thường gọi là rối loạn đa nhân cách.

Khi mới bắt đầu trị liệu với Alice, tôi đã chiến đấu với khái niệm “đa” và tôi đọc mọi thứ tìm được về đa nhân cách. Nhưng hầu hết các kiến thức hữu ích đều đến từ Alice.

Số lượng các trường hợp tăng mạnh vào cuối những năm 1970 và suốt những năm 1980. Chuyên khảo học thuật đầu tiên về chủ đề này xuất hiện vào năm 1986. Rối loạn phân ly được gọi là Rối loạn đa nhân cách cho đến năm 1994. Tên được thay đổi để phản ánh sự phân mảnh hoặc phân tách danh tính thay vì sự tăng trưởng của các danh tính riêng biệt. Ý tôi muốn nói là Alice không được chẩn đoán có vấn đề phân ly cho đến những năm 1970.

Đa nhân cách ở Alice thì sao?

Alice đã kể về 40 nhân cách. Trung bình người ta có từ 13 đến 15. Cha cô là người lạm dụng tình dục và thân thể còn mẹ cô giả vờ như sự lạm dụng không tồn tại. Càng làm việc với Alice, tôi càng hiểu thời thơ ấu của cô ấy thiếu thốn đến mức nào. Tôi nhận ra sự loạn chức năng gia đình và cách Alice đối phó với nó là phân ly. Mục tiêu điều trị của tôi là giúp Alice giải quyết các vấn đề tiềm ẩn mà tôi tin rằng đã gây ra “Rối loạn phân ly”.

Alice đã kể về 40 nhân cách, trong khi trung bình người ta có từ 13 đến 15.

Nghiên cứu chỉ ra rằng có đến 99% cá nhân mắc chứng “Rối loạn phân ly” có tiền sử bị quấy rối lặp đi lặp lại, bị áp đảo và đe dọa đến tính mạng ở giai đoạn phát triển nhạy cảm của thời thơ ấu (thường là trước 9 tuổi).

Bây giờ, Alice đã đến tuổi sắp nghỉ hưu. Cô tin những nhân cách thay thế của mình đã tồn tại có lý do. Cô chưa bao giờ tin những nhân cách thay thế của cô cần phải hợp nhất. Cô thấy họ không cần phải mất đi bản sắc riêng. Cô tin rằng chứng “Rối loạn phân ly” đã giúp cô mạnh mẽ.

(Nguồn: Psychologytoday)

Theo baodansinh.vn