Robot phẫu thuật cứu sống bệnh nhân nặng, nguy kịch

TP.HCM hiện ứng dụng sản phẩm mang tính trí tuệ nhân tạo để điều trị nhiều căn bệnh tưởng chừng bó tay.

Cách đây độ một tháng, ông NMH (52 tuổi, ở Hậu Giang) thường xuyên đi tiểu nhiều lần trong ngày khiến cuộc sống và công việc ít nhiều ảnh hưởng. Chưa hết, ông H. còn rơi vào tình trạng tiểu yếu, tiểu són, thậm chí tiểu ra máu.

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo để điều trị bệnh nặng

Sau khi khám, ông H. buồn bã khi biết bị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn nặng, cần điều trị gấp. Vốn có người thân ở Anh, gia đình khuyên ông nên ra nước ngoài điều trị. Tuy nhiên, khi biết Bệnh viện (BV) Bình Dân TP.HCM sử dụng robot Da Vinci phẫu thuật điều trị ung thư tuyến tiền liệt rất có hiệu quả, giá cả lại rẻ nên ông H. quyết định tìm tới đây.

Chỉ sau ba ngày phẫu thuật bằng robot, vết mổ lành hẳn và không đau. Điều đáng nói là tình trạng tiểu nhiều lần trong ngày, thường xuyên tiểu đêm của ông H. cũng không còn.

“Năm 2016, BV Bình Dân chính thức đưa robot Da Vinci (Mỹ) vào hoạt động điều trị. Đây được xem là bước tiến trong ngành phẫu thuật ít xâm lấn và mang lại hiệu quả rất cao. Đến thời điểm hiện tại, robot đã phẫu thuật cho 1.200 bệnh nhân. Điều đáng nói là tỉ lệ thất bại hầu như là không. Robot Da Vinci được xem là một trong những sản phẩm trí tuệ nhân tạo mà BV Bình Dân tiếp cận được để chăm sóc sức khỏe cho người dân” – TS- BS Trần Vĩnh Hưng, Giám đốc BV Bình Dân, chia sẻ.

Theo BS Hưng, hiện có 14 bệnh lý được chỉ định phẫu thuật tại BV Bình Dân thông qua robot Da Vinci. Không chỉ mang lại hiệu quả trong điều trị ung thư, thận ứ nước, phình đại tràng bẩm sinh…, robot còn cứu sống những trường hợp cấp cứu nguy kịch. “BV từng sử dụng robot để phẫu thuật khẩn cấp cứu sống một thai phụ bị sốc nhiễm trùng đường mật và giữ được hai sinh linh nhỏ bé mới 17 tuần tuổi” – TS-BS Hưng cho biết thêm.

Với 18 êkíp được đào tạo tại các nước có nền y tế phát triển như Mỹ, Singapore…, phẫu thuật bằng robot trở thành thường quy tại BV Bình Dân và đã “trị” được nhiều ca bệnh tưởng chừng “bó tay”.

“So với phẫu thuật nội soi và mổ mở, phẫu thuật bằng robot chiếm nhiều ưu thế nhờ kỹ thuật công nghệ cao. Trong khi bác sĩ phẫu thuật chỉ có hai cánh tay thì robot có tới bốn. Chưa hết, bàn tay robot quay được 540 độ, đồng thời di chuyển tự do sáu góc độ nên đã phẫu thuật được những vị trí khó tiếp cận do hẹp và sâu. Dưới sự điều khiển của bác sĩ thông qua màn hình, những cánh tay của robot thực hiện các động tác cắt, nẹp, khâu… một cách thuần thục, điêu luyện.

Một điều không thể không nhắc tới, phẫu thuật bằng robot Da Vinci mang lại hiệu quả cao nhưng chi phí chỉ bằng 1/10 nếu ra nước ngoài điều trị” – TS-BS Hưng chia sẻ.

Toàn cảnh một trường hợp phẫu thuật bằng robot Da Vinci đang được thực hiện tại BV Bình Dân. Ảnh: TRẦN NGỌC

Phần mềm IBM Watson for Oncology cũng tác động nhất định đối với TP.HCM trong việc tăng cường năng lực cạnh tranh và khả năng thích nghi với xu hướng công nghệ 4.0 trên thế giới, hạn chế chảy máu ngoại tệ và góp phần đưa TP.HCM trở thành đô thị thông minh. Điều này cho thấy ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào đời sống là một công cụ hữu hiệu, giúp nâng cao chất lượng điều trị.

BS VÕ ĐỨC HIẾU, Trưởng phòng Chỉ đạo tuyến BV Ung bướu TP.HCM

Phần mềm bắt bệnh

Mới đây, ông THL (52 tuổi, ở TP.HCM) thường xuyên mệt mỏi, giảm cân và đi cầu ra máu. Tới BV Ung bướu TP.HCM khám, bác sĩ chẩn đoán ông L. bị ung thư đại tràng giai đoạn 3 nên chỉ định phẫu thuật.

Tiến hành cắt bỏ đoạn đại tràng mang bướu của ông L. xong, các bác sĩ sử dụng phần mềm IBM Watson for Oncology (phần mềm) để tham khảo phác đồ hóa trị sau mổ. Sau khi nhập toàn bộ thông tin cần thiết, phần mềm nhanh chóng lập trình và đưa ra kết luận ông L. nên được hóa trị trong vòng sáu tháng. Chưa hết, phần mềm còn liệt kê những loại thuốc cần sử dụng, kể cả cảnh báo tác dụng phụ trong quá trình dùng thuốc và chỉ dẫn cách xử trí.

Căn cứ phác đồ điều trị trước đây và tham khảo từ phía phần mềm, các bác sĩ quyết định chọn gợi ý của phần mềm và tiến hành thực hiện. Tới nay, ông L. đã hoàn tất liệu trình điều trị ung thư đại tràng và kiểm soát tốt các tác dụng không mong muốn do thuốc gây ra.

Nhận định hiệu quả phần mềm IBM Watson for Oncology mang lại, BS Võ Đức Hiếu, Trưởng phòng Chỉ đạo tuyến BV Ung bướu TP.HCM, nói ngắn gọn: “Đây là một sản phẩm tuyệt vời vì đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong tiếp cận y học để điều trị bệnh ung thư”.

Theo BS Hiếu, ưu điểm nổi trội của phần mềm là nắm bắt sâu 13 loại ung thư thường gặp như phổi, đại tràng, vú, dạ dày, gan… nên đưa ra gợi ý phác đồ điều trị phù hợp sau khi được nhập các dữ liệu cần thiết. Phần mềm còn đưa ra gợi ý thời gian thực hiện hóa trị và những loại thuốc cần dùng sau phẫu thuật để mang lại hiệu quả cao nhất.

“Đối với người bệnh, phần mềm giúp tiếp cận các phương pháp điều trị ung thư tiên tiến nhất trên thế giới, đưa ra những chứng cứ thuyết phục, tăng lợi ích chi phí và cơ hội điều trị thành công cao. Riêng với bác sĩ, phần mềm giúp tiết kiệm thời gian trong chẩn đoán, hạn chế sai sót, thông tin đưa ra có kiểm chứng và từng bước nâng cao trình độ. Về phía BV, phần mềm giúp cập nhật thường xuyên phác đồ điều trị ung thư theo chuẩn thế giới, cập nhật danh mục thuốc điều trị mới nhất, là công cụ giúp điều trị bệnh với chi phí hợp lý. Chưa hết, phần mềm còn được xem là “hội đồng chuyên gia” thứ hai, cùng với hội đồng chuyên gia của BV bổ khuyết cho nhau để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất” – BS Hiếu nhận định.

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong điều trị đột quỵ

Ngoài BV Bình Dân và BV Ung bướu, BV Nhân dân 115 và BV Gia An 115 cũng đã phối hợp xây dựng và triển khai phần mềm ứng dụng trí tuệ nhân tạo RAPID trong chẩn đoán và điều trị đột quỵ não cấp. Đây cũng là phần mềm được hai BV thực hiện đầu tiên ở Việt Nam vào năm 2018.

Kết quả chụp MRI não của người bệnh được đưa vào phần mềm RAPID. Sau khi lập trình, phần mềm giúp các bác sĩ xác định rõ thể tích vùng lõi hoại tử, thể tích nhu mô não có nguy cơ tổn thương và hoại tử trong những giờ tiếp theo (còn gọi “vùng tranh tối tranh sáng”) để chẩn đoán và can thiệp điều trị chính xác hơn.

Theo thời gian, các tế bào não sẽ chết dần và mỗi phút trôi qua có khoảng 1,9 triệu tế bào não tiếp tục bị hoại tử. Tuy nhiên, các tế bào não trong “vùng tranh tối tranh sáng” có thể hồi phục nhanh chóng nếu được tái thông mạch máu kịp thời thông qua phần mềm RAPID. Điều này cho thấy việc ứng dụng phần mềm nói trên trong điều trị đột quỵ, mở ra cơ hội cứu sống và giảm nguy cơ tàn phế cho nhiều bệnh nhân.

PGS-TS-BS TĂNG CHÍ THƯỢNG, Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM