Roberto Baggio và ngày giã từ sự nghiệp của thiên tài

16 năm trước, Roberto Baggio chơi trận cuối cùng trước khi giải nghệ, khép lại sự nghiệp ít ỏi vinh quang, thừa cay đắng nhưng chưa từng khiến bất kỳ ai hoài nghi về sự vĩ đại.

16/5/2004, San Siro tràn ngập cờ và các băng rôn đón chào AC Milan chơi trận cuối cùng của mùa giải. Sau 5 năm, đội bóng áo sọc đỏ đen đã trở lại với ngôi vô địch Serie A, song những khán đài của vẫn đứng cả dậy khi Roberto Baggio bước ra khỏi sân.

Số 10 vĩ đại của bóng đá Italy chơi trận cuối cùng trong sự nghiệp tại chính sân khấu từng chứng kiến những thăng trầm lớn trong sự nghiệp của mình.

Baggio nhận kỷ niệm chương trong trận cuối cùng của sự nghiệp. Ảnh: Getty.

Vinh quang của Baggio

Baggio thua trong trận cuối cùng ấy. AC Milan trong với tư cách tân vương đã quật ngã Brescia 4-2 tại San Siro. Tuy nhiên kết quả không còn quá quan trọng nữa. Baggio đã giúp Brescia trụ hạng sau khi ghi tới 12 bàn ở mùa năm đó ở tuổi 37, nhiều thứ 5 trong số những chân sút người Italy tại Serie A.

Trước đó vào cuối tháng 12/2003, Baggio khiến cả Italy chấn động với tuyên bố ấn định thời gian giải nghệ. “Ý tưởng này đã ủ trong đầu tôi từ rất lâu, và tôi quyết định đó sẽ là thời điểm”, Baggio nói. “Những chấn thương khiến tôi chịu quá nhiều đau đớn, và thật xấu hổ khi ngay cả ở mùa giải này cũng vậy”.

Tất cả đều hiểu ngày Baggio giã từ sự nghiệp không còn xa, nhưng khi chính “Tóc đuôi ngựa thần thánh” lên tiếng, người Italy vẫn cảm thấy trống vắng. Họ sắp phải nhìn thấy một tượng đài lớn của bóng đá Italy lui vào dĩ vãng.

Baggio có 12 bàn trong mùa giải cuối cùng sự nghiệp trong màu áo đội bóng yếu bậc nhất giải đấu – Brescia. Ảnh: Getty.

Dẫu vậy, Baggio vẫn biết cách đặt ra những mục tiêu cho những ngày tháng cuối cùng sự nghiệp. Anh muốn cán mốc 200 bàn tại Serie A trong sự nghiệp sau khi đã có 197 lần phá lưới đối thủ. Kết quả, Baggio có tới 205 bàn khi quyết định giải nghệ.

Bàn thứ 200 của “Tóc đuôi ngựa thần thánh” là kỷ niệm đặc biệt bậc nhất lịch sử giải đấu số một Italy. Baggio có nó trong chiến thắng 5-2 trước Ancona trên sân nhà vào cuối tháng 3/2004. Khi tên Baggio được in lên bảng điện tử, loa của toàn bộ sân vận động tại Italy đều vang lên thông báo chúc mừng anh. Những khán giả ở mọi sân đấu đều đứng cả dậy, vỗ tay tán thưởng Baggio.

Gazzetta dello Sport sau đó chấm Baggio 10 điểm cho cú đúp trước Ancona, một vinh dự với tần suất đặc biệt hiếm ở tờ báo nổi tiếng khó tính này. 37 tuổi, chơi ở đội bóng tỉnh lẻ, không khiến Baggio bớt đi những phép màu.

Baggio rời sân vào phút thứ 82 trong trận thua 2-4 trước Milan năm đó. Khi anh rời sân, toàn bộ 80.000 khán giả tại sân San Siro đều đứng dậy vỗ tay tri ân. Người đồng đội cũ Paolo Maldini chạy tới ôm Baggio lần cuối cùng với tư cách cầu thủ.

Anh cũng đi dọc khu huấn luyện của Milan và bắt tay từng người một, từ Inzaghi, Costacurta đến HLV Carlo Ancelotti. Sự nghiệp của Baggio khép lại như thế, với 1 Quả bóng Vàng châu Âu, 1 cúp UEFA, 2 Scudetto nhưng trên hết là tình yêu của toàn bộ giới mộ điệu.

Tóc đuôi ngựa vĩ đại

Trong bài phát biểu khi kết thúc trận đấu, Baggio khiến tất cả ngậm ngùi khi nói về khoảnh khắc đáng quên nhất sự nghiệp của mình: Cú sút luân lưu lên trời ở trận chung kết World Cup 1994 với Brazil.

“Điều duy nhất tôi tiếc chính là việc đá hỏng quả luân lưu ở World Cup 1994. Nhưng sau tất cả, cái mà tôi đạt được chính là ngày hôm nay. Tôi đã kết thúc sự nghiệp trong niềm vui khôn tả. Có nhiều lúc tôi cảm thấy rất khó khăn nhưng rồi, đó thực chất chỉ là những kỷ niệm đẹp của cuộc đời”, anh nói.

Đó cũng có thể là tuyên bố gói gọn sự nghiệp truyền đầy cảm hứng của Baggio. Anh có những đỉnh cao, nhưng không thiếu vực sâu. Baggio nhận thức rõ điều này. Anh luôn day dứt về cú đá hỏng ăn tại Pasadena năm nào. Anh từng nói trong cuốn tự truyện của mình: “Nếu được xóa đi một khoảnh khắc nào đó trong cuộc đời, đó chắc chắn là cú đá luân lưu trước Brazil”.

Cú đá luân lưu lên trời tại World Cup 1994 là ký ức không thể quên trong sự nghiệp lẫy lừng của Il Divino Codino. Ảnh: Getty.

Nhưng cũng chính Baggio chưa từng lãng quên những gì bóng đá đã mang lại cho mình, mà lời tri ân trong ngày chia tay sân cỏ là tuyên bố rõ ràng nhất của Il Divino Codino.

Những chấn thương, mâu thuẫn với HLV đã đeo bám Baggio trong phần lớn thời gian và khiến anh bớt vĩ đại đi rất nhiều so với tiềm năng đáng lẽ anh phải vươn tới. Những CĐV chưa bao giờ ghét bỏ Baggio. Đúng hơn, họ từng ghét bỏ anh, nhưng chính những nỗ lực khủng khiếp của anh đã khiến tất cả tha thứ và yêu Il Divino Codino lại từ đầu.

Khi Baggio sút hỏng quả luân lưu định mệnh, truyền thông Italy từng quay lại cảnh một đứa bé cầm phấn viết nguệch ngoạc tên Baggio lên đường phố và nhổ nước bọt rồi nhảy dẫm lên. Với một quốc gia cuồng tín bóng đá như Italy, Baggio trở thành vật tế thần trong một giải đấu Italy thực tế đã chơi thất vọng, và nếu không có những phép màu của Baggio, Azzurri có thể đã thất bại từ vòng knock-out đầu tiên.

Sau cú đá hỏng ăn, sự nghiệp của Baggio rẽ sang chương hoàn toàn khác. Anh bị ghẻ lạnh bởi toàn bộ quốc gia. Tại Juventus, Baggio cũng mất suất vào tay tài năng trẻ Alessandro Del Piero. Anh rời Juve vào năm 1995, tới Milan trước khi gặp lại Sacchi và lại bị đày ải lên ghế dự bị.

Khi tất cả nghĩ sự nghiệp đỉnh cao của Baggio vậy là chấm dứt, anh lại bùng nổ. Mùa 1997/98, trong màu áo Bologna, Baggio rực sáng với 24 bàn tại Serie A. Phong độ cao ngày ấy đưa anh tham dự World Cup 1998, và gia nhập Inter Milan, trở thành đồng đội của Ronaldo.

Ngay cả khi đến Inter, định mệnh cũng không buông tha Baggio. Anh vướng phải mâu thuẫn nổi tiếng nhất lịch sử bóng đá Italy với Marcello Lippi. “Gã đầu bạc” muốn Baggio làm gián điệp của mình trong phòng thay đồ. Nhưng anh từ chối với tuyên bố nổi tiếng: “Thưa ngài, tôi không bao giờ làm chuyện đó”.

Sự nghiệp của Baggio sau cùng chỉ thực sự rực sáng ở những đội bóng tỉnh lẻ như Brescia. Anh có sự tự do, không phải đấu tranh với những HLV và được phép chơi bóng theo cách mình muốn.

Thống kê nói rằng sau cú luân lưu lên trời trên đất Mỹ, Baggio đã ghi thêm tới 115 bàn cho đến khi giải nghệ, con số không hề tồi ở giải đấu khắc nghiệt như Serie A và với cả cá nhân một cầu thủ thường xuyên bị phạm lỗi ác ý, mẫn cảm với chấn thương và dị ứng với thuốc giảm đau.

Chứng kiến những nỗ lực vô song ấy của Baggio, người Italy không thể không yêu anh. Họ hiểu rằng Baggio là hiện thân rõ nhất của cuộc đời. Định mệnh bắt Baggio nhận thất bại, nhưng chính anh là người quyết định mình có gục ngã hay không.

Baggio sống ẩn dật như tu sĩ sau khi giải nghệ và gần như biến mất khỏi thế giới bóng đá. Ảnh: Getty.

16 năm sau ngày Baggio giải nghệ, người Italy vẫn coi anh là cầu thủ kiệt xuất nhất của nền bóng đá từng 4 lần vô địch World Cup. Nhưng Baggio không bao giờ trở lại nữa. Năm 2008, Fourfourtwo từng mô tả Baggio “cứ thế biến mất” sau khi giải nghệ. Anh không tham gia các hoạt động truyền thông hay quảng bá nào. Baggio cũng từ chối tham gia các hoạt động huấn luyện.

Cuộc sống của Baggio gắn liền với gia đình cùng trang trại rượu vang tại Fiorentina. Chỉ duy nhất một lần Baggio phá lệ khi trở thành Giám đốc kỹ thuật cho LĐBĐ Italy (FIGC) vào năm 2010, sau khi Italy bị loại từ vòng bảng World Cup.

Thế nhưng bản kế hoạch cải cách hệ thống đào tạo trẻ lên tới 700 trang của Baggio đã bị gạt đi không thương tiếc. “Tóc đuôi ngựa thần thánh” từ chức và nói không với mọi lời đề nghị sau đó. Lần này, Baggio biến mất thật, và không bao giờ trở lại với bóng đá nữa.