Rắc rối với mỡ trong m.áu
Một chị phóng viên truyền hình xinh đẹp đã hốt hoảng thổ lộ: “Máy đo cho biết trong người em mỡ nhiều quá!” Một số bác sĩ cũng đau khổ thú nhận bị tăng mỡ trong m.áu.
Gan nhiễm mỡ, tăng mỡ m.áu, tỷ lệ mỡ cao… là những cụm từ chúng ta thường nghe sau một đợt kiểm tra sức khoẻ.
Một trong những cách đơn giản giúp giảm nguy cơ tăng mỡ m.áu là chế biến thức ăn dưới dạng hấp, luộc, kho,… (ảnh chỉ mang tính minh hoạ). Ảnh: Trí Dũng
Có thể nói cứ ba người là có một gặp rắc rối với mỡ trong m.áu. Không đợi đến t.uổi trung niên, cũng không chờ đến lúc thừa cân béo phì, nạn “ rối loạn lipit m.áu” đã xuất hiện ở cả những người trẻ có vóc dáng bình thường.
Mỡ trong m.áu tăng: rất đáng sợ
Tăng mỡ trong m.áu còn gọi là tình trạng rối loạn lipit m.áu. Các loại lipit trong cơ thể bao gồm: triglyceride, phospholipid và cholesterol. Có 10% triglyceride được tổng hợp ở gan và mô mỡ, 90% còn lại có nguồn gốc từ thức ăn. Cholesterol có hai nguồn gốc: 30% ngoại sinh từ các thức ăn có nguồn gốc động vật và 70% nội sinh do gan tổng hợp.
Cholesterol trong m.áu bao gồm: VLDL, IDL, LDL và HDL, trong đó chỉ cần quan tâm hai loại chính là LDL và HDL. LDL-cholesterol cung cấp cholesterol cho các mô, khi LDL tăng cao sẽ làm tăng nguy cơ xơ vữa mạch, do đó LDL được xem là cholesterol xấu. HDL-cholesterol đóng vai trò chính trong chuyên chở cholesterol thặng dư ra khỏi mạch m.áu, do đó được xem là cholesterol tốt, có tác dụng bảo vệ tim mạch.
Những mảng cholesterol khi lững lờ trôi trong mạch m.áu của chúng ta, gặp nơi thích hợp sẽ lắng đọng, bám vào thành của các mạch m.áu. Những mảng xơ vữa này ngày càng nhiều làm cho thành mạch m.áu trở nên cứng, giòn, mất tính đàn hồi mềm dẻo và gây hẹp lòng mạch m.áu, làm dòng m.áu c.hảy yếu, giảm nuôi dưỡng các bộ phận cơ thể, ảnh hưởng đến hoạt động chức năng của các cơ quan.
Quan trọng nhất là mạch m.áu não, tim, thận… bị thiếu m.áu sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khoẻ. M.áu c.hảy yếu làm tim phải cố gắng co bóp để thắng sức cản của mạch m.áu bị xơ vữa, lâu dần có thể dẫn đến cao huyết áp và suy tim.
Video đang HOT
Mạch m.áu não bị xơ vữa trở nên giòn và dễ vỡ trong cơn cao huyết áp, cũng dễ bị tắc nghẽn bởi mảng xơ vữa làm não thiếu m.áu nuôi, gây những cơn tai biến bất kỳ. Mạch vành nuôi tim nếu bị xơ vữa sẽ gây những cơn thiếu m.áu cơ tim, nhồi m.áu cơ tim rất dễ dẫn đến t.ử v.ong. Ngoài ra, mỡ m.áu cao cũng là một triệu chứng trong hội chứng chuyển hoá với nguy cơ cao huyết áp, béo bụng và tăng đường huyết (tiểu đường).
Làm gì khi bị rối loạn mỡ m.áu?
Trước tiên, cần đạt và duy trì cân nặng lý tưởng: BMI 20 – 22 kg/m2 (BMI = cân nặng (kg)/chiều cao2 (m)); ăn mỡ (lipit), cholesterol dưới 200mg/ngày. Trong tự nhiên, lipit có nhiều loại: lipit bão hoà (mỡ động vật, dầu dừa, dầu cọ…), lipit không no một nối đôi (dầu ôliu, mỡ cá, hải sản, tảo…), lipit không no nhiều nối đôi (dầu bắp, dầu hạt bông, dầu đậu nành, dầu mè…), người tăng mỡ m.áu nên hạn chế lipit bão hoà. Đặc biệt, người thừa cân béo phì, cao huyết áp, tăng mỡ m.áu… nên chú ý lượng mỡ trong khẩu phần vì lipit cung cấp nhiều năng lượng.
Có một số cách đơn giản giúp làm giảm lipit và cholesterol trong khẩu phần: ăn thịt nạc, bỏ mỡ, bỏ da; không ăn đồ lòng phủ tạng, óc; lòng đỏ trứng ăn hai cái/tuần. Uống sữa tách béo (không béo, sữa gầy). Hạn chế ăn thức ăn chiên, xào; chế biến thức ăn dưới dạng hấp, luộc, kho, nướng. Dùng ít bơ, margarine, dầu. Tránh ăn thức ăn mua tại nhà hàng. Đọc kỹ thành phần thức ăn bán sẵn. Tăng khẩu phần trái cây, rau củ. Hạn chế rượu (chỉ nên uống một lon bia/ngày hay 30ml rượu vang), tuyệt đối cữ rượu nếu có tăng triglyceride.
Ngoài ra, cần tăng cường vận động, tập thể dục 30 phút/ngày, ít nhất bốn lần/tuần. Nên đi bộ khoảng 30 – 45 phút/ngày.
Theo BS Đào Thị Yến Thuỷ
Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM
SGTT
Hỗ trợ điều trị bệnh gan nhiễm mỡ
Bệnh có thể gặp ở mọi lứa t.uổi, kể cả t.rẻ e.m nhưng hay gặp nhất ở t.uổi trung niên thừa cân hay béo phì, người bệnh đái tháo đường, những người có nồng độ cholesterol và triglyceride cao.
Có rất nhiều phương cách để hỗ trợ chữa trị gan nhiễm mỡ. Tùy theo triệu chứng đi kèm để phân ra nhiều thể khác nhau, mỗi thể nên chọn món ăn, thức uống thích hợp để giúp điều trị hiệu quả
- Thể can khí uất: Người bệnh tức ngực, trướng bụng, đau tức hạ sườn phải, ăn chậm tiêu, ợ hơi, người bực dọc, dễ cáu gắt:
Dùng 100g gạo tẻ nấu thành cháo nhừ rồi cho vỏ quýt khô (15g phơi khô tán nhỏ) trộn đều, hạ lửa nhỏ nấu sôi lại, chia 2 lần ăn lúc đói bụng.
Ép 100g củ cải trắng lấy nước, 5 trái quất bỏ hạt, giã nát. Trộn đều nước củ cải và quất, thêm 20g mật ong, hòa với 300ml nước sôi. Chia 2 lần uống trước bữa ăn.
- Thể khí trệ huyết ứ: Đau tức hạ sườn phải, gan sưng to có thể sờ thấy được, lưỡi đỏ tía, mạch căng như dây đàn:
Sấy khô, tán vụn 3g củ tam thất, 3g trà xanh. Hai thứ hãm với 200ml nước sôi trong 10-15 phút. Uống thay trà vàcó thể ăn luôn cả xác.
10g nghệ vàng, 10g vỏ quýt khô. Hai thứ phơi khô tán nhỏ cùng 3g trà xanh. Chia 2 lần sắc uống.
- Thể đàm thấp: Thường gặp ở người béo phì, bụng to, tay chân nặng nề, yếu mỏi không có sức, lưỡi nhạt, rêu lưỡi trắng dày:
15g sơn tra xắt mỏng, 15g lá sen phơi khô, bóp vụn. Trộn hai thứ nấu chung với 600ml nước, sắc còn 300ml, chia 2 lần uống trong ngày.
30g ý dĩ nhân, 50g lá sen tươi thái nhỏ. Hai thứ nấu chung với 100g gạo tẻ thành cháo nhừ. Chia 2 lần ăn lúc đói bụng.
- Thể tì khí suy: Người bệnh suy nhược cơ thể, mệt mỏi không có sức, hơi thở ngắn, ăn uống kém, bụng đầy, đại tiện phân lỏng:
15g sơn tra xắt mỏng, 100g bột bắp trộn đều với nước nóng. Nấu sơn tra với 1 lít nước, đun sôi nhỏ lửa khoảng 20 phút. Cho hồ bột bắp vào nồi, vừa đổ vừa quấy đều cho tan bột. Dùng ăn điểm tâm.
20g củ mài ngâm nước cho mềm. Cà rốt 50 - 80g bỏ vỏ, xắt lát. Hai thứ nấu cùng 100g gạo tẻ thành cháo nhừ. Chia 2 lần ăn lúc đói bụng.
- Thể can thận âm hư: Người bệnh đau tức vùng hạ sườn phải, chóng mặt, ù tai, đau lưng mỏi gối; lòng bàn tay, bàn chân và ngực đều nóng, người gầy, da khô, khát nước, tiểu tiện vàng:
30g hà thủ ô nấu với 1 lít nước, sắc còn 500ml. Dùng nước vừa đủ để nấu với 100 g gạo tẻ và đại táo (4-6 trái bỏ hạt) thành cháo nhừ. Cho đường phèn hoặc mật ong vào khuấy đều. Chia 2 lần ăn lúc đói bụng.
15g hải sâm ngâm nước ấm, 15g mộc nhĩ trắng ngâm nước nửa ngày cho mềm, bỏ cuống. Hai thứ nấu với 100g gạo tẻ thành cháo nhừ, thêm gia vị. Chia 2 lần ăn lúc đói bụng.
- Thể thấp nhiệt và đàm ứ: Gan sưng to đau tức; mắt vàng; da vàng; miệng khô, đắng; nước tiểu vàng; người buồn bực, dễ cáu gắt; rêu lưỡi vàng, dơ. Thường gặp ở người bị viêm gan vàng da, viêm gan siêu vi (B, C), người nghiện rượu. Nếu gan nhiễm mỡ do can đởm thấp nhiệt thì dùng:
Cúc hoa 15g, thảo quyết minh 30g sao vàng, tán nhỏ. Hai thứ hãm với 200ml nước sôi trong 15 phút. Chia nhiều lần uống thay nước trà.
Bí đao 350g bỏ vỏ, hạt, nấm rơm tươi 150g. Cho nước rau củ vào chảo cùng với bí đao và nấm rơm. Nấu lửa lớn cho sôi, hớt bỏ bọt, nêm gia vị, cho sôi riu riu đến chín đều. Rưới bột ướt và dầu vừng vào, trộn đều. Ăn trong bữa cơm hoặc ăn riêng.
Lưu ý: Đối với những bệnh nhân còn mắc thêm những chứng bệnh khác trước khi sử dụng bài thuốc này cần có sự chỉ định của các nhà chuyên môn.
Theo Lương y Công Bảy
SK&ĐS
Thức khuya và những tác hại khôn lường Sinh hoạt của mọi người ngày nay có phần thay đổi so với trước, và hậu quả là ngày càng có nhiều người thường xuyên phải thức khuya. Điều này ảnh hưởng tiêu cực rõ rệt đến sức khỏe. - Nếu thường xuyên phải thức khuya, sẽ khiến chúng ta luôn ở trong trạng thái mệt mỏi, sa sút tinh thần, sức đề...