Quỳnh Sơn – Vẻ đẹp Xứ Lạng

Làng Văn hóa Du lịch Cộng đồng Quỳnh Sơn nằm trên địa bàn xã Bắc Quỳnh, huyện Bắc Sơn, cách trung tâm thành phố Lạng Sơn khoảng 80 km về phía tây nam theo tuyến quốc lộ 1B.

Đây là nơi sinh sống lâu đời của cộng đồng người Tày, với những mái nhà sàn truyền thống nằm san sát nhau, tạo nên không gian sinh hoạt đậm tính gắn kết. Quỳnh Sơn không chỉ hấp dẫn bởi cảnh sắc thiên nhiên yên bình mà còn bởi những giá trị văn hóa đặc sắc, đậm đà bản sắc dân tộc, đặc biệt là văn hóa Tày được bảo tồn và phát huy rõ nét trong đời sống hàng ngày.

Bắt đầu hành trình về Quỳnh Sơn, tôi như lạc vào một thế giới riêng, nơi hơn 400 ngôi nhà sàn truyền thống xếp lớp đều đặn, cùng quay mặt về hướng Nam, lưng tựa vào dãy núi đá sừng sững. Thoạt nhìn, những mái ngói âm dương tưởng như giống hệt nhau, nhưng nếu để ý kỹ, mỗi căn nhà lại mang dấu ấn riêng nơi hiên, cửa hay vách gỗ như chính cá tính của từng gia chủ.

Cây đa cổ thụ giữa làng là dấu ấn huyền bí của Quỳnh Sơn. Một cây đa kỳ lạ mọc lên như nhân chứng của thời gian. Gốc cây chính đã mục ruỗng theo năm tháng, nhưng nhờ hai rễ phụ lớn như vòng tay người ôm, tán lá vẫn xanh um, tỏa bóng mát cho cả khu vực. Người Quỳnh Sơn tin rằng cây đa ấy mang linh khí và sự bảo trợ cho cộng đồng từ bao đời.

Không xa gốc đa cổ thụ, đình Quỳnh Sơn uy nghi giữa cảnh núi rừng thanh tịnh. Đây là nơi người dân thành kính thờ Quý Minh Đại Vương – vị thần hộ mệnh của bản làng.

Khi nắng bắt đầu lên trên thung lũng, những ngôi nhà sàn bằng gỗ hiện ra, nép mình dưới chân núi. Mái ngói âm dương phủ rêu phong, bậc thềm đón gió, tất cả tạo nên một không gian sống đậm bản sắc, nơi con người và thiên nhiên cùng hòa chung nhịp sống hiền hòa, yên ả.

Bước vào trong nhà sàn, gian thờ tổ tiên luôn được đặt ở vị trí trang trọng nhất, đối diện cửa chính. Không cần cầu kỳ, chỉ với bát hương, bài vị và mâm lễ đơn sơ, người Tày ở Quỳnh Sơn vẫn thể hiện được trọn vẹn tấm lòng hiếu kính một truyền thống được gìn giữ, truyền dạy từ đời này sang đời khác.

Dọc đường làng, khu sản xuất ngói âm dương trở thành điểm dừng chân thú vị cho du khách. Trong không gian mộc mạc với lò nung, khuôn đất và những viên ngói xếp hàng chờ phơi nắng, du khách được tận mắt chứng kiến những công đoạn làm ngói thủ công, một nghề xưa vẫn được lưu giữ vẹn nguyên.

Mỗi viên ngói ra đời là kết tinh của sự công phu và tỉ mỉ. Từ việc chọn đất, pha trộn, nhào nặn đến đưa vào khuôn, tất cả đều cần sự chính xác và bàn tay lành nghề của người thợ, những con người âm thầm giữ nghề giữa nhịp sống hiện đại đang thay đổi từng ngày.

Người thợ trong làng, với đôi bàn tay chai sạn, miệt mài tạo hình từng viên ngói nhỏ từ đất sét. Mỗi thao tác đều nhuần nhuyễn và chắc chắn, đó là kết quả của hàng chục năm gắn bó với nghề. Ở Quỳnh Sơn, làm ngói không đơn thuần là công việc, đó còn là một phần của văn hóa.

Trong không gian yên bình của làng Quỳnh Sơn, tiếng đàn tính ngân vang hòa cùng giọng hát then trầm bổng, đưa người nghe về với tâm hồn người Tày và những lớp trầm tích văn hóa. Câu hát mộc mạc, sâu lắng không chỉ là lời ca, mà còn là sợi dây gắn kết bao thế hệ với cội nguồn. Bằng cách giữ vững truyền thống, người Tày nơi đây đang viết tiếp câu chuyện về một vùng quê mẫu mực nơi du lịch phát triển song hành cùng bản sắc dân tộc.