Quốc tế tích cực viện trợ Tonga sau thảm họa núi lửa và sóng thần
Nhiều tàu và máy bay chở hàng cứu trợ sẽ đến Tonga trong những ngày tới trong nỗ lực của cộng đồng quốc tế đáp ứng lời kêu gọi hỗ trợ khẩn cấp từ quốc đảo Thái Bình Dương vừa trải qua thảm họa núi lửa phun trào và sóng thần kinh hoàng.
Máy bay chở hàng cứu trợ tới Tonga để hỗ trợ khắc phục hậu quả sau thảm họa núi lửa và sóng thần, ngày 19/1/2022. Ảnh: AFP/ TTXVN
Ngày 20/1, các chuyến bay đầu tiên từ Australia và New Zealand đã hạ cánh xuống Tonga mang theo nguồn cung cấp nước sạch, cũng như các thiết bị liên lạc và máy phát điện. Chuyến bay viện trợ thứ hai của Australia dự kiến cũng sẽ đến Tonga trong cùng ngày. Ngoài ra, một tàu HMNZS Aotearoa của New Zealand chở 250.000 lít nước và có thể sản xuất 70.000 lít mỗi ngày thông qua một nhà máy khử muối, dự kiến sẽ đến Tonga vào ngày 22/1.
Trước đó, phát biểu họp báo, người phát ngôn Liên hợp quốc (LHQ) Stephane Dujarric cho biết Tonga đã yêu cầu hỗ trợ khẩn cấp và cơ quan này đang liên hệ chặt chẽ với các nhà chức trách nước này. Các nhóm đánh giá thiệt hại đã được triển khai tới hầu khắp các khu vực của Tonga, bao gồm cả những hòn đảo xa xôi và hẻo lánh. LHQ đặc biệt quan ngại về khả năng tiếp cận nguồn nước an toàn cho 50.000 người trên khắp đất nước. Ông Dujarric cho biết chất lượng nước vẫn đang được kiểm chứng và hầu hết mọi người đang dựa vào nước đóng chai. Khoảng 60.000 người đã bị ảnh hưởng do các hoạt động trồng trọt, chăn nuôi, đánh bắt bị thiệt hại vì tro bụi, xâm nhập mặn và nguy cơ xảy ra mưa axit. Ngoài ra còn có các báo cáo về tình trạng thiếu nhiên liệu.
Video đang HOT
Ngày 15/1, núi lửa Hunga-Tonga-Hunga-Haapai ở ngoài khơi Tonga đã phun trào trở lại, gây ra những đám tro bụi lớn bao phủ gần như toàn bộ hòn đảo chính của quốc đảo có hơn 100.000 dân này. Vụ phun trào mạnh nhất tại khu vực Thái Bình Dương sau nhiều thập kỷ không chỉ gây sóng thần ập vào các bờ biển Tonga mà còn lan rộng ra nhiều khu vực Nam Thái Bình Dương, kể cả quốc gia xa hơn 2.000km như New Zealand cũng chịu ảnh hưởng. Chính phủ Tonga xác nhận 3 người thiệt mạng và nhiều nhà cửa bị phá hủy sau vụ núi lửa phun trào gây ra sóng thần ở nước này. Các nhà khoa học thuộc Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) ước tính vụ phun trào núi lửa ở Tonga có sức công phá lớn gấp 500 lần quả bom hạt nhân Mỹ thả xuống thành phố Hiroshima của Nhật Bản vào cuối Chiến tranh thế giới thứ hai. Hiện các liên kết điện thoại giữa Tonga và thế giới bên ngoài đã được kết nối lại vào cuối ngày 19/1, mặc dù việc khôi phục hoàn toàn dịch vụ Internet có thể mất một tháng hoặc hơn.
Biến đổi khí hậu: Đợt sóng thần do núi lửa phun trào tại Tonga nêu bật mối nguy
Các chuyên gia nhận định đợt sóng thần do núi lửa phun trào ở Tonga cuối tuần trước cho thấy biến đổi khí hậu đang đe dọa sự tồn vong của đảo quốc ở Nam Thái Bình Dương này.
Toàn cảnh đảo chính của Tonga sau vụ núi lửa phun trào ngày 17/1/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Theo các chuyên gia, biến đổi khí hậu khiến nền nhiệt tăng và mực nước biển dâng, theo đó các thảm họa gây ra bởi sóng thần, bão và nắng nóng có thể trở nên tồi tệ hơn.
Nhận thức rõ nguy cơ trên, Tonga đã lên tiếng đại diện cho các nước dễ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26) hồi tháng 11/2021, Tonga nhấn mạnh "nhiệt độ toàn cầu tăng vượt ngưỡng 1,5 độ C chắc chắn sẽ gây thảm họa cho Tonga" và các đảo quốc khác ở Thái Bình Dương khác.
Theo Ngân hàng Thế giới (WB), lời kêu gọi hành động vì khí hậu toàn cầu của Tonga là đặc biệt khẩn thiết, khi các đảo quốc Thái Bình Dương hiện chỉ chiếm 0,03% lượng khí thải carbon toàn cầu.
Tuần trước, sau khi núi lửa trên đảo Hunga Haapai của Tonga phun trào, những đợt sóng biển cao tới 15m ập vào bờ các đảo ngoại vi, cuốn phăng nhiều nhà cửa và khiến ít nhất 3 người thiệt mạng. Các nước dọc Thái Bình Dương đã ban bố cảnh báo sóng thần sau vụ núi lửa phun trào này.
Với mực nước biển tiếp tục dâng cao trong những thập kỉ tới, sóng thần và bão lũ có thể tiến sâu hơn nữa vào nội địa với nguy cơ gây thiệt hại lớn hơn. Theo Hệ thống giám sát mực nước biển toàn cầu của LHQ, mực nước biển ở quần đảo Tonga, với 105.000 cư dân, đang tăng khoảng 6mm/năm, gần gấp đôi mức trung bình toàn cầu. Nguyên nhân là bởi Tonga nằm ở vùng biển ấm gần xích đạo, nơi nước biển dâng cao hơn ở vùng cực.
Thiệt hại từ sóng thần và bão lũ không chỉ dừng lại ở sự tàn phá. Nước biển tràn vào có thể làm hỏng đất nông nghiệp khiến không thể canh tác trong nhiều năm, tình trạng xói mòn đất ven biển cũng trở nên nghiêm trọng hơn và các vùng đệm tự nhiên chống nước biển dâng như rặng san hô hay rừng ngập mặn bị phá hủy. Biến đổi khí hậu khiến bề mặt đại dương ấm lên, theo đó nguy cơ bão lũ gia tăng. Tonga và các nước láng giềng đã trải qua 2 siêu bão cấp 5 trong 4 năm qua, gây thiệt hại hàng trăm triệu USD.
Nhiệt độ ở Tonga đã tăng, với nền nhiệt trung bình hằng ngày cao hơn 0,6 độ C so với năm 1979. Theo Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu của LHQ, khí hậu không ngừng ấm lên có thể khiến đất trở nên khô cằn do nhiệt độ cao làm nước bốc hơi nhanh hơn và ảnh hưởng đến lượng mưa trong khu vực. Cơ quan này nhận định Tonga sẽ trải qua nhiều đợt nắng nóng hơn trong vài thập niên tới, trong đó nhiệt độ thường xuyên vượt ngưỡng 35 độ C. Mức nhiệt cao này có thể đặc biệt nguy hiểm khi kết hợp với độ ẩm nhiệt đới.
Dữ liệu của Tổ chức khí tượng thế giới cũng cho thấy nhiệt độ nước biển ở Tonga tăng cao, gấp 3 lần tỷ lệ trung bình toàn cầu. Các đợt sóng nhiệt ở biển gây chết cá và san hô sẽ xảy ra thường xuyên hơn, căng thẳng hơn và kéo dài hơn ở hầu hết khu vực Thái Bình Dương.
Dự báo người dân các đảo quốc Thái Bình Dương sẽ trở thành những cộng đồng tị nạn do khí hậu toàn cầu đầu tiên, khi họ buộc phải rời bỏ quê hương do tác động của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, người dân Tonga không muốn rời xa quê nhà bất chấp nguy cơ. Những năm gần đây, người dân Tonga đã hai lần phải tái thiết quê hương, sau các trận siêu bão Gita năm 2018 và Harold năm 2020.
Những hình ảnh đầu tiên ở Tonga sau thảm hoạ núi lửa và sóng thần kinh hoàng Máy bay của New Zealand và hình ảnh vệ tinh của Liên hợp quốc đã làm nổi bật những thiệt hại nặng nề ở Tonga sau thảm hoạ núi lửa và sóng thần kinh hoàng mới đây. Nhiều ngôi nhà và cây cối bị bao phủ bởi lớp tro bụi dày đặc ở Tonga. Ảnh: Getty Theo kênh CNN, trong những hình ảnh...