Quốc hội thảo luận dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương

Chiều 1/6, Quốc hội họp toàn thể tại Hội trường thảo luận về dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Một trong những vấn đề được nhiều đại biểu tập trung thảo luận là tăng thẩm quyền của HĐND và đại biểu trong thực thi nhiệm vụ, quyền hạn của mình.

Báo cáo giải trình, tiếp thu dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương trước Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho biết: So với dự thảo Luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 vừa qua, dự thảo Luật lần này đã bố cục lại các quy định về chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính ứng với từng địa bàn nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt. Việc bố cục như vậy thể hiện sự rõ ràng, mạch lạc, phù hợp với yêu cầu của Hiến pháp, thuận tiện cho việc tra cứu, áp dụng pháp luật.

Trong các chương quy định về chính quyền địa phương ở từng địa bàn (từ Chương II đến Chương IV), ngoài việc quy định chung về cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương, dự thảo Luật quy định về Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND) là những thiết chế quan trọng nhất cấu thành chính quyền địa phương. Việc thiết kế nhiệm vụ, quyền hạn chung của chính quyền địa phương, sau đó đến nhiệm vụ, quyền hạn của từng thiết chế trong bộ máy chính quyền nhằm thể hiện chính quyền địa phương là một thể thống nhất, trong đó có sự gắn kết chặt chẽ giữa HĐND và UBND theo tinh thần của Hiến pháp. Đồng thời, dự thảo Luật còn quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch UBND với vai trò là người đứng đầu UBND.

Phát biểu tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu tán thành quy định tất cả các cấp chính quyền địa phương đều tổ chức HĐND và UBND cho phù hợp với quy định tại khoản 1 Điều 110 của Hiến pháp năm 2013.

Phó Chủ tịch HĐND TP Đà Nẵng Huỳnh Nghĩa đề nghị tăng đại biểu HĐND chuyên trách ít nhất là 30% đối với cấp tỉnh, 20% cấp huyện và 15% cấp xã. Có như vậy mới hoạt động thực sự hiệu quả, thiết thực hơn nữa. Một cử tri có đến 4 cấp đại diện nhưng đâu đó những ý kiến của cử tri vẫn chưa được đại biểu phản ánh hết, có nơi dân chủ chỉ là hình thức. Điều này đòi hỏi đại biểu dân cử từ cấp xã đến Quốc hội phải nâng cao tinh thần, trách nhiệm hơn nữa trong việc đại diện cho cử tri trong các vấn đề mà cuộc sống đang đặt ra.

Phó Trưởng đoàn ĐBQH TP Hải Phòng Trần Ngọc Vinh nhận xét: Lâu nay nhiều ý kiến cho rằng, HĐND hoạt động còn hình thức bởi chúng ta chưa trao cho HĐND và đại biểu công cụ hoạt động hữu hiệu trong quá trình hoạt động của mình. Cụ thể, bổ sung thêm quyền hạn cho HĐND về giám sát đầu tư công và các lĩnh vực hoạt động khác.

Các đại biểu Hồ Thị Thủy (Vĩnh Phúc), Dương Hoàng Hương (Phú Thọ) bày tỏ sự thống nhất cao với quy định của dự thảo luật là tất cả các cấp chính quyền địa phương đều tổ chức HĐND và UBND nhưng có sự điều chỉnh về nhiệm vụ, quyền hạn tổ chức bên trong của chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính cho phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị.

Tuy nhiên, đại biểu Dương Hoàng Hương cũng chỉ ra những nội dung chưa đồng bộ giữa Luật Tổ chức chính quyền địa phương với các luật khác như Luật Tiếp công dân, Luật Giám sát của Quốc hội và HĐND như chưa quy định về trách nhiệm tiếp công dân của Chủ tịch HĐND và các đại biểu HĐND trong công tác này.

Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Mã Điền Cư nhận thấy rằng, cần tăng cường đại biểu chuyên trách hợp lý ở từng cấp và cơ chế tăng cường trách nhiệm của đại biểu. Ví như quy định tăng thêm nhân sự cho HĐND cấp tỉnh và cấp huyện có 2 Phó Chủ tịch, cấp xã có 1 Phó Chủ tịch chuyên trách, Phó Ban của HĐND là đại biểu chuyên trách.

Tuy nhiên, có đại biểu là cho rằng, dự thảo Luật không nên quy định cứng nhắc về số lượng Phó Chủ tịch UBND là cấp tỉnh có 3 Phó Chủ tịch (riêng TPHCM và TP Hà Nội được 5 Phó Chủ tịch), cấp huyện có 2 Phó Chủ tịch, cấp xã có 1 Phó Chủ tịch mà căn cứ vào điều kiện cụ thể, tạo sự linh hoạt trong hoạt động quản lý nhà nước của UBND.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho hay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng tán thành với ý kiến của các đại biểu Quốc hội cho rằng, để nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND, cần tăng hợp lý số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách ở cấp tỉnh và cấp huyện; có các cơ chế nhằm tăng cường hơn nữa vai trò, trách nhiệm và các điều kiện bảo đảm cho hoạt động của đại biểu HĐND.

Theo chương trình, dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương gồm 8 chương, 141 điều, sẽ được Quốc hội biểu quyết thông qua vào ngày 19/6/2015.

Lê Sơn

Theo_Báo Chính Phủ