Quốc hội thảo luận dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương
Chiều 1/6, Quốc hội họp toàn thể tại Hội trường thảo luận về dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Một trong những vấn đề được nhiều đại biểu tập trung thảo luận là tăng thẩm quyền của HĐND và đại biểu trong thực thi nhiệm vụ, quyền hạn của mình.
Báo cáo giải trình, tiếp thu dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương trước Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho biết: So với dự thảo Luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 vừa qua, dự thảo Luật lần này đã bố cục lại các quy định về chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính ứng với từng địa bàn nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt. Việc bố cục như vậy thể hiện sự rõ ràng, mạch lạc, phù hợp với yêu cầu của Hiến pháp, thuận tiện cho việc tra cứu, áp dụng pháp luật.
Trong các chương quy định về chính quyền địa phương ở từng địa bàn (từ Chương II đến Chương IV), ngoài việc quy định chung về cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương, dự thảo Luật quy định về Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND) là những thiết chế quan trọng nhất cấu thành chính quyền địa phương. Việc thiết kế nhiệm vụ, quyền hạn chung của chính quyền địa phương, sau đó đến nhiệm vụ, quyền hạn của từng thiết chế trong bộ máy chính quyền nhằm thể hiện chính quyền địa phương là một thể thống nhất, trong đó có sự gắn kết chặt chẽ giữa HĐND và UBND theo tinh thần của Hiến pháp. Đồng thời, dự thảo Luật còn quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch UBND với vai trò là người đứng đầu UBND.
Phát biểu tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu tán thành quy định tất cả các cấp chính quyền địa phương đều tổ chức HĐND và UBND cho phù hợp với quy định tại khoản 1 Điều 110 của Hiến pháp năm 2013.
Phó Chủ tịch HĐND TP Đà Nẵng Huỳnh Nghĩa đề nghị tăng đại biểu HĐND chuyên trách ít nhất là 30% đối với cấp tỉnh, 20% cấp huyện và 15% cấp xã. Có như vậy mới hoạt động thực sự hiệu quả, thiết thực hơn nữa. Một cử tri có đến 4 cấp đại diện nhưng đâu đó những ý kiến của cử tri vẫn chưa được đại biểu phản ánh hết, có nơi dân chủ chỉ là hình thức. Điều này đòi hỏi đại biểu dân cử từ cấp xã đến Quốc hội phải nâng cao tinh thần, trách nhiệm hơn nữa trong việc đại diện cho cử tri trong các vấn đề mà cuộc sống đang đặt ra.
Phó Trưởng đoàn ĐBQH TP Hải Phòng Trần Ngọc Vinh nhận xét: Lâu nay nhiều ý kiến cho rằng, HĐND hoạt động còn hình thức bởi chúng ta chưa trao cho HĐND và đại biểu công cụ hoạt động hữu hiệu trong quá trình hoạt động của mình. Cụ thể, bổ sung thêm quyền hạn cho HĐND về giám sát đầu tư công và các lĩnh vực hoạt động khác.
Các đại biểu Hồ Thị Thủy (Vĩnh Phúc), Dương Hoàng Hương (Phú Thọ) bày tỏ sự thống nhất cao với quy định của dự thảo luật là tất cả các cấp chính quyền địa phương đều tổ chức HĐND và UBND nhưng có sự điều chỉnh về nhiệm vụ, quyền hạn tổ chức bên trong của chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính cho phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị.
Video đang HOT
Tuy nhiên, đại biểu Dương Hoàng Hương cũng chỉ ra những nội dung chưa đồng bộ giữa Luật Tổ chức chính quyền địa phương với các luật khác như Luật Tiếp công dân, Luật Giám sát của Quốc hội và HĐND như chưa quy định về trách nhiệm tiếp công dân của Chủ tịch HĐND và các đại biểu HĐND trong công tác này.
Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Mã Điền Cư nhận thấy rằng, cần tăng cường đại biểu chuyên trách hợp lý ở từng cấp và cơ chế tăng cường trách nhiệm của đại biểu. Ví như quy định tăng thêm nhân sự cho HĐND cấp tỉnh và cấp huyện có 2 Phó Chủ tịch, cấp xã có 1 Phó Chủ tịch chuyên trách, Phó Ban của HĐND là đại biểu chuyên trách.
Tuy nhiên, có đại biểu là cho rằng, dự thảo Luật không nên quy định cứng nhắc về số lượng Phó Chủ tịch UBND là cấp tỉnh có 3 Phó Chủ tịch (riêng TPHCM và TP Hà Nội được 5 Phó Chủ tịch), cấp huyện có 2 Phó Chủ tịch, cấp xã có 1 Phó Chủ tịch mà căn cứ vào điều kiện cụ thể, tạo sự linh hoạt trong hoạt động quản lý nhà nước của UBND.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho hay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng tán thành với ý kiến của các đại biểu Quốc hội cho rằng, để nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND, cần tăng hợp lý số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách ở cấp tỉnh và cấp huyện; có các cơ chế nhằm tăng cường hơn nữa vai trò, trách nhiệm và các điều kiện bảo đảm cho hoạt động của đại biểu HĐND.
Theo chương trình, dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương gồm 8 chương, 141 điều, sẽ được Quốc hội biểu quyết thông qua vào ngày 19/6/2015.
Lê Sơn
Theo_Báo Chính Phủ
"Quyền lực nhà nước không nằm ở trên cao"
Ngày 16/4, các đại biểu Quốc hội chuyên trách thảo luận về Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương. "Quyền lực Nhà nước trong một thiết chế dân chủ nằm trong tay nhân dân chứ không phải nằm ở trên cao" - một đại biểu phân tích.
Tiến thoái lưỡng nan với mô hình HĐND
Vấn đề mô hình tổ chức chính quyền địa phương, dự thảo luật đến thời điểm này vẫn được thiết kế với 2 phương án. Phương án 1 quy định tất cả các đơn vị hành chính đều tổ chức cấp chính quyền địa phương (gồm HĐND và UBND) nhưng làm rõ trong Luật những điểm khác biệt về cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở nông thôn, đô thị và hải đảo. Phương án 2 quy định ở phường chỉ tổ chức UBND để thực hiện nhiệm vụ của chính quyền địa phương tại phường.
Chủ tịch UB Pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý giải thích về nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan nhà nước từ trung ương đến địa phương trong việc thực hiện quản lý nhà nước đối với từng lĩnh vực cụ thể cũng như cách thức thực hiện cần được xác định trong các đạo luật chuyên ngành. Tuy nhiên, Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã quy định rõ các nguyên tắc phân định thẩm quyền giữa trung ương, địa phương và giữa các cấp chính quyền địa phương cũng như trách nhiệm cụ thể của các cấp chính quyền trong việc thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn khi được phân cấp, ủy quyền.
Hội nghị đại biểu chuyên trách được tổ chức trước kỳ họp thứ 9 của Quốc hội.
Đại biểu Nguyễn Đình Bích (Phó Chủ tịch HĐND Hải Phòng) nhất trí phương án 1 vì thể hiện rõ ưu điểm, phù hợp với Hiến pháp 2013 quy định chính quyền địa phương tổ chức ở tất cả các đơn vị hành chính; là chính quyền của dân, do dân, vì dân, được người dân lựa chọn ủy quyền thông qua bầu ra cơ quan đại diện ở tất cả các đơn vị hành chính, ở các cấp chính quyền.
"Quyền lực Nhà nước trong một thiết chế dân chủ nằm trong tay nhân dân chứ không phải nằm ở trên cao, không phải trên bổ xuống mà dưới ủy quyền lên qua bầu cử" - ông Bích lập luận.
Đại biểu cho rằng việc vẫn tổ chức HĐND là quan trọng. Nếu không tổ chức HĐND phường thì mô hình ở cấp này cũng không thể gọi là "chính quyền" địa phương đó mà là chính quyền của quận đặt tại phường. Từ đó, đại biểu cho rằng, những người được bổ nhiệm trước hết chịu trách nhiệm trước cấp trên, chứ không chịu trách nhiệm trước người ủy quyền cho mình.
Đại biểu Nguyễn Thanh Thuỷ (Hậu Giang) thì nhận xét, chưa có phương án nào hoàn hảo. Không thể nói bỏ đi HĐND cấp quận, phường sẽ đảm bảo bộ máy tinh gọn, hiệu quả hơn. Còn với phương án 1 - giữ mô hình tổ chức HĐN, nếu không khắc phục được bất cập, hạn chế hiện nay thì cũng không bảo đảm được phát huy hiệu lực, hiệu quả. Hoạt động của HĐND, nhất là ở cấp huyện, xã còn mang tính hình thức rất nhiều.
Chính quyền đô thị khác nhau ngay ở quy mô đô thị
Về vấn đề chính quyền đô thị, Chủ nhiệm UB Pháp luật phân tích, quy định nhiệm vụ, quyền hạn đặc trưng, riêng có của chính quyền đô thị nhằm thể hiện sự khác biệt giữa chính quyền đô thị, nông thôn. Theo đó, nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, UBND ở thành phố trực thuộc trung ương, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, thị trấn ngoài việc quyết định về ngân sách, nhân sự, giám sát (như ở địa bàn nông thôn) còn tập trung quyết định các vấn đề quy hoạch phát triển đô thị, xây dựng kết cấu hạ tầng đô thị, sắp xếp mạng lưới thương mại, dịch vụ, du lịch đô thị, quản lý dân cư và tổ chức đời sống dân cư đô thị, các biện pháp bảo đảm trật tự công cộng, an toàn giao thông, phòng, chống cháy nổ, bảo vệ môi trường và cảnh quan đô thị,...
Nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND ở quận và phường chủ yếu tập trung quyết định những vấn đề về ngân sách, nhân sự và giám sát hoạt động của UBND mà không quyết định về quy hoạch do địa bàn quận và phường là những đô thị lõi, đã đô thị hóa hoàn toàn nên để bảo đảm tính liên thông, thống nhất, những vấn đề này sẽ do chính quyền thành phố trực thuộc trung ương quyết định.
Đại biểu Trần Du Lịch thẳng thắn nhận xét, nếu đặt mục tiêu giữ ổn định hệ thống hành chính hiện có thì dư địa cải cách không nhiều.
"Nếu đặt mục tiêu như vậy thì lựa chọn phương án 1 như dự thảo là việc không có gì phải bàn. Nhưng trong phương án đó, cần thiết kế rõ hơn về chính quyền đô thị; thể hiện sự khác biệt trong mô hình tổ chức chính quyền địa phương. Ngay cả cùng là đô thị thì chính quyền thành phố trực thuộc trung ương vẫn khác chính quyền thành phố, thị xã thuộc tỉnh; chính quyền thị trấn lại càng phải khác" - đại biểu Trần Du Lịch nói.
Cũng theo đại biểu Trần Du Lịch, tuy dự thảo đã nêu ra những nguyên tắc về phân cấp, phân quyền và ủy quyền giữa các cấp chính quyền từ trung ương và địa phương; nhưng như vậy chưa đủ mà phải quy định rất cụ thể vào luật này, vì đây chính là chìa khóa quan trọng để chính quyền địa phương phát huy năng lực sáng tạo của mình trong chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
P.Thảo
Theo Dantri
Chưa thể bỏ Giấy khai sinh, đăng ký kết hôn Chiều 4-6, Quốc hội đã nghe Tờ trình dự án Luật hộ tịch. Cùng ngày, Quốc hội đã nghe Tờ trình Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quốc tịch Việt Nam và thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật hàng không dân dụng Việt Nam. Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp...