Quảng Ngãi quyết liệt giải phóng mặt bằng cho dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam

Theo dõi VGT trên

Tỉnh Quảng Ngãi đang thực hiện quyết liệt các biện pháp đẩy nhanh tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng, bàn giao mặt bằng để Ban Quản lý dự án 2 khởi công sớm Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025 đoạn qua địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.

Quảng Ngãi quyết liệt giải phóng mặt bằng cho dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam - Hình 1

Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh, Quảng Ngãi phấn đấu sẽ bàn giao ít nhất 50% mặt bằng của dự án cho Ban Quản lý dự án 2 trước ngày 5/11/2022.

Để đạt kế hoạch đề ra, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh đề nghị Ban Thường vụ Huyện ủy Tư Nghĩa, Nghĩa Hành, Mộ Đức và Thị ủy Đức Phổ (4 địa phương có đường cao tốc đi qua) lãnh đạo hệ thống chính trị ở địa phương vào cuộc quyết liệt, phối hợp nhịp nhàng, đồng bộ, ưu tiên về thời gian và nhân lực để thực hiện giải phóng mặt bằng.

Quảng Ngãi quyết tâm sẽ là một trong những địa phương về đích đầu tiên trong bồi thường, giải phóng mặt bằng, bàn giao mặt bằng và khởi công sớm nhất đối với các dự án thành phần được Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt cùng thời điểm nhằm tận dụng tối đa nguồn lực hỗ trợ từ Trung ương.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi giao Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông chủ động, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tư pháp và các địa phương có liên quan để hoàn thiện tham mưu UBND tỉnh trình cấp có thẩm quyền ban hành Kế hoạch sử dụng đất năm 2022 các khu tái định cư, khu cải táng mồ mả; hoàn thiện, trình hồ sơ ban hành thông báo thu hồi đất cho dự án; đôn đốc các đơn vị liên quan đẩy nhanh việc kiểm kê hiện trường đảm bảo hoàn thành 100% trước ngày 30/8/2022 và song song lập phương án bồi thường, trình thẩm định, phê duyệt làm cơ sở chi trả tiền bồi thường.

Video đang HOT

Đồng thời, tổ chức lập hồ sơ thỏa thuận di dời và lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công và dự toán di dời các công trình công cộng trước ngày 15/9/2022.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu Ban Quản lý dự án 2 chủ động phối hợp với Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh, các địa phương có liên quan thực hiện khảo sát, lựa chọn các phân đoạn có khả thi bàn giao mặt bằng. Trên cơ sở đó, chỉ đạo đơn vị tư vấn khẩn trương lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công các phân đoạn được lựa chọn để tổ chức thẩm định, phê duyệt và khởi công xây dựng dự án theo mốc thời gian bàn giao mặt bằng nói trên.

Ban Quản lý dự án 2 phối hợp với Sở Giao thông Vận tải, các địa phương có liên quan rà soát, kiểm tra, đánh giá hiện trạng các tuyến đường làm cơ sở để duy tu, bảo dưỡng trong quá trình triển khai thi công và hoàn trả lại nguyên trạng sau khi dự án hoàn thành; khẩn trương báo cáo Bộ Giao thông Vận tải bố trí vốn theo tiến độ để địa phương thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng, phục vụ quản lý dự án.

UBND các huyện Tư Nghĩa, Nghĩa Hành, Mộ Đức và thị xã Đức Phổ Phối hợp chặt chẽ với Ban Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông lập các thủ tục về bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng và tái định cư đối với tuyến chính, các Khu tái định cư, cải táng mồ mả theo quy định, tổng hợp các nội dung tồn tại, vướng mắc như: Hỗ trợ công trình phục vụ sản xuất, đất nông nghiệp do người dân tự khai hoang; cây cối hoa màu trồng trên đất không đúng với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… gửi Sở Tài nguyên và Môi trường để hướng dẫn, làm cơ sở tổ chức thực hiện theo đúng tiến độ đề ra.

Dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông, giai đoạn 2021-2025 đoạn Quảng Ngãi – Hoài Nhơn có tổng chiều dài 88 km; trong đó, đoạn đi qua Quảng Ngãi dài 60,30 km trên địa bàn 4 huyện Tư Nghĩa, Nghĩa Hành, Mộ Đức và thị xã Đức Phổ.

Dự án có tổng mức đầu tư là 20.469 tỷ đồng được đầu tư bằng vốn đầu tư công; dự kiến khởi công vào quý IV/2022, cơ bản hoàn năm 2025 và hoàn thành đưa vào khai thác, vận hành năm 2026.

Dự kiến, UBND tỉnh Quảng Ngãi sẽ đầu tư xây dựng 23 khu tái định cư, với 2.163 lô đất để bố trí tái định cư cho 1.077 hộ dân bị ảnh hưởng; tổng diện tích quy hoạch dự kiến gần 121 ha.

Quốc hội sẽ cho ý kiến về đầu tư 12 dự án cao tốc Bắc - Nam

Bộ GTVT vừa thừa ủy quyền Chính phủ gửi Quốc hội (QH) báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2 (2021-2025).

Tờ trình lần này, Chính phủ đã tiếp thu, giải trình kết luận của Chủ tịch QH, Ủy ban Thường vụ QH và một số đại biểu QH.

Theo đó, Chính phủ kiến nghị QH quyết định chủ trương đầu tư dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2 từ Hà Tĩnh (Bãi Vọt) đến Quảng Trị (Cam Lộ), từ Quảng Ngãi đến Nha Trang (Khánh Hòa), từ Cần Thơ đến Cà Mau dài khoảng 729 km, chia thành 12 dự án thành phần. Tất cả dự án thành phần triển khai theo hình thức đầu tư công.

Sau khi hoàn thành sẽ nhượng quyền thu phí để thu hồi vốn nhà nước.

Quốc hội sẽ cho ý kiến về đầu tư 12 dự án cao tốc Bắc - Nam - Hình 1

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai là một trong các dự án thành phần thuộc tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam. Ảnh: V.LONG

Sơ bộ nhu cầu sử dụng đất của dự án khoảng 5.481 ha, trong đó đất trồng lúa hai vụ khoảng 1.532 ha, rừng phòng hộ khoảng 110 ha, rừng sản xuất khoảng 1.436 ha. Giải phóng mặt bằng tất cả dự án theo quy mô sáu làn xe, các dự án thành phần trên đoạn Cần Thơ - Cà Mau theo quy mô bốn làn xe như quy hoạch đã được phê duyệt.

Tổng mức đầu tư sơ bộ của dự án là 146.990 tỉ đồng, bao gồm chi phí xây dựng và thiết bị 95.800 tỉ đồng; chi phí giải phóng mặt bằng, tái định cư 19.000 tỉ đồng (khoảng 14.983 hộ dân bị ảnh hưởng); chi phí quản lý dự án, tư vấn, chi phí khác 12.000 tỉ đồng; chi phí dự phòng 20.000 tỉ đồng.

Điểm đáng chú ý trong tờ trình lần này là việc Chính phủ đề xuất Bộ GTVT là đầu mối tổ chức thực hiện đầu tư dự án, trừ các dự án trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội có đề xuất riêng, thay vì đề xuất giao cho các tỉnh đầu tư như ba tờ trình trước đây. Chính phủ cam kết nếu được QH thông qua, dự án sẽ được khởi công năm 2023, cơ bản hoàn thành năm 2025.

Lý giải nguyên nhân vì sao đề xuất đầu tư công 12 dự án trên, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết dự án ban đầu được nghiên cứu đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), loại hợp đồng BOT. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy đầu tư phương thức này "rất khó đảm bảo thành công".

Dẫn chứng cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 1 (2017-2020), ông Thể cho biết các dự án đầu tư công đều đáp ứng tiến độ nhưng cả ba dự án đầu tư theo hình thức PPP đến nay mới có một dự án huy động được vốn tín dụng, hai dự án vẫn đang quá trình đàm phán.

"Nếu giai đoạn 2 dự án tiếp tục triển khai theo hình thức PPP, có thể phát sinh các tình huống không lựa chọn được nhà đầu tư hoặc không huy động được vốn tín dụng để triển khai, phải báo cáo cấp có thẩm quyền chuyển đổi sang đầu tư công, sẽ gây chậm tiến độ..." - ông Thể lý giải.

Theo dự kiến chương trình kỳ họp bất thường lần thứ nhất QH khóa XV, ngày 6-1-2022, dự án này sẽ được QH cho ý kiến và thông qua vào ngày 11-1 tới đây.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Nam sinh lớp 6 nhảy xuống sông cứu bạn: Tìm thấy 2 thi thểNam sinh lớp 6 nhảy xuống sông cứu bạn: Tìm thấy 2 thi thể
06:06:52 01/03/2025
Chính phủ yêu cầu bỏ thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của 6 chức danhChính phủ yêu cầu bỏ thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của 6 chức danh
09:07:24 02/03/2025
Nổ lớn gần một chi nhánh ngân hàngNổ lớn gần một chi nhánh ngân hàng
20:45:56 01/03/2025
Nguyên nhân vụ nổ khiến tường đổ sập, 20 ô cửa kính của ngân hàng vỡ vụnNguyên nhân vụ nổ khiến tường đổ sập, 20 ô cửa kính của ngân hàng vỡ vụn
13:55:47 02/03/2025
Nam sinh lớp 9 bị xe ben cán tử vong ở Bình DươngNam sinh lớp 9 bị xe ben cán tử vong ở Bình Dương
22:13:00 01/03/2025
TPHCM: Cháy kho đồ nhựa gần ngã tư Bình Phước, hàng chục xe chữa cháy được huy độngTPHCM: Cháy kho đồ nhựa gần ngã tư Bình Phước, hàng chục xe chữa cháy được huy động
10:25:12 01/03/2025
Thót tim cảnh nhấc xe bán tải cứu bé trai bị kẹt dưới gầmThót tim cảnh nhấc xe bán tải cứu bé trai bị kẹt dưới gầm
06:19:06 01/03/2025
Việt Nam - Nhật Bản hợp tác phóng vệ tinh vào quỹ đạo năm 2025Việt Nam - Nhật Bản hợp tác phóng vệ tinh vào quỹ đạo năm 2025
22:07:52 01/03/2025

Tin đang nóng

Sốc: Nữ ca sĩ bị bạn trai giết hại dã man rồi phân xác vì lí do ngoại tìnhSốc: Nữ ca sĩ bị bạn trai giết hại dã man rồi phân xác vì lí do ngoại tình
15:45:37 02/03/2025
Cận cảnh đám cưới làm tắc nghẽn phố Hàng Đào 45 năm trước, chuyện tình của cặp đôi nổi tiếng như "xé truyện" bước raCận cảnh đám cưới làm tắc nghẽn phố Hàng Đào 45 năm trước, chuyện tình của cặp đôi nổi tiếng như "xé truyện" bước ra
16:15:28 02/03/2025
Mẹ đơn thân lấy chồng Tây hơn 29 tuổi, phản ứng cực khéo khi con trai kể bạn hỏi "sao bố cậu già vậy?"Mẹ đơn thân lấy chồng Tây hơn 29 tuổi, phản ứng cực khéo khi con trai kể bạn hỏi "sao bố cậu già vậy?"
18:53:32 02/03/2025
Huy Khánh và Mạc Anh Thư còn gì sau ly hôn?Huy Khánh và Mạc Anh Thư còn gì sau ly hôn?
15:49:25 02/03/2025
Khoảnh khắc gây đỏ mặt của lễ trao giải Oscar "nóng" trở lạiKhoảnh khắc gây đỏ mặt của lễ trao giải Oscar "nóng" trở lại
19:01:25 02/03/2025
Triệu Lệ Dĩnh khoe video cùng con trai ở phim trườngTriệu Lệ Dĩnh khoe video cùng con trai ở phim trường
15:38:04 02/03/2025
Thông tin mới nhất vụ sao nữ Vbiz gặp tai nạn trên đường đi đón conThông tin mới nhất vụ sao nữ Vbiz gặp tai nạn trên đường đi đón con
19:11:51 02/03/2025
Tái thiết Ukraine: Các ưu tiên và chiến lượcTái thiết Ukraine: Các ưu tiên và chiến lược
16:20:16 02/03/2025

Tin mới nhất

Va chạm xe đầu kéo trên quốc lộ 51, người phụ nữ tử vong thương tâm

Va chạm xe đầu kéo trên quốc lộ 51, người phụ nữ tử vong thương tâm

14:13:21 02/03/2025
Xe đầu kéo chạy trên quốc lộ 51 khi chuyển hướng xảy ra va chạm với xe lôi tự chế do người phụ nữ điều khiển, khiến nạn nhân ngã xuống đường tử vong.
Điểm lại loạt vụ tai nạn thảm khốc trên QL6, bất ngờ vì một lý do

Điểm lại loạt vụ tai nạn thảm khốc trên QL6, bất ngờ vì một lý do

08:02:25 02/03/2025
Hàng loạt vụ tai nạn giao thông thảm khốc trên QL6 qua các tỉnh Hòa Bình, Sơn La khiến nhiều người thiệt mạng, quá trình điều tra, cơ quan chức năng đã phát hiện nguyên nhân chính.
Thủ tướng được quyết các biện pháp cấp bách vì lợi ích quốc gia

Thủ tướng được quyết các biện pháp cấp bách vì lợi ích quốc gia

07:35:12 02/03/2025
Luật Tổ chức Chính phủ năm 2025 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/3. Điều 13 Luật Tổ chức Chính phủ năm 2025 quy định nhiệm vụ và quyền hạn của Thủ tướng Chính phủ.
Vụ cháy gần ngã tư Bình Phước may mắn không thiệt hại về người

Vụ cháy gần ngã tư Bình Phước may mắn không thiệt hại về người

12:56:41 01/03/2025
Lực lượng Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ Công an TP.Thủ Đức đã nhanh chóng điều động hàng chục phương tiện và cán bộ chiến sĩ đến hiện trường, triển khai phương án dập tắt đám cháy.
Vĩnh Phúc: Khắc phục vụ cháy tại thị trấn Thổ Tang

Vĩnh Phúc: Khắc phục vụ cháy tại thị trấn Thổ Tang

12:54:07 01/03/2025
Hậu quả bước đầu xác định vụ cháy gây thiệt hại một số tài sản của các hộ dân, không có người nào bị thương tích, tử vong. Hiện, các cơ quan chức năng đang tiến hành điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ cháy.
Đột ngột chuyển sai hướng, ô tô gây tai nạn liên hoàn ở Đắk Lắk

Đột ngột chuyển sai hướng, ô tô gây tai nạn liên hoàn ở Đắk Lắk

06:13:09 01/03/2025
Do chuyển hướng không đúng quy định, ô tô 4 chỗ đã gây tai nạn liên hoàn trên quốc lộ 26 (Đắk Lắk) khiến 1 người bị trọng thương.
Cùng nhóm bạn ra đập tắm, 2 học sinh bị chết đuối

Cùng nhóm bạn ra đập tắm, 2 học sinh bị chết đuối

14:58:17 28/02/2025
Trong quá trình cùng nhóm bạn xuống tắm tại khu vực đập nước, 2 em học sinh lớp 6 ở Đắk Lắk không may bị chết đuối.
Phát hiện người đàn ông tử vong trong ô tô tại Hà Nội

Phát hiện người đàn ông tử vong trong ô tô tại Hà Nội

14:46:25 28/02/2025
Người dân khu vực đê hữu Hồng, phường Thanh Trì (Hoàng Mai, Hà Nội) vừa phát hiện một người đàn ông tử vong trong ô tô dừng bên đường.
Hóa chất lạ nghi là dầu bị đổ trên đèo Prenn

Hóa chất lạ nghi là dầu bị đổ trên đèo Prenn

10:42:30 28/02/2025
Một vệt nhỏ hơn cũng xuất hiện gần đoạn giao giữa đèo Prenn và lối vào Khu du lịch quốc gia hồ Tuyền Lâm. Ngoài ra, một vệt khác được phát hiện gần cuối đèo Prenn, theo hướng từ Liên Khương lên Đà Lạt.
Mua ô tô mà không đăng ký sang tên có thể bị phạt tới 12 triệu đồng

Mua ô tô mà không đăng ký sang tên có thể bị phạt tới 12 triệu đồng

08:32:32 28/02/2025
Theo Nghị định 168, hành vi không làm thủ tục cấp chứng nhận đăng ký xe, biển số xe trong trường hợp thay đổi chủ xe sẽ bị phạt.
Nữ tài xế ô tô đánh nhau với người lái xe máy sau va chạm giao thông

Nữ tài xế ô tô đánh nhau với người lái xe máy sau va chạm giao thông

07:38:50 28/02/2025
Từ việc mâu thuẫn khi tham gia giao thông trên địa bàn thị xã Sông Công (Thái Nguyên), tài xế Mazda CX-5 đã xô xát, đụng chân tay với người đàn ông cao tuổi lái xe máy.
Người đàn ông ở Bình Dương mua gần 400 tờ vé số, bất ngờ trúng thưởng 32 tỉ đồng

Người đàn ông ở Bình Dương mua gần 400 tờ vé số, bất ngờ trúng thưởng 32 tỉ đồng

07:20:28 28/02/2025
Ngày 27-2, mạng xã hội xôn xao hình ảnh một chủ đại lý vé số ở Bình Dương khoe ngồi bên hàng chục cọc tiền của người mua vé số trúng thưởng.

Có thể bạn quan tâm

Công an vào cuộc vụ nhóm người bán sữa "lạ" giá cao bất thường

Công an vào cuộc vụ nhóm người bán sữa "lạ" giá cao bất thường

Pháp luật

21:22:05 02/03/2025
Công an xã Nghĩa Dũng, huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An đã vào cuộc để làm rõ việc nhóm người lạ bán sữa cho người dân trên địa bàn với giá cao.
Cháy rừng tiếp tục lan rộng, Nhật Bản huy động thêm lực lượng cứu hỏa tới Iwate

Cháy rừng tiếp tục lan rộng, Nhật Bản huy động thêm lực lượng cứu hỏa tới Iwate

Thế giới

20:55:00 02/03/2025
Đến nay, chính quyền thành phố Ofunato đã ban bố lệnh sơ tán đối với khoảng 4.600 cư dân, trong đó trên 1.200 người vẫn đang ở trong những nơi tạm trú. Theo thông tin ban đầu, 1 người đã thiệt mạng, gần 100 ngôi nhà đã bị thiêu rụi.
Loạt sao vướng vòng lao lý đầu năm 2025: Sốc nhất vụ 1 "nam thần thanh xuân" đang đối mặt với án tử hình

Loạt sao vướng vòng lao lý đầu năm 2025: Sốc nhất vụ 1 "nam thần thanh xuân" đang đối mặt với án tử hình

Sao châu á

20:47:17 02/03/2025
Năm 2025 được dự đoán là một năm nhiều sóng gió với showbiz Hoa ngữ khi mà chỉ trong thời gian ngắn, đã có tới 5 ngôi sao bị các cơ quan chức năng sờ gáy .
Diễn biến vụ quyên góp cho bé Bắp

Diễn biến vụ quyên góp cho bé Bắp

Netizen

20:43:23 02/03/2025
Bất chấp những tranh cãi gần đây, hoạt động quyên góp hỗ trợ bé Bắp, trên ứng dụng do TikToker Phạm Thoại kêu gọi vẫn chưa dừng lại.
Justin Bieber đón sinh nhật giữa tin đồn nghiện ngập, lộ thái độ bất ngờ với vợ con

Justin Bieber đón sinh nhật giữa tin đồn nghiện ngập, lộ thái độ bất ngờ với vợ con

Sao âu mỹ

19:07:14 02/03/2025
Nam ca sĩ đã đón tuổi mới bên vợ con và bạn bè giữa tin đồn lạm dụng chất gây nghiện, dẫn đến có nhiều hành động bất thường và hôn nhân rạn nứt.
Trúng độc đắc 102 tỷ đồng, người đàn ông tiết lộ điều khó tin

Trúng độc đắc 102 tỷ đồng, người đàn ông tiết lộ điều khó tin

Lạ vui

16:15:34 02/03/2025
Theo MS News , người đàn ông may mắn đã tham gia chơi vé xổ trong hơn một thập kỷ. Anh ta đặt cược vào con số 6333, lấy cảm hứng từ biển số xe và số 0221, dựa trên ngày sinh nhật.
Thực đơn cho bữa cơm cuối tuần làm nhanh mà ăn rất ngon

Thực đơn cho bữa cơm cuối tuần làm nhanh mà ăn rất ngon

Ẩm thực

16:08:09 02/03/2025
Cuối tuần hãy nấu ngay thực đơn với 3 món không chỉ đơn giản từ nguyên liệu mà cách chế biến cũng rất dễ thực hiện.
Angelababy tái xuất, rạng rỡ đón tuổi mới hậu 'phong sát ngầm'

Angelababy tái xuất, rạng rỡ đón tuổi mới hậu 'phong sát ngầm'

Phong cách sao

15:44:34 02/03/2025
Trải qua nhiều thăng trầm, Angelababy vẫn luôn nỗ lực không ngừng để khẳng định vị thế của mình trong làng giải trí. Sự trở lại mạnh mẽ của cô được kỳ vọng sẽ mang đến nhiều bất ngờ và thành công mới.
Căn hộ rộng 400m2 của "phú bà trang sức": Phủ đầy những tác phẩm nghệ thuật đắt đỏ, có tiền chưa chắc đã mua được

Căn hộ rộng 400m2 của "phú bà trang sức": Phủ đầy những tác phẩm nghệ thuật đắt đỏ, có tiền chưa chắc đã mua được

Sáng tạo

15:05:52 02/03/2025
Trong khi phú bà thiết kế trang sức thích triển lãm thì chồng cô mê các buổi đấu giá, dù vậy, tổ ấm của vợ chồng phú bà này luôn tràn ngập hơi thở nghệ thuật.
Đan Trường tỏ tình trực tiếp: "Mỹ Tâm là người tình trong mộng của anh"

Đan Trường tỏ tình trực tiếp: "Mỹ Tâm là người tình trong mộng của anh"

Nhạc việt

14:33:22 02/03/2025
Đan Trường - Mỹ Tâm mang đến cho khán giả bản song ca đặc biệt với 2 bản hit gắn với sự nghiệp của mỗi nghệ sĩ gồm Đi Về Nơi Xa và Đúng Cũng Thành Sai.
Bức ảnh gây "nóng mắt" của Lisa

Bức ảnh gây "nóng mắt" của Lisa

Nhạc quốc tế

14:06:35 02/03/2025
Dù đây là buổi tiệc kín nhưng outfit này vẫn được cho là gợi cảm quá đà, không phù hợp với hình ảnh của nữ idol sở hữu lượng fan khủng bao gồm cả trẻ nhỏ.