Quảng Nam: Làm ruộng 3 năm không bằng “vua tằm” chăm 1 lứa

Tìm về mảnh đất Duy Trinh ( huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam), không ai là không biết “vua tằm” Trương Văn Dũng với hơn 30 năm gắn bó với nghề trồng dâu, nuôi tằm.

Giữa những đổi thay của đời sống hiện đại, ông Dũng vẫn miệt mài với cái nghề dù vất vả, nhưng đem lại thu nhập hơn 100 triệu đồng/năm cho gia đình.

Làm ruộng ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng

Ông Trương Văn Dũng (60 tuổi, trú thôn Đông Yên, xã Duy Trinh, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam) biết đến nghề trồng dâu nuôi tằm từ những năm 14 tuổi.

Thuở ấy, không chỉ Duy Trinh, mà cả huyện Duy Xuyên được xem là thủ phủ tơ tằm của miền Trung. Những nương dâu xanh ngát trải dài ven sông Thu Bồn, là nguồn thức ăn dồi dào để chăm tằm, ươm tơ, dệt lụa.

Lá dâu là nguồn thức ăn duy nhất nuôi tằm, nên vua tằm Trương Văn Dũng luôn tỉ mỉ chọn những lá xanh, lành, sạch.

Nói về nghề tằm tang, ông Dũng cho rằng không nghề nào cực bằng nghề nuôi tằm. Nếu nuôi tằm dệt lụa thì phải trải qua bốn giai đoạn (một vòng đời): ấp trứng, sâu tằm, nhộng tằm, ngài (bướm) tằm. Mỗi công đoạn người chăm đều rất cực, nhưng cực nhất vẫn là lúc ấp trứng.

Nếu không tuân thủ các quy định, mẹo ấp thì trứng tằm sẽ bị ung và không nở thành sâu. Như vậy, nhà nông lứa tằm đó coi như mất trắng.

Tằm càng lớn ăn càng nhiều và ngửi mùi lá dâu rất tài.

Vua tằm hào hứng nói: “Lá dâu là nguồn thức ăn chính để nuôi tằm suốt vòng đời 20 ngày. Tùy vào độ tuổi của tằm mà tôi sẽ cắt lá dâu theo nhiều kích thước: tằm nhỏ thì cắt lá non, nhỏ, mịn; tằm lớn thì cắt lá bánh dẻ (không già không non), to. Mỗi ngày tôi đều ra ruộng dâu hái lá về rửa sạch, để ráo và cho tằm ăn 2-3 tiếng/lần…”.

“Đồng thời, phải thường xuyên kiểm tra xem ruồi nhặng, thằn lằn có ăn tằm không? Không để tằm đói và đảm bảo rất nhiều các yếu tố sinh trưởng khác: ánh sáng, độ ẩm, không khí”…

Từ một hộp trứng tằm, ông Dũng có thể thu gần 100kg tằm chín.

Để nhà nghề dệt nên một tấm lụa bền, đẹp sẽ mất rất nhiều công sức và tâm huyết. Và theo thị hiếu của thị trường, tơ lụa không còn được ưa chuộng hay tiêu thụ rộng rãi như trước. Khi mà 3kg tằm (240.000 đồng) mới được 1kg kén (120.000 đồng) thì nhà nông chỉ có lỗ, đời sống kinh tế của bà con không được đảm bảo.

Bên cạnh đó, những nhọc nhằn của nghề nuôi tằm, ươm tơ, dệt lụa đã khiến bà con không còn mấy mặn mà.

Làm ruộng ba năm, không bằng chăm tằm một lứa

Một lứa tằm 80.000 trứng/hộp, sau 20 ngày, cho ra khoảng 100kg tằm chín bán với giá 80.000 đồng/kg. Nhìn thấy được lợi nhuận cao từ con tằm, ông Dũng đã chuyển sang hình thức nuôi tằm thương phẩm, cung cấp thức ăn cho các nhà hàng, quán ăn trên địa bàn.

Từ đó, cuộc sống gia đình ông Dũng và nhiều hộ nuôi tằm lân cận trở nên khấm khá và có của ăn của để hơn trước. Trung bình mỗi năm, ông Dũng thu lãi từ nghề nuôi tằm khoảng hơn 100 triệu đồng.

Theo ông Dũng, công đoạn cắt lá dâu thành sợi cho tằm ăn nhìn thì đơn giản, nhưng không phải ai cũng làm được.

“Vừa qua, nông dân thu hoạch hai tấn lúa mới được 10 triệu đồng, thì tôi chỉ cần 20 ngày đã thu được 10 triệu. Dù nghề chăm tằm ăn lá rất vất vả, nhưng lại mang về nguồn kinh tế cao. Ấy vậy, tôi có truyền kinh nghiệm 30 năm cũng không mấy ai học, bởi họ chọn công việc nhàn hạ hơn với mức lương ổn định. Còn nghề trồng dâu, nuôi tằm ở bãi bồi ven sông Thu Bồn này chỉ còn những người già gắn bó…”, ông Dũng vừa hái lá dâu vừa cho hay.

Do thời tiết quá nắng nóng nên trứng tằm khó nở, tằm con khó sinh trưởng. Chính vì vậy, nhà nuôi tằm phải đóng cửa kín đáo, tránh gió, giữ nền nhiệt dưới 30 độ C…

Hơn 1ha đất phù sa ven sông được vua tằm thuê lại để trồng dâu nuôi tằm, với giá 500.000 đồng/sào. Sau 4 tháng giâm hom dâu (thân cây dâu), người nuôi tằm sẽ hái lá từ 4-10 năm (tùy vào chất lượng đất trồng). Chỉ sau ba lứa tằm, ông Dũng có thể thu về nguồn vốn đã đầu tư cho những nương dâu bạt ngàn.

“Tôi theo nghề nuôi tằm dệt lụa từ đời cha ông, nhưng phải đến khi nuôi tằm thương phẩm thì đời sống mới thực sự đi lên. Tôi xây được nhà cửa khang trang, mọi nhu cầu sinh hoạt được đáp ứng đủ đầy, nuôi con cái ăn học,… tất cả cũng nhờ tằm…”, ông Dũng phấn khởi chia sẻ.