Quan chức Mỹ bị chỉ trích vì muốn cấp phép sớm vaccine Covid-19

Các chuyên gia y tế phản ứng khi người đứng đầu FDA tuyên bố sẵn sàng cấp phép lưu hành cho vaccine Covid-19 chưa qua kiểm nghiệm lâm sàng.

Trong bối cảnh Mỹ sắp ghi nhận 6 triệu ca nhiễm Covid-19 hôm 30/8, Stephen Hahn, người đứng đầu Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) tuyên bố chuẩn bị cấp phép sử dụng khẩn cấp cho vaccine Covid-19 trước khi kết thúc thử nghiệm Giai đoạn ba trên hàng nghìn người.

Ông cho hay tiêu chuẩn để cấp phép “vì lợi ích cao cả khi sức khỏe cộng đồng đang gặp nguy cơ khẩn cấp” và khẳng định không bị ảnh hưởng bởi áp lực chính trị khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đang trong giai đoạn nước rút.

“Đây là một quyết định dựa trên khoa học, y học và dữ liệu, không phải quyết định dựa trên chính trị”, Hahn nói.

Stephen Hahn (phải), đứng cạnh Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc họp báo ở Nhà Trắng hôm 23/8. Ảnh: AP.

FDA những tuần gần đây chịu áp lực ngày càng lớn từ Tổng thống Trump, người muốn công bố hoặc đưa vào sử dụng một loại vaccine trước cuộc bầu cử tháng 11.

Trump chỉ trích FDA, cho rằng cơ quan này đang mâu thuẫn nội bộ sâu sắc, dẫn tới việc kéo dài quy trình phê chuẩn vaccine, dù không có bằng chứng. Steve Bannon, phát ngôn viên của chính quyền Trump, cũng bác bỏ suy nghĩ này.

Theo số liệu của Đại học John Hopkins, số ca tử vong vì Covid-19 tại Mỹ hôm 30/8 lên tới 182.612, chiếm gần 1/4 số ca tử vong toàn cầu. Cuối tuần qua, California trở thành bang đầu tiên ghi nhận hơn 700.000 ca nhiễm.

Từ khi đại dịch bùng phát hồi tháng 1, Trump liên tục hạ thấp mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng, gạt sang một bên ý kiến của các nhà khoa học, bao gồm nhiều người ở FDA.

Hahn gần đây bị chỉ trích vì khiến công chúng hiểu lầm về kết quả của phương pháp điều trị Covid-19 bằng huyết tương. Trong buổi họp báo ở Nhà Trắng tuần trước, Hahn đứng cạnh Trump, cho hay phương pháp huyết tương sẽ cứu được 35 trong số 100 bệnh nhân, trong khi nghiên cứu thực tế đưa ra là 3-5 người. Ông đã phải xin lỗi.

Phát ngôn rút ngắn thử nghiệm vaccine của Hahn lập tức bị các chuyên gia y tế phản bác.

“Chúng tôi tuyệt đối không dung thứ hay chấp nhận cho phép sử dụng khẩn cấp bất kỳ loại vaccine Covid-19 nào mà không có dữ liệu đáng tin cậy về tính an toàn và hiệu quả từ thử nghiệm lâm sàng Giai đoạn ba”, tiến sỹ Angela Rasmussen, nhà virus học, đại học Columbia ở New York, bày tỏ.

Bà cho rằng thật vô đạo đức khi cho phép vaccine lưu hành trước khi hoàn tất thử nghiệm chứng minh tính an toàn và hiệu quả của nó. Việc này đặt “một lượng lớn người trước nguy cơ bị tổn hương” và “sẽ là đòn giáng mạnh vào lòng tin của công chúng cũng như cơ chế quản lý vaccine hiện có”, Rasmussen viết.

Eric Topol, nghiên cứu viên của Viện Nghiên cứu Dịch thuật Scripps, cho hay sẽ mất nhiều tháng để thử nghiệm tính an toàn của vaccine, “dù Stephen Hahn có quỵ lụy trước Trump, bất kỳ việc rút ngắn nào cũng ảnh hưởng tới triển khai vaccine và ảnh hưởng tới lòng tin vốn đã bị tổn hại của người dân với tiêm phòng”.

“Tôi không biết phải nói gì trước khi thử nghiệm Giai đoạn ba hoàn thành. Họ sẽ phải đợi hoàn tất thử nghiệm trước khi ra quyết định về hiệu quả của vaccine”, Scott Gottlieb, người tiền nhiệm của Hahn tại FDA, nói.