Quan chức Ai Cập, Mỹ và Israel sẽ thảo luận về mở lại cửa khẩu Rafah

Nguyễn Trường09:45 01/06/2024

Phóng viên TTXVN tại Ai Cập dẫn nguồn tin cho biết các quan chức của nước này cùng với Mỹ và Israel dự kiến sẽ có cuộc họp tại Cairo vào tuần tới để thảo luận về việc mở lại cửa khẩu biên giới Rafah ở phía Nam dải Gaza.

Binh sĩ Israel được triển khai trong chiến dịch quân sự tại Rafah, Dải Gaza, ngày 18/5/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Theo lời của giới chức Mỹ, các cuộc thảo luận sẽ tập trung vào kế hoạch mở lại cửa khẩu biên giới Rafah mà không có sự hiện diện của quân đội Israel ở khu vực này. Ngoài ra, quan chức ba nước cũng sẽ thảo luận về kế hoạch đảm bảo an ninh ở khu vực biên giới giữa Ai Cập và Gaza.

Phái đoàn Mỹ do ông Terry Wolff, Giám đốc cấp cao về Trung Đông tại Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng, dẫn đầu dự kiến sẽ đến Ai Cập trong những ngày tới

. Trong khi đó, phái đoàn quan chức an ninh của Israel cũng sẽ đến Cairo để tham gia cuộc họp với các quan chức Mỹ và nước chủ nhà.

Cửa khẩu Rafah giữa Gaza với Ai Cập đã bị đóng lại kể từ khi Israel leo thang các hoạt động quân sự tại đây, trong đó có việc triển khai lực lượng tới thành phố này từ hôm 7/5 vừa qua. Hiện các lực lượng Israel đã chiếm giữ phần cửa khẩu Rafah bên phía Palestine khiến hoạt động chuyển hàng viện trợ nhân đạo vào Gaza thông qua cửa khẩu này đã bị đình trệ. Tuy nhiên, hồi đầu tuần này, các xe tải chở hàng viện trợ nhân đạo của Ai Cập đã tiến vào Gaza sau khi được chuyển hướng từ cửa khẩu Rafah đến cửa khẩu Karm Abu Salem của Israel, theo một thỏa thuận giữa Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah El-Sisi và người đồng cấp Mỹ Joe Biden.

Tương lai nào cho hiệp ước hòa bình giữa Ai Cập và Israel?

Ai Cập đã tỏ ra thất vọng trước các động thái quân sự gần đây của Israel ở Rafah. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định Cairo sẽ không thay đổi việc duy trì các thoả thuận với Tel Aviv vì lợi ích lâu dài của họ.

Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah el-Sissi (thứ 2 từ trái sang) cùng các nhà lãnh đạo tại Hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp của Liên đoàn Arab và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) tại Riyadh, tháng 11/2023. Ảnh: AFP/TOI

Trong những tuần qua, dựa trên hàng loạt thông tin từ giới truyền thông, nhiều nhà quan sát nhận định mối quan hệ lâu đời giữa Israel và Ai Cập dường như sắp rạn nứt.

Video đang HOT

Sau khi Quân đội Israel (IDF) tiến hành chiến dịch trên bộ ở khu vực biên giới Rafah ngày 7/5, Cairo đã nhanh chóng phản ứng và giận dữ.

Kênh CNN của Mỹ đã đăng tải bài viết với tiêu đề: "Ai Cập cảnh báo Israel về 'những hậu quả thảm khốc'".

Giới chức Ai Cập giấu tên nói với các phóng viên rằng cuộc tấn công của Israel có thể gây nguy hiểm cho Hiệp định hòa bình năm 1979 giữa Cairo và Tel Aviv. Các quan chức khác cảnh báo hai nước có thể hạ cấp quan hệ ngoại giao.

Ngay sau đó, Bộ Ngoại giao Ai Cập tuyên bố sẽ tham gia vụ kiện của Nam Phi tại Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ), cáo buộc Israel phạm tội ác diệt chủng.

Ai Cập cũng đã ngừng điều phối các xe viện trợ từ lãnh thổ nước này vào Gaza. Giới chức Cairo nhấn mạnh họ chỉ nối lại hoạt động viện trợ nếu phía bên kia cửa khẩu Rafah nằm dưới sự kiểm soát của người Palestine.

Một quan chức Israel giấu tên nói với nhật báo Haaretz: "Tình hình hiện nay đối với Ai Cập đang ở mức tồi tệ nhất kể từ khi xung đột nổ ra".

Sau đó, các mối đe dọa đã dừng lại.

Một chiếc xe tăng của IDF ở phía Gaza của cửa khẩu biên giới Rafah - Ai Cập. Ảnh chụp màn hình X

Những tuyên bố giận dữ từ Ai Cập có thể đoán trước, song điều đó không báo hiệu rạn nứt sắp xảy ra trong mối quan hệ mà Cairo có lợi ích lâu dài nhiều mặt với Israel. Mặt khác, điều này phản ánh mối quan ngại sâu sắc của Ai Cập về cuộc xung đột kéo dài dai dẳng giữa Israel và Hamas, cũng như những kịch bản nguy hiểm có thể xảy ra sau đó.

Động thái của Ai Cập được thúc đẩy bởi các lợi ích cốt lõi của quốc gia - gồm kinh tế, an ninh và khu vực - điều mà nước này muốn bảo vệ trong bối cảnh giao tranh nổ ra ở Gaza.

Ai Cập đang chịu thiệt hại nặng nề về kinh tế do xung đột. Ngay cả trước khi Hamas tấn công Israel hôm 7/10/2023, nền kinh tế Ai Cập đã suy thoái liên tục. Nợ gia tăng khiến nước này phải cắt giảm các dịch vụ xã hội và trợ cấp cơ bản trong thập kỷ qua. Đồng thời việc Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào năm 2022 đã cắt đứt nguồn nhập khẩu lúa mì chính của nước này. Cairo đã phải phá giá đồng bảng để nhận khoản vay quan trọng từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế, lạm phát cao ngất ngưỡng tiếp tục leo thang.

Trong bối cảnh đó, cuộc xung đột nổ ra ngay bên cạnh đất nước đã làm cho tình hình càng tồi tệ hơn.

Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shoukry. Ảnh: AFP/TTXVN

Một trong những nguồn ngoại tệ chính của Ai Cập - nguồn thu mà nước này cần để trả gần 200 tỷ USD nợ nước ngoài và nhập khẩu các mặt hàng quan trọng - là vận tải quốc tế qua kênh đào Suez. Tuy nhiên, lưu lượng đi lại qua kênh đào này đã giảm 50% do các cuộc tấn công của lực lượng Houthi vào các tàu đi qua Biển Đỏ.

Du lịch, nguồn ngoại tệ quan trọng khác và là ngành chiếm hơn 8% GDP, cũng đang suy giảm mạnh vì chiến tranh.

Ngoài những thách thức đó, Ai Cập còn chứng kiến làn sóng lên tới 100.000 người tị nạn Gaza kể từ khi chiến tranh nổ ra.

Tình hình tại cửa khẩu Rafah không làm cho tình hình kinh tế của Ai Cập trở nên thuận lợi hơn.

Hành lang El-Arish đến Rafah cung cấp một phần đáng kể viện trợ chảy vào Gaza, Chính phủ đã kiếm tiền bằng cách tính phí xử lý mỗi chuyến hàng này. Nhưng chính Cairo đã quyết định ngừng các chuyến hàng viện trợ sau khi Israel kiểm soát cửa khẩu này.

Ai Cập coi đó là hành vi vi phạm Thỏa thuận về Di chuyển và Tiếp cận năm 2005 mà Israel đã ký với Chính quyền Palestine (PA) sau khi rút khỏi Dải Gaza. Thoả thuận quy định rằng PA sẽ kiểm soát phía Gaza của cửa khẩu dưới sự giám sát của Liên minh châu Âu. Trên thực tế, thoả thuận này đã bị đình chỉ sau khi Hamas tiếp quản Gaza năm 2007, nhưng Ai Cập muốn PA giành lại quyền kiểm soát khu vực biên giới này.

Xe tải Ai Cập chở hàng viện trợ nhân đạo đến Dải Gaza xếp hàng bên ngoài biên giới Rafah phía Ai Cập. Ảnh: AFP/TOI

Ông Ofir Winter, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia ở Tel Aviv, giải thích: "Phản ứng của Ai Cập nhằm làm rõ với Israel rằng sự hiện diện của Tel Aviv tại các cửa khẩu biên giới là bất hợp pháp, và các quyết định thiếu phối hợp sẽ phải trả giá - gây thiệt hại cho quan hệ song phương".

Ai Cập còn có một động cơ quan trọng khác khiến nước này từ chối chấp nhận sự hiện diện của Israel ở biên giới Rafah.

"Động thái này gửi tín hiệu tới những người chỉ trích Chính quyền của Tổng thống Abdel-Fattah el-Sissi và trong thế giới Arab rằng Cairo không hợp tác với Israel trong việc kiểm soát cửa khẩu Rafah", ông Winter nói.

Giữa tất cả những thách thức đó, nếu Ai Cập đi đúng hướng, cuộc chiến ở Gaza có thể thay đổi vị thế của nước này trong khu vực.

Ông Michael Barak, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện chống khủng bố quốc tế thuộc Đại học Reichman, cho biết: "Ai Cập coi đây là cơ hội vàng tận dụng cuộc khủng hoảng hiện nay nhằm tìm ra giải pháp cho vấn đề Palestine. Ai Cập cũng đang cố gắng củng cố hình ảnh của nước này trong thế giới Arab".

Theo ông Barak, Ai Cập cũng muốn gửi tín hiệu tới Mỹ rằng nước này là một đồng minh rất quan trọng trong khu vực. Ao Cập có thể đưa Israel và Hamas đến bàn đàm phán cũng như đạt được lệnh ngừng bắn.

Các binh sĩ IDF hoạt động tại khu vực Rafah của Dải Gaza hôm 20/5. Ảnh: IDF

Song Ai Cập sẽ phải nỗ lực rất nhiều để cố gắng rút ngắn cuộc xung đột, thậm chí có nguy cơ làm căng thẳng mối quan hệ với Washington. CNN đưa tin tình báo Ai Cập đã thay đổi các điều khoản của thỏa thuận con tin mà Israel đã đồng ý, trong khi các nhà hòa giải khác không hề hay biết. Nỗ lực thiếu quyết đoán đó đã khiến Qatar, Mỹ và Israel tức giận và các cuộc đàm phán đã bị đình trệ kể từ đó.

Cho đến khi đạt được mục tiêu quan trọng đó, Cairo đang tìm kiếm quan điểm rõ ràng của Israel về tương lai của Dải Gaza và việc quản lý cửa khẩu Rafah, trước khi đồng ý hợp tác viện trợ. Ai Cập cũng gửi nhiều tín hiệu rằng họ không có ý định làm bất cứ điều gì quá quyết liệt chống lại Israel.

Ngoại trưởng Sameh Shoukry cho biết trong ngày Ai Cập tuyên bố sẽ tham gia vụ kiện của ICJ: "Thỏa thuận hòa bình với Israel là lựa chọn chiến lược của Ai Cập trong 40 năm qua. Thoả thuận này giống như trụ cột hòa bình chính giúp đạt được hòa bình và ổn định trong khu vực".

Sau khi cáo buộc Israel trốn tránh các nỗ lực ngừng bắn, Tổng thống Ai Cập Sissi cho biết tuần trước tại Hội nghị thượng đỉnh Liên đoàn Arab: "Bất chấp bức tranh ảm đạm hiện nay, Ai Cập vẫn nuôi hy vọng rằng tiếng nói của lẽ phải, công lý và sự thật cuối cùng sẽ chiến thắng, cứu khu vực này khỏi những làn sóng chiến tranh và đổ máu bất tận".

Đáng chú ý, không giống như các đặc phái viên từ các quốc gia như UAE, Đại sứ Ai Cập tiếp tục công việc từ Tel Aviv, và đặc phái viên của Israel cũng thực hiện điều tương tự ở Cairo. Ngoài ra, hợp tác an ninh giữa hai nước vẫn chặt chẽ, các phái đoàn vẫn qua lại thường xuyên.

Israel mở cửa khẩu viện trợ mới vào Dải Gaza Ngày 12/5, quân đội Israel thông báo đã mở một cửa khẩu viện trợ nhân đạo mới vào Dải Gaza với sự phối hợp của Mỹ. Binh sĩ Israel mở cửa khẩu Erez giữa Israel và Beit Hanun ở phía Bắc Dải Gaza ngày 1/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN Trong một tuyên bố, quân đội Israel cho biết cửa khẩu Tây Erez đã được mở...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Thực hư tin Campuchia điều binh sĩ tới biên giới với Thái Lan sau vụ đối đầu08:43

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Xung đột Nga - Ukraine trước bước ngoặt08:59

Vụ trộm bồn cầu làm bằng 98 kg vàng: nghi phạm ra tay trong 5 phút09:08

Lãnh đạo Mỹ - Ukraine khẩu chiến kịch liệt08:41

'Ông Trump rất thất vọng về ông Zelensky, muốn Ukraine thỏa thuận khoáng sản 500 tỉ USD'09:08

Ông Trump sẽ đích thân kiểm kê kho vàng trị giá 425 tỉ USD của Mỹ09:43

Ông Trump khen ông Zelensky dũng cảm, không cam kết hỗ trợ lực lượng châu Âu tại Ukraine08:00

Phát sốt đoạn phim ông Trump, ông Netanyahu nhâm nhi cocktail ở bãi biển Gaza08:01

Không chỉ Mỹ, Pháp cũng đàm phán về khoáng sản quan trọng với Ukraine09:14

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Tấn công bằng dao tại Haifa (Israel) làm 1 người tử vong

20:09:45 03/03/2025

Vụ việc diễn ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán giữa Israel và phong trào Hamas của Palestine về lệnh ngừng bắn tại Gaza đang bị đình trệ, sau khi giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận kết thúc vào cuối tuần qua.

Tổng thống Trump gặp quan chức cấp cao thảo luận vấn đề quan trọng đối với Ukraine

20:09:29 03/03/2025

Theo quan chức này, một trong những vấn đề sẽ được cân nhắc là đình chỉ hoặc hủy bỏ viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine, bao gồm cả các lô hàng đạn dược và thiết bị mới nhất đã được chính quyền Biden phê duyệt.

Thế cờ khó giải

20:07:53 03/03/2025

Trong khi đó, Ngoại trưởng Marco Rubio cũng có những phát biểu chỉ trích nhà lãnh đạo Ukraine khi đến Nhà Trắng với thái độ đối đầu và không thực sự mong muốn có hòa bình.

Cựu Ngoại trưởng Iran Javad Zarif từ chức Phó Tổng thống

20:00:53 03/03/2025

Trong những tháng gần đây, chiến lược "gây sức ép tối đa mới" của Nhà Trắng đã khiến lãnh đạo tối cao của Iran quyết định sẽ không đàm phán với Mỹ và tiếp tục tăng cường chương trình hạt nhân của mình.

Động đất có độ lớn 5,6 tại Indonesia

19:48:31 03/03/2025

Một quan chức cấp cao thuộc Cơ quan quản lý thiên tai tỉnh Maluku xác nhận trận động đất trên không gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Cơ quan chức năng cũng không ban bố cảnh báo nguy cơ sóng thần.

Tổng thống Ukraine bày tỏ sẵn sàng ký thỏa thuận khoáng sản với Mỹ

19:41:10 03/03/2025

Tổng thống Ukraine ngày 26/2 lưu ý thỏa thuận khoáng sản là một phần trong các thỏa thuận rộng hơn với Mỹ và có thể mang lại những bảo đảm an ninh cho Ukraine với mục đích chắc chắn có được nền hòa bình lâu dài và công bằng.

Mỹ 'xa cách' Ukraine, châu Âu chạy đua hàn gắn

19:39:01 03/03/2025

Tôi không nghĩ rằng việc thảo luận hoàn toàn cởi mở như vậy là đúng , ông Zelensky nói và thừa nhận, hình thức của những gì đã xảy ra, tôi không nghĩ rằng nó mang lại điều gì đó tích cực hoặc bổ sung cho chúng tôi với tư cách là đối tác...

Từng cướp ngân hàng, sau 18 năm tỷ phú địa ốc mới nhận án

19:30:03 03/03/2025

Thạch Nhị Quần - tỷ phú địa ốc ở Hà Nam (Trung Quốc) từng cướp ngân hàng 2,08 triệu NDT (khoảng 7,3 tỷ đồng) từ năm 1999. Nhưng nhiều năm sau, tỷ phú này mới nhận án.

Mỹ dừng các chiến dịch tấn công mạng nhằm vào Nga

19:27:48 03/03/2025

Theo giới quan sát, việc Nga và Mỹ xác định lằn ranh đỏ rất quan trọng, giúp hai bên có những bước điều chỉnh để không leo thang thành cuộc tấn công mạng quy mô lớn hoặc trở thành một cuộc xung đột vượt ra ngoài không gian mạng.

Canada tuyên bố đáp trả 'tương xứng' nếu Mỹ áp thuế

19:25:43 03/03/2025

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nhập cư, Tị nạn và Quốc tịch Canada Marc Miller cho hay nước này chưa nhận được bất kỳ tín hiệu nào về khả năng tránh được các khoản thuế của Mỹ.

Cháy rừng hoành hành tại miền Đông Nam nước Mỹ

19:25:06 03/03/2025

Đội Cứu hỏa hạt Horry cho biết 410 lính cứu hỏa vẫn đang nỗ lực khống chế cháy ở khu vực Rừng Carolina, phía Tây thành phố nghỉ dưỡng ven biển Myrtle Beach. Người dân tại một số khu dân cư ở thành phố này cũng đã được lệnh sơ tán.

Máy bay của hãng hàng không Qantas gặp sự cố

18:23:59 03/03/2025

Cơ trưởng chuyến bay yêu cầu ưu tiên hạ cánh sau khi khói được hạn chế vào buồng lái và khói không lọt vào cabin. Các hành khách được chuyển sang chuyến bay mới khởi hành từ Sydney lúc 11h30 sáng cùng ngày theo giờ địa phương.