Quá nhiều công nghệ có thể khiến ô tô kém an toàn

Theo các chuyên gia, ô tô trang bị nhiều tính năng công nghệ cao không có nghĩa xe trở nên an toàn hơn mà ngược lại có thể dẫn đến sự phân tâm.

Thực tế, hiện nay, ngồi sau vô-lăng, tài xế có thể làm rất nhiều thứ cùng lúc, có thể vừa lái xe, vừa liếc mắt sang màn hình thông tin giải trí để chọn nhạc, trong khi đó màn hình hiện lên thông báo về một cuộc gọi đến hoặc tin nhắn vừa nhận được.

Quá nhiều công nghệ được trang bị trên ô tô khiến các tài xế xao nhãng gây mất an toàn

Một âm thanh khác vang lên là tiếng cảnh báo về nhiệt độ ngoài trời trong khi vô-lăng rung bần bật do xe đang chạy quá gần vạch kẻ đường.

Chưa hết, tài xế còn phải để ý xem có người đi bộ, đi xe đạp hay phương tiện nào gần đó hay không.

Có lẽ không ít tài xế đã không lấy lại sự tập trung kịp thời khi tình huống bất ngờ xảy ra và dẫn đến những tai nạn đáng tiếc.

Các chuyên gia an toàn nhận định, ngành công nghiệp ô tô đang tạo điều kiện cho sự phân tâm của lái xe bằng cách nhồi nhét công nghệ ngày càng phức tạp hơn trong những chiếc xe của họ khiến bộ não bị quá tải và không tập trung vào việc làm thế nào để giữ an toàn cho bản thân và những người tham gia giao thông khác.

“Đây là một vấn đề lớn và ngày càng gia tăng. Ngày càng trở nên khó khăn đối với mọi người để quản lý những trang bị bên trong xe của họ”, Ian Jack, người đứng đầu các vấn đề công cộng tại Hiệp hội ô tô Canada, đang lên kế hoạch phát động một chiến dịch cảnh báo mọi người về việc lái xe mất tập trung, chia sẻ với The Canadian Press.

Các thử nghiệm độc lập đã chỉ ra rằng ngay cả các hoạt động như ăn uống và nói chuyện với hành khách cũng có thể làm phân tâm tài xế đủ để làm giảm khả năng nhận biết và phản ứng với các tình huống nguy hiểm.

Nhưng CAA đặc biệt quan ngại về ý nghĩa của việc lắp đặt những chiếc xe với hệ thống thông tin giải trí ngày càng tinh vi. Một ví dụ cụ thể được đưa ra đó là tình huống xảy ra vào tháng 12/2021 khi thương hiệu xe điện Mỹ – Tesla bị chỉ trích vì cho phép màn hình hiển thị trò chơi trong khi xe đang chạy. Thậm chí, tài xế ô tô có thể chơi game trong quá trình lái xe.

Ngay sau đó, Cơ quan An toàn Giao thông Đường cao tốc Quốc gia (NHTSA) mở một cuộc điều tra chính thức về tính năng này.

Chưa hết, ngay cả những tùy chọn tiêu chuẩn như đổi nhạc hay sử dụng hệ thống định vị cũng có thể dẫn tới sự phân tâm đáng kể đối với tài xế.

Việc thiếu giám sát có thể dẫn tới những hậu quả khó lường và những người chủ trương vì sự an toàn đang nỗ lực nhằm tăng cường sự quản lý cũng như nhận thức của người tiêu dùng về những nguy cơ trong việc phức tạp hóa hệ thống điều khiển trên xe.

Một chủ xe Tesla cho thấy có thể chơi game trong lúc lái xe, trong một đoạn đường khép kín ở Portland, Oregon ngày 8/12/2021

Phần lớn những tính năng về bản chất đều tốt, nhưng tổng thể tác động tới tài xế lại là vấn đề. “Lượng lớn những nguy cơ gây xao nhãng mà công nghệ đang tạo ra chính là vấn đề”, theo Ian Jack, trưởng phòng quan hệ công chúng tại Hiệp hội ôtô Canada (CAA).

CAA đang có kế hoạch sớm ra mắt chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng nhằm truyền đạt tới các tài xế về nguy cơ phân tâm khi lái xe với những hệ thống thông tin giải trí hiện hành.

Những thống kê gần đây từ Tổ chức nghiên cứu thương tích giao thông Canada (TIRF) cho thấy vào năm 2018, việc lái xe bị phân tâm chiếm tỷ lệ 25% trong số những vụ tai nạn nghiêm trọng.

Những hệ thống thông tin giải trí phức tạp hơn có thể gây tác động lớn hơn. Nghiên cứu bởi Đại học Utah (Mỹ), với sự hợp tác cùng Tổ chức AAA (Mỹ) thấy rằng, các hệ thống thông tin giải trí trên xe từ 2018 thường yêu cầu rất cao đối với tài xế trong việc phối hợp giữa thị giác, trí óc và thời gian. Một số yêu cầu thậm chí mất tới 48 giây để hoàn thành. Nghiên cứu khác còn chỉ ra rằng các tài xế lớn tuổi hơn đặc biệt dễ bị phân tâm hơn bởi những hệ thống trên.

Các hãng xe vẫn đang nỗ lực giải quyết vấn đề, như nâng cấp chế độ điều khiển bằng giọng nói, nhưng ngay cả tính năng này cũng có nguy cơ riêng do tài xế thường rời mắt khỏi đường đi. Cùng lúc, các nhà sản xuất còn chịu áp lực trong việc phải trang bị thêm tính năng, như màn hình lớn hơn và thêm các tùy chọn giải trí, bởi đó là xu hướng thị trường.

Báo cáo của Đại học Utah ghi nhận, cũng bởi những công nghệ như trên phổ biến với người tiêu dùng, không có nghĩa sẽ mang lại sự an toàn trong khi lái xe.

Canada đã công bố bảng hướng dẫn vào năm 2019 nhằm hạn chế sự phân tâm từ những màn hình hiển thị, nhưng đã không thực thi.

Tình hình cũng giống như ở Mỹ, nơi hệ thống hướng dẫn được công bố trong năm 2013. Tuy nhiên, những nguyên tắc của người Mỹ có ảnh hưởng nhất định tới vấn đề được nêu.

Các công ty cũng đã nâng cấp hệ thống nhằm đáp ứng các văn bản hướng dẫn, gồm việc khóa một số tính năng, như nhập văn bản và kết nối Bluetooth, trong khi xe đang chạy.

Trong khi đó, người sử dụng cần biết rằng ngày nay, có nhiều thứ gây phân tán trên xe hơi so với trước kia, kể cả so với chỉ vài năm trước, và họ cần tìm hiểu cũng như giảm thiểu những sự xao nhãng này.