Pokrovsk trở thành ‘mặt trận nóng nhất’ trong xung đột Nga – Ukraine

Các cuộc giao tranh dữ dội giữa quân đội Nga và Ukraine đang diễn ra để giành quyền tiếp cận Pokrovsk, một thành phố quan trọng ở Donbass, cách Donetsk khoảng 60 km về phía Tây Bắc.

Hình ảnh từ thiết bị bay không người lái cho thấy hỏa lực pháo binh của Ukraine nhắm vào các vị trí của Nga gần Pokrovsk ở khu vực Donetsk. Ảnh: Quân đội Ukraine

Theo đài Sputnik, quân đội Nga đã tiếp cận vùng ngoại ô thành phố Pokrovsk, kiểm tra các tuyến phòng thủ của Ukraine tại Dimitrov, Grodovka, Novogrodovka và Selidovo. Vào giữa tháng 8, chính quyền quân sự Pokrovsk thông báo lực lượng Nga đã tiến sâu vào khu vực cách thành phố này 10 km và kêu gọi người dân sơ tán.

Hôm 5/9, Bộ Tổng tham mưu Ukraine nhấn mạnh khu vực Pokrovsk đang là một trong những khu vực “ nóng nhất” dọc theo toàn bộ mặt trận.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng thừa nhận rằng tình hình trên thực địa “rất khó khăn”.

“Mục tiêu của Nga không thay đổi”, ông Zelensky nói với các phóng viên, lưu ý rằng cuộc tấn công Pokrovsk đã bắt đầu từ lâu trước chiến dịch tấn công Kursk của Ukraine.

Trong khi đó, cùng ngày, Tổng thống Nga Valdimir phát biểu trước giới truyền thông rằng lực lượng của Moskva đang tiến vào Donbass với tốc độ nhanh nhất trong một thời gian dài.

Trong khi cuộc tấn công bất ngờ của Ukraine vào tỉnh Kursk đã buộc Nga phải tái triển khai quân đội từ một số khu vực tiền tuyến, các nhà phân tích cảnh báo những động thái đó không ảnh hưởng đến trận chiến giành Pokrovsk.

“Trên thực tế, các hoạt động của Nga hiện chỉ tập trung ở khu vực Pokrovsk”, ông Gustav Gressel, nhà phân tích chiến sự Ukraine tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu cho biết. Ông nói thêm rằng lực lượng của Moskva “đang đóng băng các mặt trận khác”.

Ông Huseyn Aliyev, chuyên gia về chiến sự Ukraine tại Đại học Glasgow bình luận trước cuộc tấn công Kursk, Nga đã tiến công trên 7 mặt trận ở Donbass. Và bây giờ chỉ còn Pokrovsk, trong khi một số quân đội ở những nơi khác đang được tái triển khai đến Kursk.

Những động thái này cho thấy thực sự đã có “hiệu ứng Kursk” ở Donbass. Vấn đề đối với Kiev là hiệu ứng này không được cảm nhận ở nơi quan trọng nhất.

Thật vậy, ông Will Kingston-Cox, chuyên gia về Nga tại Nhóm nghiên cứu an ninh quốc tế (ITSS) Verona nhận định, bước đột phá của Nga ở Pokrovsk có thể buộc Ukraine phải rút lui rộng rãi hơn ở khu vực Donetsk vì tầm quan trọng chiến lược của thị trấn này.

Chuyên gia Aliyev cũng nói thêm: “Nếu thành phố này thất thủ, Nga sẽ có một con đường rộng mở đến Kramatorsk và Sloviansk, nơi mà Ukraine hầu như không có cơ hội ngăn chặn bước tiến của Mosva ở khu vực Pokrovsk”.

Bản đồ cho thấy bước tiến của Nga vào Pokrovsk và cuộc tấn công của Ukraine vào khu vực Kursk. Ảnh: Studio graphique FMM

Nằm gần biên giới hành chính của vùng Dnipro, Pokrovsk và vùng phụ cận là trung tâm vận tải chiến lược, trung tâm kinh tế tại Donbass thuộc quyền kiểm soát của Ukraine. Các nhà quan sát quốc phòng cho biết việc Nga giành quyền kiểm soát thành phố này sẽ cắt đứt các tuyến tiếp tế của lực lượng Ukraine tại Chasov Yar và tạo cơ hội cho quân đội Nga tấn công vào sườn của đối phương ở Kramatorsk và Slavyansk.

Pokrovsk cũng là nút giao thông đường sắt và đường cao tốc quan trọng, nằm tại giao lộ của các tuyến đường sắt dẫn đến Pavlograd và Dnepr. Đường cao tốc M30 (E50) Pokrovsk – Karlovka – Donetsk cũng đi qua thành phố này, cùng với ba tuyến đường chính khác.

Nhà phân tích Gressel lập luận rằng trên thực tế, Moskva thậm chí có thể không cần kiểm soát Pokrovsk để tác động tới chuỗi cung ứng của Ukraine hay giáng đòn lớn vào lực lượng của nước này.

“Nga không cần kiểm soát thành phố này về mặt vật lý khiến Ukraine gặp khó khăn về mặt hậu cần. Chỉ cần họ tiến đủ gần thành phố”, ông nói.

Ông Gressel lưu ý rằng cuộc tấn công chớp nhoáng của Ukraine vào khu vực Kursk đã hút “lực lượng dự bị cơ động nhất” của Kiev khỏi Donbass, nơi cần lực lượng phòng thủ có khả năng rút lui và tập hợp nhanh chóng.

Về mặt này, chuyên gia Kingston-Cox cho rằng cuộc tấn công Kursk dường như đã đi sai hướng về mặt chiến lược.

Các lực lượng Nga và Ukraine vẫn đang giao tranh quyết liệt trên những mặt trận chính. Ảnh: Sputnik

Sau Chiến tranh Thế giới thứ 2, Pokrovsk phát triển thành một trung tâm công nghiệp và khai thác than lớn, tận hưởng thời kỳ hoàng kim vào những năm 1960, 1970 và 1980, và trở thành nơi đặt trụ sở của các doanh nghiệp liên quan đến ngành công nghiệp than, kỹ thuật cơ khí (bao gồm sản xuất ô tô) và bảo trì đường sắt, với dân số thành phố bùng nổ lên gần 155.000 người vào năm 1989.

Thành phố này đã mất khoảng 2/3 dân số trong ba thập kỷ sau đó, và là nơi sinh sống của khoảng 53.000 dân trước khi chiến sự leo thang vào mùa hè này, khiến số dân giảm xuống còn khoảng 35.000 người. Khu dân cư Pokrovsky District, bao gồm thành phố và vùng phụ cận, có dân số khoảng 386.000 người tính đến đầu năm 2022.

Cách Krasnoarmeysk khoảng 15 km về phía Tây Nam là mỏ Krasnoarmeyskaya – Zapadnaya №1, một trong số ít mỏ than cốc còn sót lại thuộc sở hữu của Ukraine, với trữ lượng ước tính hơn 200 triệu tấn, rất quan trọng đối với ngành luyện kim đang suy yếu của Ukraine. Các nhà kinh tế cho biết việc mất đi mỏ than này có thể giáng một đòn chí mạng vào nền kinh tế và ngành năng lượng của Ukraine.

Truyền thông và các quan chức phương Tây đã gióng hồi chuông cảnh báo về tình hình tồi tệ ở Krasnoarmeysk. Đầu tuần này, tạp chí Forbes cảnh báo hàng trăm binh sĩ Ukraine từ bốn lữ đoàn riêng biệt có thể bị bao vây nếu hệ thống phòng thủ địa phương bị phá vỡ. Tờ báo cũng cho rằng “một cuộc rút lui của Ukraine có thể đã diễn ra”.

Cựu Tham mưu trưởng Bộ Quốc phòng Đức Nico Lange nói với Newsweek hôm 4/9 rằng “những gì chúng ta đang chứng kiến ở Pokrovsk là kết quả của nỗ lực huy động quân rất chậm trễ và ít ỏi, bị trì hoãn vì lý do chính trị ở Ukraine”.

“Không huy động đủ quân, hệ thống phòng thủ xung quanh Pokrovsk hiện là một vấn đề lớn. Nhiều đơn vị không thể giữ vững phòng tuyến hoặc phải rút lui vì họ chỉ còn 10 hoặc 20 đến 30% binh sĩ”, ông Lange nói.

Trong bối cảnh giao tranh ác liệt diễn ra gần thành phố, một số nhà quan sát cho rằng tất cả các tuyến hậu cần sẽ bị đóng cửa, Ukraine sẽ không thể giữ vững thế phòng thủ và Nga sẽ kiểm soát toàn bộ Donbass.

Một số chuyên gia đã hoài nghi về khả năng của Ukraine trong việc ngăn chặn bước tiến của Nga vào Pokrovsk, ngay cả khi Moskva không điều một số quân tốt nhất của mình vào cuộc tiến công Kursk.

Nhà phân tích quân sự Sim Tack, người đã theo dõi cuộc xung đột kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt, cho biết: “Tôi không nghĩ rằng những đơn vị đó có khả năng thay đổi cán cân lực lượng ở Donbass”.

Song Roman Kostenko, người đứng đầu Ủy ban Quốc phòng Verkhovna Rada ( Quốc hội Ukraine), nhấn mạnh: “Đây đều là những vùng lãnh thổ then chốt. Ngay cả khi đối phương giành quyền kiểm soát Pokrovsk, điều này không có nghĩa là chúng tôi đã thua cuộc”.