Phương Tây sẽ can thiệp quân sự vào Syria?

Sau cuộc thảm sát ở Houla, hàng loạt quan chức phương Tây đã nhắc đến từ “can thiệp quân sự” vào Syria để lật đổ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad. Liệu Syria có trở thành một Libya mới?

Người Syria ở Jordan biểu tình phản đối chính quyền al-Assad bên ngoài Đại sứ quán Syria tại Amman hôm 30-5 – Ảnh: Reuters

Theo báo Washington Post, mới đây đại sứ Mỹ tại Hội đồng Bảo an (HĐBA) Liên Hiệp Quốc (LHQ) Susan Rice tuyên bố nếu HĐBA không hành động mạnh mẽ để buộc chính quyền Syria ngừng bắn giết, “các nước thành viên sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc xem xét hành động độc lập với LHQ”. Trước đó, Mỹ từng can thiệp quân sự vào Kosovo và tấn công Iraq mà không có sự đồng thuận của HĐBA.

Ở Mỹ, hàng loạt nghị sĩ Đảng Cộng hòa và ứng cử viên tổng thống Mitt Romney đang mở cuộc vận động để Washington hành động mạnh tay với Syria. Báo New York Times cho biết tuần trước, chủ tịch Bộ tổng tham mưu liên quân Mỹ Martin Dempsey khẳng định Mỹ đủ sức mạnh đánh bật lực lượng của Tổng thống al-Assad. “Chúng ta có thể làm bất cứ điều gì” – tướng Dempsey nhấn mạnh.

Tổng thống Pháp Franois Hollande cũng khẳng định không thể loại bỏ khả năng can thiệp quân sự vào Syria. Ngoại trưởng Úc Bob Carr cho biết Úc sẽ thảo luận về đề xuất của Pháp. Ngoại trưởng Bỉ Didier Reynders tuyên bố cộng đồng quốc tế cần triển khai sự hiện diện quân sự tại Syria, thiết lập các vùng an ninh và một lực lượng gìn giữ hòa bình.

Không giống Libya

Tuy nhiên, giới quan sát quốc tế nghi ngờ khả năng các cường quốc can thiệp quân sự vào Syria, tương tự như những gì đã xảy ra ở Libya. “Đó chỉ là một cuộc thảo luận hão. Can thiệp quân sự chắc chắn không phải là một sự lựa chọn – Hãng tin DW dẫn lời chuyên gia Heiko Wimmen thuộc Viện Quốc tế và an ninh Đức (SWP) nhận định – HĐBA LHQ chắc chắn sẽ không thông qua một nghị quyết ủng hộ can thiệp vào Syria”.

Trên thực tế, hiện Nga và Trung Quốc vẫn bác bỏ việc HĐBA đề xuất gia tăng các biện pháp trừng phạt đối với Syria. Theo RIA Novosti, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Gennady Gatilov nhấn mạnh cần phải có thời gian để kế hoạch hòa bình của đặc sứ Kofi Annan vận hành. Quan trọng hơn, như chuyên gia Andre Bank thuộc Viện Nghiên cứu toàn cầu và khu vực Đức (GIGA), phương Tây thật sự không muốn mạo hiểm.

Dù phe Cộng hòa đang hô hào dữ dội, nhưng chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama đang tập trung vào kỳ bầu cử tháng 11 và kế hoạch rút quân khỏi Iraq và Afghanistan. Trong khi đó, như chuyên gia Andre Bank đánh giá, chính quyền các nước châu Âu không quyết tâm dù vẫn lớn tiếng. Trong chiến dịch Libya hồi năm ngoái, NATO dựa vào nghị quyết của LHQ để mở cuộc không kích, thiết lập vùng cấm bay ở Libya. Nhưng tình hình ở Syria hoàn toàn khác.

Các chuyên gia phương Tây cho biết Libya khi đó bị phân chia thành vùng phía đông và phía tây. Ở đó có một biên giới và lực lượng nổi dậy đủ lực để hoạt động. Do đó, phương Tây có một đối tác. Ngược lại, phe nổi dậy ở Syria tản mát, không kiểm soát một vùng đất nào, các sắc tộc ở Syria chia rẽ sâu sắc. Chuyên gia Wimmen nhận định nếu can thiệp quân sự vào Syria, Mỹ và các nước châu Âu sẽ phải triển khai bộ binh như hồi chiến tranh Iraq năm 2003. Đó chắc chắn là điều ông Obama không muốn.

Không dễ tấn công

Kể cả khi phương Tây muốn can thiệp quân sự vào Syria thì cũng sẽ rất khó khăn. Báo New York Times dẫn lời một số quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết Syria là một nguy cơ lớn hơn nhiều so với Libya. Lầu Năm Góc cho biết có bốn thách thức lớn ở Syria, trong đó có hệ thống phòng không lợi hại của chính quyền al-Assad và nguy cơ hai đồng minh của Syria là Iran và Nga can thiệp.

Theo trang Global Security, lực lượng vũ trang Syria rất lớn, có khoảng 330.000 lính. Lực lượng phòng không Syria cũng có tới 40.000 lính, được trang bị các hệ thống phòng không mạnh mẽ do Nga sản xuất, bao gồm 130 khẩu đội tên lửa đất đối không và hàng nghìn súng chống máy bay. Ngoài ra, không quân Syria có khoảng 800 máy bay chiến đấu và trực thăng. Năm 2011, chính quyền Syria mua tới 4 tỉ USD vũ khí từ Nga.

Trước đó, báo chí Nga đưa tin chính quyền Syria muốn mua hệ thống phòng không hiện đại S-300 của Nga. Nhưng hồi tháng 1-2012, truyền thông Israel khẳng định Syria đã sở hữu hệ thống này rồi. Trang CBS cho biết hồi đầu tháng 3, tướng James Mattis, tư lệnh Bộ chỉ huy trung ương Mỹ, thừa nhận hệ thống phòng không của Syria sẽ khiến phương Tây rất khó thiết lập vùng cấm bay.

Ngoài ra, New York Times cho biết các quan chức Lầu Năm Góc còn lo ngại khả năng hai đồng minh Iran và Nga sẽ âm thầm hỗ trợ lực lượng Syria. Nguồn tin tình báo Mỹ cho biết Iran vẫn đang tiếp tục cung cấp vũ khí hạng nhẹ, rocket, lựu đạn và các thiết bị công nghệ truyền thông… cho Syria.

Theo Tuổi Trẻ