‘Phim giang hồ trên Youtube tác động giới trẻ phạm tội’
Chuyên gia tâm lý cho rằng, phim ảnh bạo lực, đề cao tình nghĩa giang hồ đang tràn lan trên Youtube là một trong các nguyên nhân dẫn đến giới trẻ phạm pháp.
Nhận định trên được Tiến sĩ Đoàn Văn Báu, chuyên gia tâm lý tội phạm, đưa ra tại toạ đàm Thực trạng và giải pháp ngăn chặn nguy cơ người trẻ phạm tội, ngày 15/4. Ông dẫn chứng, hiện nhiều nghệ sĩ, nhóm hài đang sản xuất các tập phim ngắn ( web drama) theo phong cách phim giang hồ Hong Kong thập niên 1990 để đăng trên Youtube.
“Những anh vi cá, chị mười ba… đang khuấy đảo mạng xã hội. Nghệ sĩ thì thích đóng giang hồ, giang hồ lại muốn làm nghệ sĩ, như trường hợp Huấn Hoa Hồng… thu hút cả chục triệu lượt xem, ảnh hưởng rất xấu đến giới trẻ”, ông Báu nói.
Thống kê của Bộ Công an, giai đoạn 2018-2020, cả nước ghi nhận 10.786 vụ người chưa thành niên vi phạm pháp luật. Tại TP HCM, từ năm 2018 đến hết quý một năm 2021 có 516 vụ, trong đó 96% người gây án ở độ tuổi 14-18. Phần lớn các vụ án xảy ra ở địa bàn giáp ranh Sài Gòn, quy mô đặc biệt lớn so với trước, thậm chí tụ tập cả trăm người như vụ băng giang hồ áo cam gây rối ở Bình Tân.
Tiến sĩ Đoàn Văn Báu cho rằng nhiều kênh Youtube, web drama có nội dung xấu ảnh hưởng đến tâm lý giới trẻ. Ảnh: Độc Lập.
Theo tiến sĩ Báu, tội phạm trẻ hóa ngày càng phổ biến và nghiêm trọng hơn. Các vụ án trước đây chỉ là hành vi gây rối trật tự công cộng, đua xe, trộm cắp vặt thì nay đã phát triển sang cả tội phạm công nghệ cao, thậm chí xâm hại an ninh quốc gia.
Nguyên nhân thứ hai dẫn tình trạng này, theo ông Báu, là tâm lý thích a dua, muốn khoe “số má” trên mạng của giới trẻ, nên dễ bị người xấu lôi kéo vi phạm pháp luật. Trong khi đó, nội dung giáo dục ở trường vẫn nặng lý thuyết, thiếu hoạt động kỹ năng mềm dạy trẻ cách đối phó với thực trạng này.
Đồng quan điểm, lãnh đạo một trường đại học cho rằng, nhà trường hiện chỉ là nơi học văn hoá, chưa gắn kết học sinh và “giáo dục đang chảy chỗ trũng” khiến học sinh vùng giáp ranh, vùng xa chưa được tiếp cận kỹ năng mềm như ở khu vực trung tâm thành phố.
Video đang HOT
Không đồng ý, đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo TP HCM cho biết thành phố đang đầu tư sâu rộng cho giáo dục, kể cả vùng nông thôn. Các trường đang có nhiều chương trình toàn diện để hướng dẫn học sinh hướng thiện.
Về nguyên nhân dẫn đến giới trẻ phạm tội, ông này cho là đạo đức lối sống xuống cấp, thiếu hiểu biết pháp luật và coi thường pháp luật. Câu chuyện giới trẻ phạm pháp là trách nhiệm không của riêng ai, mà cần chung tay toàn xã hội. Gia đình, nhà trường phải giành giật con em về phía mình, không để các em dính vào mặt tối cuộc sống. “Giữ được học sinh trong nhà trường qua các hoạt động giáo dục gắn kết, toàn diện, sẽ là cơ hội ngăn chặn tối đa nguy cơ tội phạm trẻ hóa”.
Trong khi đó, chuyên gia tâm lý Đào Lê Hoà An cho rằng, nhà trường và gia đình cần hướng dẫn con em sáng suốt lựa chọn thông tin trên mạng xã hội. Bởi thực tế nhiều bạn trẻ năng động, tiếp nhận mọi thứ nhanh nhưng “bộ lọc” yếu nên dễ thấm thông tin sai lệch, dẫn tới hành vi lệch chuẩn.
Ông kể từng phỏng vấn hơn 10 nạn nhân bạo lực học đường, hỏi vì sao đứng im chịu tát, có em nói “một bạn đánh còn 20 bạn khác live stream, nếu em bỏ chạy thì thấy nhục, thà ăn đục còn hơn”.
Băng “giang hồ áo cam” gây rối ở Bình Tân đã bị khởi tố. Ảnh: Công an cung cấp.
Chủ trì tọa đàm, nhà báo Nguyễn Quang Thông (Tổng biên tập báo Thanh Niên) cho rằng, ngành công an cần xử lý những người phát tán, live stream các hành vi vi phạm pháp luật. Lý do dẫn tới tình trạng tràn lan nội dung xấu trên mạng xã hội là “càng câu view, càng được tiền quảng cáo” nên rất cần sự vào cuộc của doanh nghiệp (chủ mạng xã hội) và các cơ quan chức năng.
Về nhóm giải pháp kéo giảm tội phạm do người trẻ gây ra, các chuyên gia xác định “phòng hơn chống”. Trong đó, thiếu tá Trịnh Khánh Hùng, Phó phòng Cảnh sát hình sự (PC02) Công an TP HCM cho biết, công an các quận huyện đang phối hợp chặt chẽ cùng các ngành phổ biến, tuyên truyền pháp luật ngay tại trường học, nâng cao hiểu biết cho học sinh.
Ông Hùng đề nghị các trường rà soát danh sách học sinh cá biệt, bỏ học để thông báo cho công an địa phương cùng giám sát. “Chúng tôi cũng sẽ mạnh tay với người lớn xúi giục trẻ em phạm pháp. Ngành văn hóa, gia đình cần kiểm soát chặt phim ảnh, thông tin bạo lực trực tuyến”, thiếu tá Hùng nói.
Cần quyết liệt dọn sạch "rác dơ", "tiền bẩn" từ không gian mạng
Mấy ngày qua, báo chí thông tin về việc cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Giang vừa bắt giữ "giang hồ mạng" Lê Thanh Ngọc, có tên gọi khác là Ngọc "Rambo", 31 tuổi. Ngọc "Rambo" bị bắt vì đã cùng một đối tượng khác, khống chế một thanh niên rồi quay video, đăng lên YouTube...
Ngọc "Rambo" được nhiều cư dân mạng biết đến là một YouTuber có nhiều "video giang hồ" đăng trên YouTube. Và có lẽ chính vì thế, tài khoản YouTube của anh ta có hơn 450.000 người đăng ký theo dõi.
Mỗi khi xuất hiện trên tài khoản riêng của mình, Ngọc "Rambo" thường khoe cơ thể trần trụi với nhiều dây chuyền vàng to cùng nhiều hình xăm... Nhìn hình ảnh của Ngọc "Rambo", nhiều người lại nhớ đến Trần Ngọc Phúc, tức Phúc "XO" - người cách đây chưa lâu đã bị TAND TP Hồ Chí Minh tuyên phạt 12 năm tù vì chứa chấp, sử dụng trái phép chất ma túy. Trước khi bị bắt, Phúc "XO" cũng được xem là một "giang hồ mạng" gắn với sự phô trương khi trên cổ, trên tay lúc nào đeo đầy vàng (sau đó, được xác định hầu hết là vàng giả).
Một số giang hồ mạng: Phúc "XO", Ngọc "Rambo" đã bị bắt giữ, xử lý.
Trước câu chuyện của Phúc "XO" là câu chuyện Khá "bảnh" (Bắc Ninh). Khi "Khá "bảnh" bị bắt (sau đó bị Tòa tuyên phạt 10 năm 6 tháng tù), nhiều cư dân mạng xôn xao bởi đây là một nhân vật mang tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội, với số lượt theo dõi trên kênh YouTube riêng gần 2 triệu lượt đăng ký. Một số "giang hồ mạng" khác như Dũng "trọc" (Hà Đông) - bố nuôi của Khá "bảnh", Huấn "hoa hồng" (Yên Bái) cũng thế...
Qua một số vụ việc liên quan đến "giang hồ mạng", vấn đề được đặt ra chính là sự lệch lạc về nhận thức trong không ít người trẻ khi cho rằng, những "giang hồ mạng" như Khá "bảnh", Phúc "XO",... là thần tượng, có khả năng "truyền cảm hứng". Từ sự nhận thức lệch lạc này, nhiều người trẻ còn văng tục, chửi thề, hoặc có hành vi thái quá ủng hộ các "thần tượng" của mình. Nguy hiểm hơn khi xu hướng lệch lạc và thứ văn hóa - nhận thức rất đáng lo ngại này có chiều hướng phát triển, gia tăng.
Trong thời đại của thế giới phẳng, thời của công nghệ 4.0, của Internet đã và đang tồn tại thực tế khi mà có những người không có gì nổi trội (theo nghĩa tích cực) lại dễ dàng được nhìn nhận là "người của công chúng". Và đang có rất nhiều người sở hữu một lượng lớn người theo dõi trên các tài khoản cá nhân của Facebook, YouTube, Instagram.
Không ít phụ huynh ngơ ngác khi được chúng tôi đặt câu hỏi vì sao con em họ lại thần tượng những người như thế? Khi chúng tôi phân tích, nhiều người mới giật mình nhận ra thực tế khi con, em họ lại mất thời gian, trí tuệ để thích, tương tác sự ủng hộ những kẻ thích nổi tiếng bằng... tai tiếng, bằng những trò nhố nhăng, quái dị, "khác người", thậm chí là vô văn hóa và tất nhiên là không có mục đích giáo dục.
Nhưng trớ trêu thay, trong số hàng triệu lượt người đăng ký theo dõi kênh - tài khoản của những người như thế, lại có con em của họ - những người trẻ. Và chính vì sự nhận thức lệch chuẩn này đã giúp cho các "giang hồ mạng" dễ dàng kiếm được tiền, như Khá "bảnh" thu được từ 350 triệu đồng cho đến 5,5 tỷ đồng/tháng. So sánh với công sức, mồ hôi của một người lao động nghiêm túc như bạn tôi - một nghiên cứu viên của một Viện, mỗi tháng chị chỉ được trả mức lương 3,5 triệu đồng, tôi lại thấy điều đó như một nghịch lý - nghịch lý chua chát.
Không phải đợi đến thông tin khi lực lượng Công an bắt giữ những "giang hồ mạng" như Ngọc "Rambo", Phúc "XO", Khá "bảnh", dư luận thêm một lần ồ lên, mà từ lâu, người ta đã nhận định được hiện trạng đáng buồn, đáng lo ngại liên quan đến những hành vi lệch lạc văn hóa đầy rẫy trên mạng xã hội.
Tôi vẫn nhớ bà Johana Son, chuyên gia từ Viện Truyền thông Fojo, Thụy Điển, có lần cảnh báo các phương tiện ra đời trong môi trường kỹ thuật số rằng, phải nỗ lực để tránh bị lún sâu vào nền văn hóa tự sướng, cơn nghiện tốc độ, và cơn nghiện câu "like" trên các nền tảng xã hội. Bà nhận định rất đúng khi cho rằng mạng Internet và điện thoại thông minh đã mở ra một thế giới hầu như không có giới hạn về sự kết nối giữa người với người.
Theo "Báo cáo thường niên về hiện trạng số hóa trên toàn cầu", tại Việt Nam, hiện có gần 69 triệu người dùng Internet (70%) và con số kết nối mạng điện thoại di động vào khoảng 150% dân số. Giờ ai cũng có thể tự tạo nội dung gì đó rồi chia sẻ lên mạng xã hội, với nhiều dụng ý khác nhau. Câu lượt xem, tạo tương tác, để nổi tiếng, để kiếm tiền bây giờ là chuyện không mới và không khó nữa với không ít người. Ai cũng có thể chia sẻ, hay xuất bản tin tức trong tích tắc. Cơ chế theo đuổi lợi nhuận quảng cáo của các nền tảng công nghệ phổ biến tại Việt Nam hiện nay như Google hay Facebook dễ dàng tạo điều kiện và là mảnh đất màu mỡ cho ai cũng có thể trở thành người sáng tạo hay phát tán thông tin.
Cũng thông qua nền tảng này, không khó để người ta nhận ra một sự lệch lạc, méo mó trong cách tiếp nhận thông tin trên mạng. Đáng lo ngại hơn nữa, nhiều người trẻ hằng ngày phải đọc, xem những video với giá trị giáo dục bị lu mờ hay không có chức năng giải trí lành mạnh. Các video, nội dung nhạy cảm, bạo lực, trò lố, không phù hợp cho sự phát triển tâm, sinh lý của trẻ ngập ngụa trên mạng.
Nhiều người thật sự lo ngại khi nhận ra đây chính là nguyên nhân đẩy nền đạo đức và giáo dục vào vũng lầy tha hóa. Đây cũng là mối quan tâm của cả xã hội, là nỗi lo chung của nhiều bậc phụ huynh khi mà con em họ học được hay có được những niềm vui trong không gian số thì ít mà lại bị quá nhiều thông tin xấu, độc hại vây quanh. Họ hỗn loạn và sợ hãi nhiều thứ.
Trong môi trường ngồn ngộn biển thông tin hiện nay, không ngạc nhiên khi người ta cảm thấy như bị "ngộp" trước biển thông tin bẩn. Khía cạnh khác, đây không phải là chuyện của giới giang hồ mạng, là mối bận tâm của các bậc phụ huynh có con nhỏ, những thế hệ dành khá nhiều thời gian trên không gian mạng. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cũng đã ký ban hành Nghị định 15/2020/NĐ-CP về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử. Nghị định mới này của Chính phủ quy định rõ các quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội so với Nghị định 174/2013/NĐ-CP trước đây.
Vấn đề cần quan tâm hiện nay đó chính là ý thức, sự nhận thức của mỗi người. Luật pháp dù có chặt chẽ đến đâu nhưng nếu ý thức không tốt thì vẫn là yếu tố "tiếp sức" cho những "giang hồ mạng" tiếp tục ra đời, tồn tại, ngày đêm tạo ra "rác", gây ô nhiểm không gian mạng - không gian mà giờ đây và chắc chắc trong tương lai, con người ta dành nhiều thời gian vào đó vì yêu cầu của công việc, nhu cầu cuộc sống. Câu chuyện phía trước vẫn còn dài. Bài toán vẫn còn khó trong việc tìm ra lời giải. Đi song hành cùng việc thực thi pháp luật, có lẽ vẫn là đạo đức, ý thức và việc nâng cao nhận thức của người dân, nhất là cho người trẻ.
Cần làm gì để góp phần "gạn đục khơi trong" môi trường số ở Việt Nam hiện nay? Nhiều người đặt câu hỏi như thế nhưng vẫn chưa thể có ngay lời giải đáp. Và từng người chúng ta không tự tìm câu trả lời đúng cho mình, những người xung quanh mình, câu hỏi đó chắc vẫn sẽ tiếp tục vang lên trong sự lo lắng mỗi khi thấy màn hình của thiết bị di động, máy tính sáng lên.
Tội phạm sử dụng vũ khí vẫn... nóng Thời gian qua, Công an các tỉnh Tây Nam Bộ đã phát hiện, bóc gỡ nhiều đường dây tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng. Nhiều đối tượng mua bán, tàng trữ vũ khí, manh nha lập băng nhóm tội phạm ma túy và các hoạt động vi phạm khác bị cơ quan Công an phát hiện, bắt giữ. Tại...