Philippines hủy đối thoại về thăm dò chung với Trung Quốc ở Biển Đông

Ngoại trưởng Philippines cho hay nước này đã chấm dứt hoàn toàn đối thoại về thăm dò chung với Trung Quốc ở Biển Đông.

Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin. Ảnh REUTERS

Hãng Reuters ngày 23.6 dẫn lời Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin cho hay việc đối thoại về thăm dò năng lượng chung ở Biển Đông giữa Philippines với Trung Quốc đã bị hủy, do vướng các vấn đề về hiến pháp và chủ quyền.

Hai nước từ năm 2018 đã cam kết sẽ cùng thăm dò dầu khí ở vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines, dù Trung Quốc cũng có yêu sách chủ quyền tại đó.

“Chúng tôi đã tiến xa nhất có thể theo hiến pháp, chỉ một bước cách nơi chúng tôi đứng bên bờ vực sẽ là cú ngã khủng hoảng hiến pháp. Ba năm đã qua và chúng tôi vẫn chưa đạt mục tiêu phát triển tài nguyên dầu khí trọng yếu với Philippines, nhưng sẽ không chấp nhận trả giá về chủ quyền, dù chỉ một phần nhỏ”, ông phát biểu.

Chưa rõ Philippines đưa ra quyết định trên khi nào. Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila chưa phản hồi về đề nghị đưa ra bình luận.

Philippines, lệ thuộc nhiều vào nhập khẩu nhiên liệu, đã phải chật vật tìm đối tác nước ngoài khai thác dự trữ năng lượng ngoài khơi, do bị chồng lấn yêu sách chủ quyền với Trung Quốc. Do đó, hai nước đã cam kết sẽ phối hợp cùng nhau, nhờ việc Tổng thống Rodrigo Duterte theo đuổi mối quan hệ gần gũi hơn với Trung Quốc.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nghi ngờ về khả năng phối hợp, do tính nhạy cảm về chính trị, đồng thời cảnh báo rằng bất cứ thỏa thuận nào về chia sẻ tài nguyên năng lượng có thể bị coi là hợp pháp hóa yêu sách của bên kia, đồng nghĩa với việc từ bỏ chủ quyền.

Hai nước đã thành lập một ban công tác đặc biệt để tìm hướng thăm dò chung mà không đụng chạm đến vấn đề chủ quyền.

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Locsin cho biết điều đó không thể đạt được mà không vi phạm Hiến pháp Philippines, hoặc Trung Quốc phải rút lại các yêu sách. Do đó, ông Locsin cho hay Tổng thống Duterte đã kêu gọi hủy bỏ đối thoại.

“Tổng thống đã nói rằng thảo luận về dầu khí đã chấm dứt hoàn toàn. Không có gì phải chờ, mọi thứ đã kết thúc”, theo ông Locsin. Thông tin trên được đưa ra vào thời gian cuối nhiệm kỳ của chính phủ Philippines đương nhiệm. Dự kiến Tổng thống đắc cử Ferdinand Marcos Jr. sẽ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 30.6.