Phì đại tinh hoàn

Ở nam giới bình thường có hai tinh hoàn phải và trái nằm trong bìu. Đến độ tuổi dậy thì, tinh hoàn có sự phát triển, giai đoạn trưởng thành tinh hoàn ở nam giới trung bình có kích thước dài 4,5 cm, rộng 2,5 cm, dày 1,5 cm, cân nặng khoảng 20g.

Phì đại tinh hoàn là gì

Ở nam giới bình thường có hai tinh hoàn phải và trái nằm trong bìu. Đến độ tuổi dậy thì, tinh hoàn có sự phát triển, giai đoạn trưởng thành tinh hoàn ở nam giới trung bình có kích thước dài 4,5 cm, rộng 2,5 cm, dày 1,5 cm, cân nặng khoảng 20g.

Bên trong, tinh hoàn được chia thành 300-400 tiểu thùy ngăn cách nhau bởi các vách xuất phát từ mặt trong của lớp áo trắng. Mỗi tiểu thùy có từ 2-4 ống sinh tinh xoắn. Tinh trùng do các ống này sinh ra được đổ vào các ống sinh tinh thẳng, rồi vào lưới tinh hoàn ở phần sau trên của mỗi tinh hoàn. Từ lưới tinh hoàn có 12-15 ống xuất dẫn tinh trùng vào các ống mào tinh. Ở giữa các ống sinh tinh có những nhóm tế bào kẽ tiết ra hormon testosteron.

Phì đại tinh hoàn là tình trạng tinh hoàn của nam giới có sự to lên bất thường, thường do các bệnh lý gây ra tổn thương từ bên trong. Phì đại tinh hoàn có thể xảy ra ở một bên tinh hoàn, nhưng đôi khi cũng có thể xảy ra ở cả hai bên, tùy vào nguyên nhân gây bệnh.

Ảnh minh họa.

Nguyên nhân phì đại tinh hoàn

Khối u

Tăng kích thước tinh hoàn có thể do có khối u. Sự phì đại của tinh hoàn trong những trường hợp này sẽ kèm theo đau đớn và cảm giác nặng ở bìu. Những khối u này có thể là lành tính hoặc ác tính. Ở những người không bị ung thư là u quái lành tính, u nang biểu bì và u xơ.

Hàm lượng testosteron dư thừa

Quá nhiều testosteron trong cơ thể có thể gây phì đại tinh hoàn. Testosterone là loại hormon nam tính sản sinh trong tinh hoàn của nam giới. Trong thời kì dậy thì, khi việc sản sinh hormon này tăng, nam giới trẻ tuổi sẽ bị tăng kích thước tinh hoàn. Nhưng ngay cả ở giai đoạn sau, khi sản sinh testosteron đạt đỉnh, tinh hoàn vẫn có thể phát triển.

Sử dụng các steroid đồng hóa

Nhiều nghiên cứu về sử dụng steroid có thể gây teo tinh hoàn nhưng bạn có biết rằng lạm dụng steroid đồng hóa cũng có thể gây ra sự đảo ngược. Nhiều vận động viên và các nhà thể hình sử dụng steroid để tăng khả năng tập luyện. Nhưng sử dụng kéo dài những steroid này có thể cũng gây phì đại tinh hoàn.

Thoát vị bẹn

Thoát vị bẹn là hiện tượng một tạng hay một phần tạng thoát ra ngoài vị trí bình thường qua một lỗ ở nếp bẹn (gọi là ống bẹn), chui vào một bên bìu. Nếu mắc bệnh này, bệnh nhân sẽ có cảm giác tức, nhất là khi đi lại, khi gắng sức hoặc khi ho. Mỗi lần ho, bìu lại to ra. Khối thoát vị có thể tự kéo lên, các triệu chứng sẽ hết nhưng hay tái phát. Một lúc nào đó, khối thoát vị không lên được và bị nghẹt lại sẽ phải mổ cấp cứu.

Tràn dịch màng tinh

Đây là hiện tượng có chất thanh dịch ở giữa hai lá của màng tinh hoàn. Nguyên nhân bệnh có thể do bẩm sinh hay thứ phát sau viêm hoặc u tinh hoàn, mào tinh hoàn.

Lao tinh hoàn

Viêm tinh hoàn- mào tinh do lao là kết quả của nhiễm trùng lao sơ nhiễm, vi khuẩn theo đường máu di chuyển xuống cơ quan sinh dục gây bệnh (một trong những loại phổ biến của bệnh lao ngoài phổi). Biểu hiện thông thường của bệnh là đau nhiều và viêm tấy, sưng bìu và có thể xuất tinh ra máu.

Ung thư tinh hoàn

Những người bị ung thư tinh hoàn cũng có biểu hiện sưng tấy và có cảm giác nặng ở bên mắc bệnh, đồng thời có thể sờ thấy u cục ở tinh hoàn. Bệnh này phát triển rất thầm lặng, thường phát hiện được khi đã có di căn, khi đó việc điều trị thường khó khăn hơn giai đoạn sớm và có thể gây biến chứng nguy hiểm cho người bệnh

Nhiễm giun chỉ

Nhiều nhười nhầm tưởng, giun chỉ chỉ có thể sống ở vùng ổ bụng. Tuy nhiên, nó có thể chui vào tất cả mọi ngóc ngách trên cơ thể. Dấu hiệu rõ nhất khi có giun chỉ ở vùng bìu là chứng phù voi, tức là các bộ phận chân, tay, sinh dục bị to lên bất thường. Cũng giống như các cách chữa giun thông thường, việc dùng thuốc tẩy giun cũng rất hiệu quả.

Điều trị phì đại tinh hoàn

Tinh hoàn có hai chức năng chính là sản xuất tinh trùng và sản xuất hoocmon sinh dục nam testosterone. Khi tinh hoàn bị các bệnh lý trên gây ảnh hưởng, thì các chức năng này cũng bị giảm hoặc mất. Nếu tinh hoàn không sản xuất tinh trùng, hoặc sản xuất ít, tinh trùng dị tật sẽ gây ra tình trạng vô sinh ở nam giới. Nếu thiếu hụt hoocmon testosterone, nam giới sẽ suy giảm khả năng tình dục, thường xuyên mệt mỏi, cơ bắp giảm mất độ dẻo dai, dễ gây ra tình trạng loãng xương, các bệnh lý tim mạch….Không những thế, việc bệnh lý gây phì đại tinh hoàn còn gây ra tình trạng đau nhức tinh hoàn, khó khăn trong vận động, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt thường ngày và tâm lý người bệnh.

Để điều trị tình trạng này, cần thăm khám phát hiện sớm nguyên nhân gây phì đại tinh hoàn. Từ đó các bác sỹ chuyên nam khoa sẽ có những điều trị đặc hiệu với từng nguyên nhân gây bệnh khác nhau, có thể dùng phương pháp nội khoa (sử dụng thuốc) hoặc các biện pháp ngoại khoa (phẫu thuật) và theo dõi tiến triển của quá trình điều trị. Với những bệnh lý gây phì đại tinh hoàn, nếu phát hiện và điều trị sớm sẽ có tỷ lệ thành công cao hơn so với những trường hợp phát hiện muộn và đã xảy ra biến chứng.

Kết luận

Phì đại tinh hoàn là triệu chứng của nhiều nguyên nhân gây bệnh, do đó không thể dựa vào một triệu chứng này để đi đến kết luận bệnh được. Tuy nhiên nếu nam giới đột nhiên thấy tinh hoàn tăng một cách bất thường về kích cỡ, có thể kèm theo các biểu hiện khó chịu hoặc không thì đều nên đi khám sớm để tìm nguyên nhân gây bệnh và được điều trị sớm bằng phương pháp phù hợp.

Theo CSTY