Phát hiện vụ nổ lớn chưa từng thấy trong vũ trụ, dữ dội đến mức tạo ra khối cầu khí nóng khổng lồ có thể chứa gọn 15 dải Ngân Hà
Theo tuyên bố của các nhà thiên văn học trên tạp chí vật lý thiên văn Astrophysical Journal phát hành hôm 27/2, đây là vụ nổ mãnh liệt nhất được ghi nhận trong lịch sử vũ trụ kể từ sự kiện Big Bang.
Theo CNN, vụ nổ bắt nguồn từ trung tâm cụm thiên hà Ophiuchus, cách xa Trái đất 390 triệu năm ánh sáng. Về cơ bản, cụm thiên hà là những cấu trúc lớn nhất từng được biết tới trong vũ trụ, vốn chứa hàng nghìn thiên hà liên kết lại với nhau dưới tác động của lực hấp dẫn. Vụ nổ xuất phát từ hố đen siêu lớn ở trung tâm của một thiên hà trong cụm Ophiuchus.
Ảnh chụp vụ nổ hố đen siêu lớn trong cụm thiên hà Ophiuchus. Ảnh: CNN.
Được biết, thông tin đầu tiên về vụ nổ khổng lồ này đã xuất hiện vào năm 2016. Kính thiên văn Chandra X-Ray đã chụp lại được hình ảnh “cạnh cong” bất thường tại cụm thiên hà này.
Tuy nhiên, các nhà khoa học thời điểm đó đã loại trừ khả năng của một vụ nổ khối khí nóng lớn như vậy. Sau một thời gian so sánh các dữ liệu từ 4 đài quan sát, các nhà khoa học chính thức xác nhận “cạnh cong” thực sự là hệ quả của một vụ nổ khổng lồ, phá vỡ mọi kỷ lục trước đó.
Theo tuyên bố của các nhà thiên văn học trên tạp chí vật lý thiên văn Astrophysical Journal phát hành hôm 27/2, đây là vụ nổ mãnh liệt nhất được ghi nhận trong lịch sử vũ trụ kể từ sự kiện Big Bang.
Video đang HOT
Thậm chí, nguồn năng lượng tạo ra từ vụ nổ vừa được phát hiện này lớn gấp 5 lần MS 0735 74, vốn từng được biết đến là vụ nổ lớn nhất và dữ dội nhất trong vũ trụ. Sức mạnh này lớn đến mức, nó đã tạo ra khối cầu khí nóng có thể chứa 15 dải Ngân Hà.
“ Nói một cách ví von, vụ nổ này tương tự như cách núi lửa St. Helens ở Mỹ phun trào năm 1980. Điểm khác biệt lớn nhất là trong vụ nổ này đến từ kích cỡ.
Bạn có thể nhét 15 Dải Ngân hà vào 1 hàng bên trong “miệng núi lửa” của vụ phun trào này với đầy khí nóng bao quanh“, Simona Giacintucci, Giám đốc nghiên cứu tại Viện Thí nghiệm Nghiên cứu Hải quân tại Washington DC cho biết.
Kính thiên văn Chandra X-Ray
Theo CNN, vụ nổ này được các nhà khoa học thuộc Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Hải quân ở Washington (Mỹ) và Trung tâm Quốc tế về nghiên cứu thiên văn vô tuyến tại miền Tây Australia phát hiện.
Các nhà thiên văn học đã thực hiện quan sát này bằng cách sử dụng các kính thiên văn trên mặt đất và trong không gian, trong đó có Đài quan sát tia X Chandra của NASA, đài quan sát không gian tia X XMM- Newton của Cơ quan Vũ trụ châu Âu, kính thiên văn Murchison Widefield Array của Australia và kính viễn vọng vô tuyến Giant Metrewave ở Ấn Độ.
Dữ liệu tia X kết hợp với dữ liệu bước sóng vô tuyến của hệ thống kính thiên văn trên mặt đất đã giúp các nhà thiên văn học xác nhận sự tồn tại của lỗ hổng vì nó nằm giáp với vùng chứa phát xạ vô tuyến. Những phát xạ này được tạo ra bởi electron di chuyển với tốc độ ánh sáng bên trong các tia năng lượng phóng ra từ hố đen.
Theo trí thức trẻ
Sao chổi là "sứ giả" mang sự sống tới Trái Đất?
Nghiên cứu mới đây của các nhà thiên văn học cho thấy có thể sao chổi là "sứ giả" mang những nguyên tố cần thiết cho sự sống tới Trái Đất.
Các nhà khoa học đều biết rằng các "nguyên liệu" cần thiết cho sự sống xuất hiện trên Trái Đất vào thời kỳ đầu nó hình thành song họ vẫn đang nỗ lực tìm hiểu xem chính xác thì điều này đã xảy ra như thế nào. Một nghiên cứu mới đây cho thấy có thể các sao chổi chính là "sứ giả" đem những nguyên tố cần thiết, chẳng hạn như phốt pho tới Trái Đất cách đây hàng tỷ năm.
Hình ảnh này của ALMA cho thấy khu vực hình thành sao AFGL 5142, Những luồng khí đã tạo thành những con đường, nơi các phân tử phốt pho hình thành. Ảnh: CNN
"Sự sống xuất hiện trên Trái Đất cách đây khoảng 4 tỷ năm song chúng ta vẫn không biết quy trình này đã diễn ra như thế nào", Víctor Rivilla, chủ nhiệm nghiên cứu trên và là một nhà khoa học tại Đài quan sát Vật lý thiên văn Arcetri thuộc Viện Vật lý thiên văn Quốc gia Italia cho biết.
Để xác định phốt pho đã tới Trái Đất như thế nào, các nhà khoa học cần theo dõi hành trình của nó trong không gian. Hai công cụ có thể phục vụ cho nghiên cứu này là kính thiên văn Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) tại Chile và tàu vũ trụ Rosetta của Cơ quan Vũ trụ châu Âu.
Kính thiên văn ALMA có thể quan sát một khu vực hình thành sao gọi là AFGL 5142. Tại khu vực này, các ngôi sao được sinh ra từ những đám mây khí và bụi lớn, đồng thời đây cũng là nơi mà một số khối tạo dựng cơ bản (building block) của Hệ Mặt Trời cũng như sự sống được tìm thấy. Sử dụng kính thiên văn này, các nhà thiên văn học có thể phát hiện ra nguồn gốc của các phân tử như phosphorus monoxide.
Sau khi đi vào hoạt động từ tháng 3/2004, tàu vũ trụ Rosetta đã có một hành trình 10 năm để đến được sao chổi 67P/Churyumov-Gerasimenko. Rosetta đã quay quanh sao chổi này trong 2 năm, bắt đầu từ năm 2014 để nghiên cứu bề mặt của nó. Khi kết thúc nhiệm vụ, con tàu này đã lao vào bề mặt sao chổi như đã được lập trình từ trước.
Rosetta và thiết bị ROSINA (Rosetta Orbiter Spectrometer for Ion and Neutral Analysis) của nó đã phát hiện ra phophorus quanh một đám bụi bao quanh sao chổi song các nhà khoa học không chắc làm thế nào phophorus xuất hiện ở đây.
Không phải tất cả phosphorus monoxide đều được sử dụng hết trong quá trình phản ứng để tạo thành các ngôi sao, do đó, các phân tử còn thừa lại có thể đóng băng và bị "mắc kẹt" trong những hạt bụi bị đóng băng, di chuyển quanh một ngôi sao đang hình thành. Những hạt bụi này sẽ kết hợp với nhau và "lớn" dần để tạo thành đá và sao chổi băng rồi sau đó chúng trở thành những "sứ giả" của sự sống.
"Sự kết hợp dữ liệu của ALMA và ROSINA đã tiết lộ về một dây chuyền hóa học trong suốt quá trình hình thành sao khi mà phosphorus monoxide đóng vai trò chủ đạo", Rivilla cho biết.
Các nhà thiên văn học đã theo dõi và liên kết con đường từ khu vực hình thành sao, nơi các phân tử phosphorus monoxide được hình thành tới các sao chổi và sau đó là Trái Đất.
"Phốt pho vô cùng cần thiết cho sự sống như chúng ta thấy ngày nay. Các sao chổi có thể đã mang một lượng lớn các hợp chất hữu cơ tới Trái Đất và phosphorus monoxide đã được tìm thấy trên sao chổi 67P càng củng cố thêm mối liên hệ giữa các sao chổi và sự sống trên hành tinh của chúng ta". Kathrin Altwegg, người theo dõi ROSINA và là đồng tác giả trong nghiên cứu trên nhận định./.
Kiều Anh/VOV.VN (biên dịch)
Theo vov.vn/CNN
Phát hiện mới: Thiên hà đầu tiên có 3 hố đen siêu nặng ở trung tâm Lần đầu tiên các nhà khoa học quan sát được một thiên hà chứa 3 hố đen siêu nặng ở trung tâm và chúng gần nhau đến khó tin. Các hố đen siêu nặng hoạt động giống như những "cỗ máy" tạo năng lượng ở trung tâm các thiên hà, trong đó có cả Dải Ngân hà của chúng ta. Tuy nhiên, lần...