Phát hiện viêm nha chu muộn, nguy cơ mất răng
Bệnh nha chu là một bệnh rất phổ biến của vùng răng miệng, hay gặp ở lứa tuổi trung niên, người cao tuổi và là một trong những nguyên nhân thường gặp của tình trạng mất răng ở người lớn. Bệnh diễn tiến thầm lặng nên rất dễ bị bỏ qua, thường được phát hiện rất trễ khi bệnh đã nặng.
Sự phát triển của vi khuẩn trong mảng bám răng là nguyên nhân chính của bệnh. Nếu không đánh răng, vệ sinh răng miệng tốt, mảng bám răng sẽ tích tụ và dần dần khoáng hóa trở thành cao răng với lượng vi khuẩn ngày càng tăng. Các độc tố do vi khuẩn tạo nên sẽ gây viêm lợi, phá hủy mô nâng đỡ răng khiến lợi dần dần không bám chắc chắn vào bề mặt chân răng.
Các yếu tố nguy cơ gây bệnh bao gồm: chế độ dinh dưỡng và vệ sinh răng miệng không tốt. Giảm sức đề kháng cơ thể, phụ nữ có thai, hút thuốc lá. Các bệnh toàn thân nh ư tiểu đường, HIV/AIDS, nhiễm trùng nhiễm độc…
Viêm nha chu là bệnh lý răng miệng thường gặp hiện nay.
Dễ nhầm với viêm nướu
Viêm nướu và viêm nha chu là hai bệnh khác nhau, mặc dù có nguyên nhân và triệu chứng khá giống nhau nhưng mức độ ảnh hưởng và việc điều trị của từng loại bệnh lại không giống nhau. Trước hết, viêm nướu và viêm nha chu thông thường đều xuất phát từ nguyên nhân bệnh nhân bị mảng bám, vôi răng do việc vệ sinh răng miệng chưa tốt.
Sau khi ăn xong những thức ăn còn sót lại kết hợp với nước bọt trong miệng dễ dàng hình thành nên những mảng bám hình thành trên viền nướu, quanh các chân răng, các kẽ răng, rãnh răng. Nếu bệnh nhân không chú ý làm sạch răng miệng kịp thời thì những mảng bám này sẽ nhanh chóng trở thành cao răng, lúc này chúng sẽ cứng và bám chắc hơn.
Đây là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn có hại dễ dàng hình thành và sinh sôi nảy nở, tấn công phá hủy nướu và răng.
Biểu hiện của viêm nướu là viêm nhiễm phần nướu xung quanh răng, làm nướu bị kích ứng, ửng đỏ, sưng tấy và dễ bị ra máu. Trong khi đó, viêm nha chu lại có những biểu hiện phức tạp và nghiêm trọng hơn. Là tình trạng viêm nhiễm các tổ chức xung quanh răng gồm nướu, xương ổ răng, dây chằng nha chu.
Vì vậy, viêm nha chu thường có những biểu hiện nguy hiểm như: bao gồm các dấu hiệu của viêm nướu, tiêu xương ổ răng, xuất hiện túi nha chu dễ bị chảy mủ, răng lung lay và suy yếu, chân răng dài ra, miệng có mùi hôi… Trong đó, dấu hiệu tiêu xương ổ răng là bệnh đã phát triển đến mức nghiêm trọng, nguy cơ mất răng cao.
Video đang HOT
Ảnh minh họa
Cách phát hiện
Khi bị viêm nha chu các biểu hiện thường thấy là tình trạng ra máu khi chải răng. Lợi sưng đỏ, dễ ra máu, khi soi gương nhìn thấy mảng bám răng và cao răng bám trên bề mặt răng, nhất là vùng cổ răng. Hơi thở hôi, ấn vào túi lợi có thể thấy dịch hoặc mủ chảy ra. Nếu tình trạng không được điều trị răng lung lay, di lệch, cảm giác đau khó nhai.
Bệnh thường diễn biến qua 2 giai đoạn: Viêm lợi và viêm nha chu. Điều trị kịp thời ở giai đoạn viêm lợi, bệnh sẽ khỏi hẳn. Nếu không, phần lớn các trường hợp sẽ tiến triển thành viêm nha chu. Giai đoạn này, quá trình viêm mạn tính đã phá hủy các mô nâng đỡ răng sâu bên dưới lợi như xương, dây chằng nha chu. Ở thời kỳ viêm nha chu, nguy cơ mất răng rất cao.
Phương pháp điều trị bệnh nha chu
Khi ở vùng nướu lợi hoặc niêm mạc có ổ mủ (áp- xe), sẽ có chỉ định điều trị khẩn cấp. Tùy từng tình trạng của bệnh mà các bác sĩ sẽ chỉ định phù hợp. Đánh giá và chỉ định răng cần nhổ (không thể giữ được); Cố định răng (nếu răng lung lay); Thực hiện phục hình tạm thời (nếu cần thiết); Cạo cao răng – xử lý mặt gốc răng; Chấm các thuốc sát khuẩn, chống viêm; Điều trị phẫu thuật… Tuy nhiên, phẫu thuật chỉ áp dụng khi đã áp dụng các biện pháp điều trị thông thường nhưng bệnh không có dấu hiệu đáp ứng.
Phòng bệnh
Điều quan trọng nhất là đánh răng đều đặn để loại bỏ mảng bám vi khuẩn trên bề mặt răng và khe lợi. 6 tháng 1 lần, nên đến nha sĩ khám răng định kỳ và lấy sạch cao răng, mảng bám ở những nơi bàn chải không làm sạch được.
Nha sĩ sẽ tư vấn về cách vệ sinh răng miệng như cách chọn lựa bàn chải đánh răng, sử dụng đúng chỉ nha khoa, chải kẽ răng để lấy sạch mảng bám cũng như chọn lựa thuốc súc miệng, kem chải răng thích hợp để giúp bệnh nhân bảo đảm được sức khỏe răng miệng và dự phòng tốt bệnh nha chu.
BS. Hà Thanh
Theo SK&ĐS
Cao răng - thủ phạm gây bệnh nha chu
Cao răng (vôi răng) là những mảng bám được tích tụ và bị vôi hóa bởi các hợp chất muối vô cơ trong nước bọt và cặn mềm (có thể là những mảnh vụn thức ăn hoặc các chất khoáng trong miệng,...) lâu dần trở nên cứng, bám chắc vào bề mặt răng hoặc dưới mép lợi.
Bình thường thì nhiều người không để ý tới nó. Chỉ tới khi răng bị đau, nhức hoặc lung lay, đến bệnh viện được các bác sĩ nha khoa chỉ ra thủ phạm đầu tiên của những điều phiền toái ấy chính là cao răng. Nếu răng thường xuyên được sạch, không có cao răng sẽ tránh được bệnh viêm lợi và viêm quanh răng (còn gọi là bệnh nha chu).
Sự hình thành cao răng
Sau khi ăn khoảng 15 phút sẽ có một lớp màng mỏng bám trên bề mặt răng. Nếu màng này không được làm sạch, các vi khuẩn sẽ kéo đến và tích tụ ngày càng dày lên, gọi là mảng bám.
Có một nghiên cứu cho thấy khoảng 70% trọng lượng mảng bám là vi khuẩn, tức trong 1mg mảng bám (bằng kích thước đầu tăm) chứa tới 1 tỉ vi khuẩn.
Khi mảng bám còn mềm, có thể làm sạch khỏi bề mặt răng bằng bàn chải hoặc chỉ nha khoa. Nhưng khi tồn tại lâu, mảng bám vôi hóa bởi hợp chất muối vô cơ trong nước bọt và cặn mềm sẽ trở nên cứng, bám rất chắc vào bề mặt răng hoặc dưới mép lợi, gọi là cao răng (vôi răng). Đến lúc này chỉ có bác sĩ mới có thể làm sạch bằng các dụng cụ chuyên dùng.
Phát hiện có dễ?
Cao răng có thể thấy ở trên lợi hoặc dưới lợi, hoặc cả trên lợi và dưới lợi.
Cao răng trên lợi: bám ở mặt răng và xung quanh thân răng, phía trên lợi nên có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Cao răng trên lợi còn gọi là cao răng nước bọt thường có màu vàng, đôi khi có màu sẫm do dùng nhiều cà phê, thuốc lá, ngậm các thuốc Nam hoặc do vi khuẩn trong miệng gây nên.
Cao răng trên lợi hình thành từ nước bọt nên chúng ta thường thấy nhiều ở nơi tiết ra của các tuyến nước bọt; đó là mặt trong răng của hàm dưới và mặt ngoài răng hàm lớn hàm trên. Chúng ta cũng thấy cao răng trên lợi nhiều ở những vùng ít nhai như răng không có răng đối diện, răng đối diện với răng sâu vỡ to và bề mặt của răng giả.
Nên 6 tháng một lần, đi khám và lấy cao răng tại bệnh viện hay các phòng khám răng - hàm - mặt.
Cao răng dưới lợi: bám xung quanh bề mặt chân răng. Bị lợi che phủ nên mắt thường không nhìn thấy được, mà phải thăm khám mới phát hiện được. Loại này thường hình thành do các dịch tiết và ra máu từ túi lợi nên còn gọi là cao răng huyết thanh. Cao răng dưới lớp lợi co màu nâu và bám rất chắc vào chân răng.
Cao răng được tích tụ dần dần theo từng lớp, ngày càng dày lên. Lớp cao răng đầu tiên với bề mặt không phẳng, nhẵn sẽ tạo điều kiện hình thành cho việc tạo nên một lớp mỏng bám răng mới và trên cơ sở đó, lớp cao răng tiếp theo được tạo nên. Nếu không được lấy đi thì cứ như thế cao răng sẽ dày lên.
Tiềm ẩn các ổ bệnh cho răng miệng
Cao răng là tác nhân đầu tiên kích thích tại chỗ chủ yếu nhất là nơi tích tụ và duy trì vi khuẩn, là tác nhân gây nên bệnh viêm lợi và viêm quanh răng. Tuy cao răng không phải là nguyên nhân trực tiếp gây bệnh, nhưng nó có vai trò hỗ trợ tích cực, tạo điều kiện cho mảng bám răng phát triển, là đất cho các vi khuẩn sinh sôi nảy nở gây ra phản ứng viêm lợi và tổ chức quanh răng.
Cao răng có chứa các thành phần carbonat, phosphate, mảnh vụn thức ăn, vi khuẩn. Cao hơn nữa, cao răng còn chứa đọng sắt của huyết thanh trong máu và nước bọt gây ra một loạt các bệnh:
Bệnh viêm nướu: Vi khuẩn trong cao răng gây ra viêm nướu, làm tiêu xương ổ răng, tụt nướu khiến chân răng ngày càng lộ ra khỏi nướu, răng dễ lung lay.
Bệnh nha chu: Cao răng chính là "tổ" của vi khuẩn gây ra căn bệnh nha chu của con người. Ngoài các triệu chứng lợi bị ra máu, miệng hôi, viêm nha chu khiến răng ê buốt, lung lay dẫn tới rụng răng sớm. Lấy cao răng sớm để kiểm soát tình hình là cách bảo về răng tốt nhất.
Bệnh niêm mạc miệng: Cao răng cũng góp phần tác động gây nên niêm mạc miệng, lở miệng (áp-xe), thậm chí nặng hơn có thể là các bệnh mũi, họng.
Tùy mức độ cao răng nhiều hay ít và tùy theo phản ứng của từng cơ thể đối với các loại vi khuẩn trên bề mặt cao răng, mà biểu hiện bệnh có thể ở mức độ nặng hay nhẹ. Theo kết quả điều tra về tình hình bệnh răng, miệng gần đây ở Viện Răng - hàm - mặt Hà Nội thì hơn 90% số người được khám là có cao răng, nhưng số người bị bệnh viêm quanh răng thì chỉ vào khoảng 25%. Vì không có biểu hiện đau nhức nên nhiều người cho rằng không cần thiết phải đi lấy cao răng. Thậm chí còn có người cho rằng cao răng góp phần giữ cho răng chắc khỏe hơn. Chỉ khi thấy đau nhức, lung lay, sưng nề vùng lợi chân răng mới đi khám. Lúc đó là thời gian quá muộn để phục hồi tổ chức quanh răng.
Lời khuyên của thầy thuốc
Để giữ cho hàm răng của chúng ta luôn chắc khỏe, miệng luôn được thơm tho, sạch sẽ thì biện pháp phòng bệnh là tốt nhất. Các biện pháp tốt để phòng bệnh là: Chải răng sạch sẽ hằng ngày, sau bữa ăn và buổi tối trước khi đi ngủ, chải kỹ cả mặt trong và ngoài. Dùng chỉ tơ nha khoa làm sạch sẽ các kẽ răng, nơi bàn chải răng không làm sạch được. Nên 6 tháng một lần, đi khám và lấy cao răng tại bệnh viện hay các phòng khám răng - hàm - mặt.
TS. Bùi Việt Hùng
Theo SK&ĐS
Ô nhiễm không khí giảm 3 năm tuổi thọ Các nhà khoa học thuộc Đại học Johannes Gutenberg (Đức) cảnh báo 'đại dịch' ô nhiễm không khí làm giảm gần 3 năm tuổi thọ trung bình của con người. Ô nhiễm không khí tác động lớn hơn trong việc giảm tuổi thọ ở người già - Ảnh minh họa: Shutterstock Theo nghiên cứu được công bố trên chuyên san Cardiovascular Research, ô...